LEIDSCHE
ALMANAK
MEID ALLEEN.
met Watergetij
voor 1915.
De oorlog en de Zending.
Advertentiën.
ELECTR. DRUKKERIJ
P. SAAF - ZANDV00RT
Diisseldorf (met Oberkassei en Heerdt aan de overzijde
van den Rhijn en gemakkelijk te bereiken uit Gerresheim,
Eller, Wersten, Himmelgeist, Holthausen, Unterrath en
Rath) des Zondags v.m. 97o uur in de kerkBergerstrasse
18; en 's avonds 6 uur Bijbelbespreking in het Gemeinde-
haus, Steinstrasse 17door Ds. W. H. de Bode, Karolinger-
strasse 88 i.
Duisburg (dicht bij Meiderich, Ruhrort, Speldorf, Wan-
heimerort, Laar en Beeck) des Zondags v.m. 10 uur en
des Woensdags 's avonds 8'/2 uur in de Gemeindesaai,
naast de Mariakerk bij de Vrijhavendoor den heer B.
Kooyman, Springwall 9
Recklinghausen des Zondags v.m. 10 uur in het Ge-
meindehaus, Hohenzoliernstrasse 1 door den heer A.
Pennings, Paulusstrasse 22.
Gladbeck om de andere week, des Zondags 's avonds
4V2 uur in de zaal achter de Nieuwe Kerk. Door den
heer A. Pennings (adres als boven).
Crefeld des Zondags 's middags 2 uur in de Kosterij
naast de Alte Kirche; door den heer J. Mantes, Nieder-
strasse 33.
Dortmund (met Horde, Barop, Hornbruch, Dorstfeld,
Eving, Derne, Preussen en Scharnhorxt) des Zondags v.m.
10 uur in het Johannëum, Kielstrassebovendien van tijd
tot tijd 's avonds 6 uur ter zelfder plaatsedoor den heer
W. Pieters, Hammerstrasse 8 i.
Schöninghsdorf door den heer C. L. Doornbos, aldaar.
Kleef door Dr. A. v. d. Flier, wonende Oranjesingel 53,
Nijmegen, zijn adres te Kleef is Brabanterstrasse 38.
Allen, die deze mededeeling lezen, worden opgewekt
de aandacht van arbeiders die uit ons land naar Duitsch-
land trekken, op bovenstaande Hollandsche godsdienst
oefeningen te vestigen.
Attestatie is aangevraagd naar Schoten door Jan Kwant
en Johanna Margaretha Janz.
Aanstaande moeders, die luiermandsgoed noodig hebben,
moeten zich richten alléén tot Mevrouw D. Driehuizen,
Hoogeweg.
Burgerlijke Stand van Zandvoort.
15 22 Januari 1915.
OndertrouwdN. J. Spoelstra en S. C. Piers.
GetrouwdJ. Zwemmer en M. Schaap.
Geboren: Clazine Johanna, dochter van K. van der Mije,
en J. Stobbelaar.
OverledenA. Kemp, 75 jr.
M. Paap—Paap, 87 jr.
(Slot.)
Tot nu toe hebben wij niets dan schaduwen en donkerheid gezien,
die voor de zending en de komst van Gods Koninkrijk uit den
oorlog voortkwameniaat mij in dit slotartikel ook nog op een
paar lichtpunten in deze duisternis mogen wijzen.
Waar aan de eene zijde tusschen de elkaar bestrijdende volken
haat en nijd openbaar worden, zelfs bij die personen die den
Christus zeggen te belijden, daar vinden wij aan de andere zijde,
zoowel op godsdienstig als politiek terrein een verblijdende eenheid
en verdraagzaamheid bij de burgers van elk volk afzonderlijk. In
het aangezicht van den vijand vergeet men de vroegere partij
schappen en verdeeldheden en wordt toenadering gevonden, daar
waar vroeger slechts vijandschap heerschte of een onverschillig aan
elkander voorbijgaan. Een tweetal voorbeelden uit Frankrijk, die mij
troffen, wil ik hier vermelden.
De opperrabbijn van Lyon, die op een der fotos van een
geïllustreerd blad ik meen de „Illustration'' als aalmoezenier
bij de troepen broederlijk naast een roomsch-katholieken priester en
een protestantschen predikant, die hetzelfde ambt bekleeden, gezien
werd, sneuvelde in het begin van den oorlog. Hij was bezig het
slagveld rond te gaan, zoekende naar gewonde en stervende geloofs-
genooten, wien hij den troost van den godsdienst zou kunnen
brengen toen een roomsch soldaat die in hem een katholiek priester
meende te zien, hem aanriep. De rabbijn knielde bij den stervende
neder en hield hem het kruis voor dat de soldaat bij zich droeg.
Op dat oogenblik werd de rabbijn door een kogel doodeiijk getroffen
en stierf naast hem, wiens laatste oogenblikken hij door den blik op
het kruis had pogen te verzachten. Treffend, niet waar? De joodsche
rabbijn, stervende met het kruis, het zinnebeeld der verlossing, den
joden een ergernis, in de hand
Een tweede voorbeeld van verdraagzaamheid op godsdienstig
gebied, is het volgende.
Na de beschieting en gedeeltelijke vernieling van de kathedraal
te Reims, schreef de predikant van die plaats, Louis Gouin, den
volgenden brief aan den kardinaal-aartsbisschop Lu?on
Monseigneur! de kerkeraad der evangelisch-hervormde gemeente
te Reims, voor de eerste maal vergaderd na de rampen, die onze
stad hebben getroffen, maakt zich tot tolk van de protestantsche
gemeente te dezer plaatse om Uwe Eminentie haar gevoelens van
verontwaardiging uit te drukken, over het bombardement van onze
kathedraal Immers, de kathedraal van Reims behoort aan de geheele
christenheid. Meer dan éen lid onzer gemeente heeft in de schaduw
van haar gewelven, in stille overpeinzing, rust en kracht gevonden.
Op hetzelfde oogenblik dat de kathedraal door het vuur beschadigd
werd. ging ons kerkje geheel in de vlammen op; hoe klein en
bescheiden ook, het was toch een huis des gebeds. Het is daarom
dat, bij gemeenschappelijk lijden, de kerkeraad zich, bij monde van
mij haren voorzitter, veroorlooft U van zijn oprechte, christelijke
deelneming en eerbiedige hulde te verzekeren.
LOUIS GOUIN.
Het antwoord van den aartsbisschop luidde als volgt:
-Mijnheer de predikant! De betuigingen van deelneming mij door
U, namens den kerkeraad der hervormde gemeente te Reims en
namens die gemeente zelve, gezonden, hebben mij zeer getroffen.
De kathedraal was, allereerst, het huis Gods het huis der zielen,
het huis des gebeds. Hoevele zielen en geslachten hebben daar,
gelijk gij zegt, kracht en geestdrift gezochtOm al die redenen had
zij buiten onzen menschelijken strijd moeten blijven, en allen die
in God gelooven moeten dan ook den aanslag betreuren, waarvan
zij het voorwerp is geweest.
..Zij was, tegelijker tijd, het prachtige gedenkteeken van onze
heiligste nationale herinneringen, waarom dan ook de wonden die
haar geslagen zijn, het hart van alle inwoners van Reims en van
alle Franschen mede verwond hebben; onze burgers hebben de
verwoesting van hun kathedraal meer betreurd dan die van hun
eigen huizen. Moge God ons helpen haar uit haar puin te doen
herrijzen
Ik neem zeer hartelijk deel in het leed dat U de brand van Uw
kerk heeft aangedaan.
-Het behage God spoedig een einde te maken aan onze gemeen
schappelijke beproevingen en ons gedurende langen tijd de onschat
bare weldaad van den vrede te schenken.
„Aanvaard, mijnheer de predikant, de uitdrukking van mijn hoog
achting en godvruchtige deelneming.
Kardinaal LUQON, aartsbisschop van Reims.
De tijden zijn toch wel veranderd in Frankrijk sedert de gods
dienstoorlogen der zestiende en de vervolgingen der zeventiende
eeuw. Men kan zich moeilijk een kardinaal-aartsbisschop uit de
dagen van Lodewijk XIV voorstellen, na de herroeping van het
Edikt van Nantes, toen de protestantsche kerken op last der
regeering en op aanstoken der roomsche geestelijkheid werden
verwoest, die een predikant over die verwoesting zijn deelneming
zou komen betuigenIn het leed wordt de broederschap en de
verdraagzaamheid geboren. Zoo blijve het, ook na den oorlog
v. L.
Onze hartelijke dank voor de vele
bewijzen van deelneming, ondervonden
bij het overlijden van onzen geliefden Man,
Zoon, Broeder en Behuwdbroeder
Dr. JOB POSTHUMA,
overleden te C r o y d e (Engeland).
Uit aller naam,
C. J. POSTHUMA,
Aerdenhout, Groot Bentveld.
GEVRAAGD
voor 1 Februari een nette, flinke
Brieven fr., met opgave van leeftijd en
goede get. onder lett. H. Z., Bureau
Zondagsbode.
BELEEFD AANBEVELEND.
In SAAF's BOEKHANDEL
verkrijgbaar a 15 ct.
