„HEEMSTEDE'S WONINGBUREAU"
AERDENHOUT
HET WERELDGEBEUREN
GEBR. CORNS. L. EN HENDRIK KWAK Hz.
LAGE BELASTINGEN
Wij zijn een heel eind van
den „Goeden ouden
Tijd" af.
BIJZONDERE AANBIEDINGEN
DE TERREINEN AAN HET
BROUWERSKOLKJE
C. J. Gude - Cuisinier
P. VAN DER STAD
POELIER HAARLEM
A» H* van der Steur Jr.
Zaterdag 9 Juni 1928
AD VERTENTIEN
Per regel0.20
Kleine annonces „vraag
en aanbod" 1 tot en
met 5 regels 0.50
elke regel meer „0.10
Ingezonden Mededeelingen
(le pagina) per regel 0.45
(volgende pagina's) 0.40
Bij contract speciale tarieven.
Weekblad voor Bloemendaal»
Overveen, Aerdenhout, Bent'
veld, Vogelenzang, Kleverpark
(HaarL) en Santpoort-Station
Derde Jaargang
No. 4i
ABONNEMENTEN
Per jaar f 3.—
Per half jaar 1.60
Per drie maanden. 0.85
(Bij vooruitbetaling te voldoen).
'Abonnementen kunnen op ieder tijdstip
aanvangen.
Losse nummers a 5 cent ver
krijgbaar bij den boekhandel en
aan het bureau van dit blad
Uitgever t G. Eikelenboom - Bloemendaal
Bureau voor Redactie en Administratie:
Bloemendaalscheweg 42
Telefoon 22324
Post-Cheque- en Gironummer 73407
Ieder mensch is een zoon van zijn
tijd, maar hij mag nóóit een slaaf van
haar vooroordeelen zijn!
Shakespeare.
LIED
Mijn hart is een beker vol purperen wijn:
Wien zal 'k er mee drenken?
Mijn hart is een vogel, die zingt zoo fijn:
Wien zal ik hem schenken?
Mijn hart is een kindje, dat kreunt van pijn:
Wie zal het niet krenken?
Mijn hart zal eens dood en begraven zyn:
Wie zal het gedenken?
HéLèNË SWARTH.
Toen d,e koning van Frankrijk, Lode-
wijk XIV, zei: „De Staat? De Staat, dat
ben ik!"
Toen Marie Antoinette op de mededee-
ling, dat de armen geen brood hadden, ant
woordde: „Waarom eten zij dan geen
pastei?"
Toen booswichten, die de galg verdien
den, de macht over leven en dood van an
deren in handen hadden; toen het leven van
eminente onderdanen van de buien en gril
len dier regeerende heeren afhing.
Toen de vorstelijke waardigheid „bij
Gods genade" eene heilige traditie in Eu
ropa was, terwijl wij thans een koningin aan
de verkiezing voor een of ander regeerings-
lichaam zien deelnemen.
Toen ook in ons land mannen en vrouwen
om hun godsdienstige overtuiging vervolgd,
gemarteld en ter dood gebracht werden.
Toen op honderd en een vergrijpen de
doodstraf stond, terwijl bij ons de doodstraf
ook voor de grootste misdaden al lang af
geschaft is.
Toen dronkenschap zoo algemeen was,
dat zelfs bij officieele gelegenheden de man
nen dronken onder tafel vielen.
Toen er zoo'n vooroordeel tegen schouw
burgen bestond, dat de kranten in Washing
ton geen theater-aankondigingen of adver
tenties durfden te publiceeren. Zelfs in
Lincoln's tijd waren de menschen zóó klein
geestig, dat zij zijn bezoeken aan den
schouwburg streng becritiseerden; en velen
meenden, dat zijn dood in Ford's Theater
een straf van God was voor zijn zonde.
Toen de arbeiders vijftien uren per dag
voor vijftien centen, of minder, per uur moes
ten werken, hoewel men toen voor dat be
drag nog minder koopen kon dan thans
nu alles door de techniek massa-fabricatie
begint te worden.
Wij zijn inderdaad een heel eind van den
„Goeden Ouden Tijd" af, waar sommige
menschen met weemoed aan kunnen denken;
den tijd, toen lompheid, ruwheid, gemeen
heid en onmenschelijkheid in het gewone
leven regel geen uitzonderingen waren.
Ondanks de ongerechtigheid en het on
schuldig vergoten bloed, leeft in het hart der
menschen en volkeren de hoop op verbroe
dering. En al zijn we er volgens de gebeur
tenissen onzer dagen nog lang niet, eenmaal,
hopen wij zal de tijd komen van ware men-
schelijkheid en menschlievendheid; een soort
hemel op aarde!
V.
In het zonnige Zuiden van ons oude Europa is
het momenteel weer verre van rustig, hetgeen
voor een groot deel te danken is aan.... Italië,
terwijl Italië dat weer aandien besten, bra
ven Mussolini te danken heeft. Wanneer men be
denkt, dat er pas in Italië een nieuw muntstuk
van 20 Lire geslagen is, dat als randschrift heeft:
„Beter één dag te leven als een leeuw, dan hon
derd dagen geleefd te hebben als een lam", dan
kan men zich zoo ongeveer een denkbeeld vormen
van den „vredelievenden" geest, die Mussolini
heeft weten te scheppen.
Deze geest komt ook in alles tot uiting, o.a. in
TE: HEEMSTEDE - AERDENHOUT - HAARLEM EN BENNEBR0EK
Halve Villa, koopprijs. 11.500
Landhuis, huurprijsf 850 p.j.
Vrijstaande Villa, koopprijs f 20.500
Inl. Kantoor Aerdenhout, Oosterduin
weg, Tel. 26226, T ramhalte Aerdenhout
den omgang van Italië met zijn naburen. Daar
hebben we op dè eerste plaats een oneenigheid
met Zwitserland over het feit, dat de Zwitsersche
burgers het verblijf en het binnengaan van Italië
bemoeilijkt wordt, ja soms geheel onmogelijk
wordt gemaakt. Waarom, is tot dusver een raadsel.
Vervolgens een ruzietje met Oostenrijk over 'n
in de Oostenrijksche plaats Innsbruck plaats gehad
hebbend vlag-incident, dat in den grond der zaak
door Italië te voorschijn is geroepen. Ten slotte
hebben ze herrie met Zuid-Slavië en dit laatste
geval is van zeer ernstigen aard. Hierdoor ont
stonden de anti-Italiaansche betoogingen in diverse
Zuid-Slavische steden, die werden vóóraf gegaan
door anti-Zuidslavische demonstraties en betoo
gingen in Zara en andere streken van Italië. Dit
gaat momenteel nog precies eender voort en wordt
daarbij menig gezin broodeloos, zoo niet erger,
gemaakt in de elkaar vijandig gezinde streken.
Een vijandschap, die haa^s oorzaak vindt in een
ouden, diep gekankerden haat van Zuid-Slavië
tegen het heerschzuchtig en onbetrouwbaar Italië.
Italië toch streeft er steeds naar om Dalmatië en
Adria bij Italiaansch gebied in te lijven, hetgeen,
dank zij Zuid-Slavië tot dusver niet gelukt is,
zoodat zoowel Dalmatië als Adria voorloopig nog
lang niet volbloedig Italiaansch is, nettegenstaande
alle moeite van Rome, dus van Mussolini.
Engeland en verschillende andere landen zien
in dezen haat een reden tot ongerustheid voor
Europa's vrede. Het brengt een soortgelijk geval
in herinnering van vroeger, n.l. de haat van Servië
tegen Oostenrijk-(Hongarije). Dit werd de aan
leiding tot den wereldbrand van 1914; laten we
hopen, dat zulks thans in de toekomst niet het
geval zal worden door de Zuid-SlavischeIta-
liaansche kwestie.
In Roemenië is nog altijd het kabinet van Bra-
tianu aan het bewind, dat echter thans door het
volk meer gedwongen wordt kalmer op te treden
en de censuur op de bladen op te heffen alsmede
de gevangen genomen journalisten vrij te laten.
Tusschen Polen Litauen heerscht nog steeds de
toestand van gewapende vrede. Het onbeduidende
Litauen blijft, ondanks de waarschuwingen van
de groote mogendheden, bij monde van Chamber
lain, maar kalm voortgaan te stoken en de vrede
van Europa in gevaar te brengen. De heethoofd
aan wiien dit te danken is, noemt zich Woldemaras,
die voor zijn handelwijze van Sire Chamberlain
een niet ongemakkelijken uitbrander kreeg. Hier
van heeft hij zich naar het schijnt niets aange
trokken en proklameerde tijdens zijn terugreis te
samen met den Nitauschen staatspresident een
nieuwen grondwet en zulks zonder het parlement
van zijn land daarin te kennen. Hierin wordt o.a.
Wilna, dat nota bene een Poolsche stad is, kalm
weg tot hoofdstad des rijks verklaard. Waar of
dat heen moet, weten we niet. We vermoeden
echter, dat ook hier het spreekwoord van kracht
zal worden dat zegt: „De kruik gaat zoolang te
water tot ze breekt".
In ons landje viel deze week niet veel belang
rijks op politiek gebied voor, uitgezonderd de
actie tegen de nieuw voorgestelde wet op de
naamlooze vennootschappen. De leider der be
weging, die wil verhinderen en o.i. terecht
dat dit voorstel „wet" wordt, is niemand minder
dan Dr. C. J. K. van Aalst, de welbekende en
eminente Nederlandsche groot-financier. Nage
noeg alle financiers en groot-industrieelen nemen
stelling tegen dit voorstel en niettegenstaande zij
op politiek terrein geen directen invloed kunnen
doen gelden, gelooven wij toch, dat zij wel in
staat zullen zijn de Kamer zóódanig te beïnvloe
den, dat het voorstel öf verworpen of in sterk
gewijzigden vorm opnieuw ingediend wordt.
Verder zal heden de- beslissing vallen in de
rechtszaak tegen Mr. L. P. D., de Haagsche advo
caat, die voorloopig in vrijheid is gesteld, na zich
in voorloopige hechtenis "te hebben bevonden als
verdacht van bedriegelijke bankbreuk in verband
met de „Veendammer" (Hyp.bank). Hoewel de
uitspraak nog niet bekend is, en we onze opinie
daarover dus moeten opschorten, moet het ons
toch van het hart, dat dpor de voorloopige invrij
heidstelling reeds blijk* ffipé gemakkelijk men in
Holland met gelden vau akideren kan omspringen.
En hier ging het maar eventjes om het peulschil
letje van twee millioen, dat' Mr. L. P. D. met een
grootsch gebaar aan zijn vriend „Liebermann"
kwijtschold en zich zelf daarbij als schuldenaar
voor dit bedrag in de plaats stelde, niettegen
staande hij.... die millioentjes niet had.
Enfin, we zullen eens afwachten wat de uit
spraak zal zijn, die bij het verschijnen van dit
artikel natuurlijk reeds bekend is.
G. O.
Mr. L. P. D. is inmiddels vrijgesproken. (Red.)
TE BLOEMENDAAL
I.
Het is een bekend feit, dat er in de gemeente
Bloemendaal sedert tal van jaren een groot tekort
bestaat aan arbeiderswoningen, waardoor de ar
beiders genoodzaakt worden in aangrenzende
gemeenten (Haarlem, voormalig Schoten en Vel-
sen, afd. Santpoort) te wonen.
Dit tekort aan geschikte woningen vond zijn
oorzaak eensdeels in het feit, dat de gemeente
geen gronden in eigendom had, geschikt voor wo
ningbouw en anderdeels en wel in hoofdzaak
door de geringe medewerking van het gemeente
bestuur om aan dezen onhoudbaren toestand een
einde te maken.
Eerst na herhaalden aandrang der vertegen
woordigers van de arbeidersklasse in den Raad,
hierin bijgestaan door enkele andere leden, die
voor de nooden en verlangens der arbeidersklasse
iets voelden, ging de Raad er destijds hoewel
schoorvoetend toe over, gronden aan te koopen
en werden na een langen lijdensweg arbeiders
woningen gesticht, zij het nog lang niet in vol
doende mate.
De gevolgen bleven niet uit.
Dat er dikwijls harde woorden gevallen zijn aan
het adres van het gemeentebestuur om dit op zijn
plicht te wijzen, zal wel ieder, die met de woning
toestanden in Bloemendaal op de hoogte is, voet
stoots willen aannemen. De woningbouwvereeni-
gingen, welke destijds de woningen stichtten, heb
ben nooit kunnen spreken over de groote mede
werking van het gemeentebestuur.
Typeerend voor deze zeer geringe medewerking
is een ingezonden stuk in een onzer plaatselijke
bladen van 12 Aug. 1922, waarin o.a. verklaard
wordt door een met de woningpolitiek -in Bloe
mendaal volkomen op de hoogte zijnden persoon:
„Het gemeentebestuur is, er nog niet genoeg van
„doordrongen, dat de volkshuisvesting behoort
„tot de taak der gemeente
„Dit gemeentebestuur (bedoeld wordt Bloemen-
„daal) beschouwt de woningbouw als een nood
zakelijk kwaad. Een zaak, die niet uit hoofde van
„behoefte moet worden beschouwd, maar zooveel
„mogelijk moet worden beperkt, ook al omdat
„Bloemendaal volgens hun niet de plaats is voor
„minder welgestelden, maar alleen voor beter ge
situeerden."
Het bovenstaande geeft volkomen de meening
weer van hen, die door hun roeping aangewezen
zijn voor de arbeidersbelangen op te komen.
Deze ongewenschte toestand was zelfs een punt
van bespreking bij de debatten in de Tweede Ka
mer, toen de gedeeltelijke annexatie van Bloemen
daal werd behandeld wel een bewijs, dat de
woningtoestanden in deze gemeente niet zoo
waren, als zij behoorden te zijn. Dit wijzen op
tekortkomingen van het gemeentebestuur, zal ook
wel geen goed gedaan hebben aan de actie, welke
de tegenstanders van annexatie toen op touw
hebben gezet.
II.
Sedert dien is er wel iets, al is het niet veel
veranderd. Een deel der gemeente en wel een
deel met een overwegend aantal arbeiders, vooral
in Overveen ging door annexatie over naar
Haarlem.
Door deze annexatie werd het leger der arbei
ders, dat in Bloemendaal werkt en in een aan
grenzende gemeente woont, nog grooter.
In den Raad gingen stemmen op om te zorgen,
dat er woningen voor deze menschen moesten
worden gebouwd, maarde grond voor dezen
bouw ontbrak.
Tot eindelijk de Raad den knoop doorhakte en
het besluit nam tot aankoop der gronden aan het
Brouwerskolkje.
De Raad besloot tevens in principe te besluiten
een deel dezer gronden te bestemmen voor wo
ningbouw.
Verder werd de tuinarchitect Springer uitge-
noodigd een plan van bebouwing te ontwerpen,
met zooveel mogelijk behoud van natuurschoon.
Door mededeelingen van het verhandelde door
den Raad in de pers, werden den arbeiders per
spectieven geopend. Perspectieven, welke
kwamen zij in vervulling hen niet langer nood
zaakten buiten de gemeente te wonen, waar zij
hun brood verdienen, terwijl zij tevens, door ge
brek aan woonruimte, niet langer zouden verplicht
worden forensenbelasting te betalen.
En dat er veel arbeiders zijn, 'die in deze om
standigheden verkeeren, blijkt uit de in- en uit
tocht van deze menschen bij den aanvang en bij
het einde hunner werkzaamheden.
Zooals gezegd, er was perspectief. De betrokken
bouwvereenigingen zagen de toekomst hoopvoller
in. Zij, die reeds jaar in, jaar uit, hadden aange
drongen op aankoop van- grond voor woning
bouw, zagen hun oneindige moeite en vaak
ergernis beloond.
Wel werd nog door B. en W. een poging gedaan
dit enthousiasme te onderdrukken, door den Raad
voor te stellen, om met uitsluiting van andere
vereenigingen, de bebouwing aan één vereeniging
op te dragen. De Raad ging echter op dit reactio
naire voorstel niet in en verwierp het.
Het wachten was nu op de plannen van den
heer Springer.
De arbeidersklasse had echter te vroeg gejuicht
en gehoopt, dat aan hun billijke verlangens ein
delijk een gewillig oor zou worden geschonken.
Wat niemand vermoed had, gebeurde. De heer
Springer bedankte voor „de vereerende opdracht
„om voor de gemeente plannen te maken van de
„bebouwing der omgeving der Brouwerskolk tot
„aan den Zeeweg bij den Watertoren der Haar-
„Iemsche Waterleiding".
Hij motiveert zijn bedanken o.a. als volgt:
„Had men hem voor den aankoop advies ge
vraagd (n.l. over het stichten van middenstands-
en arbeiderswoningen), hij zou zeker den aankoop
voor dit doel sterk ontraden hebben. Hier is
hoewel reeds sterk beschadigd door het publiek
nog een mooi stuk landschappelijk schoon, dat
waarlijk de moeite waard is behouden te blijven."
„Bovendien zien wij thans hoe het „natuurlief-
hebbend" publiek de vroeger zoo schilderachtige
omgeving van de Kolk reeds vernield heeft. Hoe
zal dat worden als hier woningen gebouwd wor
den?"
Bij het aandachtig nalezen van dit schrijven komt
onwillekeurig de vraag naar voren of de arbeiders
vandalen zijn, die absoluut geen gevoel voor na
tuurschoon hebben en met hun kinderen dit na
tuurschoon zullen vernielen, of hun kinderen
hierin de vrije hand zullen laten.
De mentaliteit der arbeidersklasse is echter
een geheel andere, hoewel ik niet wil ontkennen,
dat er onder hen wel eens een zwart schaap
doorloopt, evenals dit het geval is bij de andere
lagen der maatschappij. Dit zijn echter uitzonde
ringen, welke gelukkig zelden voorkomen. De oor
zaak van deze excessen zal voornamelijk in deze
gemeente wel gezocht moeten worden in het ont
breken van voldoende speelterreinen.
De arbeidersklasse voelt zeker veel voor na
tuurschoon, natuurschoon, dat in onze gemeente
zoo ruimschoots aanwezig is, maar voor het groote
publiek ontoegankelijk, daar alle groote buiten
plaatsen, duinen, enz. voor vrije wandeling zijn
afgesloten, ook weer op een zéér enkele uitzon
dering na.
Worden dus op een punt vol natuurschoon ar
beiderswoningen gesticht, dan geef ik den heer
Uitzending van Diners aan huis
Iordensstraat 74 - Haarlem - Telefoon 13132
Prijscourant wo dt op aanvrage gaarne toegezonden
KI. Houtstraat 136 - Telefoon 10188
Opgericht 1870
SC Kleverparkweg 154 "*<2
Tegenover de Middelbaar Technische School
lste klas Heeren- en Dameskleermakerij
Opgericht 1903 - Telefoon 10303
Heeft voor het a.s> seizoen een ruime sorteering
stoffen voorhanden.
Ie klas afwerking Billijke prijzen
EEN WIJS WOORD VOOR IEDEREN DAG.
ZONDAG.
Aan het graf der moeder voelt ieder zich weder
kind worden.
Onderdrukt uw geweten zooveel gij wilt, gij
zult het toch niet tot stomheid dwingen.
MAANDAG.
Menigeen wil in de wereld alles hervormen,
alleen niet zichzelf.
Waar principieel verschil bestaat, is alle dis
cussie onvruchtbaar voor de redetwistenden;
alleen de omstaanders kunnen er van profiteeren.
DINSDAG.
Ieder hard woord, dat wij bezigen, geeft een
oogenblik van voldoening, maar dikwijls een lan
gen tijd van verwijt.
WOENSDAG.
Wie zijn hart overwint is groot, ik vereer den
dapperen man, maar wie dóór zijn hart overwint
dien schat ik nog hooger.
DONDERDAG.
De gebreken die men zelf heeft, bemerkt men
't eerst bij anderen en veroordeelt men 't zwaarst
in hen.
VRIJDAG.
Edele karakters deelen hun geluk met anderen,
maar dragen hun ongeluk alleen.
ZATERDAG.
Denken wat waar, voelen wat schoon, en willen
wat goed is; daarin herkent de geest het doel
van het leven.
Springer de verzekering, dat dit natuurschoon
door de bewoners niet geschonden zal worden en
dat zij er zorg voor zullen dragen, dat ook hun
kinderen en wandelaars vooral uit groote steden,
dit niet doen. Ook de betrokken Bouwvereenigin
gen zullen hierop zeker bij hun bewoners aan
dringen. De gemeente zelve zal wel terdege zorg
dragen, dat de te stichten woningen niet vloeken
tegen de omgeving.
De motiveering van den heer Springer lijkt mij
dan ook allerminst gelukkig gekozen. Het gaat
m.i. niet aan, het natuurschoon, hoe mooi ook, te
stellen boven een groot arbeidersbelang: de volks
huisvesting.
Er komt echter, naar aanleiding van het schrij
ver; van den heer Springer nog een andere vraag
naar voren en wel deze: wat is dringender noodig
in Bloemendaal, öf behoud van natuurschoon met
als gevolg geen bouw van arbeiderswoningen, öf
het stichten dezer woningen.
In den aanvang van mijn artikel meldde ik
reeds, dat de gemeente absoluut geen grond voor
arbeiderswoningen beschikbaar had. Thans is er
grond, terwijl de Raad er van overtuigd is, dat
de woningen er moeten komen. Mijnsinziens dient,
wat het zwaarst is, het zwaarst te wegen, al zal
men er dan een stukje natuurschoon voor dienen
op te offeren.
Had de gemeente andere terreinen beschikbaar
voor woningbouw, zoo zou er in den Raad over
te spreken zijn de gronden aan het Brouwers
kolkje intact te laten. Dit Is nu niet het geval,
dus zijn de gronden aan het Brouwerskolkje de
aangewezen plaats.
De heer Springer geeft nog in overweging de
woningen te stichten op de terreinen bij de Haar-
lemsche Waterleiding.
Ik geloof zeker, dat Haarlem ernstig bezwaar
hiertegen zal maken. Het is toch voor Haarlem
een vitaal belang, dat deze gronden zoo min mo
gelijk verontreinigd worden, hoezeer men er ook
tegen waakt.
III.
Was men een oogenblik bevreesd, dat door het
schrijven van den heer Springer de zaak der
