MET PENSION- EN WONINGGIDS
Nieuwsblad
o voor a
AERDENHOUT -
BLOEMENDAAL
OYERYEEN -
VOGELENZANG
en omliggende
h gemeenten
i aar gang
(■MMEISRC»!
ZATERDAG, 12 DECEMBER 1908
No. 50
■V
per
r f 1.25
u-uitbe-
ing.
per
r f 0.10
Bloemendnnlsdi Ueeftblad
Dit nieuwsblad verschijnt wekelijks onder redactie van Mr. P. TIDEMAN te Bloemendaal
bij den uitgever J. A. BOOM te Haarlem.
Advertentiën
10 cents per
regel;
bij herhaalde
plaatsing
korting.
Mededeelingen van allerlei aard aan de redactie schriftelijk:
Bloemendaalsche weg 227. -:-
ei
il
m
Alle mededeelingen de administratie, advertentiën enz. betreffende
Klein Heiligland 5, Haarlem. Telefoon 457.
et acteursrecht van den inhoud van dit blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad 124) tot regeling van het auteursrecht.
«£»MRE3iS9Hl
lit ••v u: >ier behoort een Bijvoegsel.
Agenda.
r<.
Bloemendaal.
Ingevolge raadsbesluit van 1 September
1908 zal de gemeente-ontvanger, be
de dagen ten raadbuize te Overveen, gedurende de
en September, October, November en December te
eudas'l zhtiny houden op Vrijdag van iedere week,
v 10 uur tot des n.m. 1 uur, in het kantoor
ge meen te-opzichter. Dit kantoor is gevestigd in het
wde perceel, laatst bewoond door den Inspecteur van
gelegen aan het einde van den Bloemendaalseiien
bij Wbdhoef.
Haarlem.
houwburg Jansweg: Zaterdag 12 December 1908.
a'damscbe Tooneelgezelscbap. Dir. P. D. van Eysden.
t.heldingAanvang 8 uur.
ondag 13 December 1908. De Negerhut van Oom Tom.
ovang 8 uur.
Dinsdag 15 December. Dir. Willem Royaards en Willem
pmff. Mercadet. Aanvang 8 uur.
>ensdag 16 December 1908 Cagliostro Theater Kinder-
elling 2 uur. Avondvoorstelling 8 uur aanvang,
mderdag 17 December 1908. Kon. Vereeniging Het
Tooneel. Jubileum Voorstelling, Marcel Myin, Trilby.
vang 8 uur.
"ijdag 18 December 1908. Koninklijke Letterlievende
eresniging »J. J. Cremer." Groote Stadslucht. Aanvang 8 uur.
Concertzaal Sociëteit „Vereeniging." Maandag
14 December, 8 uur, 2e liederenavond te geven door Gerard
Zalsman.
Concertzaal >be Kroon". Donderdag 17 December
8 uur. Concert Lizzie Wijsmuller, Marie Warmer en Hein-
rich Fiedler.
Dammen. Café ^Suisse'' (bovenzaal), Smedestraat
19. Eiken Maandagavond van 8 12 uur Clubavond met
introductie der Haarlemsche Damclub".
Inlichtingen te bekomen bij den heer J. Meyer, Kruis
straat 34, Haarlem.
Café »Neuf" (bovenzaal), Groote Houtstraat 176. Eiken
Donderdagavond van 8 12 uur, Clubavond met introductie
der Damclub Haarlem". Inlichtingen te bekomen bij den
beer H C. van Oort, Nassaustraat 145, Haarlem.
Voetbalwedstrijden:
Te Bloemendaal: BloemendaalSwift Amsterdam,
2 uur, Meerenbergsche weg.
Te Haarlem: HaarlemAjax, Leiden, 2 uur, Schottrweg.
Reserve le klasse: H. F. C. IIH. V. V. II den Haag,
2 uur, Spanjaardslaan.
2e klasse: Edo Voorwaarts, den Haag, 2 uur, Schoterweg.
Veilingen in en om Bloemendaal.
Alle ten overstaan van den notaris J. H. Wildervanck
de Blécourt.
Dinsdag 22 December, 12 uur. Huis waarin brood
bakkerij te Zandvoort; huizen met erven te Zandvoort.
Woensdag 23 December. Houtveilingen hofstede »Els-
wout' en aan den Zijlweg te Overveen.
Vrijdag 8 Januari, huizenveiling te Schoten.
Dinsdagen 12 en 19 Januari, 12 perceelen bloem
bollenland met arbeiderswoningen en bergplaatsbollenschuur
met kantoren en bovenwoning; het heerenhuis Oud Berken
roede" met koetshuis, stal en koetsierswoning, benevens een
complex bouwterreinen alles staande en gelegen aan den
Heerenweg, Koediefslaan, Zandvoortsobe laan en Leidsche
Vaart te Heemstede.
Tegen den stroom in te willen zwemmen kan geen dwalingen
wegnemen, wel iemand in gevaar brengen.
B. en W. van Haarlem en het M. O.
Het voorstel van B. en W. van Haarlem in zake het
middelbaar onderwijs beeft in de buitengemeenten groote
ontroering gewekt.
Wat is het geval
De H. B. S. en de middelbare school voor meisjes worden
:,,or 1 JO leerling uit omringende gemeenten bezocht. Bij
grooten bloei vaarop deze omringende gemeenten kun-
m bogen kan nen verwachten, dat het cijfer van 160
g>'stadig stijgen ;-.»U
B. zeggen dat de kostende prijs per leerling f 300.
>ec';-,a'gt, hef schoolgeld daarentegen slechts f 60.en
daarom kuur.» den tegenwoordigen toestand met bet
sfygende cijfer van leerlingen niet langer handhaven. Zij
ban zich tot het rijk gewend ter verkrijging van een
t. H B S. en nadat deze poging mislukt was, hebben zij
getracht het zeer matige rijkssubsidie van f 7000.ver
hoogd te krijgen. Ook hierop heeft de minister afwijzend
beschikt en zoo zijn B. en W. ertoe gekomen een maatregel
voor te stellen, die ons, inwoners der buitengemeenten, als
een soort dreigend ultimatum in de ooren klinken moet.
Het voorstel luidt om na 31 Augustus 1909 slechts leer
lingen van buiten toe te laten, zoolang er plaatsruimte
beschikbaar is en deze leerlingen mogen hunne toelating
wel bijzonder apprecieeren, want het schoolgeld zal voor hen
bedragen (in plaats van f 60.f 250.indien zij heen
en weer reizen, en f 100.indien zij in Haarlem bij
anderen inwonen.
De forens, tegenwoordig algemeen als béte noir bekend,
wordt hier scherp getroffen, doch niet alleen de forens,
ook vele ingezetenen die uit hoofde van hun beroep of om
andere redenen in de buitengemeenten gevestigd zijn.
Wat moeten deze anders met hun kinderen beginnen?
De tijd van kostscholen is voorbij de koffers pakken en
bet domicilie verplaatsen is voor velen niet zoo eenvoudig
aan het Rijk requestreeren om een R. H. B. S. voor de
buitengemeenten zal tijd, misschien wel jaren aan onder
handelen kosten.
Wat moeten de ouders doen die niet weg kunnen en ook
bet exorbitante schoolgeld van f 250.niet kunnen op
brengen
Inderdaad is de maatregel, zooals deze door B. en W.
wordt voorgesteld onredelijk en onbillijk; onredelijk, omdat
de buitengemeenten als 't ware met Haarlem samenvloeien
en zij aan Haarlems middenstand groote voordeelen bezor
gen onbillijk in hooge mate, wegens het ontzettende klasse-
verschil, dat een gevolg zal zijn van het buitensporig hooge
schoolgeld
Wanneer men dit alles goed beschouwt, moet men tot
de conclusie komen, dat de voorgestelde maatregel tot een
onhoudbaren toestand leiden moet, en men vraagt zich af
welke toch wel de motieven mogen zijn, die het rijk ge
noopt hebben zoo weinig toegevendheid te betrachten in deze
hoogst belangrijke zaak.
En ook rijst de vraag of hier geen overleg tusschen
Haarlem en de buitengemeenten had kunnen worden gepleegd.
Misschien zijn er commercieel aangelegde Haarlemmers,
die het voorstel van B. en W. levendig zullen toejuichen
en er wellicht in de verre toekomst reeds een belastingver
laging in tneenen te zien, doch hun juichkreet is niet zuiver,
want wordt het voorstel aangenomen en krijgen de buiten
gemeenten geen hulp, dan zal hun bloei tot staan komen,
de amsterdamsche forensen zullen zich verspreiden in Haarlem,
Amsterdam of Gooi en zeer velen zullen wegtrekken om
zich te vestigen in andere streken van ons vaderland, waar
men begrijpt, dat goed onderwijs een eerste vereischte van
voorspoed en welvaart moet zijn
Dat alles zal niet in het voordeel van Haarlem zijn.
W. B. v. B.
Wij plaatsen het bovenstaande aan bet hoofd van ons blad,
omdat wij de belangrijkheid der zaak erkennen.
Van Haarlem's standpunt bezien zijn de een afgerond geheel
vormende schoolplannen eene bestudeering ten volle waard; de
overweging der tegen de buitengemeenten gerichte bepa
lingen doet ons evenwel met den geachten inzender vragen
wat stelt Haarlem zich eigenlijk daarmede voor Wij spreken
van Haarlem omdat wij ook dat deel der plannen au sérieux
moeten nemen en overtuigd zijn dat de raad van Haarlem
mir niebts dir niohts deze plannen zal aannemen in volledig
vertrouwen op den bekwamen wethouder van onderwijs voor
zooveel betreft hunne noodzakelijkheid uit een oogpunt van
onderwijs, op het college B. en W. als geheel voor zooveel
betreft hunne ongevaarlijkheid voor Haarlem's bloei.
De uitzonderingsmaatregelen, geldend voor de bestaande
jongens- en meisjes-H. B. S. met 5-jarigen cursus en de te
stichten H. B. S met 3-jarigen cursus en daaraan verbon
den Handelsschool met tweejarigen cursus, zijn
1°. Jongelieden niet in de gemeente Haarlem woonachtig,
worden alleen dan toegelaten, wanneer naar bet oordeel van
B. en W. genoegzaam plaatsen en onderwijskrachten beschik
baar zijn
2°. in Haarlem bij anderen inwonende wettig elders ge
domicilieerde jongelieden betalen jaarlijks voor alle vakken
f 40.extra, voor een of meer afzonderlijke vakken, van f5.
tot f 15.extra;
3°. dagelijks van buiten komende jongelieden betalen
jaarlijks voor alle vakken f 190.extra, voor een of meer
afzonderlijke vakken van f30.tot f75.extra;
4°. de verhoogingen sub 2° en 3° hebben terugwerkende
kracht, ten aanzien van alle leerlingen als daar bedoeld,
die zich reeds op 1 Januari a.s. op de scholen bevinden,
met deze uitzondering dat B. en W. een (met f 60 als
minimum onbepaalde) vermindering van dat verhoogd school
geld telkens kunnen toestaan, indien (aan te vullen meten in
zoover) ten genoege van B en W. blijkt dat de betaling
van het eigenlijk verschuldigde schoolgeld te bezwarend is
5°. terwijl leerlingen van binnen de gemeente gevestigde
scholen door B. en W. van het afleggen van toelatings
examen voor de laagste klassen vrijgesteld kunnen worden,
is dit niet het geval met leerlingen die van buiten-scholen
komen ook al zijn deze nog zoo voortreffelijk.
Deze uitzonderingsmaatregelen komen ons voor ten op
zichte der 100 buitenleerlingen maatregelen te zijn van
uitsluiting. Immers:
Ad lum: in hunne toelichting zeggen B. en W.de
toelating geschiede alleen indien en zoolang de besohikbare
plaatsruimte en de aanwezige leerkrachten dit veroorloven
(te weten niet naar het oordeel van den directeur, maar
naar dat van B. en W.) Wij kunnen dezen zin niet anders
lezen dan dat, zoodra naar het oordeel van B. en W. al
is het gedurende een cursus plaats- of onderwijskrachten
ongenoegzaam zijn (geworden) de buitenleerlingen kunnen
worden verwijderd. Bedoelt men dit niet dan moge het
alsnog blijken maar blijft dit overwegend bezwaar, dat
ieder geval afzonderlijk zal worden beoordeeld naar den
stand van het oogenblik nemen wij dus het voorbeeld van
te Hilversum of Bussum wonende ouders die op geld niet
behoeven te zien, gaarne f 250 voor hun kind betalen en
naar Bloemendaal, Heemstede of Velsen willen en om welke
reden ook niet naar Haarlem kunnen verhuizen dan zullen deze
personen bij het maken hunner verhuisplannen (men doet
dit toch eenigen tijd te voren) niet op onderwijs-gelegenheid
voor hun kind kunnen rekenen en derhalve blijven waar
zij zijn of een ander deel des lands kiezen (Nijmegen, Breda,
Den Haag, Apeldoorn of dergelijke plaats).
Ad. >2um het hooge schoolgeld komt den kostenden prijs
nabij. Het belang der ouders die hunne kinderen wat reis-
en verblijfkosten betreft goedkooper in een der buitenge
meenten te school kunnen zenden, brengt dus mede te
zien in een der buitengemeenten een H. B. S. te doen ver-
rijzen, al moet het schoolgeld daar wellicht hooger zijn dan
het minimum te Haarlem thans is;
Ad.^um de desbetreffende ouders zullen ieder jaar opnieuw
hun vermogenstoestand aan B. en W. van Haarlem moeten
blootleggen, een norm van vermindering wordt zelfs niet
aangegeven
Ad. Sumbuiten wonen juist tal van ouders, die de toe
latingsexamens voor hunne kinderen van 12 jaar verfoeien.
Onze slotsom is dat Haarlem zich blijkbaar voorstelt op
deze wijze de ouders van te Hillegom tot Beverwijk school
gaande kinderen te dwingen ter wille van hunne kinderen
in Haarlem te komen wonen. Is dit juist dan zien wij in
deze voorstelling eene misvatting. Enkele ouders die het zich
finantieel konden veroorlooven naar Haarlem te verhuizen
zullen eenvoudig het koogere schoolgeld betalen en buiten
blijven, maar het meerendeel van de ouders der 100 is door
beroep of bedrijt, om gezondheidsredenen e. d. aan het buiten
wonen gebonden, en kan zich ook de weelde van het
koogere schoolgeld niet in de mate als wordt voorgesteld
veroorloven.
J. O. P. noemt in Haarlem's Dagblad de houding die
Haarlem aanneemt vastberaden. Zij zou ten gevolge moeten
hebben, dat de ouders.van buitenleerlingen gingen klagen
in Den Haag. Alsof dit kiagen vóór Mei a.s. van eenige
uitwerking zou zijn, de staatsbegrooting voor 1909 is aan
genomen en de ouders buiten moeten toch vóór Mei omtrent
het nemen hunner maatregelen beslissen. Eene dergelijke
vastberadenheid moge door Haarlem's nood zijn voorge
schreven (wat wij nog niet bewezen hebben gezien) ze zal