MET PENSION- EN WONINGGIDS
Nieuwsblad
voor 0
AERDENHOUT -
BLOEMENDAAL
- OVERVEEN -
VOGELENZANG
en omliggende
gemeenten 9
2e jaargang
ZATERDAG, 5 DECEMBER 1908
No. 49
Hei Bloemendoalscli Ueekhlod
Prijs per
halfjaar f 1.25
bij vooruitbe
taling.
Prijs per
nummer f 0.10
Dit nieuwsblad verschijnt wekelijks onder redactie van Mr. P. TIDEMAN te Bloemendaal
-> bij den uitgever J. A. BOOM te Haarlem. -:-
Adverteutiën
10 cents per
regel;
bij herhaalde
plaatsing
korting.
Mededeelingen
van allerlei aard aan de redactie
Bloemendaalsche weg 227.
schriftelijk
II
r*
Alle mededeelingen de administratie, advertentiën enz. betreffende
Klein Heiligland 5, Haarlem. Telefoon 457. -:-
Het auteursrecht van den inhoud van dit blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad 124) tot regeling van het auteursrecht.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Bloemendaal.
Agenda. Ingevolge raadsbesluit van 1 September
1908 zal de gemeente-ontvanger, be
halve de zitdagen ten raadbuize te Overveen, gedurende de
maanden September, October, November en December te
Bloemendaal zitting houden op Vrijdag van iedere week,
van des v.m 10 uur tot des n.m. 1 uur, in het kantoor
van den gemeente-opzichter. Dit kantoor is gevestigd in het
verbouwde perceel, laatst bewoond door den Inspecteur van
Politie, gelegen aan het einde van den Bloemendaalschen
weg, bij Wddhoef.
Hotel Welgelegen. Donderdag 10 December 8 uur.
Bloemendaalsche Amateur Fotografen-Vereeniging. Vergade
ring van werkende en kunstlievende leden.
Haarlem.
Schouwburg Jansweg: Zondag 6 December 8 uur.
Specialiteiten voorstelling, Solser en Hesse.
Zaterdag 12 Dec. 8 uur. Rotterdamsche Tooneelgezelschap.
Dir. P. D. van Eysden. Echtscheiding.
Concertzaal Sociëteit Vereeniging. Dinsdag
8 December, 8 uurTweede concert der Haarlemsche Baeh-
vereeniging. (Zie programma onder Muziek").
Café >Neuf" (bovenzaal), Groote Houtstraat 176 Eiken
Donderdagavond van 8 12 uur, Damclub Haarlem". Club
avond met introductie.
Café »Suisse" (bovenzaal), Smedestraat 19. Eiken
Maandagavond van 8 12 uur Haarlemsche Damclub".
Inlichtingen omtrent probleem-opgaven, prijswedstrijden
enz., deze clubs betreffende, te bekomen bij den heer H. C.
van Oort, Nassaustraat, Haarlem.
Voetbalwedstrijden:
Te Bloemendaal: Vriendschappelijk, Bloemendaal
Volharding II, 2 uur, Meerenbergsche weg.
Te Haarlem: 1ste klasse Ned. V. Bond, Haarlem
Hercules Utrecht, 2 uur, Schoterweg.
Veilingen in en om Bloemendaal.
Alle ten overstaan van den notaris J. H. Wildervanck
de Blécourt.
Woensdag 9 December, 10 uur. Houtveiling in de
bosschen van Saxenburg.
Woensdag 9 December. Na de veiling van Saxenburg
houtveiling op het buitenverblijf Groot Zomerzorg".
Vrijdag 11 December, houtveiling in de bosschen van
Leiduin en in de bosschen van Mariënbosch, te Vogelenzang.
Dinsdag 22 December, 12 uur. Huis waarin brood
bakkerij te Zandvoorthuizen met erven te Zandvoort.
Deugd alleen is zichz If genoeg
Mr. dr. C. A. Verrijn Stuart, hoogleeraar
Binnenlandsch aan de technische hoogeschool te Delft,
overzicht. is bij koninklijk besluit benoemd tot ge
woon hoogleeraar in de faculteit dei-
rechtsgeleerdheid aan de rijks-universiteit te Groningen tot
het geven van ouderwijs in de staathuishoudkunde, de stati
stiek en de encyclopaedie der rechtswetenschap. Tevens is
bij koninklijk besluit aan mr dr. Verrijn Stuart eervol ontslag
verleend als hoogleeraar te Delft, met ingang van den dag
waarop hij zijn lessen te Groningen zal aanvangen.
Een tegenhanger van de Scheldebootengeschiedenis zou
men het bericht kunnen noemen, door de Shipping Gazette
wereldkundig gemaakt, n.l. dat een reederij te Glasgow een
bestelling voor den bouw van een stoomschip van middel
bare grootte te Rotterdam be'/t gedaan De reden, waarom
dat werk niet aan het eigen land maar aan Holland is gegund,
is niet bekend, zegt het blad. Men zal. vervolgt het, natuur
lijk veronderstellen, dat de nederlandsche bouwers het werk
zoo goedkoop hebben willen doen, dat de schotsche reederij
wel niet anders kon dan het hun gunnen. Is dat zoo, dan
zou het belangwekkend zijn te vernemen, hoe 't komt, dat
een nederlandsche werf met goeden uitslag kan meedingen,
terwijl de engelsche werven zoo'n behoefte .aan werk hebben
en zij zooveel kostbare toestellen ongebruikt moeten laten.
Het kan niet aan de inrichting liggen, want van britsche
scheepswerven mag gezegd worden, dat zij in arbeidbesparende
machinerie geheel op de hoogte van den tijd zijn, alsook de
ervaring hebben hoe de kosten van scheepsbouw te vermin
deren. Stellig dus, zoo gaat het blad voort, moet het aan
het werkvolk liggen. Ofschoon niet meer zoo hoog als ze
geweest zijn, zijn de loonen in het scheepsbouwvak nog be
trekkelijk hoog en zeker hoog als men den slechten tijd van
het bedrijf in aanmerking neemt. De loonen zijn in Neder
land spreekwoordelijk lager dan in Engeland. Misschien ligt
hier dus de oplossing. Wat echter de oorzaak zij, het is
jammer dat er zoo'n bestelling het land uitgaat, en, ofschoon
het al meer gebeurd is, het is toch nog ongewoon, dat een
britsche firma, gezeteld in het hart van een beroemde
britsche scheepsbouwstreek, een stoomboot op het vasteland
laat bouwen. Wij voor ons zouden zoo zeggen, dat de eer
voor de rotterdamsche werf en in het algemeen voor den
nederlandschen scheepsbouw des te groot9r is en had het
engelsche blad wel mogen bedenken, dat juist dezer dagen
een nederlandsche stoomvaartlijn drie stoombooten besteld
heeft aan een werf van diezelfde beroemde scheepsbouw
streek in Schotland.
Het doet goed, te kunnen mededeelen, dat aan allen
die hebben medegeholpen om de opvarenden der Fernando,
het bij Terschelling gestrandde schip, te redden, hooge premies
uitgekeerd zijn. Van de redders zijn door het omslaan der
reddingsboot drie mannen verongeluktvan een is slechts
het ljjk binnengebracht kunnen worden, n.l. van H. Former,
hetwelk 1.1 Zaterdag onder groote blijken van belangstelling
ter aarde besteld werd. In een rede aan de groeve uitge
sproken door den voorzitter van het hoofdbestuur der Noord
en Zuidhollandsche Reddingmaatscbappij, den heer De Booy,
werd Former herdacht. Het aantal strandingen waarbij hij
in dienst van de Bergingmaatschappij Zur Mühlen tegen
woordig was, is zeer groot. Als stuurman in de redding-
vlet van de sNeptunus" was het steeds zijn taak de
verbinding tusschen het gestrande schip en de sleepboot tot
stand te brengen. Een groot getal menschenlevens zijn op
die wijze door zijn flink en manhaftig optreden gered Toen
er nog ééne plaats in de reddingboot onbezet was, bood
Former zich terstond aan om die in te nemen, ofschoon hem,
in verband met zijn gevorderden leeftijd, 50 jaar, ten zeerste
werd afgeraden den gevaarlijken tocht mede te maken. Toch
FEUILLETON.
Een kijkje in de model-boerderij ,,Bronsteê"
te Heemstede.
»Melk is goed voor elk", zegt een oud versje met de
naïeviteit aan vele oude versjes eigen, 't Is heel aardig ge
zegd, dat is zoo, doch was het maar waar ook. Maar helaas
al te zeer is gebleken dat melk niet zoo onschuldig is als
ze er uitziet en dat men dit nuttige, haast onmisbare voe
dingsproduct met een groot wantrouwen moet behandelen.
Ze kan toch onder de meest gevaarlijke vijandinnen van den
mensch gerangschikt worden en is dikwijls niet dan met
vele voorzorgsmaatregelen te gebruiken. Gedurende de laatste
jaren is in schier verbijsterende hoeveelheid over dit onder
werp geschreven en, hoe men er ook over dacht alle weten
schappelijke mannen zijn het er over eens, dat melk van de
meeste koeien niet in rauwen toestand mag gebruikt worden,
tenzij.... al de doi>r de moderne wetenschap aangegeven
middelen juist zijn aangewend om de melk volkomen zuiver
van de koe te verkrjjgen en te behouden. Dat dit echter
gemakkelijker gezegd dan gedaan is, hoe eenvoudig het den
leek ook moge toeschijnen, zal wel geen betoog behoeven
En om nu eens een denkbeeld te geven hoe groot de moei
lijkheden zijn die overwonnen moeten worden alvorens dit
resultaat verkregen is, noodigen wij u uit met ons in ge
dachte een wandeling te maken naar Heemstede, ten einde
een blik te slaan in het bedrijf der boerderij »Bronsteê".
»Bronsteé" is gesticht den 2en Juni 1907. De totstand
koming er van werd in hoofdzaak mogelijk gemaakt door
den krachtigen steun van wijlen den hoogedelgestrengen heer
W. Badon Ghijben, gepensionneerd kolonel der genie, die
helaas de voltooiing niet mocht beleven. Het bestuur be
staat uit de heeren dr. L. 0. Kersbergen, arts te Haarlem,
president-commissaris; D. W. van Niekerk, notaris te Haar
lem, secretaris-commissarismr. J. W. Huysinga, reehter-
plaatsvervanger aan de arrondissement-rechtbank te Amster
dam, commissaris en als directeur de heer N H. Eldering.
Voor het deskundig toezicht zijn aan de inrichting verbon-"
den: dr. G. W. Brongersma, arts-bacterioloog te Haarlem;
dr. M. Colenbrander, geneesheer te Heemstede en D. C.
Kruymel, veearts te Haarlem.
De geheele bouw, eenvoudig maar solide, werd uitgevoerd
door de firma P. Reynierse Zoon te Overveen, onder de
architectuur van den heer J. Wolbers, architect te Bloemen
daal. De zolderingen, binnenmuren, trappen enz. in de
verschillende stallen, zuivelhuis en bijgebouwen zijn vervaardigd
uit haringgraat staal, bepleisteid met portland-cement, waar
door een sterke en brandvrije constructie is verkregen
leverancier hiervan was het technisch bureau Moens en Beek
te Bloemendaal en werd aangebracht door den heer D. van
Kampen, eveneens te Bloemendaal.
Bij de inrichting van het zuivelbedrijf mocht de directie
den gewaardeerden steun genieten van den heer dr. L. T.
C. Scheij, zuivelconsulent te Hoorn.
En nu, toegerust met deze gegevens, kunnen we onzen
rondgang een aanvang doen nemen.
Beginnen we met den stal. Hier liggen in twee rijen,
met een breeden doorloop er tusschen, die heerlijke lob
bessen van koeien te luieren, als het ware levende melk
Modelstal der boerderij „Bronsteê".
Foto, genomen by den aanvang van het bedrijf.
machines, rein en schoon. Traag in al hun doen, kijken ze
met hun onbeschrijflijken koeienblik den stal rond, niet het
minste besef bezittend van de belangrijke rol die zij hier
vervullen. We komen juist op het oogenblik dat met melken
begonnen wordt. Voor dit werk worden vier mannen gebezigd,
twee voor elke rij. Nadat de helper van den melker de uier
van koe no. 1 goed heeft afgeveegd met een doek, vochtig
door lauw water, hetgeen dient om de huidbacteriën te doen
kleven, zoodat ze niet in de melk kunnen vallen, en de
uier met behulp van een electrisch handlicht zorgvuldig is
onderzocht, begint de melker zijn arbeid. Hij heeft eerst in
warm water zorgvuldig zijn handen gewasschen en, zonder
deze afgedroogd te hebben, neemt hij op het door zijn hel
per voor hem klaargezet bankje plaats, zoodat hij zijn handen
dus geheel schoon heeft kunnen houden. Nu vangt hij de
eerste stralen in een open emmer op. Deze melk wordt
vernietigd, 't Is haast het toppunt van voorzorg en voor
zichtigheid. Dan wordt door den helper een andere emmer
voor den melker onder de koe geplaatst die geheel voor het
doel is ingericht. In dezen emmer komt de melk door een
afsluiter van fijn gaas en gaat door een filter van watten,
die steeds vernieuwd word. Hiermede is eene eenvoudige
bezigheid afgeloopendoch hoe eenvoudig deze echter ook
moge zijn, ze is niettemin van een groote beteeke-
nis, daar de geringste nalatigheid zich onverbiddelijk
wreekt in den vorm van een groot bacilleneijfer Bij
ons bezoek waren in den stal een 18-tal koeien;
't behoeft niet gezegd te worden dat deze beesten
er voortreffelijk uitzien, niet waar? Hun geregelde
voedering, de gelijkmatige temperatuur die in den stal
heersebt, de dagelijksche onderzoekingen door veearts
en bacterioloog, de angstvallige nauwkeurigheid waar
mee de reinheid betracht wordt en niet het minst
het steeds waakzaam oog van de ziel van de boerderij,
den directeur, 't zijn alle even zoovele waarborgen
voor de deugdelijkheid der beesten.
De stal, waar aan alle kanten het daglicht bin
nenvalt, heeft een lengte van 26 60 meter, bij een
breedte van 11 meter. De brandvrije zoldering be
staat, als voren reeds gezegd, uit een gewelfd pla
fond, uitgevoerd in haringgraatstaal met cement. De
koeien liggen, steeds op versch stroo, met het voorste
gedeelte van het lichaam op een veerkrachtigen, houten
vloer, met het achterste, de z.g.n. »boes«, op een
breeden betonnen rand van dezelfde hoogte. Hierachter
bevindt zich een wijde goot voor faecaliënafvoer. Op
regelmatige afstanden zijn overdekte dwarsgoten aan
gebracht, die voor een directen afvoer naar buiten
zorgen, waardoor de onvermijdelijke stalgeur tot een mini
mum beperkt wordt.
Elke koe heeft een- afzonderlijke steenen drinkbak, die
pneumatisch gevuld wordt; het slijm der koeien kan zich
dus niet vermengen. De ventilatie is voortreffelijk zij ge
schiedt door een stelsel van buizen, waardoor geen tocht
op de koeien kan vallen. Al deze maatregelen werken te
zamen om de runderen een onafgebroken goede gezondheid
te doen genieten. Ziekten komen dan ook niet voor. Het
geregeld verblijf in den stal heeft, voor zoover na te gaan
