HUZAAR MARTIN.
Uit Amsterdam komt het bericht
Binnenlandsch dat de hoofdstad kans heeft mr. Treub
Overzicht. in haar midden terug te zien, daar de
oud-wethouder oud-proffessor mede-
solliciteert naar een der openstaande plaatsen bij het notariaat.
Land en Volk spreekt het bericht echter tegen wat er
van waar is hebben we dus af te wachten.
De heer J. A. van Thiel, van Haarlem, is te Amster
dam bevorderd tot doctor in de rechtswetenschap op stellingen.
Het is interessant na te gaan wat verschillende bladen
gezegd hebben omtrent het beruchte deventer congres der
soc aal-demokraten j.l. Zondag gehouden, De roomsche
Centrumkeuren in de S. D. A. P. af (zie avondblad van
16 Febr.) dat een lastige minderheid wordt uitgestooten
maar terecht zegt het Handelsblad: Was het anathema door
Pius X uitgesproken tegen de modernisten in de Roomsch-
Katholieke kerk, tegen Loisy en de zijnen, inderdaad een
andere maatregel, dan het uitroeien van afwijkende en las
tige elementen, waarvan voor het gemeenschapsverband ge
vaar werd gevieesd? Toen is daartegen ook van socialistische
zijde scherpe critiek vernomenthans heeft men het weinig
beter gemaakt
De denkbeelden in de ultra-marxistische Tribune verkon
digd, de critiek vooral, op de partijleiding uitgeoefend, wer
den verketterd en uitgebannen. Bitter weinig schenen
de sprekers en leden der meerderheid zich ervan bewust in
welk zog, anders zoo gevreesd en gesmaad zij te drijven
kwamen. De inconsequentie is gemoedelijk aanvaard; en de
toeschouwer vraagt verwonderd, wat hij na zulke naïeve
tegenstrijdigheden nog ernstig opnemen moet."
De. Amhemsche Courant is van oordeel dat het niet waar
schijn: jk is dat de drie bannelingen den mond zal ge
moerd zijn nu de banvloek tegen hen geslingerd is, en iets
verder, dat het voor hen, die buiten de sociaal-democratische
partjj staan, 't niet goed te begrijp-m is, waarom zij in de
partij niet voor hunne denkbeelden mochten strijden, welke
'a bestrijden hunne tegenstanders toch ook alle vrijheid
hadden Voor de sociaal-democratie geldt toch ook, zou men
neen en, du choc des opinions jaillit la vérité. Of is de
meerderheid misschien bang dat op den duur de waarheid
zich eens niet aan hare zijde scharen mocht!
Ht Nieuws van den Dag meent dat zij die de macht op
t oogenblik in handen hadden er op de ruwste en meest
onkiesche wijze misbruik van hebben gemaakt. «Men kan,
als buitenstaander, eenigen twijfel niet terugdringen, of
-'chaper beeld van den luchtballon (de Partij) die zijn bal-
bist, uitwerpt (door royementen), niet zelfs wat juister kan
blijkon dm hijzelf dacht. Een ballon is toch bestemd om te
blij v -even, en al kan de schipper een tijdlang opstijgen
door het uitwerpen van ballast als de ballast op is,
tb oallon weldra dalen Hoeveel royementen zullen er
'nog n, indien nu eens blijkt dat het Marxistische weke-
lijk 1 olkaanhangsel met het Volk zelf niet principieel
homogen te houden is, zelfs niet door mevrouw R. Holst
en Wibaut?. Maar dat is onze zaak niet.
Want zoo wilde 't Het Gezag.
Ja waarlijk, het Gezag, dat geen staat, geen gemeente
bestuur, geen politieke partij zelfs niet de sociaal
democratische ongestraft op den duur kan laten aantasten
door wie met haar samenwerkt. Er moet, bjj alle vrijheid
van meeningsuiting, tucht zijn, wil men de gemeenschap
niet uit elkaar zien spatten."
De Rotterdammer is van oordeel dat de partij moeilijk anders
lad kunnen handelen dan zij deed, zeggende
«Doch de schuld lag in het onderhavige geval grooten-
beels aan de groep der meest principieele Marxisten Zetels
,1 het partij-bestuur weigerden zij sinds jaren. Kamer
zetels verkozen ze ook niet. Het vrije woord voor de
bepleiting van beginselen werd hun gegundzelfs zou
er een apart weekblad onder Marxistische redactie bij
Het Volk worden gevoegd. Maar de heeren weigerden ook
dat. Zij bleven, buiten het practische werk staande, slechts
vitten en hakken op de mannen der practijk. Ongenegen
zich zelf in de practijk te begeven. Toen zat er niets anders
op dan dat de partjj der sociaal-democraten zeideals ge
dit niet wilt en dat niet wilt, dan moet in elk geval het
geschampscheut van drie uwer ophouden, of wij snijden
deze leden af. En toen die drie volhardden in hun houding,
werden zij uitgeworpen. Van nu aan dan in ons Nederland
tweeërlei sociaal-democratie 1"
De Nieuwe Courant is in het geheel niet te spreken over
den listigen leider der socialisten in ons land en de ver
bittering besprekend die elk jaar in hevigheid toenam en
die op elk congres meer tot uiting kwam zegt zij: «steeds
is Troelstra overwinnaar gebleven, met groote meerderheid.
Zijn gezag in de partij is enorm; telkens opnieuw is dat
ondubbelzinnig gebleken. Maar nu tart en treitert hem
FEUILLETON.
1) DOOR
GEORGE VAN OMPTEDA.
k denk aan den tijd terug, toen ik nog geene burger
kleeren, maar de attila droeg, en allerlei beelden rijzen dan
voor mijne herinnering op en beginnen voor mijn geestelijk
oog te leven. Regimentskameraden en vrienden, van wie ik
nu gescheiden ben, die het lot ver van mij verwijderd en
ir :en anderen werkkring geplaatst heeft, of die niet meer
op deze aarde zijn.
En daar staat plotseling weder mijn oppasser Martin
voor me, met zijn braaf, trouwhartig gezicht, zooal° hij de
hielen tegen elkaar slaat en mij aankondigt: Luit'nant.
d- merrie is gezadeld!" Mijn oppasser Martin Een beste,
brave kerel, de beste oppasser dien ik in de tien jaren dat
ik de attilla droeg, gehad heb.
Hij was van een gemiddelde lengte, gezet en krachtig,
nad kort geknipt zwart haar en een begin van een knevel.
Wat hem in het bijzonder kenmerkte, was zijne zeldzame
kalmte en huiselijkheid. Eigenlijk ging hij nooit uit. Ook
des zondags niet, wanneer ik 't hem aanbood. Steeds wilde
hij liever thuis blijven. Als ik hem dan wel eens vroeg:
fMartin, ga je niet uit?" dan bedacht hij zich een poosje
en zei eindelijk: »Graag, luit'nant."
Dan gaf ik hem menigmaal een gulden en voegde er bij
«Zoo Martin, heb daar nu eens een vroolijken avond voor
Hij bedankte me dan, en ik ging naar een of andere
uitnoodiging of partijtje. Kwam ik dan tegen negen of tien
sinds eenigen tijd dat ellendige weekblaadje van Rotterdam
en critiseert en bijt met scherp gewette rechtzinnige tandjes
aan zijn leiding.
En Troelstra gaat het als Haman. Hij aanschouwt de
heerlijkheid zijner macht.... »maar dit alles baat mij niet,
zoolang ik den jood Mordechai in 's konings poort zie zitten."
De plaats in 's Konings poort is thans voorgoed aan den
jood Mordechai ontzegd. Daarbuiten zal hij voortaan zijn
zijn kreten moeten slakenslaat Haman dood
Het is een strijd om de leiding geweest en Troelstra
heeft dien gewonnen. Gelijk Kuyper Lohman uit zijn partij
drong en Fabius den mond snoert, niet anders legt Troelstra
aan zijn volgelingen zijn gezag op." En iets verder:
«Vrijheid voor Troelstra, gelijkheid voor al diens onder
danen, de broederschap opgesloten in een tuchtschool. Welk
een schouwspel, dat Deventersche congres, voor wie zijn
gezond verstand gebruikt
Laat ons het volk, dat immers vrijheidlievend is, vóór alles
leeren het te gebruiken."
Alvorens we afscheid nemen van hbt congres willen we
nog even melding maken van een spotprentje, op het con
gres uitgegeven, geheeten D'r uit! Op de voorpagina een
plaat, waarop de drie redacteuren der Tribune, de heeren
Ceton, Ravesteyn en Wijnkoop, aan een lantaarn zijn opge
hangen, terwijl de heer Duys, in de gedaante van een hond,
bij den lantaarnpaal zijn pootje oplicht! Het gebouw der
Tribune op den achtergrond, onbewoonbaar" verklaard door
Mendels, Wibaut, Loopuit en Gerhard.
De gevolgen van het genomen besluit laten niet op zich
wachten. Reeds heeft de afdeeling Leiden van de S. D. A. P.
in verband hiermede, bedankt voor het lidmaatschap dei-
partij. Ook lezen we, dat hier en daar reeds vele leden hun
lidmaatschap hebben opgezegd
In de zitting der tweede kamer van Dinsdag j.l. is minis
ter mr. Bevers herdacht. De voorzitter hield, nadat de offi-
cieele voorlezing gedaan was van een schrijven waarin ken
nis werd gegeven van het overlijden van den minister van
Waterstaat, een rede waarin de verdienste van den over
ledene in warme bewoordingen werden gehuldigd. Hij eindigde:
Innig leedwezen en deelneming vervullen ons in den zwaren
rouw zijner diepbedroefde weduwe. Wellicht kan het haar
tot eenige leniging strekken in die groote smart, dat ook
in deze vergadering de nagedachtenis van haar ontslapen
echtgenoot in hooge eere zal blijven."
Het comité tot herdenking van den lOOen geboorte
dag van dr. J. P. Heije (1 Maart 1909) benoemde inder
tijd uit zijn middelen een sub-commissie die tot taak kreeg
een uitgave van Heije's kinderliederen met muziek te be
vorderen. Die commissie bestond uit de heeren J. W. van
Dalfsen, Th. Lancée, J. G. Nijk en C. G. Wiegand. Daarin
bijgestaan door een bekend musicus deed zij uit den rijken
overvloed een keuze van een dertigtal liederen en vond Gebr.
Belinfante te 's-Gravenhage bereid die uit te geven. Het
bundeltje, dat versierd wordt door een portret van den
dichter, zal binnen eenige dagen in twee uitgaven één
in noten- en één in cijferschrift tegen geringen prijs
algemeen verkrijgbaar worden gesteld.
De Zuiderzee is nog niet geheel vrij van ijs. Een aan
tal vrachtbooten heeft den dienst tusschen de noordelijke
provinciën en Amsterdam weder hervat. Ook de dienst
Enkhuizen Amsterdam is weder begonnen. Voor zeilschepen
blijft de vaart op de Zuiderzee echter gevaarlijk. Een 40
geladen tjalken liggen in de haven van Enkhuizen, alle naar
het noorden en oosten bestemd, op gunstiger gelegenheid
te wachten.
De postboot Minister Havelaar geraakte Dinsdagmiddag
op den terugtocht van Eokhuizen, bewesten Urk dicht bij
de Vorm, in een zwaar ijsveld vast en kon er zich eerst na
een paar uren doorheen werken en de haven bereiken om
daags daarna de post weder naar den Westwal te vervoeren.
Het is een diepe wijsbegeerte harten te doorgronden en karak
ters te onderkennen.
Engeland. Omtrent de troonrede door
Buitenlaudscll den koning in het Hoogerhuis uitge-
overzicht. sproken, zijn de unionistische bladen
over het algemeen nog al te spreken, wat
aangaat inhoud en gematigden toon. Vooral zijn zij ingenomen
met het ontbreken van zinspelingen op den veldtocht tegen
het Heerenhuis en met de verklaring, dat de vloot versterkt
moet worden. Zij maken uit die twee punten op, dat de
meerderheid in het kabinet, met Asquith aan bet hoofd, er
in is geslaagd de strijdlustige radicale factoren in te toornen.
Sommige hervormingsvoorstellen in de troonrede, b.v. die
tot afschaffing van de staatskerk in Wales, achten zij slechts
uur 's avonds thuis, dan deed Martin me de deur open.
En als ik hem dan vroeg, waarom hij nooit uitging, ant
woordde hij telkens: «Ik wou liever thuis blijven, luit'nant
Zooals ik later uitvischte, spaarde hij 't geld, dat hij
van me kreeg, om het aan zijne oude moeder te zenden,
die in 't dorp, waar hij vandaan was, naaide en streek
voor de lui. In plaats van gezellig uit te gaan, zooals
de anderen, bleef hij op zijn kamertje zitten en sneed of
lijmde een of ander: kleine kastjes, photographie-lijstjes en
dergblijken. Hij was een echte knutselaar. Of wel hij ging
den stal in en zag naar mijne paarden. Van paarden hield
hij het allermeest. Nooit zijn mijne dieren zoo uitmuntend
verzorgd geweest als destijds. Daar bestond zijn trots in, te
zorgen dat zij altijd gepoetste hoeven hadden, dat manen
en staart steeds netjes uitgekamd, zonder stof en glad ge
borsteld waren, en bovenal dat de huid altijd spiegelglad was,
ook zelfs des winters, ofschoon mijn stal niet bijzonder warm
was.
In de stal hokte Martin altijd. Hij had eeuwig en altijd
wat aan de paarden te doen, te kammen, of te borstelen,
het tuig te poetsen of de zadels te wasschen.
En om de paarden vergat hij datgene, wat in 't leven
zijner kameraden nog al geene geringe rol pleegt te spelen
het meisje. Hij stond noch met een keukenmeid, noch met
een werkmeisje op ten bijzonder vriendschappelijken voet
en kwam nooit in een danslokaal.
Ik sprak er eens met hem over, en wel bij gelegenheid
van het bal van ons escadron, waar hij ook bij gekomen
was, omdat allen er heen gingen, maar waarbij ik hem in
een hoek zag staan, zonder te dansen. Ik vroeg hem toen
„Wel Martin, dans je in 't geheel niet?"
«Neen, luit'nant!"
voor de leus er op gebracht, zonder dat de regeering ze
hoopt door te kunnen zetten, of dat ook maar te willen.
De liberale pers vindt de troonrede vrij mager, maar niet
onpractisch. De strijdplannen in zake de school, de drank
bestrijding enz. heeft de regeering h i. losgelaten totdat de
hoofdzaak, nl. regeliDg van de geldmiddelen, in orde is.
Daaraan zal de regeering de zitting voornamelijk wijden.
De radicale pers vindt dat goed, mits de kwestie van het.
Hoogerhuis slechts uitgesteld en niet afgesteld wordt.
De Arbeiderspartij is zeer ontevreden over de wijze, v-a -<>1
de troonrede de werkeloozen-kwestie behandelt.
Sommige iersche politici bepleiten een verbond met de
unionisten, waarbij deze Home Rule zouden steunen in
voor den steun, dien de Ieren aan tarief hervorming zoude
geven.
Duitschland. In Berlijn heeft een officieele telling v;>
de werkloozen plaats gehad, die geheel andere uitkomsten hef
gehad dan een telling door de socialisten gedaan. Terw
deze laatsten tot de som van 101,300 werkloozen voi
Berlijn en de voorsteden kwamen, heeft de gemeente
maar 23,670 kunnen tellen (19,300 in Berlijn en 4300 i:
de voorsteden).
Men moet echter weten, dat de sociaal-democraten alle
huiszittende zieken meegeteld en hun telling tot 45 voor
steden uitgestrekt hebben, terwijl de gemeentelijke telling
er maar 22 omvatte. Verder zullen velen, die eenige dagen
geleden door de sociaal-democraten geteld waren, zicb ni?
door het gemeentebestuur hebben laten tellen. Geen var
beide tellingen zijn dan ook betrouwbaar te achten De
waarheid zal dicht bij het rekenkunstig gemiddeld tussche.
23,000 en 101,000 liggen.
Tusschen Duitschland en het britsche rijk bestaa: ei
questie over de grens van de duitsche en engelsche kc on:
ten zuiden van de Walvisehbaai. Koning Alfonso van Spanje
zal nu in deze aangelegenheid als arbiter optreden.
Een duitsch geillustreed blad bevat een afbeelding
van een kanon voor de vervolging van luchtschepen, dat de
firma Krupp heeft uitgedacht. Het is een stuk van 6.5 c.M.
dat aan een projectiel van 4 kg een aanvangssnelheid vat,
620 m. verleent en een loodrechte hoogte van ongeves
5500 m. bereikt. De mond van het kanon wijst recht de
hoogte in.
Reeds vroeger is melding gemaakt van de weg li-
ding van kweekelingen, die van modernisme verdacht wer
den, uit het katholieke seminarie te Rottenburg (Wurrem-
berg). Nu is er weer een heengezonden. In het geheel zgi:
er reeds vier op bevel van den zeer reactionairen bisschop
van Rottenburg vertrokken.
Frankrijk. Er is, naar men weet, schrijft de N. Ci
sprake van een afzonderlijke overeenkomst betreffen»
Marokko tusschen Spanje en Duitschland. Het Journal dt
Débats en de Temps verklaarden dezer dagen dat zoo'n akkoord
zonder beteekenis zou zijn; dat Spanje daarop geen aan
spraak kon maken en zich moest vergenoegen met eer,
algemeene verklaring; dat de drie mogendheden met eikand
overeenstemmen in de uitlegging van de akte van Algeciias
Over die terechtwijzing is de Imporial zeer verbolgen
Het blad merkt op, dat de regeering om begrijpelijke rede
nen zich niet verder uitlaat, maar dat zij toch innei ii't
niet twijfelt of Spanjes rechten en belangen zullen doo:
duitsch-fransche overeenkomst stellig benadeeld worden.
De Imparcial hoopt daarom, dat Duitschland zal verklai',
na de nieuwe overeenkomst nog op hetzelfde standpunt u-
staan als vóór de conferentie van Algeciras nl. dat de
fransche en de spaansche belangen in Morokko ten v de
gelijk staan indien althans de laatste niet nog meer dienen
te gelden.
Ook de Espana Nueva klaagt bitter over de z.g. terzijd
stelling van Spanje. Nu Frankrijk van het duitsche vete
bevrijd en zeker is van Engelands steun, zal het niets meer
vreezen en in Marokko doen wat het wil. De spaansche
correspondenten te Parijs spreken dan ook van een groot
zegepraal voor Frankrijk.
Bal k an-S t at e n. De boycot van oostenrijksche waren
in Turkije is nog steeds niet geëindigd. Nu heeft de ween-
sche regeering aan de porte doen weten, dat, als de boycot
niet geheel is opgehouden vóór de betaling der 2£ raillioen
turksche ponden aan Turkije door de Donau-monarci, e,
deze laatste de haar door den boycot toegebrachte schade,
voor zoover die reeds in cijfers is te bepalen, van de te
betalen som zal aftrekken.
Het tekort op de turksche begrooting beloopt ongevei1
5 millioen turksche ponden. Er wordt bij den grootvizier
sterk op vermindering der uitgaven aangedrongen.
Volgens een Reutel-telegram heeft Hilmi Pasja met de
gezanten een onderhoud bij de Porte gehad, waarbij de
grootvizier verklaard heeft, dat hij besloten was op het
«Waarom niet?"
«Ik zal eerst maar eens afwachten, luit'nant!"
Lachend gaf ik hem een paar sigaren, daarop pakte ik
de wachtmeestersvrouw om haar middel en walste er op
los. Toen we langs hem voorbijkwamen, zag ik hem m
een paar anderen aan de tafel zitten rooken.
Ik kweet mij toen van mijne verdere dansverplichtingen
tegenover de vrouw van onzen ritmeester, die ook gekorae
was, en zoo verder.
Vervolgens dronk ik nog plichtmatig met de oudere ondei
officiers een glas bier op de gezondheid van het regiment,
en stapte naar huis.
Wie deed me de deur open Martin
«Wel Martin, had je geen lust om te dansen?"
Hij antwoordde me dat hij zich niet heel lekker voelde
en daarmee was het uit.
Toen kwamen de manoeuvres, de laatste, die Martin i:
zijn diensttijd zou bijwonen, want in den herfst zou 1
voor goed naar huis gaan.
In zulk een manoeuvre-tijd was mijn oppasser een
bovenste beste. Hij wist mij mijn kwartier aangenaam ei.
prettig te maken, zorgde als ik bij een boer werd inge
kwartierd, dat ik een paardendeken op mijn bed kreeg
plaats van die afschuwelijke veeren kussens. Hij best.
't eten voor mij zoo weinig vet mogelijk, en in den si
zorgde hij er voor, dat er flink gelucht werd, iets v
de boer nog wel eens afkeerig van is.
Aan het einde der manoeuvres ik kommandeerde he
escadron voor den van 't paard gevallen ritmeester kwal.-
wij in een mooi groot dorp, waar we eene week bleven
Ik was ingekwartierd bij den landbouwer en grondeigei;
Fiedler, vlak naast de herberg. Het dorp had als gewooL j
