Hij steekt Esther aan die dan ook bijna aan de
pokken bezwijkt. Jo wordt ziek en al door
Bucket ontvoerd uit Bleak House waar hij zo
ziek als hij was tot rust mocht komen. Bucket
brengt hem dan naar een hospitaal waar Jo
wat kan aansterken. Na korte tijd gaat Jo weer
op de loop. Maar eigenlijk is Jo nog steeds
ziek. Via bekenden waaronder ook Snagsby
komt hij, meegenomen door de aanstaande
van Esther, een bevlogen armen dokter, bij
George Rouncewell terecht. George is ook ver
knoopt met de zaak, zijn moeder is de huis
houdster van Lady Dedlock.
Jo wordt door George Rouncewell wat opge
knapt. Ook Snagsby komt weer aanlopen. Hij
is zeer bewogen door de toestand van Jo. Hij
geeft hem steeds weer wat geld, een soort van
afkopen van de ellendige staat waarin hij Jo
ziet. Maar ook dat vermag niet veel te helpen.
Jo wordt zieker en zieker en glijdt weg in
koortsdromen en blindheid. Op het laatste
moment wordt nog getracht Jo iets van religi
eus besef bij te brengen. Maar dat mag niet
baten, Jo heeft geen idee waar ze het over
hebben als George en de anderen proberen
samen met hem te bidden. Het overlijden van
Jo wordt door CD gebruikt om een felle aan
klacht tegen Engeland op zijn publiek los te
laten, Jo als symbool van de blindheid van de
samenleving:
"Dead, your Majesty, Dead, my lords and gen
tlemen. Dead Right Reverends and Wrong
Reverends of every order. Dead men and
women, born with heavenly compassion in
your hearts. And dying thus around us every
day."
De rol van Jo in BH
Jo wordt door CD in BH gebruikt om de
Londenaren en andere Engelsen te laten zien
hoe het er aan de onderkant van de samenle
ving toeging. Je hoefde er niet voor naar
Afrika, om daar eventuele behoeftigen wilden
te helpen zoals mrs Jelleby uit BH zo gaarne
deed. CD maakt haar houding lichtelijk bela
chelijk door haar neer te zetten: al brieven
schrijvend temidden van een huishouden dat
een puinhoop is, in de rotzooi en onverzorgde
kinderen. Mrs Jelleby als de verpersoonlijking
van Brittania.
Nee voor CD hoefde je je niet druk te maken
over de ellende ver weg, nee de ellende om de
hoek van de straat en onder de straat, daar
ging het CD om.
Jo in zijn ogenschijnlijke onbelangrijkheid en
onwetendheid wordt door CD tot een levens
groot Londens probleem gemaakt. Via Jo zien
we de woonomstandigheden of liever het
gebrek daaraan van het Londense proletariaat.
Hij verwerkt via Jo zijn eigen ervaringen van
het nachtelijke London en de tochten die hij
daarin maakte. Ook gebruikt hij reportages
over de uitermate slechte toestand van de
afvoer van vuil riool water, eigenlijk was
London met name in de 'slumps' in de vijftiger
jaren van de I9^e eeuw vooral een open riool.
De stank die dat met zich meebracht is
ondenkbaar voor ons nu.
CD gebruikt Jo ook als intermediair tussen
Nemo en Lady Dedlock. Als Lady Dedlock via
het handschrift waarmee de stukken die op
haar aandeel in de zaak Jarndice vs Jarndice
betrekking hebben, gecopieerd zijn, er achter
komt dat haar vermeend dode minnaar nog
leeft, komt ze via Snagsby bij Jo terecht. Ze
komt te laat om Captain Hawdon nog in leven
aan te treffen maar ze laat zich door Jo zijn
graf wijzen. Gesluierd laat ze zich de weg wij
zen naar het graf van Nemo, haar vroegere
minnaar en vader van hun kind, Esther
Summerson.
Deze scène gebruikt CD ook om de uiterst
onhygiënische toestanden van kerkhoven
temidden van de sloppenwijken te beschrij
ven: het stinkt er, goor vocht sijpelt overal en
de graven, de kisten liggen haast aan de
oppervlakte en de mensen wonen er vlak
naast. Jo mag er symbolisch zijn bezem over
heen halen maar echt schoon krijgt hij het
niet.
CD heeft ongetwijfeld de situatie in Parijs voor
ogen had met betrekking tot begraafplaatsen.
Hij was goed op de hoogte hoe daar zaken als
riolering etc geregeld waren. En na de Franse
revolutie, onder Napoleon, waren situaties als
Cimétière des Innocents, het grote armen
kerkhof binnen in Parijs, een oord van verrot
ting, verval en ziektes, opgeruimd.
