ADRESBOEK
ALGEMEEN NIEUWS- EN
ADVERTENTIEBLAD VOOR
BLOEMENDAAL, OVERVEEN,
AERDENHOUT, BENTVELD,
VOGELENZANG, SANTPOORT
STATION KLEVERPARK (Haarlem)
Wijsgeerig streven.
Het Wereldgebeuren.
A» H» van der Steur Jr»
A VAN DER STAD
POELIER -.- HAARLEM
C J» Gude - Cuisinier
Raadhuisbouwplannen»
Zaterdag 13 October 1928
UITGAVE:
Fa. GRAMME EIKELENBOOM
BLOEMENDAAL
BUR. VOOR REDACTIE EN ADMINISTR.
BLOEMENDAALSCHEWEG 78
TELEFOON
22045
POSTGIRO
128476
diiiC.
Vierde Jaargang No. 6
Abonnementsprijs: f 3.per jaar,
f 1.60 per halfjaar, f 0.55 per 3 mnd.
bij vooruitbetaling vóór 1 Januari of
1 Juli. Na dien datum verhooging van
15 ct. voor incassokosten.
Abonnementen kunnen op ieder tijd
stip aanvangen. Losse nummers ver
krijgbaar a 5 cent bij den boekhandel
en aan ons bureau, Bl'daalscheweg 78
ADVERTENTIËN 20 cent per regel. Bij contract speciale tarieven. Kleine Annonces: Vraag en aanbod
Huur en verhuur, Koop en verkoop, enz. enz., van 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, uitsluitend
bij vooruitbetaling. Ingezonden mededeelingen voorpagina 45 ct. per regel, volgende pagina 40 ct. per regel
VAN
BLOEMENDAAL
JAARGANG 1928
PRIJS f 1.50 -:-
De bladerlooze boomen.
De bladerlooze boomen, on
gedurig en verlegen,
staan vechtende in den najaarswind,
en weg- en weêrgeslegen
ze buigen, dat de grond opheft
en dat hun wortelpezen,
hoe vaste ook en hóe verre en die
pe zijwaarts ingevezen
begeven moeten, 't Zoeft alom
en 't zucht. De takken tieren
lijk wolven, die verhongerd in
de wilde bosschen zwieren.
Geen' musschen meer, geen' vogels, die 't
bestaan een huis te nazen 2)
daarin zoo menige onbekende
en booze gasten razen
ze vluchten! 't Is al eendlijkheid 3),
al woede, en wilde vlagen,
die, tegen 't taaie takgebouw
vereend, huu wijsheid wagen,
en wijken moeten. Buigen maar,
gij boomeneer veel tijden
zal 't uitgewaaid en verder zijn
gevlucht, dat felle strijden.
GUIDO GEZELLE.
Vijzen, vijzelen schroeven. 2) Nazen, naarzen
naderen. 3) Verschrikking.
In het nauwkeurig verslag van de lezing
van ds, Faber uit Zutphen, over „Geloof en
Ongeloof in Nederland", gehouden in het
Tempelierenhuis te Apeldoorn, komt o.a.
een aanhaling voor van eene conclusie in
dertijd naar voren gebracht door wijlen Dr,
v. d. Bergh van Eysinga, in welke conclusie
wordt betoogd: dat de ontwikkeling van
den wijsgeerigen geest van de Menschheid,
den Godsdienst zal ten goede komen".
Deze meening zal voorzeker wel door
vele nadenkende menschen met groote sym
pathie worden gedeeld, of althans worden
„mogelijk" geacht. Doch niet minder mo
gelijk en zelfs waarschijnlijk is het m.i., dat
het wijsgeerig streven van den mensehen-
geest althans in de richting komt van zijn
aesthetisch-moreelen opbouw. De Gods
dienstige richting in algemeene beteekenis
genomen, biedt heel wat ruimte voor ver
schillende uiteenloopende richtingen, voor
gedetailleerde opvattingen in den Gods
dienst, die voor het wijsgeerig streven heel
wat problemen ter oplossing geven; terwijl
daarentegen het moreel schoonheidsgevoel
minder veeleischend is, of althans wat den
kern betreft, naar slechts één richting heen-
wijst. Het moreel-schoone, ofschoon ook
zeer vatbaar voor details, duldt evenwel in
zijn hoofdbegrip, in zijn kern, geen uitzonde
ringen. Het is in zijn wezen immers het
doel, het aantrekkingsmiddelpunt voor elk
wijsgeerig streven, dat gericht is op het
goede en op het schoone; m.a.w. op het
Goddelijke-, op het Scheppingsideaal. En
in zooverre is het wijsgeerig streven van
de Menschheid ongetwijfeld in ethischgods-
dienstige richting, in aansluiting met het
verhevene en met eene levensopvatting, die
leiden kan tot innerlijke en tot algemeenen
vrede.
Wat men onder „wijsgeerig streven"
moet verstaan?
Als men dit streven in verband zou wil
len brengen met „Wijsbegeerte", dan zou
de pen, die dit onderwerp onder de aan
dacht brengt van lezeressen en lezers, on
getwijfeld onmachtig blijken tot het geven
van een juiste definitie. Wijsbegeerte im
mers is een veelomvattend studievak, dat
slechts iq een beperkte afstraling de massa
van de menschheid zal kunnen voorlichten,
ten bate van haar geestelijke en maatschap
pelijke belangen. Doch de begeerte, om
wijsheid te doen samengaan met het den
ken, streven en handelen van den Mensch,
kan wellicht in deze beschouwing eeniger-
mate worden belicht, zij het dan ook, met
omzichtigheid en onder voorbehoud.
Wijsgeerig streven houdt m.i. vooral ook
den eisch tot voorzichtigheid in, waar het
de uitvoering betreft van 's menschen le
vensplan en levenswerk. Waar toch de
Mensch voor een der groote levenspro
blemen of wel voor een eigen vraagstuk in
een zelfontworpen levensbestek, ter oplos
sing of ter beslissing staat, zal zijn wijs
geerig streven ter markt moeten gaan bij
eigen levenservaring bij die van an
deren, of wel bij de uitkomsten van
menig groot wereldgebeuren. Hij zal
genoodzaakt zijn vér en scherp uit te zien,
zichzelf te beheerschen, eigen wil te rem
men, eigen wenschen prijs te geven en door
zelf-opofferende liefde, zonder rente-eisch,
een hoog kapitaal uit te zetten in het „Al
gemeen Ver trouw en"Want eerst wanneer
hij dit alles nakomt, in een correct verband
met zijn levensdoel, komt daar wijsheid in
zijn streven.
Een wijsgeerig streven komt ook vooral
der menschen Wil ten goede. De wijs-
krachtige mensch is niet altijd de mensch,
die zijn doel bereikt. Hij moge er al een
ideaal mede trachten te bereiken, door met
onverzettelijkheid het ontwerp van zijn le
vensplan naar eigen doorzicht ten uitvoer
te brengen - zoo dit plan niet in een wijs-
geerige richting ligt en zijn ideaal niet 'n
hoog aesthetisch ideaal is, dan zal ten slotte
zijn leven een mislukt leven blijken te zijn;
en zal zijn streven, hoe moeitevol wellicht
ook, hem aan het einde zijner levensbaan,
geen voldoening, maar instede daarvan,
teleurstelling en diepe ellende aanbrengen.
Wat toch is een sterke wil, een onvermoei
baar streven, zonder wijsgeerigen.grondslag,
zonder wijsgeerige leiding? Onze levens
berekeningen toch, moeten niet uitsluitend
gericht zijn op de bereiking van 'n doel,
doch onvoorwaardelijk op het doel op
het goede, op het schoone voldoening
schenkende doel. Wanneer dan ons streven
nochthans niet het gesteld ideaal bereikt,
dan toch is, voor iederen mensch, vrede
te vinden en voldoening tevens, in het zich
bewust zijn, dat het een wijsgeerig streven
was, gericht op een ideaal, dat in de aes
thetische sfeer ligt vér buiten den adem
tocht van stoffelijke begeerten.
De „Wil", die niet de uitvoerder is van
een wijsgeerig streven naar een. hoog of
althans naar een mooi, paar een goed
doel, is immers een wil, die niet in het tee
ken van achtenswaardige schoonheid staat,
dat is een wil, die halsstarrigheid tot moe
der heeft. en eigenliefde tot doel. De
wil, om lusten te bevredigen, eigen voor
deel en genot na te jagen, kan toch be
zwaarlijk bewondering wekken en als een
hooge wil een groote eigenschap worden
aangemerkt. Hij is niet de motor voor een
Wijsgeerig-Godsdienstig streven, dat op
weg is naar moreel-aesthetische voldoening
naar zielsrust en gemoedsvrede. Een
zoodanige Wil is feitelijk de slaafsche ten-
uitvoerbrenger van onzen Onwil tot het
Goede en Schoone". Zulk een Wil ligt bui
ten het mooie begrip: „Plicht" en laatst
genoemde toch is de ideale uitvoerder van
een wijsgeerig streven in wijsgeerigen zin,
in godsdienstig-ideale richting; doch te-"
vens van een absoluut practisch beg'insel
Want wijsgeerigheid sluit voorzeker een
practischen geest niet uit.
Een wijsgeerige levensbeschouwing sluit
alles in wat goed, schoon en noodig is in
het leven van den Mensch, die toch geheel
afhankelijk is van een wil boven den zijne
en van een Macht, die hoe het ons ook
moge toeschijnen wel de hoogste Wijs
heid en de hoogste Liefde moet omvatten.
De Mensch dankt immers zijn bestaan aan
die hoogste Wijsheid, die hoogste Liefde en
aan die hoogste Macht, die hem vreugde
en lijden tot zijn deel geeft in zijn aardsch
bestaan; doch die hem tevens zijn zielele-
ven schenkt, dat zoo oneindig veel rijker,
zooveel meer is dan het stoffelijk leven,
dat een einde neemt.
Die hoogste Macht schonk den M«nsch
ook den Geest, die zich ontwikkelen kan
tot een hooien geest, waarin het onder
scheidingsvermogen tusschen „goed" én
„kwaad" leeft, en die hem inspireert tot
een wijsgeerig schoonheidsleven den
arbeidstijd voor den opbouw van zijn Le
vensideaal.
Binnenland.
Leiding der Liberale fractie in
de Tweede Kamer. Vredesbrief
aan de Regeering. Hofberichten.
Zooals men zich hèrinneren zal, heeft de
leider der liberale fractie van de Tweede
Kamer, mr. A, van Gijn, medegedeeld, dat
hij zich voor deze functie niet langer be
schikbaar kan stellen na afloop van het
loopende parlementaire jaar. Het „Bbld."
verneemt thans, dat dr. F. E. Posthuma,
de oud-minister van Landbouw, door het
bestuur van den Vrijheidsbond is aange
zocht als leider der fractie in de Kamer op
te willen treden.
Men zal hem dan een vaste plaats op
een der lijstencombinaties aanbieden.
Naar wij vernemen, zijn mevrouw B. van
LeeuwenDrost en de heer mr. M. W. G.
van der Veur, beiden wonende te Middel
burg, verleden week door den minister
president, Jhr. mr. De Geer, in particuliere
audiëntie ontvangen, ter aanbieding van den
Nederlandsche Vredesbrief, welke door
11.421 personen boven 21 jaar geteekend
is. {Enkele lijsten zijn nog in rondgang).
De minister heeft daarbij toegezegd, den
inhoud van den brief ter kennis te zullen
brengen van den ministerraad en de mi
nisters individueel, speciaal zijn ambtge
noot van Buitenlandsche Zaken. Hij heeft
voorts getuigd van de zeer vredelievende
gezindheid van de 'egenwoordige Neder
landsche Regeeringeu en er in het bijzon
der den nadruk op gelegd, dat de Regeering
al het mogelijke doet en zal blijven doen
ter bevordering van het Vredeswerk.
De Koningin Moeder vertoeft voor een
14-daagsche kuur te Bad Liebenstein.
Bad Liebenstein,. gelegen in Thüringen
aan den spoorlijn Eisenach-Meiningen, is
niet alleen door haar geneeskrachtige bron
nen, maar ook door het prachtige natuur
schoon een geliefkoosde badplaats, waar
jaarlijks duizenden bezoekers rust en ont
spanning zoeken.
Buitenland.
Pilsoedski tracht een nieuwen
statengroep te vormen. Venize-
los streeft naar een entente op
den Balkan, Aftreden van Primo
de Rivera? Het Vloot-compro-
mis. Tutoyeeren van onderge
schikten.
Maarschalk Pilsoedski, de Poolsche dic
tator, die reeds eenigen tijd zijn vacantie
doorbrengt in Roemenië, is te Boe
karest gearriveerd. Hij legde een krans op
de tombe van den Roemeenschen onbe
kenden soldaat en werd daarna door den
regentschapsraad ontvangen. De koningin
weduwe Maria gaf een feestmaal ter eere
van den hoogen gast. Pilsoedski kwam ook
over de politiek spreken en hij confereerde
met den premier Vintilla Bratianu en met
den minister van buitenlandsche zaken Ti-
tulescu. In deze gesprekken zou de Roe
meensche premier er met beslistheid op
gewezen hebben, dat Roemenië een toena
dering tusschen Polen en Hongarije niet
kan goedkeuren en aan geen enkele
nachtsgroepeering deelnemen, waartoe ook
Hongarije behooren zou. Bratianu zou den
wensch hebben uitgesproken, dat Polen van
een dergelijk streven afzag teneinde de ge
voelens van Roemenië niet te kwetsen.
In politieke kringen te Boekarest loopt
het gerucht, dat maarschalk Pilsoedski op
initiatief van Mussolini de Roemeensche
regeering heeft .voorgesteld, tot een nieu
we machtsgroepeering toe te treden, wel
ijker leden buiten en behalve Roemenië en
Polen verder zouden bestaan uit Italië
E'-oelgarije, Hongarije en Turkije, die als
bcmdgenooten in buitenlandsche politieke
vraagstukken nauw met elkaar zouden
motten samenwerken.
Veni'zelos, de Grieksche minister-presi
dent hv^eft een onderhoud gehad met
Baldwin en lord Cushendun, den waar-
nemenden; minister van buitenlandsche za
ken. Naar verluidt, heeft hij de strekking
en de bedoeling van het verdrag, onlangs
tusschen Griekenland en Italië geteekend
uiteengezet.
In een interview met Reuter heeft Vem
zelos gezegd, dat de staatslieden te Lon
den en Parijs hun instemming hebben be
tuigd met de politiek, welke hij heeft uit'
gevoerd ten einde vriendschapsverdragen
te sluiten met alle buurstaten van Grieken
land, Zuid-Slavië, Turkije en Albanië. Hij
had den indruk gekregen dat lord Cushen
dun zijn politiek goedkeurt.
Venizelos is gekant tégen bondgenoot
schappen op den Balkan, maar hij streeft
naar een entente op den Balkan. Turkije
sta&t op het punt een vriendschapsverdrag
met Boelgarije te sluiten en Venizelos acht
het van groot belang, dat een werkelijke
vriendschap tusschen Boelgarije en Zuid-
Slavië heerscht. Hij voegde er bij, dat hij
bereid is een uitnoodiging om naar Angora
te gaan te aanvaarden, als de Grieksch-
Turksche aangelegenheden in een stadium
zullen zijn gekomen om geregeld te worden.
De „Daily Telegraph" meldt, dat de En-
gelsche en Fransche regeeringen alle op de
vlootovereenkomst betrekking hebbende
stukken, die gewisseld zijn, en den volle-
digen tekst der overeenkomst zelf aan de
Amerikaansche regeering hebben doen
toekomen.
Het blad ziet hierin den eersten stap
naar de publiceering van de overeenkomst
en van de gewisselde nota's.
Volgens een bericht aan de „Daily Mail'
van de Spaansche grens moet na den terug
keer van koning Alfons in Spanje een ern
stige spanning tusschen den koning en
Primo de Rivera zijn ontstaan, welke ver
moedelijk met het aftreden van Primo zal
ein'digen. Hi, moet den koning een beslui't'
ter on'derteekening hebben voorgelegd,
<aarin straffer werden bepaald tegen een
groot aantal personen, vooral zulke, die
tegen Primo de Rivera in woord en schrift
hebben geageerd.
Daar bovendien in militaire kringen de
stemming zich meer en meer tegen Primo
keert, woi'dt zijn aftreden meer en meer
waarschijnlijk. Wie zijn opvolger zal zijn
is nog onbekend, doch men verwacht, dat
het in ieder geval een persoon uit militaire
{ringen zal zijn.
W Klever parkweg 154
Tegenover de Middelbaar Technische School
le kl. Heeren- en Dameskleermakerij
Opgericht 1903 Telefoon 10303
Speciaal adres voor
BONT- EN PELSWERK
le KLAS AFWERKING BILLIJKE PRIJZEN
WILDE EENDVOGELS
TALINGEN
WATERSNIPPEN
POULARDES
BRAADKIPPEN
SOEPKIPPEN
JONGE DUIVEN
KLEINE HOUTSTRAAT 136 - TEL. 10188
OPGERICHT 1870
Uitzending van Diners aan huis
lordensstraat 74 - Haarlem - Tel. 13132
Prijscour. wordt op aanvrage gaarne toegezonden
De Fransche minister van oorlog heeft
een strenge order uitgevaardigd aan offi
cieren en gegradueerden, waarin hij ten
Strengste verbiedt, dat superieuren hun on
dergeschikten tutoyeeren, zoo meldt onze
Parijsche correspondent. Herhaaldelijk wa
ren klachten daarover binnengekomen en
de minister heeft in zijn order gezegd, dat
elke overtreding van deze order moet wor
den gerapporteerd. Het feiit ondergeschikt
te zijn, moet niet onbeleefdheid met zich
brengen, zoo luidt terecht het oordeel van
den bewindsman.
Volgende maand zullen de Yankees naar
de stembus trekken om hun nieuwen pre
sident te kiezen. Hoover of Smith, wie zal
het winnen? De uitslag is voor de kenners
des lands zelfs twijfelachtig, Onbereken
baar is tot dusver de stemming in de helft
van de 48 staten, maar vast staat, dat er
in minstens 10 staten een hardnekkigen
strijd zal worden gevoerd.
Hoover, de republikein, die men opper
vlakkig de favoriet noemt, doet zijn best
om in de democratische Zuidelijke staten
stemmen te winnen. Zondag kwam Hoo
ver, erg moede van zijn propaganda-tour-
née, te Washington terug, voor een korte
rustpoos, waarna de „laatste ronde vóór
den verkiezingsdag, 6 November, ingaat.
De Engelsche luchtmaarschalk sir John
Salmónd geeft in een rapport over de Au
stralische luchtstrijdkrachten belangrijke
adviezen, welke een program van uitbrei
ding, loopende over een tijdvak van 10
jaar, omvatten. De jaarlijksche uitgaven
voor dit programma zullen 1.300.000 pond
sterling bedragen;
EEN PROTEST TE VERWACHTEN?
De Raad onzer gemeente is er, door zijn
besluit in de jongste vergadering tot grond
aankoop en daardoor plaatsbepaling van
een nieuw gemeentehuis volledig in ge
slaagd, heel de gemeente èn hare omgeving
te hebben verbaasd. Zekerde uitge
sproken wensch om zoo spoedig doenlijk
een nieuw gemeentehuis met annex een po
litiebureau en huisvesting voor den dienst
van Openbare Werken, te doen bouwen was
den gemeentenaren stellig bekend niet al
leen, maar werd zeker ook algemeen al
zeer billijk erkend. Want de noodzakelijk
heid om een nieuwe woning voor Bloemen-
daal's vroedschap te bouwen is niet slechts
de laatste paar jaren aangetoond;
Haarlem's Dagblad herinnerde er aan, dat
niet minder dan 19 jaar geleden er reeds
raadhuisplannen geboren werden, waarvan
de behandeling plaats had in een Raads
vergadering van Mei 1910, De vroedschap
van 18 jaar geleden verwierp met de kleinst
mogelijke meerderheid een voorstel van ge
lijke strekking als het thans aangenomen
voorstel, uitgezonderde de plaatsbepaling.
De erkenning van de noodzakelijkheid van
den bouw van een nieuw RaadJhuis heeft
dus in die bijna 20 jaren wel onbetwist bur
gerrecht verkregen. De laatste paar jaren is
aan de gedachte voor een nieuw Raadhuis
nieuw leven ingeblazen. Het laatste wat
omtrent deze „plannen" bekend werd was,
dat het gemeentebestuur „eens zou uit zien
(naar een geschikt terrein".
De Bloemendalers leefden dus in de ver
wachting, dat eerlang den Raad mededee-
ling zou worden gedaan door het Dag. Be
stuur, dat men al- of niet geslaagd was, de
opdracht van de vroedschap uit te voeren.
Maar de in onze gemeente toegepaste Par
lementaire manieren zijn van vreemdsoor-
tigen aard. Men vraagt zich af, hoe het mo
gelijk is, dat een besluit van zóó ver strek-
kenden aard als het onderhavige, als 't
ware als op een verloren achtermiddag kon
worden genomen door een vroedschap, die
toch waarlijk in parlementaire manleren
wel meent te staan boven de raden van
kleine en middelmatige gemeenten „in de
binnenlanden". Zeer belangrijk ongetwij
feld is dit besluit, althans wanneer aange
nomen wordt, dat de Provinciale voogdij
daaraan goedkeuring hecht en opposanten
tegen dat besluit „desnoods in hoogste in
stantie" in het ongelijk zouden worden ge
steld. (De bedreiging met zoodanig protest
was van wethouder Van Nederhasselt, naar
men weet).
Belangrijk is dit besluit, omdat mèt den
uitspraak van den Raad tevens de uitge
sproken gedachte is geopenbaard, naar
welke zijde men de ontwikkeling en uit
breiding van het centrum der gemeente
wenscht. Het nieuwe gemeentehuis, met
annex andere dienstgebouwen, kan natuur
lijk niet zijn en blijven als een blok
huis aan een spoorweg. Een nieuw ge
meentehuis op een plaats, vrij ver verwij
derd van het tegenwoordige huis der vroed
schap, onderstelt tevens verplaatsing van
het centrifugale punt der gemeente. Wan
neer de kans op verwezenlijking daarvan
niet als zeer groot onder oogen is gezien
bij het nemen van de beslissing, zou het
raadsbesluit nu reeds op een dwaling dui
den. Wij achten het verkeerd, dat niet al
leen de Raad als college zelve, maar niet
het minst ook de burgerij middels de Pers
of en andere organen, geen voldoende gele
genheid is gelaten om over zoo'n belang
rijke zaak hun meening te kunnen doen
kennen. Dit is een soort regeeringsdaad,
welke der burgerij maar weinig bevredigd;
het verhoogt weer niet de achting voor- en
het prestige van den Raad en van B. en W.
Dit laatste college had 'zeer zeker vroeg-
