AANTEKENINGEN BIJ DAVID COPPERFIELD" (1)
Najaar 2005 no. 54
Afb. 1: Little Em'ly
Inleiding.
"Dickens never stood so high in
reputation as at the completion of
Copperfield" Forster, The Life Of Charles
Dickens (2).
Al is de populariteit van Dickens anders
geworden, minder, algemener, tijdlozer en
dus anoniemer, de woorden van Forster
geven ondubbelzinnig aan wat de
tijdgenoten van Dickens vonden.
"Er kan geen twijfel aan bestaan dat de
populairste romanschrijver van mijn tijd -
waarschijnlijk de populairste Engelse
romanschrijver alle tijden - Charles Dickens
is geweestAldus een uitspraak Anthony
Trollope gedaan in 1876, opgenomen in
zijn "An Autobiography" (3).
Eigenlijk is David Copperfield gewoon een
vreselijk goed boek, wat zou je er dan nog
meer over moeten zeggen?
De vraag is gerechtvaardigd of die
uitspraak van Trollope ook nu nog volledig
geldingskracht heeft. Als de 19de eeuw
beschouwd kan worden als de eeuw van de
GROTE romanschrijvers, of het nu om
Franse, Russische Spaanse, etc gaat en de
20ste eeuw niet meer dan een soms
grootse, bijvoorbeeld Thomas Mann, dan
weer matte afspiegeling daarvan, denk
daarbij aan nu nog gelezen 20ste eeuwse
Vaderlandse romans, dan is de uitspraak
van Trollope nog volledig van kracht.
Uitgaande van die stelling kom je direct bij
de vraag: en wat is dan wel de grootste
onder de allergrootste romans van
Dickens? Hierbij speelt de persoonlijke
smaak een hoofdrol. Naar smaak en
inzicht van ondergetekende zijn het er
drie, met ieder een eigen karakter:
Pickwick Papers, David Copperfield en
The Dutch Dickensian Volume XXV 7
door Ton Vroom
Little Dorrit. Waarbij ik PP het meest
humoristisch, DC het meest avontuurlijk en
LD het meest intrigerend vind met de
absolute ereplaats.
Autobiografische Roman
David Copperfield is de roman waarin Dickens het
meest van al zijn boeken zijn persoonlijke
ervaringen heeft verwerkt. Voor ons lezers van de
21ste eeuw is dat makkelijk te constateren vanuit
de overweldigende hoeveelheid publicaties die
over Dickens en zijn werk zijn geschreven.
Natuurlijk verdient: The Life of Charles Dickens"
van John Forster de erepalm van de bijna eerste
biografie over Dickens te zijn geweest. Een
biografie waarin Forster zijn 35-jarige persoonlijke
ervaringen met Dickens, zijn correspondentie met
hem ze schreven zich een slag in de rondte met
brieven, soms meerdere malen op een dag) en niet
te vergeten de wordingsgeschiedenis van veel van
zijn romans verwerkt heeft. De biografie waarin
Forster het beroemde autobiografische fragment
uit 1847 met ondermeer de periode doorgebracht
bij Warren's Blacking Factory heeft opgenomen.
Een tekst uit 1848 door Dickens geschreven
voordat DC op stapel stond en persoonlijk door
hem in 1847 aan zijn levenslange vriend en
biograaf in spé John Forster ter hand gesteld.
De tijdgenoten waren zich niet bewust van het
buitengewoon autobiografische karakter van het
boek. Wel was het volgens Forster bekend dat er
autobiografisch materiaal in verwerkt was. Maar
het fijne, dat met name de op eigen ervaring
gebaseerde beschrijving van de Marshalsea, de
werkzaamheden in de flessenspoel instelling van
Murdstone Grinby, geen verdichtsel was, maar
geput uit de tijd doorgebracht bij Warren's
Blacking Factory gevestigd te Hungerford Stairs,
daar had men geen vermoeden van.
"No words can express the secret agony of my soul
as I sunk into this companionship" DC chapter XI
bldz 112, hiermee lucht Dickens zijn gevoelens
over die periode. De zinsnede valt ook letterlijk
te lezen in het autobiografisch fragment
opgenomen in LCD, Book I,§II, blz 26. Volgens
Forster moet er wel voor gewaakt worden dat we
niet alle elementen van DC als autobiografisch
zien. Hij stelt dat vooral de jonge jaren, met name
de periode doorgebracht in Murdstone Grinby
veel van Dickens zelf in zich hebben. Hiermee gaat
hij voorbij aan de tijd dat Dickens smoorverliefd
was op Maria Beadnell, haar naam kom je in LCD
niet tegen, wel wordt die periode uit Dickens
leven toegelicht, inclusief zijn periode als
verslaggever. Victoriaanse pruderie samen met het
