Winter 2006 110.59
MARCUS STONE: ILLUSTRATOR VAN OUR MUTUAL FRIEND
The Dutch Dickensian Volume XXVI
14
should call the manufacture of fiction; for in reflected, had we read a book so intensely
so doing we should express a feeling that has written, so little seen, known, or felt
attended us throughout the book. Seldom, we
door Guus de Landtsheer
Ik ben er van overtuigd dat wij
Dickensians de romans van Dickens
lezen om hun literaire kwaliteiten en
niet zo erg geïnteresseerd zijn in de
artistieke kwaliteit van de illustraties in
deze boeken. Ikzelf lees bijvoorbeeld
van ons Book of Study voor het aan
staande jaar een uitgave waarin geen
enkele illustratie voorkomt.
Toch werd er destijds veel aandacht
besteed aan de kwaliteiten van de pren
ten in zijn romans en we weten ook dat
Dickens zich zeer nadrukkelijk met de
inhoud ervan bemoeide.
Omdat Dickens zoals wij weten diverse
ilustrators heeft gebruikt was het
onvermijdelijk dat er een discussie ont
stond waarin het werk niet alleen op
zich, maar ook met elkaar werd vergele
ken.
Marcus Stone, die voor Dickens Great
Expectations en Our Mutual Friend
illustreerde ontkwam hier evenmin
aan. In het volgende artikel doe ik een
poging de hoofdlijnen van deze discus
sie in kaart te brengen.
Marcus Stone 1840 - 1921) was de zoon van
Frank Stone (1800 - 1859) die behalve dat hij
een goede vriend van Dickens was ook enkele
van zijn boeken had geïllustreerd The
Haunted Man, Nicholas Nickleby en Martin
Chuzzlewit). Het is dan ook niet zo gek dat,
toen Frank vlak voordat hij stierf in 1859 zijn
zoon had aanbevolen bij zijn uitgevers,
Dickens zich ontfermde over Frank Stone. De
jongeman was tenslotte pas 19 jaar en kon wel
enige patronage gebruiken op het glibberige
pad naar de top van artistieke roem en de
daarbij behorende materiële welvaart. Aan de
andere kant wilde Dickens natuurlijk wel dat
deze illustrator kon voldoen aan de kwaliteits
eisen die hij aan een tekening stelde. Kortom
zoals zo vaak was er ook in
deze zaak sprake van een
keuze met het hoofd en uit
het hart.
Zo schreef Dickens een aan
bevelingsbrief aan zijn uitge
ver Edward Chapman en aan
John Murray en Thomas
Longman met daarin het verzoek dat mocht
de gelegenheid zich voor doen zij Marcus een
opdracht zouden verstrekken om een boek te
illustreren. Die laatste twee hebben overigens
nooit aan dit verzoek gehoor gegeven.
Stone maakte voor zijn tekeningen gebruik
van de voor die tijd moderne fotografische
techniek. Zijn werk werd op een houtblok
gefotografeerd en dan door een vakman gra
veur verder bewerkt. Het resultaat moet in
principe meer met de intenties van de teke
naar overeenkomen dan de oude techniek
waarbij de tekening met de hand op hout of
metaal moest worden over getekend.
Desondanks ging er toch wel eens wat fout.
Een voorbeeld hiervan is afbeelding 5 The
Boffin Progress. Hierop ziijn alleen de wielen
aan de buitenzijde van de koets afgebeeld.
Volgens Stone had de graveur vergeten het
wiel aan de binnenzijde over te nemen. Ook
met de afdruk van afbeelding 13: The garden
on the roof en in deel twee afbeelding 17:
Eugene's Bedside, schijnt hij niet echt geluk
kig te zijn geweest.
Dickens gaf Marcus grote vrijheid in de keuze
van de onderwerpen mits hij het schetsen
voor goedkeuring aan Dickens voorlegde. Een
voorbeeld hiervan is Mr Podsnap waar hij een
karikatuur van John Forster voor gebruikte.
Niet iedere criticus is het eens met de keuze
die Stone heeft gemaakt voor de onderwerpen
van zijn tekeningen.
In The Oxford Compagnion to Dickens
oefent vooral Paul Schlicke hier kritiek op uit.
Tenslotte nog twee min of meer eigentijdse
