I
Credietbanki
H. KRUL ir
Haarlem.
keer
Holiandsche
'AN WIJK
idstoffc i
oete nu
Wasscherij. i
Ju.
Franse!
Duitsch.
EngelscF
Russisch.
Noor?
Italiaans i
per H.L. f0.95
fuo
esstr. 33, Haarle
Leverancier vgo'
nvan„Eig"enHula
Winkelvleesch
en bro
n- Telefoon 23.
C. SURINGAR.
ions. - Wissels. Effeete» I
aardige firma's.
REKERSTEEG.
129.
mgoederen steeds
Hge en smakelijk*
FLEVERANCIERS.
Telefoon 15421
- meubelen
elen.
jen van Waschkoffert
1883.
De Genestetweg 1.'
<n!
ill
ij voegsel van „ijet gloemendaalsch Weekblad"
van Zaterdag 28 Mei 1910. No. 21.
De Armwet op de helling
Recht en Wet. II. {Slot).
Wij wezen er in ons eerste artikel op,
dat een wijde klove gaapt tusschen het ontwerp Armwet
ivan minister Heemskerk en dat van minister Borgesius.
(Het angstvallig ontzien van de kerkelijke en particuliere lief
dadigheid, het aarzelen om maar eenigszins van beteekenis
te grijpen in de particuliere vrijheid, het star vasthouden
a begrippen, die ten deele sinds lang algemeen zijn op-
/geven, ontsiert het tegenwoordige ontwerp. Of het eenig
itfect zal hebben en zoo ja in welke mate, hangt nagenoeg
niitslnitend van de medewerking der besturen af. Van het
[ontwerp van mr. Borgesius heeft mr. Peerbolte in der tijd
fin het Sociaal Weekblad gezegd, dat, al kwam het niet in
het Staatsblad, voortgesproten uit ruime en verlichte ideeën
als het was, het toch het zijne zou bijdragen tot ontwikkeling
der armenzorg, door ieder die er kennis van zou nemen tot
nadenken te stemmen over veel, dat steeds als van zelf
sprekend heeft gegolden.
Voor den tegenwoordigen minister is dat woord dan ten
minste niet geschreven. Voor hem spreekt het nog altijd
van zelf, dat men niet tornen mag aan de heilige publieke
liefdadigheid, die immers altijd uit de zuiverste bronnen
voortvloeit en naar de edelste beginselen handelt spreekt
het nog altijd van zelf dat de instellingen liefst hun eigen
potje koken, niet toelaten dat iemand over de heining kijkt
en aan staatsinmenging en staatscontrole, aan de publieke
opinie vooral een broertje dood hebbenspreekt het nog
altijd van zelf dat de armverzorging in gestichten om het
gesticht een muur optrekt, dat niemand daarover heen
mag kijken en niemand het groote hek binnen mag.
En omdat dit van zelf spreekt, zooals het in 1854 van
zelf sprak, daarom kon. het tegenwoordige ontwerp niet
anders uitvallen dan het uitgevallen is
Van dit ontwerp behoeven we ten minste niet te zeggen
Al komt het ontwerp-Heemskerk niet in het Staatsblad",
ant, het staat vast. dat het er wèl in komt. Een ontwerp
dat slecht één der hoofdbeginselen van de armwet een beetje
wijzigt en een ander een beetje herziet; dat vol lof is over
den grooten weldadigheidszin en de zucht naar onafhankelijk
heidszin van het Nederiandsche volk dat de besloten kringetjes
eerbiedigt en geen moeite doet om over het muur'je te
klimmen, loopt volstrekt geen gevaar.
Van het aanbrengen van werkelijke verbeteringen in de
groote fouten en gebreken die onze armverzorging aankleven,
make men zich dan ook geene illusiën.
Het ontwerp-Borgesius ging uit van de gedachte, reeds
in ons eerste artikel geschetst, dat de staat er naar streven
moet, zich zelf overbodig te makendat de armen daartoe
moeten worden onderscheiden in goeden en kwaden dat de
eersten moeten worden verzorgd op eene wijze die tot zelf
standigheid leidt, de laatsten moeten gehouden worden
onder strenge tucht, die er van afschrikt om van bedeeling
te leven.
Men mag dit stelsel al of niet onvoorwaardelijk willen
aanvaarden, zeker is het dal daarin niet alles mag worden
overgelaten aan kerkelijke en particuliere krachten. Deze
duchten de staatsinmenging en beschouwen haar als overlast,
en toch is die inmenging onvermijdelijkwant samenwerking
tusschen kerkelijke en particuliere instellingen eenerzijds en
het burgerlijk armbestuur aan den anderen kant, moet er
wezen, en bet kan en mag niet aan het toeval of aan de
welwillendheid worden overgelaten, of ze er zal zijn.
De eigenlijke burgerlijke armenzorg zou zich volgens het
ontwerp Borgesius door twee hoofdpunten kenmerken: de
verplichting tot individualiseering en de mogelijkheid tot
invoering van het Elberfelder systeem.
De wijze van bedeeling zou afhangen van de omstandig
heden, waarin elk individu op zich zelf verkeert. Die om
standigheden zouden door armbezoekers worden onderzocht
en bij de toekenning van ondersteuning zou rekening moeten
worden gehouden met. het wettelijk begrip van armoede
Als armen beschouwde het ontwerp namelijk zij, wier
inkomsten uit welken hoofde ook, niet voldoende waren voor
bet noodzakelijk levensonderhoud van henzelven, hunne
echtgenooten en hunne inwonende minderjarige kinderen.
Menschen die het burgerlijk armbestuur geheel of ten
deele moest onderhouden, die nog werken kónden en wier
armlastigheid een gevolg was van hunne gedragingen
geene ongelukkigen dus zouden alleen worden onder
steund onder voorwaarde van opneming in het werkhuis,
eene instelling die het ontwerp zich dacht als afschrikwek
kend voor die armen, welke gaarne ten koste van anderen
leven.
Het is ook naar onze meening een onvermijdelijk beginsel
eener goede armverzorging, dat in 't algemeen arbeids-
praestatie de voorwaarde moet zijn voor ondersteuning van
valiede armen. In 't algemeen, want de gelegengeid tot
werkverschaffing zal niet overal bestaan, en bovendien zijn
er altijd die niet kunnen werken of die in de vrije maat
schappij nog wel penigen aibeid kunnen verrichten, maar
niet genoeg om het geheele gezin te onderhouden.
Wij voor ons zijn vrienden van de instelling van het
werkhuis; alleen zien wij niet in waarom het alleen voor
de slechten zou moeten dienen. Velen willen aan valiede
personen werk verschaffen buiten het werkhuis, met uit
zondering van de luien en lichtzinnigen, voor wie het
werkhuis zou moeten dienen maa' voor zulk een kostbaar en
tweeslachtig stelsel: werkverschaffing voor de goeden, het
werkhuis voor de slechten, bestaat geen voldoende reden.
Men kan immers in de werkhuizen den arbeid en de daaraan
verbonden verzorging voor den een naar andere grondslagen
en volgens mildere regelen organiseeren dan voor den ander
Verder behoeft men intusschen Diet te gaan. Het is naar onze
meening eene dwaling, dat men het werkhuis niet als regel
zou kunnen stellen, zonder te vervallen in de fouten van
het engelsche stelsel. Werkhuizen met werkverschaffing daar
naast moge denkbaar zijn voor de grootere gemeentenvoor
een kleinere is het anders. Tegenover hen die schuld hebben
en hen die het niet hebben, is het voldoende om in het
werkhuis verschil te maken, in de behandeling, den aard
van het werk en het loon maar een regel moet toch wezen,
dat allen werken, die werken kunnen, een regel die door
de noodzakelijke en billijke uitzonderingen moet worden
bevestigd.
Wij kunnen deze denkbeelden hier ihans niet verder
II
j
<UIS a CONTANT
Kantoor
LEPHOON 74*.
FEUILLETON.
VAN
31, HAARLI
Teleph. 1593.
KB i
ER VEEN.
elef. 1617.
•et
va
uitwerken en voor het tegenwoordige zou het ook wel niet
van practisch nut zijn. Wij nebben de bespreking van het
ontwerp-Heemskerk met weinig genoegen ter hand genomen
en wanneer het, onveranderd op de hoofdpunten, tot wet
mocht worden verheven, dan zouden wij ernstig bezorgd
zijn, dat voor langen tijd de kans verloren zou wezen, om
door de zoo dringend noodige grondige herziening, tot af
doende verbetering onzer wetgeving op het armbestuur te
geraken.-
Observator.
Daros als Sportplaats.
ns inziens zal Jaap dit record nog wel eenigen tijd op
naam houden, en als het ooit geklopt zal worden, is
alleen mogelijk te Davos.
an half November tot begin Maart is de baan vrijwel
int geopend. Het, gemiddeld aantal vijdagen bedraagt
veer 125. Slechts enkele dagen in het seizoen moet
haan wegens sterken sneeuwval gesloten worden. Een
lenabonnement kost francs 30.doch men verkrijgt
ook »waar" voor z'n geld. Het, is enorm welke kosten
door het bestuur der ijsbaan besteed worden, om de
i maar steeds in uitstekende conditie te doen verkeeren.
ie baan heeft eene oppervlakte van 25.700 M8. en wordt,
de Kurvei ein deze vereeniging exploiteert de
n eenigszins blufferig de grootste kunstijsbaan der
eld genoemd. In Holland kennen we wel grootere banen.
ie internationale schaatswedstrijden, die gedurende de
ste 10 jaren steeds te Davos worden gehouden, verhoogen
de aantrekkelijkheid van een verblijf aldaar. Door de
iale behandeling der baan is de kwaliteit van het ijs
ds zeer goed te noemen. Laat men in Holland een ijs-
n meestal direct op volle diepte onder water loopen,
lat zich een betrekkelijk dunne laag ijs op het water
at, hier kan men, door de lange en strenge winters, een
ire en andere methode toepassen, en wel deze:
'ngeveer half November laat men de baan een tiental
imeters onder water loopen. Daar in November de ther-
neter reeds 's nachts onder nul daalt half November
ist het gemiddeld 's nachts 8 a 9 graden Celcius be-
'st dit laagje water spoedig en heeft men dus direct een
lakte. Dit onder-water zetten wordt den geheelen winter,
'in dag en morgen herhaald, zoodat het ijs na een dag
hen een behoorlijke dikte gekregen heeft. Het grootste
''deel hiervan is, dat men steeds eiken dag mooi ijs heeft
le zoo hinderlijke scheuren en barsten een grief
9n het holiandsche ijs op de geheele baan niet te
len zijn.
let schaatsenrijden, dat men hier „.et, verschilt geheel
het holiandsche rijden. Legt men zich in Holland meer
°p hardrijden, hier wordt speciaal veel het figuur- en
'strijden beoefend. Holiandsche schaatsen ziet men dan
zelden, bijna iedereen rijdt op engelsche, zweedsche of
"scbe kunstschaatsen. Een waar genot is het, de elegante
Uit andere
Gemeenten.
ZANDYOOTïT.
.le.staurant G-ijsbertse. Dagelijks matinée en avond-concert-
AMSTERDAM.
19 Juni. Biologische tentoonstelling in Natura Artis
Uagistra met de navolgende lezingen met lichtbeelden
telkens des avonds te 8 uur in de rotonde.
Juni. H. H. Zeijlstra Fzn. „De Javaansche strandflora".
Jac. P. Thijsse, Bloemendaal. «Iets over de nederiandsche
vogels".
runi. Prof. dr. J. Boeke, Leiden. „Wat wij eigenlijk weten
van de afstamming van den mensch".
funi. P. A. H. de Marez Oyens, Den Haag. „De Sapropelium-
theorie en het ontstaan van steenkool".
Dr H. van de Rovaart, Velp. „Lichtgevende bacteriën".
re» aan ue jungsie vergadering geschroomd aan 15.
en W. een halt op dien weg toe te roepen i-eeds lang
vóór dien dag had zich een wolk van ontevreden gedachten
boven de raadsleden samengetrokkenhet finantieel gedeelte
van het gemeentebeleid was blijkbaar voor B. en W. iets
van zeer ondergeschikten aard, men had getracht de meening
ingang te doen vinden, dat de vorige burgemeester de
gemeente in een soort algeheele verarming aan nuttige
instellingen had achtergelaten, er werd te Bloemendaal
te weinig belasting betaald, kortom »er was overvloed aan
werk en overvloed aan geld".
Deze tweeledige bewering leed in beide deelen aan over
drijving. Noch het bouwen van een nieuwe, de geheele
paartjes op de slepende tonen van de walsmuziek te zien
dansen in de halzaal kan men het niet mooier zien. Ook
bestaat er gelegenheid voor het volgen van een curcus in
het kunstrijden.
Een australischen professional een beroemd kunst
rijder kan men in het volle seizoen dagelijks bezig zien,
om zijne discipelen in de geheimen dezer kunst in te wijden.
Vooral door engelsche dames wordt hiervan veel gebruik
gemaakt.
Als plaats om zich te trainen in het hardrijden, is de
baan in Holland voldoende bekend. Onze bekende rijders
als C. C. J. de Koning, Kalt, Greve, Bouma, Koning
(Groningen) Taconis e. a. hebben zich dan ook meermalen
te Davos voor de groote wedstrijden geoefend.
We dienen hij de recordtijden nog op te merken, dat de
500 Meter in Februari 1908 door Wikander (Helsingfors) en
Sigurd Mathiesen (Christiania) in 44 3/6 sec. gereden is.
Deze tijd werd echter buiten de wedstrijden bereikt, en is
zoodoende volgens de reglementen der Internationale Eis-
lauf Vereinigung te Stockholm niet als officieele record
tijd geldig.
Na deze mededeelingen over de baan en de recordtijden,
nog de volgende bijzonderheden over de groote schaats
wedstrijden, die 29 en 30 Januari j. 1. gehouden werden,
en waarvan we de verschillende nummers van het programma
reeds vermeldden.
De wedstrijden hadden evenals andere jaren weer zeer
groot succes, en werden door massa's toeschouwers uit
alle deelen van de wereld, en waaronder verscheidene land-
genooten bijgewoond. Ook hadden ze voor ons Hollanders weer
een bijzondere attractie door de deelname van twee landgenooten,
te weten De Koning uit Edam, en Taconis uit Heerenveen,
die in de nummers hardrijden" uitkwamen. Ze trainden
daarvoor een maand te Davos, en hadden in dien tijd groote
vorderingen gemaakt. Verder namen nog drie Noren aan de
wedstrijden deel, die zich natuurlijk de meesters op de
schaats toonden. De eerste prijzen in de nummers hard
rijden werden behaald door den heer Oscar Mathiesen, die
schitterend reed. De Koning viel jammer genoeg zeer tegen,
en reed vrij slecht. Zijne tijden op de 500, 1500, 5000 en
10000 Meter waren respect. 523/s sec., 2 min. 472/6 sec.,
10 min. 49S/B sec., 20 min. 342/6 sec. Taconis daarentegen
ree d uitmuntend, en werd op alle afstanden vierde, terwijl
hij de volgende tijden bereikte: 523/6 sec., 2 min. 374/6
sec., 9 min. 454/6 sec., 19 min. 42 sec. Zijn debuut was
werkelijk schitterend, en de aanwezige Hollanders te Davos
vereerden hem dan ook, als blijk van waardeering, een zil-
Nederlandsche Reisvereeniging
Maandagavond is te Haarlem opgericht
de afdeeling Haarlem en Omstreken der
Nederiandsche Reisvereeniging. Omtrent
deze oprichting ontleenen wij de volgende bijzonderheden
aan de Stads-Editie.
De voorzitter, de heer A. Pieters, was van 's-Gravenbage
overgekomen om het doel en streven der vereeniging uiteen
te zetten. Hij deed dit in een aangenamen causerie-vorm,
welke door de aanwezigen, dames zoowel als heeren, die al
de plaatsen van de tuinzaal van café Brinkmanu hadden
bezet, met groote belangstelling werd aangehoord.
1 e heer Pieters deed uitkomen, dat de Nederiandsche
Reisvereeniging feitelijk is gegroeid uit de Toynbee-reisclubs,
welke vioeger op initiatief en onder leiderschap o.m. van
de heeren J. A. Tours en mr. A. Kerdijk »het volk"
deden profiteeren van het veredelend genot van het reizen,
dat moet worden gesteld b.v. boven de vermaken van de
kermis en op den duur deze moet vervangen.
De Toynbee-reisclubs maakten b.v. voor ƒ17 een vier-
daagsche reis naar den Rijn en voor 24,08 een vier-
daagschen tocht naar de Ardennen.
De deelnemers van deze reizen kwamen door besparing
van 50 en 75 ets. per week aan de reissom en keerden
steeds opgetogen terug.
Het beginsel van de spaarkas staat nog steeds uitgedrukt
in het reglement der Ned. Reisvereeniging, hoewel er thans
ook tochten gemaakt worden voor hen, die in ruimere
beurs kunDen tasten. Zoo zijn dit jaar naast eendaagsche
tochtjes naar het Gooi en tweedaagsche naar Zuid-Limburg
en Aken reizen uitgeschreven naar Zwitserland en Italië,
den Harz, Luxemburg, Brussel, den Rijn, Parijs, de Ar
dennen, Ober-Ammergau, Londen en het Schwarzwald
De Nederiandsche Reisvereeniging heeft in de weinige
jaren van haar bestaan een verbazenden opgang gemaakt.
In het laatste jaar is het ledental zelfs bijna verdubbeld,
zoodat er thans in ongeveer 80 plaatsen van ons land reeds
een 800-tal leden zijn.
Te Haarlem zijn reeds 35 leden, terwijl op de vergadering
van gisteren acht der introducé's zich als candidaat-lid opgaven.
Na de voordracht van den heer Pieters, welke luide toe
juichingen verwierf, werd overgegaan tot het benoemen van
een voorloopig bestuur. Tot leden hiervan werden gekozen
mevr. M. Mesvan den Bosch en de heeren P. Grillig Jr.,
S. Heybiok, S. Riepma en V. J. Uri. Behalve op de be
noemden waren verschillende stemmen uitgebracht op de
heeren P. Kalbfleisch, J. W. Hilbrander, dr. E. A. M. Droog
te Heemstede, S. R. W. ten Cate en mej. T. Visser.
De afdeeling Haarlem en Omstreken omvat de gemeenten
in onze gemeente zijn na het optreden van onzen tegen
woordigen burgemeester alle raadscommissiën afgeschaft.
Onderlinge officieele besprekingen van raadsleden ten raad-
huize voorgelicht door de ambtenaren en stukken ter plaatsen
waren uitgesloten. Wie inlichtingen wenschte kon ze ont
vangen van den burgemeester, wiens welwillendheid boven
onzen lof verheven is, of van „den wethouder", die ze ver
strekte zoover hij wenschte.
»De wethouder" had bovendien Haarlems Dagblad tot
zijn dienst als spreektrompet van datgene wat hij in het
belang der gemeente voor openbaarheid bestemde, de onder
geschikte ambtenaren weiden bij een zich aldus rondom de
wethouderskamer centraliseerend beleid huiverig aan raads-
veren beker. Hij is ongetwijfeld een onzer beste rijders, die
we momenteel in Holland bezitten.
Wereldkampioen in het kunstrijden werd weer Ulricb
Salehow uit Stockholm, die reeds verscheidene malen dezen
titel won, en beslist een van de beste kunstrijders van de
wereld genoemd kan worden.
Een apart gedeelte van de ijsbaan is gereserveerd voor
het curling-spel, dat bijna uitsluitend door Engelsehen be
oefend wordt.
Dit spel, dat gespeeld wordt op een glad gehouden baan,
is van schotschen oorsprong en door de Engelschen te Davos
ingevoerd. In het middelpunt van concentrische cirkels staat
een paaltje, en op 40 meter afstand werpen de spelers dei-
tegenpartij platte schijven met een handvatsel, die ongeveer
15 tot 25 K.G. wegen, en naar het paaltje (doel) binnen
den cirkel moeten glijden. Is de snelheid van de schijf te
gering, zoodat deze het doel niet bereikt, dan staan een
paar andere spelers met lange bezems (aristocratische baan
vegers zou men ze kunnen noemen) klaar om de baan nog
gladder te maken, 't Is een vrij saai spel, dat echter met
bijzondere voorliefde door oude heeren beoefend wordt.
De Ski-sp ort.
De ski-sport is een van de sporten, die in ons vaderland
niet beoefend kan worden, wijl hiervoor allereerst een flinke
sneeuwlaag noodig is. Te Davos valt echter gemiddeld
's winters plm. 4 meter sneeuw, die door drukking inzakt
tot ongeveer 1 meter.
In nauw verband met de ski staan de in de Alpen zoo
bekende »Schneereifen." Deze Reifen bestaan uit ronde of
ovale houten banden, waarover koorden gespannen zijn,
evenals bij de noorweegsche 'Truge. De Truge bestaat ook
uit ovale Holzreifen, die meest met wilgenteenen bespannen
en zoodoende zeer sterk gevlochten zijn men bevestigt ze
cvepals de Reifen met riemen aan de voeten.
Voordat men de ski kende, werd het onmogelijk geacht
in den winter beigtoeren te ondernemen, daar degene, die
van den heganen weg afweek, tot over zijn knieën in de
sneeuw zakte en dus niet vooruit kon komen. Het
instrument, genaamd ski, dat de Skandinaviërs en Zwitsers
thans voor hunne toeren gebruiken, heeft hierin groote ver
andering gebracht. Het bestaat uit een dunne, smalle lat.
Als lengte van de ski neemt men aanden afstand van de
toppen der vingers van den opgeheven arm tot aan de voeten.
De practische Engelschen maakten in Zwitserland het
eerst gebruik van de ski en spoedig bleek, dat het voor de
