no.59
paradigma voor het verval van Engeland in de
zin van een samenleving die de mens tot een
afval product maakt. Silas Weggs die samen
met de taxidermist mr. Venus een opzetje
maakt om Noddy Boffin te chanteren.
Dit zijn de ingrediënten waar CD in deel I van
OMF de lezer mee laat kennis maken. In de
andere drie delen van OMF werkt hij die ver
haal lijnen uit.
Uiteidelijk komt het allemaal goed tussen
John Harmon, Bella Wilfer, Noddy Boffin
ega.
Zelfs tussen Lizzie Hexam en Eugene
Wrayburn komt een happy ending tot stand.
In zijn slotwoord van OMF gebruikt CD de
uitdrukking: "the weaver at his loom"
Het hierboven in grote lijnen geschetste ver
haal is naar mijn idee het kleurrijke patroon
dat CD ons voorschotelt. Echter, de Thames,
de Podsnappery, de Dust-Mounds, met al hun
symboliek vormen de schering dat wil zeggen
datgene waar het verhaal op geweven is.
De dood wordt door CD in zijn romans maar
al te vaak ten tonele gevoerd. Er wordt rijke
lijk in gestorven door jong oud. Het sterven
wordt begeleid door beelden die herhaaldelijk
van dezelfde symboliek zijn: de rivier de zee.
Zo bijvoorbeeld in D&S, waar het sterven van
Paul mede verbeeld wordt door een
stromende rivier How many nigths the
dark river rolled towards the sea..". En de
dood zelf beschreven als "the old, old fash
ion...Death."
In DC bij het sterven van Barkins: "and it
being low water, he went out with the tide."
Even verderop staat Martha in vertwijfeling
op het punt zich in de rivier te storten om zo
een eind aan haar leven te maken:" Oh the
river! Oh the river!". Niet te vergeten ook de
relatie die CD legt tussen het water, de zee en
de dood Ham die omkomt in de stormvloed
die ook Steerforth het leven beneemt.
Om maar een paar van CD's stervens beschrij
vingen te noemen.
OMF opent het iste hoofdstuk met een boot
op de Thames. Lizzie Hexam roeit terwijl haar
vader aan het roer zit met in zijn handen een
touw dat vast zit aan een lijk. Een spannende
discussie die Gaffer met Lizzie voert gaat over
de rechtmatigheid van het leeghalen van de
zakken van de dode. Kan een dode bestolen
worden? Kan een dode bezit hebben? Heeft de
dode er nog wat aan?
Ja, de dode heeft er nog wat aan indien je de
overtuiging bent toegedaan dat de dode als het
ware "Charon" moet betalen om naar de ande
re oever te kunnen komen, de andere oever
waar het dodenrijk is, waar rust gevonden
wordt. In het 3^e hoofdstuk blijkt dat de
gevonden dode nog "Three. Penny. Pieces." op
zak had nadat Gaffer het lichaam bij de politie
had afgeleverd.
Het afnemen van de dode drenkeling van al
z'n geld is het twistpunt tussen Gaffer en
Rogue.
Getuige de drie pennies laat Gaffer de dode z'n
laatste geld.
Het gebruik van het woord "neophyte" enkele
regels verderop in hoofdstuk I geeft naar mijn
idee een opening naar de gedachte dat CD met
de scene zoals die zich voordoet in hoofdstuk 1
wel degelijk Charon in de verpersoonlijking
van Gaffer heeft neergezet met de Thames,
volgens LD 1,3,"the deadly sewer" als de
rivier de Styx. De Thames, de rivier des doods:
de moderne Styx!
Mede door het geven van de naam Hexam aan
Lizzie en haar vader, Gaffer, krijgt het koppel
een magische dimensie.
Het meest duidelijke beeld over de betrekke
lijkheid van de samenleving zijn natuurlijk de
"Dust-Mounds". Immers ze zijn een afgeleide
van de eeuwenoude formule: dust to dust,
ashes to ashes.
Ook de dood van Betty Higden, een oude
vrouw die al haar kinderen kleinkinderen
overleefd heeft verwijst naar Charon. CD laat
haar ondanks de druk vanuit de samenleving
die als oplossing voor haar ziekelijke ouder
dom het Workhouse biedt, enig geld behou
den, ingenaaid in haar kleding. Het
Workhouse als verpersoonlijking van de maat
schappelijke depersonalisatie die mensen zelfs
in de dood anonimiseert. Haar eigen geld
geeft haar een uitzicht op een persoonlijk ster
ven en begraven worden, letterlijk onder haar
eigen naam, het laatste menselijke dat haar
rest. Haar eigen geld geeft haar recht op haar
The Dutch Dickensian Volume XXVI
24
De symboliek de Boodschap.
