WEERBLAD
s
1864.
Vrijdag, 7 October.
VAN
AAN LANDBOUWGEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEVIJD
\ijtde la air gang
Haarlemmermeer-Polder
Landbouw.
Haarlemmermeer
\\VVRZ^
Hoofdredacteur C. E. DE CLEUCQ.
PoLDERWEZEN.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven:
HAARLEMMERMEER
PRIJS VAN HET ABONNEMENT
in het Jaarg.
Alle Toezendingeude Redactie betrefifendemoetcu geschieden am
den Hoofdredacteur, te Haarlem, Kruisstraat, Wijk 6. N°. 513.
Aan het rapport van den Hoofdopzigter over de maand
Augustus 1864, dd. 17 September (bij ons ontvangen 21 Sep-
tember), ontleenen wij het volgende
A. OMTRENT DE WERKING DER STOOMTUIGEN
De Leeghwater en de Cruquius zijn gedurende deze maand niet in
werking geweest.
i,.?® L'J'Aeii is ten gevolge van den plotselingen, zwaren regen in de
laatste week der maand, op den 25sten 's namiddags ten 2 ure in wer
king gekomen, nadat het inlaten van water aan den Leeghwater op den
-Isten, s namiddags ten 2 ure was gestaakt. De werking duurde 104 men
"I I P°mpen en 6 ketelsin welken tijd zijn gemaakt 30,438 slagen
JPer nnnuut. Er werd slechts langzaam gewerkt, omdat het
water ten gevolge van de planten in de vaarten en togten slechts lang
zaam toestroomde. Het uitgeoefend vermogen was 273 paardenkracht
terwijl verbruikt werdeu 1144 mudden Ruhrkolen.
Aa" J'6" ^e9hl?aleI is ^durende 252| uren water ingelaten, met
geheel geopende slmsdeuren, en wel van 6 Augustus 's namiddags half
twee ure lot 9 Augustus 's namiddags 6 ure, en van 14 Augustus's voor
middags 6 ure tot 21 Augustus 's namiddags 2 ure.
Er werden deze maand geen steenkolen geleverd. Aan het einde der
maand bedroeg de voorraad 1656£ mudden Engelsehe en 32,299 mudden
Ruhrkolen, te zamen 33,955£ mudden.
B. OMTRENT IIETGEEN AAN DE STOOMTDIGEN VERBIGT IS
A. Leeghwater. De laatste pompzuiger is door het personeel afgewerkt
in de pompbuis gebragt en verbonden aan het nieuwe uit Engeland ont
vangen staaltouw.
In de smederij zijn nog 4 nieuwe ijzeren rolpalen vervaardigd, en ge-
plaatst op het jaagpad langs de ringvaart. De stokers hebben zich met
het teeren van verschillend houtwerk bezig gehouden.
B. Cruquius. Het personeel is voortgegaan met het herstellen der
pompzuigers en harten, hetgeen den 19den gereed was. Voor het weder
op hunne plaats brengen der pompharten, is de vervoerbare stoompomp-
machine van den 15den tot den 19den in werking geweest, tot het droog
raaken en houden der funderingsput.
De herstellingen aan de pompharten he&ben bestaan in het vernieuwen
van eemge gedeelten der houten beddingen en het inbrengen van nieuwe
klinknagelsterwijl nog om het pomphart n°. 8, dat gescheurd was
wee nieuwe gesmeed ijzeren stroppen zijn aangebragt en op het pomp-
hart n°. 5 twee nieuwe geslagen ijzeren kleppen zijn gemaakt, welke
,voorraad %yaren;, In eemge der pompzuigers zijn metalen
L 'dl"gslukken gemaakt. Yoorts zijn cenige verpakkingen en kleine
herstellingen verngt. De stoomketels n°. 1 en 9die gebladderd zijn
werden door ketelmakers van de fabriek de Atlas hersteld.
C. Lijnden. De balklcppen van een der hijdranlique zijn zuiver gedraaid
en mgesehuurd, voorls is al het daarvoor vatbare ijzerwerk geteerd.
C. OMTRENT ANDERE WERKEN
De wegen verkeeren in goeden staat van onderhoudde wegwerkers
waren meestentijds met het afsteken der graskanten bezig: terwijl de
sporen, tijdens den laatsten regentijd ontstaan, met geklopte klinkert-
puin werden gevuld; dit voldoet goed en geeft eene aanzienlijke bespa-
ring van grind. J 1
1 „„U°„ ,fu:ve .be1g,:indin° van weSen is geheel gereed en de bepaalde
hoeveelhe.d grind is aangevoerd en wordt langs deze wegen opgeslagen,
het onderhoud dier wegen geschiedt, volgens bestek, onder eigen beheer.
Het onderhoud der rmgvaartsboorden is voltooid door den aannemer
1 ,en .J?0®1?" no° de s'eenglooijingen tegenover den Cruquius en de
Oude Wetcnng worden gelegd, hetgeen door den hoogen stand van het
water in de ringvaart werd vertraagd.
Op een zestal na zijn al de uitwegen verhoogd; met deze laatste is
men bezig.
De ijzeren wagenbrug te Lisse is tlians gereed en werkt zeer gemak
kehjk, zoodat de hulpbrugwachler tbans ontslagen is.
PRIJS DER ADVERTENTieN
van 1 6 regels 75 Cents. Elke regel meer 12% Cents.
Zegelregt bij elke plaatsing 35 Cents.
Toezending uiterlijk Woensdag. Adresvan Bonga C°.Amsterdam.
Petrus, zoon van J. B. Calvelage en M. M. Ongers. Cornelia, dochter
Flor'jn en ■i- Regtering. Cornelia, dochter van C. Langerak en
w Batist. Anna Cornelia, dochter van C. Jonkers en A. Damen.
Johannes, zoon van C. Vermeer en C. Damen. Gerarda Wilhelmina
dochter van H. Beerens en S. Bos. Cornelis Lambertus zoon van F.
Enzler en W. Maurik. Helena Mariadochter van M. W. van der Pas
en H. van Beuzekom. Mariadochter van W. D. Meijer en A. van
Beijnum. Johannes, zoon van J. Roggen en C. Koenekoop. Johan
nes, zoon van C. van Ophem en D. Stroet. Gerrit, zoon van L. Bras
en J. Pruissen. Gerardus, zoon van B. de Ruijle en P. van Meel.
Jan, zoon van G. Verheul en G. van Loon. Anna, dochter van A.
Troost en M. Biesheuvel.
OVERLEDEN: Zwaantje, oud 4 jaren, dochter van C. Slikker en N.
lauber. Jannetje van Loon, oud 20 jaren, gehuwd geweest met W.
Verheul. Adrianus, oud 6 maanden, zoon van L. Blom en A. Meulekes.
Karel bijlvester, oud 2 maanden, zoon van A. H. van Walstein en H. G.
Lamboo. Jan, oud ruim 2 jaren, zoon van D. van Dregt en K. de
Graauw. Jan, oud 3 jaren, zoon van P. Kistemaker en N. Jonker.
Bastiaanoud 2 maanden zoon van L. Missel en M. de Graaf. Mar
tina Geertruida oud 13 dagen dochter van J. H. Harren en A. YV. Smit.
YYillem, oud ruim 2 jaren, zoon van C. Betlem en C. van Eiiken.
LEYGiNLOOS AANGEGEVEN: 1 kind van W. v. d. Berg en L v d Biil
1 kind van F Verbrugge en D. v. d. Hoofd. 1 kind van A. Camffer-
mann en K. de Graauw.
ONDERTROUWD: A. van Diemen met E. v. d. Laan. J van der
gt ye' M- Salomon. J. v. d. Wie met P. Leverman. G. Bakker
met J. Evers.
GFT.R0UWD: c- der Beek met E. van Loon. L. v. d. Elst met
M. YVynhof. J. Bluekens met R. de Lange. J. J. Ramakers met
G. Krynen.
Naar men verneemt zijn, in de vergaderihg van stemgereg-
tigde Ingelanden van den polder Nieuwkoop, op den 238steDn
September 1 1., Dijkgraaf en Heemraden van dien polder met
algemeene stemmen gemagtigdom de regten van den polder
Nieuwkoop, verkregen bij contract dd. 30 September 1851,
gesloten tusschen Dijkgraaf en Hoogheemraden van Bijn- en
Amstelland eenerzijdsen Ingelanden van de Nieuwkoopsche
Droogmakerij anderzijds, in regten te doen gelden, aangezien
Dijkgraaf en Hoogheemraden van Eijnland vermeenen dat door
de inlijving van den polder Nieuwkoop in dat Hoogheemraad-
schaphet bovengenoemd contract is vervallen. Naar wij ver-
der vernemenmoet de behandeling dier zaak door Dijkgraaf
en Heemraden van den polder Nieuwkoop zijn opgedragen3 aan
de heeren Mrs. J. W. Tydeman en Stipriaan Luiscius.
Vergelijking met vorige Jaren.
JlIMJ.
1864
1863
1862
1861
Uren werking
Gemiddeld aantal slagen per miuuut
Mudden steenkolen verbruikt
Gevallen regenin strepen
Verdamping, in strepen
Gemiddelde waterstand
Hoogste stand aan het Kruisdorp
104
4.878
1144
80. 45
95.05
4.82
4.70
87.90
115.15
4.76
4.65
781
6.016
1111^
84.25
107.45
4.78
4.71
3Ii
6.010
478
73.90
113.16
4.71
4.67
De gevallen regen in Augustus was niet meer dan gemiddeld, doch
H erTnn V'0 23 t0t 29 in een wcc'k Hids meer dan 50 'streep
H.erdoor steeg de waterstand tijdelijk vrij hoog, op den 25sten tot
de werklng van een werktuig bragt die in 8 dagen weder
g' De verdamPlng deze maand, ten gevolge der lage
temperatuur, zeer gering. 6
van 20 September tot en met 4 October 1864.
GEBOREN: Anna Maria, dochter van C, Biesheuvel en M. Zevenbergen.
UIT DE UTRECHTSCHE KLEISTREEK.
September 1864.
Groot is de bedrijvigheid geweest, welke in de afgeloopen
maand in den landbouw geheerscht heeft; veel werk was te
verrigtener moest geoogst, gemestgeploegd, gezaaid en
wat met al meer gedaan worden.
Het laatste ongestadige regenachtige weder hield den veld-
arbeid nog al eenigzins tegen, vooral wat het binnenrijden
betrof, want veelvboonen, erwten, wikken en al de boekweit,
moest in de laatste dagen nog worden binnengehaaldmen
begon dan ook zeer naar eenige dagen droog weder te ver-
langenen ziethet water kwam wel tot aan de lippen maar
niet er over. Het zoo zeer verlangde drooge weder kwam en
jnist bij tijds, want het nog buiten staande koren had now wel
niet geleden doch kon ook niet veel meer lijdeu; vooral de
boekweit welke reeds enkele kiemen vertoonde zou spoediw
bedorven zijn geweest; nu echter is alles van het veld ver-
dwenen en alles is goed en droog binnengekomen.
Voor bet zaaijen van winterkoorn is de grond allerwe^e
reeds geploegd, en wacht bij op de hand van den zaaijer.
Op de zyvare gronden is men met het zaaijen der tarwe
reeds druk in gang; op den ligteren kleigrond doet men dat
gewoonlijk 1014 dagen later.
Het nieuwe koolzaaddat zich aanvankelijk zeer voordeeli°r
ontwikkeldeheeft hier en daar nog al te lijden van de aard-
v o enkele akkers zijn mij bekendwelke zoo schoon zijn
opgevreten als of er nimmer iets op gestaan had. Verscheidene
bundertallen zijn dan ook reeds weder omgeploegden er
zullen nog wel meerdere volgen die men dagelijks ziet ver-
minderen; ik moet echter opmerken dat deze laatste niet in
verhouding staan tot die stukken, welke goed knnnen genoemd
worden en welke nog verreweg de overhand hebben.
Van de kleine grijze slak bespeurt men tot nog toe weinig.
De witte wortelen, welke dit jaar in ruime hoeveelheid zijn
verbouwdstaan uitmuntend en beloven een ruime opbrengst;
men vindt bijna geen hofstede waar niet een, twee tot drie
morgen van dit gewas, vermengd met lange roode mangelwortelen,
verbouwd werd.
De mangelwortelteelt neemt hier meer en meer toe, en zou
zich nog spoediger en algemeener uitbreiden, ware het niet
dat de wortels over het algemeen door de zwaarte der grond-
soort wat klein van stuk blijven.
Steller dezes heeft nu sints een paar jaren, in plaats van de
lange roode, de ronde geele en roode Oberndorfer mangel-
wortel verbouwdwelke laatsten veel betere uitkomsten op-
leveren dan de eersten.
De witte wortelen of pastinaken, welke den geheelen winter
in den grond blijven zitten en eerst vroeg in het voorjaar,
zoodra de vorst het toelaat, gerooid worden, willen op de
zware kleigronden wel tieren. Dit voedergewas is in het
voorjaarwanneer de beesten op kalven staaneen gezond en
zuiverend voedselen wordt ook door de meeste boeren tot
op dien tijd bewaard.
De aardappelen geven over het algemeen een redelijk goede
opbrengst, die van 175225 mud per bunder afwisseltop
sommige plaatsen vertoont zich de ziekte eenigermate, doch
over het algemeen is het van weinig beteekenis. Op de lage
koude gronden komt de ziekte meer voor dan op de hooge
droogere gronden.
De verschillende soorten van aardappelen op te noemen
welke hier verbouwd worden, zou bijna onmogelijk zijn; het
gaat met de namen van dit gewas als met die der tulpen,
jaarlijks komen er nieuwe bij. Wolkammers, klein- en balgeel
worden echter het meeste gevondende beide laatsten zijn eene
goede fijne soort, doch staan in opbrengst bij de wolkammers
achter.
Met den veestapel begint het allengs beter uit te ziendoor
het laatste vochtige weder zijn de weilanden geheel bijgekomen
en het gras groeit nog sterk, zoodat er op dit oogenblik gras
genoeg is; het is dan ook reeds goed aan de beesten te zien
dat zij nu volop te vreten hebben, en de boerin kan het evenzeer
in de wringkuip gewaar worden. Het is zeer te wenschen
dat het Dajaars-weder gunstig blijve en het vee nog een eindje
de maand November in zal kunnen weiden.
Velen zullen zeggen, dat het een verkeerde maatregel is het
vee zoo laat in den herfst in de weide te latenen ik moet
bekennendat hetzelve in het gure jaargetijde op een warme
stal met goed voeder beter zal tieren dan met de koude lange
nachten in de weide; doch waar niet is verliest de keizer zijn
regt, zegt het spreekwoorden zoo is het ook hier met de
voerage gesteld. Elke weekdie het vee dus langer in de
weide blijft, is veel gewonnen; daarbij komt nog dat de
melkerij dit jaar niet die voordeelen heeft afgeworpenzooals
in andere jaren het geval was; wanneer die nu nog eenigen
tijd kan voortduren zou dit de rekening nog eenigzins verbe-
teren, want zoodra het vee op stal wordt gebaald maakt men
het terstond droog; hetgeen hier bij de voedering van stroo
wel noodzakelijk isvooral voor de kalfdragende koeijen welke
daardoor een geruimer tijd droog staan, en de vrucht alzoo
door te lang melken niet wordt verzwakt.
Met de vette varkens gaat het goed, voor die van 250 tot
350 pond wordt 19 a 20 cents vuil betaaldzwaardere en
ligtere naar evenredigheid.
Van de ziekte onder de varkens hoort men hier niets,
hetgeen mijns inziens veel is toe te scbrijven, aan het tegen-
woordig vrij algemeene gebruik om de varkens een paar malen
s weeks een hand vol zout of een eetlepel salpeter te geven.
Reeds meermalen is dit middelniet alleen voor varkens maar
ook voor koeijen, paardenschapen enz, aanbevolen. Het
ware te wenschen dat dit zoo eenvoudige en toch werkelijk
zoo beilzame middel meer algemeen werd aangewend, en spoe-
dig zou men tot de overtuiging komen dat het een voorbehoed-
middel tegen zeer vele ziekten is.
Op de paardenmarkten gaat de handel redelijk goedin
paarden geschikt voor buitenlandsche kooplieden. Naar veulens
en anderhalfjarige paarden is weinig vraag en deze zijn dien-
tengevolge goedkoop. Goede veulens worden verkocht van
50 tot hoogstens 70 gulden, de anderhalfjarige loopen van
130 tot 150 a 160 gulden; voor enkele buitengewoon goede
wordt 170 gulden besteed.