soot" bldz 28_J. Arthur ontmoet z'n moeder
die leeft in een zelfgekozen soort van gevan
genschap in haar eigen huis. Er is geen draad
je vreugde verloren tussen die twee want de
relatie steunt op het verwijt dat mevrouw
Clenham chronisch had en heeft voor de vader
van Arthur. Mevrouw Clenham is niet de moe
der van Arthur, uit plichtsbetrachting heeft ze
Arthur, kind van een liefdes relatie tussen
haar man en een toneelspeelstertje in huis
opgenomen: D.N.F.! Deze drie letters staan
voor Do Not Forget,: gedurig moest haar man,
moet Arthur aan dat feit herinnerd worden. In
de kamer van z'n moeder ziet hij een kind?
jonge vrouw? Amy, dat als naaistertje wat
geld bij verdient. Via Amy, Little Dorrit, komt
Arthur als bezoeker in de Marshalsea terecht
waar hij meteen de eerste nacht verplicht
moet verblijven, de avondklok heeft hem inge
sloten. In de dialogen tussen Amy en Arthur
laat Dickens de wereld van Amy zien: de
gevangenis als horizon van een marginaal
bestaan. Via Amy ontmoet Arthur haar vader:
William Dorrit die al meer dan 23 jaar in de
Marshalsea verblijft, op grond van vage finan
ciële malversaties, al of niet buiten zijn schuld
al of niet met zijn medeweten.
William Dorrit is vervormd door het jarenlan
ge verblijf in de Marshalsea, zo vervormd dat
hij bereid is z'n dochter Amy uit te huwelijken
aan de zoon van de cipier om het zelf wat
gemakkelijker te krijgen. Amy weet hem daar
van te weerhouden zonder dat haar genegen
heid of medeleven met haar vader minder
wordt: het verdriet haar dat ze haar vader
nooit als vrij mens gezien en meegemaakt
heeft. Zo vervormd is William Dorrit dat de
werkelijkheid waarin hij leeft niet meer door
hem gezien wordt, dat de buitenwereld haar
betekenis verloren schijnt te hebben: hij is
volledig geprisoniseerd!
Amy realiseert zich dat haar vader niet is die
hij geweest zou kunnen zijn, ze probeert het
heden als het ware te extrapoleren naar het
verleden om zo haar vader "scherp" te krijgen.
Dickens laat de vervormingen zien die het
gevangenisleven met zich mee brengt, zijn
observaties die hij gedurende vele jaren van
bezoek aan gevangenissen heeft gedaan,
komen hem goed van pas. Zoals de wankel
moedige houding van William Dorrit, zijn
manier van lopen; zijn snobisme alsof het zo
lang in de Marshalsea zitten dat hij de langst
gedetineerde bewoner is: de vader van de
Marshalsea; betekenisvol zou zijn. Amy is de
enige die bereid is haar vader die betekenis te
geven, de enige die haar vader dus wil erken
nen op die door hem zelf bepaalde eigenwaar
de.
Ook de onderlinge rivaliteit tussen de tijdelij
ke bewoners van de Marshalsea, de manier
van omgang met de bewoners door de cipiers,
het tikken met de sleutels op de deuren van de
"woon"kamers voor dat men naar binnen gaat,
zijn een voorbeeld van de door Dickens ver
werkte observaties. Ook het eufoor beschrij
ven door William Dorrit van de "goede" lucht
die zo rijkelijk voor handen is: de lucht zal
eerder pestilent zijn geweest gelet op het ont
breken van hygiëne.
De lucht" komt weer terug in de beschrijvin
gen van het Circumlocution Office: ook daar is
de lucht verpest door stagnatie en gebrek aan
ventilatie dat wil zeggen gebrek aan nieuwe
ontwikkelingen.
Arthur Clenham zoekt oplossing voor een
mogelijke beëindiging van het verblijf van
William Dorrit in the Marshalsea bij het
Circumlocution Office. Bezoeken aan dit
bureau leiden onveranderlijk tot niets behalve
ergernis en gevoelens van onmacht.
Deel eindigt met een ongeduldige mr. Dorrit
die na 23 jaar van stilstand eigenlijk geen
seconde langer kan wachten om zijn lang
gehoopte, verbeidde, rechtmatige plaats in de
samenleving weer in te nemen. Ging hij ooit
als schuldenaar en armoedzaaier de
Marshalsea binnen, hij verlaat die plaats in
een soort van triomftocht temidden van zijn
voormalige Collegians. Daar hij ooit geboeks
taafd was als vader van de Marshalsea is die
instelling 'wees' geworden door zijn vertrek.
Een reisgezelschap verblijft in het hotel op de
pas van de Grote Sint Bernard. Een groter
tegenstelling met de Marshalsea lijkt moeilijk
denkbaar, edoch ook hier uitgebreid inschrij
ven in registers en slapen in koude cellen. Het
gezelschap bestaat natuurlijk uit de familie
Dorrit met aanhang. Ook het jong getrouwde
34
Het Tweede deel: Rijkdom.
