transparant en rimpelig is gemaakt. De lange sluier voor het gezicht zorgde ervoor dat vrouwen slecht konden ademhalen en er werd zelfs gedacht dat dit ziektes kon veroorzaken. Vooral de verf die in de stof gebruikt werd zou schadelijk zijn voor de gezondheid. Vrouwen werd op een gegeven moment aangeraden om, ondanks de mode en de heersende regels, de weduwensluier terug te slaan, zodat zij vrij konden ademen en hun gezondheid niet op het spel werd gezet.4 Crêpe had het nadeel dat het niet tegen regen kon, het rimpelde, vuil hechtte zich eraan en de plooien gingen plat zitten; de vrouw zag er dan uit als een verdronken, vieze kat. Uiteindelijk werd er een waterdichte variant ontwikkeld. Vrouwen werd aangeraden om deze te gebruiken, het was een stuk goedkoper en het zag er beter uit.5 Na het eerste jaar van zware rouw kwam een halfjaar van halfrouw. Hierin verdween de crêpe overrok, mochten de manchetten en de kraag van de jurk wit zijn en de zware sluier werd korter. Sommige weduwen kozen ervoor om deze fase de rest van hun leven vol te houden. De gewone rouw duurde drie maanden tot een halfjaar en hierin verdween alle crêpe van de jurk. Ook de zware voile die al die tijd het beeld van de weduwe (en haar zicht) had bepaald, hoefde niet meer gedragen te worden. In deze fase van de rouw was het toegestaan om iets meer versiering te gebruiken zoals franje langs de parasol of bloemen op de hoed. In de laatste fase van de rouw mochten er andere kleuren dan zwart gedragen worden. Betamelijk voor deze periode werden grijs, wit, paars, mauve en lila gevonden. Het was in deze periode ook toegestaan om iets meer naar de mode te kijken en hieraan mee te doen, wat betreft model en snit van de japon. Deze periode werd de lichte rouw genoemd en ook deze fase kon de rest van het leven duren, hoewel velen er na een halfjaar mee ophielden. Niet voor iedereen was de rouw zo lang of zo intensief. Een weduwenaar had in zijn kleding heel wat minder mogelijkheden of verplichtingen om de rouw tot uitdrukking te brengen. Vaak droegen mannen al een donker pak. Er werden dan alleen zwarte das, een crêpe band om de hoed en om de arm en zwartgerande zakdoeken aan toegevoegd. Eventuele glimmende knopen werden vervangen door doffe knopen. De rouw duurde voor een weduwenaar ook veel korter; ongeveer zes maanden. Dit verschil is misschien te verklaren door het idee dat een man een nieuwe vrouw en een moeder voor zijn eventuele kinderen nodig had, en dus snel weer moest kunnen hertrouwen. Een vrouw uit de middenklasse en de hogere klasse zal in de meest gevallen met haar kinderen terug hebben kunnen vallen op haar familie. Een vrouw uit het volk zal de rouw niet zo lang hebben gedragen als hierboven beschreven is. Een arme vrouw had vaak geen familie die haar en haar kinderen kon onderhouden en zij zal een nieuwe kostwinner hebben moeten vinden door opnieuw te trouwen. Over hoe de kinderen aangekleed moesten worden tijdens de rouw, zijn de meningen verdeeld. Er is een voorschrift bekend waarin de kinderen ook in het zwart moesten en zelfs de babykleding voorzien was van zwarte linten6, maar de meeste journaals en handboeken uit die tijd schijnen diepe rouw en vooral het gebruik van crêpe voor kleine kinderen overbodig hebben gevonden. Kinderen die over hun gestorven ouders in de rouw waren en ouders voor hun gestorven kinderen, waren hier volgens de etiquette even lang mee bezig. Voor deze rouw stond een jaar. Hiervan was een halfjaar zware rouw, drie maanden halve rouw en drie maanden lichte rouw. Voor elk soort familielid was er een passende periode, waarbij voor schoonfamilie op dezelfde manier gerouwd diende te worden als over eigen familie. Gedurende de 19e eeuw werden allerlei handboeken en artikelen gepubliceerd waarin precies werd uitgelegd wat de regels waren en welke rouwperiode voor welk familielid passend was. Gezien het hoge sterftecijfer in de 19e eeuw kon het voorkomen dat sommige vrouwen aan de lopende band in de rouw waren, steeds voor andere familieleden. Rouwkleding kon op deze 4 www.morbidoutlook.com/fashion/historical/2001 03 victoriamourn.html en www.victoria.com/library/ harpers/funeral.html. 5 www.quilthistory.com/VCM.htm 6 http:/ky.essorten.com/victorianmourni_rise.htm

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

The Dutch Dickensian | 2006 | | pagina 28