154
Haarlemmermeer-Polder
&wam zij nog voov. Te Alphen zijn 24, en in Aarlamler-
veen 15 stuks aangetast; van lie cerate worilen 3 en van de
laatste 7 afgemaakt. Te Oudskoorn doet de ziekte zich thans
slechts op twee hoeven voor; de beide daar aangetaate run-
deren zijn afgemaakt. Te Zwararaerdara is ook liet meeren-
■deel der aangetaate rnnderen onteigend. Te Nieuwkoop kvva-
men 23 gevallen voor 6 dezer runderen zijn onteigend. Tc
Ter-Aar en Ilazerswoude wcrden raede vele gevallen waarge-
nomen. De ziekte ncemt voortdurend toe in de gemeenten
Mijdrecht, Wilnis, Virfkeveen, Laag-Nieuwkoopllarraelen
Linscboten en Snelrewaard. Ook te Woerden komen er nog
vele nieuwe gevallen bij. Te WiHesfkop blijft de ziekte ondcr
de vroeger aangetaate koppels heersehen. Te Kockcngen zijn
alle, en te Kamerik, Zegveld, Waarder, Barwoutswaarder en
Itiet'veld bijna alle koppels doorgeziekt. Te Keeuwijk brak
de ziekte weder onder eenen nieuwen koppel hevig uit. Te
Broek vertoonde zij zich op vier nieuvve weiden maar bet
karaktcr is liier meer goedaardig. Te Langeruigeweide breidt
zij zich nog uit en cischt vele offers. Te Papekop brak zij
bij drie nieuwe veehouders nit. Te Bodegravcn neemt zij
steeds af, hoczeer zij zich toch deze week weder onder enkelc
koppels kwnadaardig vertoonde. Te Zevenhuizen is 1 rund
aangetastdat onmiddellijk is afgemaakt. Te Haastrecht
zijnDaangetast 3, te Vlist 24, te Bergambacht 4, te Pols-
broek 33te Benschop 46 te Willeskop 83 en te Oudewa-
ter 3 runderen.
Het Engelsclie dagblad de Morning Star deelt mede, uit
„oede bron te hebben vernomen, dat Baron Bentinckde Ne-
derlandsclie gezant in Engeland, bij Lord Stanley bewijsstuk-
ken heeft ingediend betrekkelijk de door de veepest onbesmette
provincien van Nederland waaruit blijkt dat zij daarvan^ ge-
heel vrij zijn gebleven. Deze verklaringen zijn door de Com-
missarissen des Konings in die provincien onderteekend en
door den Minister van Binnenlandsche zaken gelegaliseerd.
Aan Baron Bentinck was opgedragen om te verzoeken, dat de
bevelen van den Privy Council zoo spoedig mogelijk zouden
o-ewijzigd worden. De Morning Star geeft de hoop te ken-
nendat het Engelsclie gouvernement daaraan zal toegeven
wijl de aanvoer van vee uit Nederland voor de Londensclie
markt hoogst geivcnscht is.
Be runderpest heeft zich in Engeland het cerst vertoond
in de met 24 Junij 1865 gecindigde week. In die week deden
zich 30 gevallen van die ziekte voor. Sedert Tees het weke-
lijksche aantal ziektegevallen tot 15,70G in lret midden van
•Eebrnarij dezes jaars. Destijds kwamen de uieuwe wetsbepa-
lingen in werking; en van toen is het wekelijksch aantal ziekte
gevallen gedaald tot 71 in de met 8 September jl. gecindigde
week. Deze feitcn herinnerende zegt de TimesTenzij de
veetyplius in October en November weder ontstagelijk hij
ten'vorigen jare in die maanden erger werdmogen wij aan-
neraen d°it de ziekte zoo goed als geweerd is. Tot het begin
dezer maand bedroeg het door haar veroorzaakte verKes om-
streeks vier en een vierde van de honderd der geraamde^ge-
talsterkte van den gewonen veestapel in Groot-Brittannie.
Den 24sten September 1.1. hield de Maatschappij tot hevor-
dering der Veeartsenijkunde in Nederland hare jaarlijkschc alge-
jueene vergadering in de zaal naast den schouwburg te Utrecht.
Na afloop der administratieve werkzaamheden werden onder-
seheidene practische onderwerpen ter sprake gebragt, als o. a.
de runderpest, iniintingen tegen de longziekteafgescheurde
hoevenverwondingen van het hart en andereng waarna men
overging tot het bespreken van opgegeven onderwerpenzijnde
1°. de °ten onzent bestaande costuum-wetten op het punt van
veehandel2°. onderhuidsche inspuitingen van geneesmiddeleu
bij dieren 8°. de oorzaken van het slecht boteren der melk;
4". de me'est geschikte tijd tot het doen van inentingen tegen
<le longziekte en de kenmerken van goede inentstof; en 5°. de
oorzaken van het bruischen der melk.
Aan de vergadering werd mededeeling gedaan van een stuk
van het lid den heer Luieyn Mazureover de middelcnaan-
gewezen tegen het inslepen van besmettclijke veeziekte.
Op voorstel van het hoofdbestuur werden de leden Wirtz,
Smit en Muller, uitgenoodigd een ad res op te stellen, waarbij
aan de hooge regering de spoedige indiening zal worden ver-
zocht van een ontwerp van wet op de uitoefening der veeart
senijkunde en der veeartsenijkundige politie.
Aan het hoofdbestuur werdop voorstel van het lid Bogterom
opgedragen den Minister van Binnenlandsche Zaken te ver
zoeken gestrenge, volledige en snelle uitvoering te geven aan
de onlangs vaslgestelde wet tot onschadelijkmaking van door
den veetyphus aangetast en daarvan verdacht vee, en aan alle
verdere ten onzent vigerende wetten en verordeningen op het
stuk van besmettelijke veeziekte.
Tot lid des hoofdbestuurs werd benoemd de heer L. Swart,
>te Barendrecht.
De toestand der maatschappij is, zoo wel wat betreft hare
financien, als ten opzigte van het ledental, allezins voldoende
4e noemen.
PRIJS der LANDERIJEN in GRONINGEN.
In het voorleden jaar verschenen werk van den heer II. A.
Wijtme Ilandel en Ontwikkeling van Stad en Provincie
Groningen", geschiedkundig beschouwd, wordt het volgende
medegedeeld, omtrent den toenemenden prijs der gronden in
die provincie, in de laatste jaren.
De waardc van den grondeigendom is, vreemd genoeg,
juist begonnen te slijgen toen men meendedat zij haar hoog-
ate standpunt bereikt had. Zoo lezen wij in het verslag der
Staten van het jaar 1851: de prijzen van den grond, zoo
in eigendoiu als van de beklemde landerijcn en die in losse
huurzijn in de laatste jaren steeds gestegenja in sommige
streken tot eene buitengewone hoogte geklommen zoodat men
daar, naar het oordeel van veleninderdaad met met eigen-
lijk voordeel den laiulbouw of de vecteelt drijven kan." Daarop
volgen eenige voorbeelden. Op de beste klei- en zavelgronden,
koo°pprijs per bunder 1000 tot/1 COO. Landerijen bezwaard
met eene vaste huur van 10 per bunder 600 tot/ 1200,
losse huur 30 tot 80.
En toch werd twee jaren later gezegd.
De waarde van de landerijen blijft steeds rijzende. Naar
den aard van den grond, de plaats en liggiug, den water-
stand, het bezit of gemis van goede wegen en kanalen, kan
men de koopwaarde van vrijen grond (zonder beklemregt of
vaste huur) schatten per bunder klei van COO tot 1800,
zand van 400 tot 800".
In 1S54 viuden wij die wairde aangegeven op/ 2000 voor
de klei- en 1000 voor de zandgronden, doch met de bij-
voeging dat die is onnatuurlijk en al te lioog opgedreven
wat echter niet wegneemt, dat die een jaar later reeds weder
200 liooger opgegeven wordt, evenwel met de verklaring
dat die tot eene ongekende hoogte geklommen was en dat
men bij daling van prijzen voor eene groote terugwerking
vreesde".
Die daling bleef echter uit; immers de volgende jaren wordt
medegedeeld, dat de waarde eerder verhoogd dan verlaagd
was en dit in weorwil van de hierboven opgegeven merkelijke
daling der graanprijzen gedurende het jaar 1857 en de min-
dere voordeelcudie de landbouw in 1858 opgeleverd had.
Iletzelfde was het geval in 1861, in 't verslag van welk
jaar, het maximum van de waarde van vrij land wordt opge
geven tot 2300 toe, met de bijvoeging, dat eene vermin-
dering der waarde voor de landerijen tot de uitzonderingen
behoort, en eindigende met den uitroep: algemeen houdt
men het er voor, dat de prijzen te hoog zijn".
En toch vinden wij het volgende jaar vermeld, dat de
koopwaarde van de landerijen op de meeste plaatsen dezelfde
gebleven, of zclfs nog iets geklommen is.
De rijkste kleigronden eerste klasse werden geschat op
2300; gemengde grond tweede klasse 1800zandgrond
derde klasse 1400.
Schreef men in 1841 de toenmalige waarde der landerijen
toe aan dc wet van 29 December 1835 beweerde men in
1851, dat prijzen van 1600 voor een bunder best kleiland
en van 800 voor zandgrond zoo buitengewoon waren, dat
men den landbouw of de veeteelt niet meer met wezenlijk
voordeel drijven kon, werd in 1854 gezegd, dat een prijs
van 2000 onnatuurlijk was, het blijkt nu, dat al die be-
weringen en voorspellingen zonder grond gevveest zijn. Dat
de prijs echter hoog is zal wel door niemand worden ontkend.
Wij voegen er bijals de Staten bij het opstellen van een
nieuw verslag de vorigen eens hadden doorbladerdhadden
zij zich zeker die uitroepen van verwondering bespaard en
daaruit leeren kennendat het in waarde stijgen van den
grond een vasten loop volgt, onafhankelijk van de prijswis-
seling der voortbrengselen, wanneer de welvaart van een
streek of land slechts in het algemeen toeneemt.
Alle ontwikkeling van welvaart tochverbetering van wegen
en middelen van vervoer, toenemende bevolking en vermeer-
dering van den volksrijkdom doen de waarde van den grond
aanhoudend stijgen, en daarentegen zijn zeer algemeene ram-
pen, en vermindering van volkswelvaart gedurende langeren
tijd'noodig om in die waarde eenen merkelijken teruggang
te weeg te brengen.
Men verwondert zich dat de grond veelal tegen zoo lage
rente, 2 a 3 pet. zelfs, wordt gekocht, als men op andere
wijze zooveel meer van zijn geld kan maken maar men ver-
geet daarbijdat in landen waar welvaart lieerscht, de rijzing
in waarde der gronden gerust op la 2 pet. 's jaars kan
worden aangenomen.
Men ziet dat echter over hot algemeen niet inalthans het
beweren, dat de prijs der gronden nu wel zijn hoogste stand
punt zal hebben bereikt, is nu, zoowel als vroeger, zeer al
gemeen, doch wordt ook geregekl door ervaring der latere
jaren gelogenstraft.
voor die afdeeling een cursu3 zal komen houden over de we-
tenschappelijke liehandeling en het snoeijen der vruclMoomen.
Tot de bijwoning dezer voordragten worden alien uitgenoo
digd, die in de vruchtenteelt belang stellen. Daar het te
verwachten is dat vele leden der Maatschappij zullen verlangen
die voordragten bij te wonenzullen deze waarschijnlijk ge-
houden worden te 's Gravenhage; terwijl de aanwijzing op de
vruchtboomen zelven onder Loosduinen zal geschieden in de
open lucht in den boomgaard. AmstCour.)
Ondanks het slechte weder, werd de eerste paardenraavkt
te Waalwijk den 21sten September zeer druk bezocht. Aan-
gevoerd waren p.m. 500 paarden, waaronder zeer schoone
en de handel was vrij levendig. Onder de opkoopers vond
men velen uit het buitenland, en dit had eene niet ongun-
stige uitwerking op de prijzen terwijl verschillende premien
werden uitgeloofd zoowel aan de aanvoerders der sehoonste
als aan de aankoopers van het grootste aantal paarden.
Ook te Zalt-Bommcl waren den 22sten September, niet-
tegenstaande het ongunstige weder, tusschen de 500 a COO
paarden aan de lijn. Vele vreemde kooplieden waren aanwe-
zig en het duurstc paardzijnde eene 4jarige merrie, werd
voor 600 verkocht. Overigens varieerden de prijzen van
300 tot ruim 500 voor de beste paarden.
Op de paardenmarkt te Gorinchem, den 24sten September
gehouden, waren circa 300 paarden aan de lijn, welk aantal
voor een nieuwe markt bevredigend mag genoemd worden.
Men zag er onderscheidene vreemde of buitenlandsche koop
lieden. Er werden vele koopen gedaandoch er was minder
goede prijs te maken. Voor fransche rekening werden zoowel
middelmatige als extra goeden genomen.
Op dc den 21sten September j. 1. te Amsterdam, in het
voor een
De Hoornsche Courant meldt, dat haar uit goede bron wordt
verzekerd, dat bij de dijksbesturen in Eriesland en Noord-
Holland zoo veel bezwaren bestaan tegen het Ontwerp van
gedeeltelijke droogmaking der Zuiderzeedat het voornemen be-
staat de belnnghebbenden bijeen te roepen om gezamenlijk
hunne belangen te verdedigenen pogingen aan te wenden
om op meer afdoende wijze dan de zoogenaamde proeve van
den inspecteur Beijerinck aangeeftde gevaren en schaden af
te wenden, waarmede hunne dijken iederen winter worden
bedreigdzoolang de Zuiderzee onze kusten bestookt. De
belangstelling die dit onderwerp ondervond, zoowel in de
laatste vergaderingen der Staten van Eriesland en Noord-
Holland als in die der Ileemraadschappen, die bereids gel-
den toezonden voor het opmaken van een plan tot afsluiting
der Zuiderzee, doen met grond verwachten, dat een dergelijke
vereeniging van krachten tot goede uitkomsten zal kunnen
leiden en veel zal kunnen bijdragep tot verwezenlijking van
het grootsche ontwerp.
Men verneemt dat de heer JJ, de Beuclcerleeraar in cle
plantenkundetuin- en landbouwkunde te Antwerpenop uit-
noodiging van den voorzitter der afdeeling „Westland" van
de Ilollaridsche Maatschappij van Landbouw, in dit najaar
lokaal „de Eensgezindheid"gehouden Verkiezing
Iloofd-ingeland van den Haarlemmermeerpolderwerden uit-
gebragt 197 stemmen waarvan op den heer P. Knaap Gzn.
110,° op den heer C. J. O. de Booij 83, en op P. Knaapeu
4 stemmenzoodat de heer P. Knaap Gzn. tot Iloofd-
ingeland van den Haarlemmermeerpolder is verkozen.
Aan het rapport van den Iloofdopzigter over de maand
Augustus 1866 (dd. 18 September), ontleenen wij het volgende
A. OMTRENT DE WERKING DER STOOMTUIGEN
In werking zijn geweestvermogen
urcn. pomp, kctels. slagen slag.p.min. in paard.kr.
Leeghwaler. 75 met 9 en 5 makende 25.038 of 5.564 met 300
Cruquius ,.47^»C»8 18.562 6.513 312
I.ijnden7l£ 6 8 30.661 7.147 343
Waarbij verbruikt is mudd. steenkol. pd. talk. kann. olie.
Eng. Bclg. Ruhr. gallipoli. patent.
Leeghwaler. 860 44 6 11£
Cruquius426 24 4 4
Lijnden166 86 8 13
Gedurende deze maand zijn geleverd 9047 mud Ruhrkolen. Aan hot
einde der maand bedroeg de voorraad 709 mud Engelsche en 38,112 mud
Ruhrkolen, te zamen 38,821 mud.
B. OMTRENT IIETGEEN AAN DE STOOMTUIGEN VERR1GT IS:
A. Leeglnvater. Tijdons don stilstandzijn door het personeel de drie
laatsle pompzuigers herstcld en van nieuwe houten en Iederen randen
voorzien. Voorts zijn de beide machinisten en een stoker werkzaam ge
weest met het stellen en cementen van een ijzeren bevel over don ring-
dijk bij Leimuiden. De werking is op 22 Augustus gedurende twee uren
gestaakt moeten worden, ten govolge van bet uitspringen der henmppak-
king van een der hydraulique polen.
B. Cruquius. Den 6den Augustus is het personeel aangevangen met
hot herstellen der pompharten en zuigers. Zes pompharten zijn daartoc
geheel uit de buizeu gcligt geworden, ten einde zoover noodig van nieuwe
beukenhoutcn beddingen te worden voorzien. Do houten beddingen der
andere pompharten waren slechts wcinig bescbadigd. Een der pomphar
ten, dat geheel verscheurd was, is door een nieuw hart vervangen
geworden.
De herstellingcn aan de pompzuigers bestonden in hot vooruitbrcngcn
der afgesleten houten randen, bet aanbrengen van enkele nieuwe gclci-
dingsmetalen en nieuwe Iederen randen.
De benoodigde schroef-, spij- en klinkkouten voor deze hcrslellingen
zijn door het personeel van den Cruquius in de smederij aldaar vervaar-
digd. Voorts zijn nog de rookkanalen schoongcmaakt.
C. Lijnden. Bij den stilstand van den Lijnden zijn door hot personeel
de metalen geleidingsstukken aan de pompzuigers bevestigd, voor zooveel
die nog ontbrakon, waarmede de herstellingcn aan pompharten en zuigers
zijn voltooid. Door de stokers zijn cenige machinedeelendie daarvour
vatbaar waren, met koolteeilak geverwd; overigens waren zij werkzaam
met het schoonmaken der stoomketels n°. 3 en 4.
C. OMTRENT ANDERE WERKEN
De wegwerkers zijn voortgegaan op sommige wegen de graskanten af
te steken. De wegen vordcren veel grind ten gevolge van den vcclvul-
digen regen. Door den leverancier Quack, is thans in het geheel gele
verd 5615 kub. ellen grind. Het vervoer van grind en pum heeft gerc-
geld plaats door de aannemers van dezen arbeid.
De gebouwen, bruggen, enz. verkeeren in goeden staat van onderhond;
de aanbesteedde herstellingcn en vernieuwingen voor het jaar 1866 zijn
voor 5 perceelen geheel afgeloopen, terwijl die van de twee overigen
hinnen een paar dagen zullen zijn voltooid.
Met hot herstellen on vernieuwen der ringvaartsboorden over I860 is
de aannemer gcregeld voortgegaan, thans is hij bczig met bet maken der
steenglooijingen aan den Lisserweg o. z. en aan de zuidzijdc der aanlcg-
plaats voor den Sloterweg bij Huigsloot.
De ponten en roeibootcn zijn thans alien gehellingd cn do over 18G6
daaraan bepaalde herstellingen verrigt.
Dc hooten, behoorende hij den Leeghwaler, in gehruikbij de militairen
belast met het waken tegen de veeziekte, hebben daarbij weder veel
geleden.
Bii eene naderc peiling der ICruisvaart, eenige dagen geleden gedaan
is gebleken, dat de reden tot aanmerking op dit werk, gevallen b.j eene
vorige peiling, door den aannemer zijn opgeheven, zoodat hij thans aan
zijne verpligtingen heeft voldaan.
