Tel. 13
MET PENSION- EN WONINGGIDS
G. OTTEI
keer
Language
van 3-5
method»
trlemsche-
Incassoban
Nieuwsblad
b voor
AERDENHOUT -
BLOEMENDAAL
- OVERVEEN -
VOGELENZANG
en omliggende
gemeenten
edins naar mat
I~
Héén 1 -
Ie talen.
Spaansch,
Italiaansch, en
BLESSE
ten bro
zoete me
fi» Cats.
J
4V ié-
ZATERDAG, 5 FEBRUARI 1910
No 5.
igziekten, asthma, keelt
bronchitis en gevolgen
is eene kuur in hm
len niet noodig wanneer
n het
van het Instituut
PIL HEL VI SC H REIJ
HAARLEM.
ïd. Oude Gracht 39.
ts kan toezicht uitoefer
eekuur van den artr
Blpementlflfllsch ftlcêkSa
Prijs per
halfjaar f 1.25
hij vooruitbe
taling.
Prijs per
j nummer fO.10
HAARLEM.
i af 20 October 1909
Depót, 1 dag opz 2
10 dagen 21/
1 maand 21/
6 maanden 3
1 jaar 4
ring van Loketten (nieuw
igste constructiemet ti
de volkomen brand- ei
je ondergrondsche k
s gelegenheid voor tijde
van effecten en 1
sn. Billijke voorwaarden,
nruren waarop tevens toe
luis 9 3 en 6 8.
rterdags 9 3, op beursvi
9 12.
Dit Nieuwsblad verschijnt wekelijks onder Redactie van Mr. P. TIDEMAN
te Bloemendaal. -i-
Advertentiëu
10 ceuts per
regel;
bij herhaalde
plaatsing
korting.
Modedeelingen
van allerlei aard aan de redactie schriftelijk
Bloemendaalsche weg 227.
a
li
a
Alle mededeelingen de administratie, advertentiën enz. betreffende:
G-ed. Oude Gracht 65, Haarlem. Telefoon 141.
1£ teursrecht van den inhoud van dit blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad 124) tot regeling van liet auteursrecht.
T' BOSS— ITTZ-T I I H'l—
(Sit temmer bestaat uit drie bladen.
EERSTE BLAD.
e Houtstraat 2 Haarlet»
TELEFOON 1500.
Dinsdags en Vrijdags v. 2
ANSSTRAAT 5IA r
1511. HAARLE
'ige en smakel
LEVERANCIER
Telefoon I!.
IAT 32
BLOEMENDAAL.
Agenda. Hotel Hartenlust.
Dinsdag 8 Februari, 7^ uur.
Concert ten voordeele van het te Wolfhezen te stichten
Tehuis voor alleenstaande Blinden.
Hotel „Welgelegen".
Donderdag 10 Februari, 8 uur. Bloemendaalsche
Amateur-fot )grafen-vereeniging. Vergadering.
HAARLEM.
Schouwburg Jansweg.
/Zondag 6 Februari, 8 uur. Volksvoorstelling. De
Voddenraper van Parijs, drama.
Dinsdag 8 Februari, 8 uur. Ned. Operette-Ensemble,
dir. Janmart. De Geisha, operette.
A Vrij dag 11 Februari, 8 uur. Nederlandsehe Protes
tantenbond. Voordracht door Prof. Dr. H. IJ. Groenewegen,
uit Leiden.
j|' Zaterdag 1 2 Februari, 7l/2 uur. Bet klokje van den
Kb i xr, opera.
Brongebouw.
IZ on du? 6 Februari, 8 uur. Rolschaatsen baan. Kunst-
d m door de beeren Baer en Justema.
Eiken lag tentoonstelling van schilderijen van den heer
ten Oate.
De Kroon.
1: Zaterdag 5 en Zondag 6 Februari, 8 uur.
Bioscoopvoorstelling Alberts-Frères. De Watersnood te Parijs.
Voetbal.
I Zondag 6 Februari, 2 uur. H. F. C.Velocitas
(Breda), terrein aan de Spanjaardslaan).
BEVERWIJK.
Café »K en n e m e r 1 an d."
Vrljdeg 11 Februari, 61/., uur. Centrale Vrijzinnige
Kiesvereeniging, district Beverwijk. Vergadering.
Keurig doodgaan, of besproken leven.
I.
„Dat de hedendaagsche parlementen onmachtig
„zijn gebleken tot het geregeld vlug en degeiyk
„verrichten van wetgevenden arbeid, wordt nage
noeg door iedereen erkend".
Uit: Moderne Praetuur?
ïWatr bet thans op aan komt is, dat men in Nederland
'algemeen doordrongen wordt van bet allesoverheerschende
belang, dat er gelegen is in het bewaard blijven van een
nav.wen band tusschen het volk en zijn recht. Wie dit
belang inziet, beseft tevens de cardinale beteekenis van het
f
1vraag, tuk, hoe men eene breuk tusschen beide kan voor-
komen of heelen en zal niet rusten, voordat hij de oplos-
»sing daarvan grondig heeft voorbereid.
»Is men hierin geslaagd en het is te wenschen, dat
dit spoedig het geval zal zijn dan is de tijd daar om
»te beslissen, of wij de taak om het geschreven recht op
»de hoogte van den tijd te houden schier uitsluitend in
banden van den wetgever zullen laten, dan wel ook hier,
zooals elders, meer zullen gaan bouwen op eene vrije recht
sspraak en den rechter aanmoedigen om zijn ambt op te
vatten als wij zouden met het oog op het oude Rome
kunnen zeggen eene moderne praetuur". Met deze
woorden besluit Mr. J. P. Fockema Andreae zijn bovenge
noemd werk.
De schrijver gewaagt van een ziekteproces, leidende tot
verwijdering tusschen recht en volk, waar te nemen in alle
beschaafde landen van den tegenwoordigen tijd, een proces
waarin elders reeds op verschillende wijzen is ingegrepen.
Alles zoo kan men volgens den schrijver, het gemeen
gevoelen onder woorden brengen is beter, dan dat het
proces van veroudering van de wet rustig blijft doorwoe
keren, want dit loopt uit op eene breuk tusschen het volk
en zijn recht, ondermijnt het gezag van de wet en de recht
spraak beide, en erger ramp is er voor een land haast niet
denkbaar.
Levendig beschrijft Mr. Fockema .Andreae ons hoe de
energieke franschman, die nu eenmaal niet lang over de
moeilijkheden des levens piekert, maar de zich als van zelf
opdoende practische oplossingen daarvan zonder veel filosofeeren
aanvaardt, zich geholpen heeft door eene vrije ontwikkeling
der rechtspraak.
In België vertrouwde men op het procédé van gedeel
telijke herzieningen der wet en tevens ook op eene alge-
heele herziening, doch meer en meer neigt men tot het
fransche stelsel.
Ook in Italië gaat de rechter meer en meer een voorname
plaats in de rechtsontwikkeling innemen.
In Oostenrijk is de rechter eerst sedert het midden der
19e eeuw onafhankelijk van het staatsgezag, en zoowel
vorm als inhoud van bet oostenrijksch burgerlijk wetboek
munten uit door begrijpelijkheid; niettemin ziet ook daar de
schrijver, aan de band van het zeer verbeterde procesrecht
den invloed van den rechter op de rechtsvorming toenemen.
Het duitsche rijk heeft bet voorrecht een wetboek te
bezitten niet alleen nieuw van inhoud in dien zin dat het
moderne verkeer er in is verwerkt, maar ook in dien zin
nieuw, dat de eigenlijke wetgever er slechts de hoofdlijnen
van heeft aangewezen zonder te beproeven zich in eenige
teekening van détail te begeven, en dat zelfs de détailleering
van verschillende regelen rekbaar is en veel speling laat
voor den rechter om aan de fijne schakeeringen der maat
schappelijke verhoudingen tegemoet te komen. In het duit
sche volk, in en na den oorlog van 1870 zich zoo krach
tig ontplooiende, is eenerzijds de haat tegen letterknechten)
een levensgevoel, anderzijds de duitsche degelijkheid niet ge
diend van een spoedig omwerken van bet met veel zorg
op schrift gestelde wetboek. Waar niettemin in Duitschland
de gedurende langen tijd danig over het paard getilde
historische wil van den wetgever de grootste hinderpaal
voor een gezonde rechtsontwikkeling vrijwel heeft uit
gediend, ligt ook daar de weg naar eene vrijere rechtspraak
open. Wel vinden in theorie de radicale stroomingen in
Duitschland nog vrij veel tegenkanting, doch in de praktijk
der wetstoepassing laten de juristen zich menigmaal leiden
door andere overwegingen, dan aan de wet ontleende. Tot
de tegenkanting die de radicale richting in Duitschland nog
ondervindt werkt voorloopig mee het feit, dat de rechter
daar eerst sinds enkele tientallen jaren van het staatsgezag
onafhankelijk is.
Zwitserland heeft een zeer elastisch burgerlijk recht, doch
dit vindt zijn oorzaak in de historie, het kleine land heeft
een oneindig aantal soorten recht bezeten. In dit land
schept de rechter vooral in het verbintenissenrecht rechts
regelen, en vele zijner scheppingen zullen allengs door den
wetgever worden overgenomen.
In Nederland nog weinig van dit alles behalve de eigen
aardige nadeelen van geschreven rechtletterknechterij en his
torische opvatting. Hoewel het burgerlijk wetboek van het
fransche is nageschreven heeft de nederlandsehe rechter de
praktijk der fransche rechtspraak niet gevolgd. Hoewel de
rechter hier reeds meer dan een eeuw onafhankelijk is
van het staatsgezag, is de eerbied voor den wil des wet
gevers zooals die uit allerlei historische gegevens wordt
afgeleid nog steeds bijna afgodisch. Het procesrecht is niet
noemenswaard vernieuwd dus ook van uit die richting
bleef hier te lande verfrissching uit. Belangrijke ver
nieuwingen van het wetboek dateeren van de laatste
jaren, en eerst met hen is van eene opleving van rechter
lijke frischheid sprake, te voren was het historie en casuïs
tiek voor en na.
De nieuwe inlasschingen in het burgerlijk wetboek zijn in
dier voege tot stand gekomen, dat de daartoe onbevoegde staten-
generaal tot in alle détails een wetgevers-wil in de rechts
regelen heeft willen leggen. In ons volk, met zijn theolo-
gischen aard tot letterknechterij geschikt, heeft zich niet
FEUILLETON.
d* Académie.
Luik 1905.
1'
i Landen
s avonds 10 uur.
ooi. - =7
iTRAAT 32. Telef. 129-
het
Davos als Kurort.
Ca 'is hartje van het Rhatische hoogland, 1660 meter boven
stee, lig', iet Kurort Davos, dat zich door zijne gunstige resul-
Btate- long- en zenuwziekten sinds tientallen jaren een
{wereldnaam verworven heeft. Waar voor veertig jaar nog
RsLoo's en klein bergdorpje lag, over de groene weidevlakte
B'verspi a, daar is in den loop der jaren een, naar de eisehen
Bdtr, lijds ingerichte, Kurplaats verrezen, welks huizenrijen
M: ssi over een afstand van vier kilometers uitstrekken.
t •-•-Ou', gelegenheden om kuur te maken, zooals sanatoria
B ei hotels, zijn te Davos naast pensions en chalets gebouwd,
die ingericht zijn, om de zieken naar behooren te huis-
v i n te verplegen. Bijna elk huis is met het front zooveel
n naar het zuiden gekeerd, en aan den voorkant vallen
sp de ruime terrassen op, waar de ligstoelen voor de
pi lei ii geplaatst zijn.
7,al vermoedelijk weinigen onzer lezers en lezeressen
zijn, dat een Hollander, een zekere Willem Jan Holsboer,
ei zeer voornaam aandeel gehad heeft in het ontstaan en
do omwikkeling van het Kurort Davos. We willen naar aan-
i b h g hiervan in 't kort eenige gegevens aanhalen uit de
geschiedenis, en zullen in dit artikel het een en ander
J> h elen over Davos als Kurort, terwijl we een volgend
avos als sportplaats zullen behandelen.
;aar van de feitelijke stichting van het Kurort kan men
rtal 1865 aannemen. Gaan we de Davoser geschiedenis
v iór dien tijd na, dan vinden we daarin weliswaar eenige
eiten vermeld, die de Davoser boeren die hootd-
5 Vk uit Duitschers bestonden op de Freiherren von
machtige Rhatische adellijken en Oostenrijksche leger-
1n bevochten, doch ze waren van niet zeer groote be-
188. Aan dezen heldentijd herinnert ons de interessante
Zi i het raadhuis te Platz, die kort geleden geheel ge-
r< u.eerd is.
m -ent het ontstaan van den naam Davos wordt het volgende
n gedeeld. De sterke bergstroomen, die zich in het dal ver-
urnen, gaven het dal den naam van: Ad avanes, aan de
wr. trt n, waaruit later Tavaas en Davos gevormd is.
Het was in het jaar 1853, dat een Duitsch arts, Dr. A. Spengler
uit Mannheim, naar Davos kwam, om daar practijk uit te
oefenen. Reeds spoedig bespeurde hij den goeden invloed, dien
de Davoser lucht op zwakken en longzieken had, en vooral
viel het hem op, dat Davosers, die elders hun beroep onder
ongunstige omstandigheden moesten uitoefenen, het bij hun
terugkeer in het hoogklimaat lichamelijk zooveel beter maakten.
Menigeen van hen won hier zijne verloren gezondheid terug.
Het spreekt van zelf, dat er van „kuren" in den tegenwoor
digen zin des woords toen natuurlijk nog geen sprake was;
deze geneeswijze voor longzieken dateert van veel lateren tijd.
Verscheidene malen had Dr. Spengler over dit eigenaardige
verschijnsel met zijne vrienden-medici gesproken, doch tot
verdere bekendheid kwam deze genezingskracht aanvankelijk
niet. Eerst in het jaar 1868, toen W. J. Holsboer naar Davos
kwam, werd hierin verandering gebracht, en werd met den
bouw van het Kurhaus een aanvang gemaakt. Holsboer ver
bond zich met Dr. Spengler, en op beider kosten werd het
Kurhaus gesticht, waarvan onze landgenoot de leiding der
exploitatie op zich nam.
In Holsboer had het Kurort den man gevonden, die met
genialen blik en met onvermoeide voor geen moeilijkheden
terugdeinzende kracht, aanbouw en uitbreiding van de
plaats steeds op den rechten weg leidde. Thans is de directie
van het Kurhaus nog in handen van een
oud-Holiander, een zoon van den oprich
ter van het Kurort, die echter in Zwitser
land genaturaliseerd is.
Het zal elkeen volkomen duidelijk zijn,
dat de oprichters in de eerste jaren met
enorme moeilijkheden te kampen hadden,
doch Holsboer was er de man niet naar,
om zich zoo maar direct gewonnen te
geven. Zijne pogingen werden dan ook
met groot succes bekroond, het Kurort
breidde zich gestatig uit. Zeer juist zag
hij, dat de ontwikkeling van de plaats
nog sterker zou worden, wanneer er een
geschikte en practische verbinding met
het groote verkeersnet van het overige
Zwitserland kon worden verkregen. Het
verkeer met de nabij gelegen plaatsen
werd in dien tijd n.l. onderhouden door
postkarren, hetgeen natuurlijk groote
bezwaren met zich bracht. Vooral in den
winter met zwaren sneeuwval trad het
groote inconvenient sterk op den voor
grond, en men beraamde dan ook plan
nen, om aan dit ongerief een einde te
maken.
Dank zij zijne krachtige medewerking werd in Maart 1888
een aanvang gemaakt met het bouwen van den spoorweg, die
de naam van Rhatische Baan kreeg. Evenals alle bergspoor
wegen in Zwitserland vergde dit lijntje, dat van Landquart
naar Davos loopt, veel kapitaal, en voor dit baantje was het
enorme bedrag van 7j millioen francs noodig. Hiermede had
onze landgenoot de kroon op zijn werk gezet, en de naam
Holsboer is dan ook onafscheidelijk verbonden aan den bloei
