leg Bleak House identiek was met Tom-All-
Alone. Pas als de roman BH goed onderweg is
en Lady Dedlock op zoek gaat naar Jo komen
we voor het eerst in het slop Tom-All-Alone.
Het heeft dan de betekenis gekregen die zo
zichtbaar blijkt uit het plaatje in BH, hieron
der afgebeeld. Voor de goede orde ook de
Tom-All-Alone heeft de eer deel uit te maken
van een Chancery Case en als zodanig versto
ken van iedere vorm van onderhoud of welke
verbetering dan ook. Er heerst verval, de hui
zen storten successievelijk in, de bewoners
worden ziek van de uiterst kwade dampen die
uit de open riolen en gierputten opstijgen, en
sterven in lompen gehuld.
In de nachtelijk uren heeft Jo daar een rust
plaats, ergens in een van de krochten huurt hij
voor drie penny's een soort van onderkomen.
CD weet uit eigen ervaring hoe het er zon
armen logies toeging. In de aanloop naar BH
had hij nogal eens last van slapeloosheid en
wandelde dan door nachtelijk Londen. Op een
van zijn tochten krijgt hij slaap en hij trekt
dan de stoute schoenen aan en meldt zich als
nachtelijke slaapgast. Na een paar minuten
staat hij weer buiten vanwege de ondragelijke
stank en het ongedierte. De stank, de vuilig
heid, de troosteloosheid, de verwording die op
de gezichten van al of niet tijdelijke bewoners
staat te lezen, komen uitvoerig aan bod. Zo
gaat Snagsby er samen met Inspector Buckett
op zoek naar Jo om hem mee te nemen naar
het huis van Snagsby voor een religieuze
inprenting. In de Tom-All-Alone zien ze de
rouwstoet van wéér een slachtoffer van de
abominabele leefomstandigheden. Een rouw
stoet die zinnebeeld is van al de daar heersen
de ziektes. Na enig zoeken wordt Jo gevonden
een wordt hij meegenomen naar het huis van
Snagsby alwaar Chadband, een soort van
dominee van eigen makelij, reeds aanwezig is.
Een absurdistische scène laat zien dat Jo
inderdaad nergens iets van af weet en ieder
besef van religie ten enen male volkomen
mist. Niet dat Jo er daardoor slechter afkomt
dan de anderen, eigenlijk helemaal niet. Hij
maakt van Chadband een charlatan, een soort
van Pecksniff in het kwadraat die losgezongen
is van de werkelijkheid.
CD steekt de draak met de schijnbaar goedbe
doelde maar eigenlijk arrogante houding van
Winter 2007 no.62
de zalvende zendelingen zoals Chadband er
een is. Het duurde even voordat ik in de gaten
had wat het Engelse woord" Terewth" precies
betekentf spreek het zalvend uit en het wordt
duidelijk).
Het plaatje, een van de Dark Plates uit BH
toont de woonomstandigheden, althans de
slaap omgeving van Jo. In een indringend
artikel in HW beschrijft CD hoe zo'n slop er
van binnen uitzag, hoe men er woonde en wie
dat nu wel waren. Hij maakte die tocht met
een Inspecteur van politie Field die weer
model stond voor Inspector Buckett.
Met de dood van Jo zet CD weer een van die
scènes neer waar hij patent op had.
Tijdgenoten bewonderden CD voor de indrin
gende wijze waarop hij, met enige regelmaat,
sterf scènes beschrijft.
Nadat Jo na de bijeenkomst ten huize van
Snagsby voor Bucket en miss Snagsby op de
loop gaat komt hij al zwervend in de buurt van
Bleak House. Hij is dan al koortsig en in zijn
licht ijlende toestand ziet hij Esther
Summerson voor de gesluierde Lady aan.
Begrijpelijk daar het om moeder, Lady
Dedlock en dochter, Esther Summerson gaat.
25
The Dutch Dickensian Volume XXVII
Plaatje uit Bleak House:Tom-All-Alone
De dood van Jo.
:sM m êtmt A
