AB
FEUILLETON.
Met het N, 0. G. naar de Gruiquius-Boerderij.
Bloembollenteelt.
Plaats. Datum MEI. Ten overstaan van
Katwijk24,25 en 26
Katwijk24,25 en 26
Katwijk a/Rijn24 Notaris G. D. du Rieu.
Bloembollenveilingen.
Wassenaar.
Wassenaar.
Wassenaar.
27
27
25
Notaris L. Broeksmit,
L. Broeksmit,
Onder directie van Soort:
A. de Mooij Jr., Diversen.
H. Homan Zonen, Diversen.
A. de Mooy Jr., H.Homan Zonen en Jac.van der Gugten
Diversen
H. Homan Zonen, Diversen.
H. Homan Zonen, Diversen.
C. J. L. van der Meer,
Burgerlijke Stand
Van Vrijdag 14 Mei tot
Vrijdag 21 Mei.
Bevallen: P. de RaadtMetman z.J. B. Dalman
Jansen z.
Ondertrouwd: L. Schaap en L. Mijwaard.; H, J.
Zwanenburg en A. ter Gast.H. J. Koebrugge en J. Schor-
nagel.; H. de Graaf en T. Jonkers.
Getrouwd: H. M. Ruigrok en C. van der Hulst P.
Westra en A. Schipper.
Over leden: J. Veenstra 60 j. te Haarlem.M. E. Clement
68 j.Th. Horn 78 j.
Overleden te Meerenberg: A. Bakker 31 j.
Kerknieuws. Ned' Gemeente Zondag 23 Mei
voorm. 10 uur. Ds. Wiersma, uit Am
sterdam.
R.K. Kerk te Overveen. Zondag 23 Mie voorm. 7 en
8J uur Gelezen H. Missen; 10 uur Hoogmis; 3 uur
Vespers.
R.K. Kerk te Vogelenzang. Zondag 23 Mei Kerkelijke
dienst te en 10 uur.
Vergadering der Vrije Libe-
Plaatselijk ralen te Bloemendaal.
Nieuws. Woensdagavond hield de Bond van vrije
liberalen in het kiesdistrict Beverwijk
een vergadering in Welgelegen", waarin mr. dr. J. H. W. Q.
Ter Spill een redevoering hield ter aanbeveling zijner eandida-
tuur voor lid van de tweede kamer.
De heer A. Menalda opende de vergadering, waarna de
heer Ter Spill zijn rede begon met te verklaren, dat hij zich
niet schuldig hoopte te maken aan het bekende veel belo
ven, weinig geven enz.
De beginselen der vrije liberalen berusten volgens spreker
op gezond verstand en nuchterheid, 't Zijn dezelfde begin
selen, die eens de groote Thorbecke voorstond en die in
1848 de politieke vrijheid aan Nederland verschaften. Deze
beginselen worden genoemd in het beginselprogram van den bond
van vrije liberalen en 't resumé van dit program wordt
vermeld in art. I nl. »De staat heeft de persoonlijke vrijheid
van allen te eerbiedigen en te verzekeren. Bedreigers van
deze persoonlijke vrijheid zijn z. i. de rechter- en de uiter
ste linkerzijde. Volgens irt. II behooren de inrichtingen en
de werking van het staatsbestuur onafhankelijk te zijn van
eiken invloed van kerkelijke leerstellingen. Dit artikel is juist
in deze bewoordingen gesteld, omdat de vrije liberalen niet
anti-godsdienstig zjjn, zooals vaak beweerd wordt, evenmin
als dat zij reactionair zijn. Zij willen vóór alles vrijheid
van geweten.
Spreker heeft 't over de doodstraf, de eed en de theolo
gische faculteit. Bij al deze kwesties maakt de veelheid van
gezindheid vruchtbare werkzaamheid onmogelijk, 't Is dan
ook niet 't geloof dat de verschillende fracties van rechts
te zamen houdt, maar... gewoon, plat eigen belang. Als be
wijzen biervoor noemt spreker 't klagen van de rechter
zijde over 't benoemen van liberale burgemeesters enz. Spreker
vergelijkt de coalitie bij een zaak op aandeelen. Als gevolg
van de coalitie wordt genoemd een geweldige uitbreiding
van de huichelarij, daar duizenden hopen op de gunsten
der regeering. Nog meer te betreuren is 't, dat de antithese
ons volk verdeelt in 2 kampen, zoodat de nationale eenheid
ten zeerste bedreigd wordt. De gebeurtenissen der laatste
dagen hebben evenwel bewezen, dat de natuur sterker is
dan de leer (geboorte koningskindMaar het oprichten der
tallooze bizondere christelijke scholen is een ernstig gevaar
voor de nationale eenheid. Heeft dr. Kuyper zelf niet in
Utrecht gezegd, dat Christus gekomen was om tweedracht
te zaaien
Nu 't tegenbeeld van dit gevaar: 't Staatssocialisme. Spreker
geeft een beschouwing over 't ontstaan hiervan. Zijn dan de
vrije liberale tegen sociale wetgeving ^In de verste verte
niet. En zoo komt spreker op de ongevallenwet. Aangetoond
wordt dat deze wet in hooge mate onpractisch werkt, zoodat
nu reeds een rekort is te boeken van bijna 5J millioen
gulden, reden o.a., waarom deze wet eens duchtig herzien
dient te worden.
Ook de woningwet kan geen genade vinden in sprekers
oogen. Tengevolge uitvoering dezer wet is 't herhaaldelijk
voorgekomen, dat menschen, die eerst slecht woonden later
heelemaal niet meer woonden. Als gevolg van de vele ver
ordeningen worden de woningen voortdurend duurder. Ook
de hooge grondprijzen werken hiertoe mee. 't Is 't werk
van den Staat, te zorgen dat er paal en perk gesteld wordt
aan het speculeeren met bouwgrond. Dan eerst wordt 't
kwaad bij den wortel aangepakt.
Naar aanleiding van de ouderdomsverzekering zei spreker,
dat dwangverzekering langen tijd mode is geweest, hiermee
Duitschland naiipend. Dit is een ondeugdelijke grondslag en
de gedwongen verzekering heeft in Duitschland tot ver
schrikkelijke teleurstellingen geleid.
Spreker is warm voorstander van 't belgische stelsel, vol
gens hetwelk zieb elk een lijfrente kan koopen. De staat
moedigt dit aan, door op iedere premie een toeslag te geven.
Dit stelselhelp u zelf en gij zult geholpen worden, is 't
eenige juiste stelsel. Door 't aanstellen van staatsagenten.
was de belgische regeering er in 1901 in geslaagd, om J/9
der bevolking verzekerd te krijgen.
't Vervolgens hebbende over 't kiesrecht, zei spreker
niet op te zien tegen algemeen kiesrecht, mits met de noodige
uitsluitingen. Aan de tegenwoordige kieswet kleven groote
technische gebreken. Grondwetsherziening acht spreker even
eens noodig, vooral ook om het recht der Eerste Kamer
uit te breiden en de bevoegdheid ervan te wijzigen.
Na vooral gewezen te hebben op de beginselen der vrije
liberalen, dat niet de staat de drijfveer moet zijn van het
maatschappelijk leven, maar dat deze gezocht moet worden
in de individu zelf, eindigde spreker zijn rede.
Wegens het vergevorderd uur werd er weinig aan het
debat gedaan, trouwens veel animo was er ook niet voor.
Alleen vroeg de heer A. Rosendaal, van Beverwijk, welke
volgens sprekers meening de grootste vijand van de vrije
liberalen is, de coalitie of de uiterste linkerzijde en voor
het geval, dat deze laatste het is, waarom zij bij herstem
ming tusschen rechts en een sociaal democraat op den laatsten
stemmen. Hierop gaf spreker ten antwoord, dat dit laatste
een kwestie is van tactiek en dat hij voor zich, na de
felle rede van De Savornin Lohman te Groningen gehouden
zich meer van de rechterzijde heeft afgewend.
Na den heer Ter Spill den kiezers warm aanbevolen
te hebben, sloot de voorzitter de vergadering.
Rede dr. A. Schuckink Kool.
Velsen. Dinsdagavond, 18 Mei, trad voor de Vrijzinnige
Kiesvereeniging te Wijkeroog (gemeente Velsen) de heer dr.
A. Schuckink Kool, de candidaat der Unie-Liberalen en Vrij
zinnig-Democraten voor de Tweede Kamer der Staten Gene
raal in het district Beverwijk, als spreker op. 't Zaaltje
van 't Café »Bloemoord« was, tengevolge misschien van de
feesten te Haarlem, slechts matigjes bezet.
Artikel 85 der Grondwet, zoo begon spreker, schrijft
voor, dat de leden der T. K. om de 4 jaren moeten aftreden.
Voor de verschillende politieke partijen is dit dan een mooie
gelegenheid, om hun programma eens te herzien. Spreker
behoort tot de Vrijzinnig-Democratische partij. Wil dit nu
zeggen, dat hij met alle punten van 't programma volkomen
instemt? Volstrekt niet, maar wel, dat dit programma hem
over 't algemeen 't meest sympathiek is.
Na van enkele der politieke partijen heel in 't kort 't
wezen en den oorsprong verklaard te hebben, gaf spreker
een kort overzicht van de geschiedenis der laatste vierjarige
regeeringspe riode.
In 1905 was er groot enthousiasme voor de verkiezingen,
een opkomst van kiezers als nooit te voren en dat alles
alleen om den val of 't behoud van 't ministerie-Kuyper.
Toen geestdrift, nu kalmte, totaal gemis aan hartstocht.
Na den val van de Kuyper-regeering, trad 't ministerie
De Meester op. Dit wilde vooral kalm optreden en zich
vooral toeleggen op den voortgang der behandeling van
den mond van het
Spaarne, nabjj Heemstede,
ligt een der drie stoom
watermolens waarmede de
droogmaling der Haarlemmer
meer, in 1840 voor rekening
van het rijk begonnen en vol
tooid in 1853, geschiedde, de
Cruiquius genaamd. Eenige
minuten van hier bevindt zich
de boerderij van gelijkluiden
de »Cruiquius-boerderij". In een vorig artikel
hebben we reeds een en ander van deze inrichting gezegd naar
aanleiding van het bezoek der leden van het Ned. Onder
wijzers Genootschap gebracht aan de stallen van de Haarlem-
sche Melkinrichting »De Sierkan". Getrouw aan onze belofte
hierin gedaan, zullen we thans een en ander over de melk-
gewinning dezer boerderjj mededeelen.
De ®Ctuiquius-boerderij" bevat 2 stallen een model- en oen
reservestal. Bij ons bezoek bevonden zich in eerstgenoeinden
stal 16 koeien, alle prachtbeesten van groningsch en hol-
landsch ras, heerlijk om te aanschouwen. Juist zou met het
melken begonnen worden. Men weet het, van deze bezigheid
hangt, wat de aanvankelijke reinheid der melk betreft, veel
af en het spreekt van zelf dat op deze boerderij de voor
zorgen, hiervoor noodig, in acht worden genomen. De melker
wascht, alvorens te beginnen, zorgvuldig zijn handen, terwiji
de eerstuitgemolken melk afzonderlijk wordt opgevangen en
vernietigd. Dan, ook de uiers zijn gereinigd, geschiedt het
melken verder in een emmer die met een filter en watten
is afgesloten. De emmer wordt door een in den muur zeer
practisch aangebracht cylinderdeurtje in de ontvangkamer
aangegeven. Het eerst wordt, van elke koe afzonderlijk,
een monster voor het biologisch, chemisch en microsco
pisch onderzoek genomen. Hiermede is de firma Lobmeijer
te Haarlem belast, terwijl de bacteriologische onder
zoekingen aan onzen plaatsgenoot, dr. S. H. Brongersma,
zijn toevertrouwd. Als dit monster genomen is, wordt
de melk nogmaals door een wsttenfilter gereinigd en
daarna in een reservoir gestort, van waar ze over een
koeler, systeem Helm, een duitschen zuivelsps cialist, (zie de
afbeelding) gevoerd wordt en tot op 3° boven nul wordt
afgekoeld. Dan wordt het witte, koude vocht in de bekende
reformflesschen overgebracht en direct naar den Zijlweg ver
voerd, om van hieruit aan de cliënteele geleverd te worden.
De modelstal ziet er keurig uit. Tijdens het bezoek gaven
we onze oogen goed den kost en konden constateeren dat
er met een groote mate van zorgvuldigheid tegen de geringste
vervuiling gewaakt wordt. Reeds hebben we op de zichtbare
welgedaanheid der beesten gewezen. Wat hun melkgevend
productievermogen betreft, deelde de directeur der Sierkan
ons mede, dat elke koe gemiddeld 7 jaren trouw haar plicht
vervult. Is er een bij die melk geeft met een laag vet
gehalte, dan wordt zij van de hand gedaan.
In den zomer gaan ze het land op. In hoeverre deze
maatregel toejuiching verdient, willen wij hier niet beoor-
deelen. Het melken geschiedt dan in de directe nabijheid
van het koellokaal en de verdere behandeling heeft het
zelfde verloop als in den winter.
Ook de r. servestal is zeer practisch ingericht en al wordt
aan de zich hierin bevindende dieren niet die groote mate
van zorgvuldigheid bewezen die in den modelstal betracht
wordt, tocü laten zindelijkheid en alles wat verder in een
goeden stal aangewend moet worden om zijn bewoonsters gezond
te houden, niets te wenscben. De reservestal is rond; met
de koppen naar elkaar toe staande, hebben de koeien flink
de ruimte hun lobbes-lijven te bewegen. Ook de melk van
deze beesten komt door wattenfilters in de emmers en wordt
in de pasteuriseerinrichting aan den Zijlweg te Haarlem
voor de comsumptie gereed gemaakt.
Verder bevinden zich op de »Cruiquius-boerderij een
quarantainestal, waar aangekochte koeien minstens 14 dagen
onder het dagelijkseh toezicht van den heer Kruimel, vee
arts, staan, benevens de gebouwen voor verschillende doel
einden bestemd. Laten we, alvorens we de boerderij verlaten en
een kijkje nemen in het hoofdgebouw van De Sierkante
Haarlem, nog even mededeelen dat alle leden van het per
soneel, belast met de verzorging der dieren en de behande
ling der melk, voorzien zijn van een certificaat van gezond
heid, afgegeven door dr. M. Colenbrander, arts te Heemstede.
Ook bet trotsche gebouw op den boek van den Zijlweg
en Zijlsingel te Haarlem, waarin De Sierkanhare salon,
kantoren, winkel, fabriek en zuivelinrichting beeft, is een
bezoek overwaard. Ook hier betracht de directie de meest
denkbare gastvrijheid en met alle bereidwilligheid wordt de
bezoekster(er) door het uitgestrekte gebouw geleid.
Het spreekt van zelf dat de stallen der »Cruiquius-boer-
vervat in een tusschen partijen overeengekomen contract-
Zoo bijv. heeft de directie der Sierkan het recht zich ten
allen tijde te vergewissen van den toestand van het erf en
de stallen van den melkleverancier en tot het nemen van
melkproeven, hetzij persoonlijk of door een daartoe aange-
Koellokaal.
derijin de verste verte niet de reusachtige hoeveelheid
melk kunnen leveren, die de Sierkan dagelijks noodig heeft
om haar uitgebreide cliënteele van het noodige te voorzien.
Daarom moet er melk bij aangekocht worden van de boeren
uit den omtrek en dit geschiedt volgens strenge bepalingen,
Ontroomlokaal,
wezen beambte. Ook verbindt een boer zich van het uitbreken
eener ziekte zoowel van alle personen op zijn erf, als onder
zijn vee, onmiddellijk bericht hiervan aan de directie te
doen toekomen, op poene van heel wat schade.
De boerep zijn verplicht hun melk te filtreeren terwijl de
Sierkan voor de wattenfilters zorgt. Dan komt de melk in
de inrichting aan den Zijlweg, wordt hier nogmaals gezeefd,
nadat eerst monsters genomen zijn voor onderzoek op' vet
gehalte en biologisch onderzoek, ondergaat het proces der
afkoeling, wordt afgetapt en gaat naar buiten. Dit is de
melk die in de bekende groote vertind-koperen kannen door
de stad gereden wordt.
Dagelijks wordt een groote hoeveelheid door de Sierkan
geleverd. Als men nagaat dat eiken morgen 6 paarden-
wagens benevens 29 handwagens Haarlem en omstreken
afrijden om de cliënteele te bedienen, kar. men zich hiervan
eenigzins een denkbeeld vormei). Een personeel var. ruim
50 menschen is noodig alles op tijd en in goeden toestand
gereed te hebben. Het is dan ook een bijzoüdei genot 6ünsï
blik in deze inrichting te slaan en wij wekken onze lezeres
sen en lezers op zich eens een tochtje naar deze inrichting
aan den Zijlweg te getroosten; ongetwijfeld zullen ze hoogst
voldaan huiswaarts keeren.
Zooals gezegd, betracht de directie de meest mogelijke
gastvrijheid de directeur der melkinrichting, de heer A. F. de
Boer, de ziel en organisator van dit geheel, zal u bereid
willig rondleiden en u met zijn practische, wetenschappelijke
voorlichting (want hij is een echte, kundige boer en energiek
vakman, die tevens eeniae jaren als hoofdredacteur aan een
vakblad was verbonden) van dienst zijn, zooals hij het de
leden van het N. O. G. was, die bij monde van den heer
C. Somers, hem en den heer Wickevoort Crommelin dank
brachten voor het hoogst interessante, hetwelk hun aan
deze inrichting te zien was gegeven. A.
