het noodig acht erbij te voegen, «tenzij gij in Nederland
«gewoond hebt, is het onmogelijk te «elooven tot welk
«uiterste menig nederlandsche vrouw haar zindelijkheids
«passie voert. Het vormt haar eenigste zorg en belang-
stelling in het leven." Waar de schrijfster de feestdagen
behandelt vertelt zij o.a. «Een andere vacantiedag voor
nederlandsche kinderen is de Luilak. Eigenlijk is het geen
feest, daar Luilak lig-in-bed beteekent en ik ver
onderstel, dat gij het met mij eens zult zijn, dat dit niet
als een feest beschouwd kan worden. Eenige dagen van te
voren verzamelen de jongens de doode en verdronken katten
en honden en begraven deze. Op den Luilakdag worden
deze afschuwelijke overblijfselen opgegraven, aan een touw
gebonden, en hiermee hollen zij door de straten, een lied
zingend op de langslapers. Iedereen tracht vroeg op te staan,
want als de jongens een huis passeeren waarvan de luiken
nog dicht zijn en de menschen niet werken, laten zij een
dezer krengen op den stoep achter, om te laten zien, dat
zij voorbij gekomen zijn. De politie stelt al het mogelijke
in bet werk om de jongens dit spel te beletten, maar zon
der gevolg, iedereen staat dus vóór den gewonen tijd op,
en de jongens hebben na hun processie een ontbijt van
heete, gekruide krentenbroodjes en groote koppen chocolade.
O foei, Mrs. Jungman, you tell fibs, en helaas het on
ware kind uwer fanthasie heeft een aantrekkelijk uiterlijk.
De nederlandsche schrijver dien ik het liefst had, dat u
bekend was, is een zekere Frederik van Eeden, die onder
vele andere werken het mooiste kinderboek mag tellen dat
ooit geschreven is.
Het heet «De kleine Johannes" en tot nog toe is het
nog niet in het Engelsch vertaald. Het verhaal handelt over
een eenzaam jongetje, dat in een groot huis met zijn vader
woont en dat, daar hij geen kameraadjes heeft, de dieren
tot vriend heeft.
Op zekeren dag maakt een geest hem erg klein en geeft
hem de macht, de taal der vogels, beesten en insecten te
verstaanhet verhaal behandelt de avonturen van kleinen
Johannes met de bloemen, het gras en de konijnenholen.
In het engelsch hebben wij een dergelijk boek niet,
behalve «Peter Pan" en ik boop dat ik het op een goeden
dag in het engelsch zal kunnen krijgen, opdat de engelsche
kinderen ook het genoegen zullen smaken dat wonderlijke
nieuwe land met den kleinen Johannes te bezoeken.
Mouche.
Rev. R. J. Campbell. M. A.
Uit (le vreemde. «Welk een interessante oude man,
en wat een vurig redenaar! Wat zal
dat een opgewonden standje geweest zijn, toen hij jong was
«My dear girl!"
Mijn engelsche vrindin was sprakeloos, en vergat een oogen-
blik dat ze midden in de drukke «traffic" van Halborn Viaduct
stond, zoodat we een verontwaardigd Hello van een omni-
busdriver opliepen. »'t Is jammer, dat we er niet aan ge
dacht hebben een binocle mee te nemen, dan bad je bem
beter kunnen opnemen, 't Is altijd zoo vol in de City Temple
en we waren toch al niet vroeg, zoodat we achter in de
queue kwamen te staan. An old man indeed! Why, ik ge
loof dat hij even veertig is 1"
Nu was het mijn beurt verstomd te staan, en ik betreurde
nu ook het feit, dat we geen kijker bij ons hadden gehad,
al vond ik het als nederlander een wonderlijk idee, een do-
miné in de kerk te fixeeren. Wat ik voor de restes van
jeugdige, opgewonden welsprekendheid had gehouden, was
dus werkelijk het vurige enthousiasme van een frisch, jong
gemoed
Jeugd, frischheid en geestdrift ziedaar de drie ken
merkende eigenschappen van ds. Campbell, den gevierden
«minister" van den City Temple, een der Congregationalist1)
kerken van Londen. Er zijn er, die hem «een echte dames-
dominé" noemen, vanwege zijn wezenlijk opvallende ver
schijning, waaraan hij den bijnaam van «the most beautiful
man in London" te danken heeft: het prachtige, dikke sneeuw
witte haar, dat in een weerbarstigen golf over het booge
voorhoofd valt, het fijn besneden gelaat met de groote
donkere kijkers, die wel vuur lijken uit te stralen, de
slanke handen gebarend uit wijd openvallende zwarte toga
mouwen, hoog op de preekstoel van een mooie, groote kerk
i) Een der vele »ronconformist" kerken, wier belijdenis afwijkt van die
der engelsche staatskerk, de »Anglican Church."
bob bevestigd is. Het eerst kwam dit model slede met goed
succes te Leysin uit (9 Maart 1903) en verder zijn er nog
verscheidene overwinningen met dit model bob behaald.
Toch is men vrij algemeen weer tot den ouden Davoser
bob met de touwen-stuurinrichting, en de remmen aan
de achterzijde van den bob, teruggekeerd. Hoe mooi ook de
Roessinger bob in theorie lijkt, de praktijk bracht zeer
veel fouten op den voorgrond Voornamelijk ligt Roesinger's
fout hierin, dat men met zijn bob zeer slecht de bochten
kan nemen, terwijl de davoser bob zich juistuitmuntenddaarvoor
leent. De kracht, die men met een automobielstuur in de
bocht kan zetten is niet bijzonder groot, terwijl men met
de oude constructie in een wip het stuur in de bocht
heeft omgegooid. En dan bleek, dat men teveel van den
stuurman vergt, door hem ook als brakesman op te laten
treden. Het sturen van een bob in volle vaart eischt zooveel
tegenwoordigheid van geest en inspanning, dat het wel
degelijk noodzakelijk is, dat een ander van de bemanning
zich met de bediening der remmen belast.
Te Davos ziet men dan ook bijna algemeen den hier
beschreven bob met de touwen-stuurinrichting, en slechts
sporadisch komt hier de Roessinger bob in wedstrijden uit.
Daarentegen gebruikt men in Fransch-Zwitserland meer de
Roessinger-constructie.
Als bewijs, dat men zich hier te Davos veel moeite
getroost, om de sportlui te trekken, kan het feit van den
aanleg van een speciale baan vanaf den Schatzalp dienen.
Op den ouden Schatzalpweg, den kantonnalen weg, was het
onmogelijk voor groote bobs eene groote snelheid te berei
ken, door de vele en scherpe bochten, waardoor men te
veel gebruik moest maken van de remmen. De nieuwe
baan, die in December 1907 geopend werd, en die de groote
som van frcs. 100.000 gekost heeft, onderscheidt zich
echter in dezen zin van de oude, dat er slechts twee
groote bochten zijn en een 25 tal kleine, terwijl de weg
veel breeder is. Even boven de boomgrens begint de baan,
die zich door het Buoler bosch kronkelt en eindigt in het
vol aandachtig luisterende menschen zeker, wèl is hij
de man, om in het halt van dwepende bakvischjes een
diepen indruk te maken, om nooit te vergeten, wiens foto
een eereplaats geniet in menige jonge-meisjeskamer
Ouderen mogen nu al glimlachen en misschien een héél
klein beetje van een «poseur" vinden in zijn optreden en
het veelvuldig propagandeeren zijner denkbeelden, óók door
middel van zijn portret op Ansichtskaarten, niet geheel
goedkeuren daar zijn we nu eenmaal voor in het
buitenland, waar men omtrent dergelijke dingen eenigszins
andere denkbeelden koestert dan in Holland, geheel koud
laat ds. Campbell zeker weinigen zijner hoorders. Daarvan
getuigen zijn diensten in den City Temple, die niet altijd
even rustig verloopen, waar de bovenste galerijen als in
een theater, soms door luide opmerkingen hun instemming
of afkeuring van het gesprokene te kennen geven.
Reginald John Campbell werd 29 Januari 1866 te Londen
geboren, waar zijn vader predikant was van de Methodical
Free Church. Zijn opvoeding genoot hij achtereenvolgens aan
het Nottingham University College, en Christ Church College,
Oxford, waar hij met lof promoveerde. Zijn eerste stand
plaats was Brighton, waar hij bij de Union Church beroe
pen werd, en in 1902 volgde hij Dr. Parker op als voor
ganger in den City Temple, Londen. Al heel spoedig kwamen
zijn buitengewone bekwaamheden aan den dag. Had hij te
Brighton reeds eenige geschriften in het licht gegeven,
voornamelijk preeken, in 1907 begon hij meer de algemeene
aandacht op zich te vestigen door zijn denkbeelden aan
gaande de z.g. Nieuwe Theologie. Deze denkbeelden heeft hij
neergelegd in een drietal boekenThe New Theology, Chris
tianity and Social Order en New Theology Sermons. Om een
begrip te geven van de leer, die as. Campbell verkondigt,
doen wij het beste eenige grepen te doen uit zijn eigen
woorden aangaande de Nieuwe Theologie
«De Nieuwe Theologie is 't Christendom, ontdaan van
«zijn schadelijk dogmatische aanwas. Dat ze in staat is, een
«beroep te doen zoowel op het geweten en het hart, als
«op het verstand is bewezen door het feit, dat ze gepredikt
«kan worden en dat de menschen er door bewogen worden
«tot een reiner en edeler leven. Waar en wanneer de pre-
diking van eenig ander soort van theologie er in slaagt
«dit te doen, is het, omdat het de beginselen der Nieuwe
«Theologie toepast, zonder het te weten. De naam doet er
weinig toe, en misschien is het te betreuren, dat hij ooit
«is gebruikt. De zaak zelve is zoo oud als het Christendom.
«Het is dikwijls aangetoond door aanvallers der Nieuwe
«Theologie, dat haar aanhangers het niet eens zijn over de
«voorstelling er van. Zijn de aanhangers van andere theolo-
«gieën het dan wel eens? Het is een bewezen feit van neen,
«en het is ook een bewezen feit, dat ze alle een jammerlijke
«mislukking zijn: de wereld houdt langzamerhand op, notitie
«van ze te nemen en zij hebben zoo goed als geen invloed
«op wetenschap of letterkunde, om niet te spreken van 't
«maatschappelijke en politieke leven. Of de Nieuwe Theologie
«iets anders te vertellen zal hebben, staat te bezien; er
«zijn reeds eenige aanduidingen, die het goede doen ver-
onderstellen.
Het grootste deel der kerkgangers vindt het klaarblijke-
«lijk moeilijk te begrijpen, dat het z.g orthodoxe Christendom
«in werkelijkheid niets met het Christendom uitstaande heeft,
«en toch lijdt het geen twijfel, dat de Kerk van Jesus oor-
«spronkelijk niets afwist van een klaarmaken van menschen
voor een hemel aan de andere zijde van het graf. In zoover
«die Kerk dit thans poogt te doen, doet ze iets, waarvoor
«geen plaats bestond in de apostolische leering. De Kerk
«bestaat om te getuigen van het Koninkrijk Gods en nergens
«anders voor. Als ze getrouw was aan den geest van haar
Meester, zou ze geen vrede kunnen hebben met eene sociale
«regeling, waarin de zwakken ten ondergaan en wreedheid
«en verdrukking onvermijdelijk zijn. Zij moest niet bezig
«zijn met het tegenwoordige maatschappelijke stelsel op te
«lappen, maar het te vervangen door een beter. Het maat-
schappelijke werk, dat op 't oogenblik door de Kerk ver
«richt wordt, is zonder twijfel van groote waarde, in het
«opvroolijken van het leven der armen en in het verleenen
«van bijstand. Maar voor het grootste gedeelte gaat het
«niet door tot den wortel der zaak; ons geheele industriëele
«leven vandaag is gebaseerd op een beginsel, dat oorspron-
«kelijk anti-christelijk is en de Kerk van Jesus behoorde
«een open strijd te voeren tot het voorgoed verdwenen is
«Co-operatie moet. concurrentie vervangen, broederschap
«moet. individualisme vervangen, de zwakken (moreel en
Englische Viertel. Ze heeft een lengte van 3400 Meter, is
31/., Meter breed en heeft een daling van 8.10°/0. Bij de
finish is een tribune gebouwd. Algemeen wordt deze baan
in sportkringen geroemd en verscheidene groote wedstrijden
worden er 's winters gehouden, 's Zomers is de baan een
prachtige wandeling. De baan wordt steeds op uitmuntende
wijze onderhouden, en men ontziet moeite noch kosten om
het de sportlui naar den zin te maken. We dienen hier
vooral hulde te brengen aan onzen landgenoot den heer
H. Menten uit den Haag, de vice-president der Davos
Tobogganning Company, die alom in de Davoser sportwereld
bekend is, en door wiens krachtige hulp en organisatie-ver-
mogen reeds menige wedstrijd zoo uitmuntend geslaagd is.
De gemiddelde snelheid der bobs bedraagt ongeveer 40
tot 50 K.M. per uur, op rechte en sterk hellende gedeelten
wordt echter meermalen 70 K.M. en meer per uur bereikt.
De bochten zijn natuurlijk de moeilijkste punten in het
traject, waarin dan ook dikwijls de beslissing valt. Het
medewerken van de geheele bemanning van den bob met den
stuurman aan het hoofd wordt vooral op de juiste wijze
in de bochten vereischt, en een goed getrainde bob is dan ook
met al de finesses der baan op de hoogte. Training is voor
een bobmanschap beslist noodzakelijk, en dat hiermede veel
te bereiken valt, heeft dit seizoen de Queen of Hearts wel
bewezen, door talrijke eerste prijzen te winnen.
Verscheidene bochten zijn bijzonder bekend, om de daar
in bijna geregeld plaats vindende buitelingen, zooals b.v.
de Freeman-bocht op de Klosters Strasse (omdat Freeman,
de bekende engelsche sportman, een paar maal zijn been
in die bocht gebroken heeft).
Het record van de Scbatzalp-bobbaan wordt gehouden
door Torpedo II met 3 min. 50 sec., waarmede dus een
snelheid van ruim 53 K.M. in het uur bereikt werd.
En het record van de Klosters Strasse staat op naam van
Vereina II met 4 min. 24 sec.
Een sport, die veel gemeen heeft met het bobben, is het
tobogganen of skeleton-fahren. De skeleton-fahrer ligt met
«physiek) moeten de voorwerpen der teederste zorg zijn die
«de gemeenschap kan toonenzelfzucht moet verdreven
«worden door liefde. Dit is het geheele christelijke program,
«niets minder dan dit geeft de meening van Jezus weer en
REV. R J. CAMPBELL.
«niets anders behoorde ooit in Zijn naam gepredikt te zijn
«geworden."
Hieruit blijkt dat wij in ds. Campbell te doen hebben
met een vrijzinnig hervormd predikant. Dit nu is in Ne
derland, waar het godsdienstig leven zich steeds ten volle
heeft ontplooid in telkens nieuwe vertakkingen, een heel
gewoon en volstrekt niet zoo'n bijzonder opmerkelijk ver
schijnsel. Onze moderne predikanten mogen nu al niet gebed
parallel denken met ds. Campbell, het liberalisme in k t
algemeen is hier meer verspreid dan in Engeland, warr
predikanten als ds. Campbell heel wat meer tegenwerking e i
vijandschap hebben te verduren, en waar een leer als de
zijne meer recht op het adjectief «nieuw" heeft dan bij oir
Het liberalisme is evenwel niet de meest kenmerkende
eigenschap van ds. Campbell's theologie. Hij is, wat wj
in Nederland zouden kunnen noemen Christelijk-Socialistook
alweer iets niet geheel nieuws in ons vaderland, waar wij
een geheele serie geestverwanten ook onder dominees
van ds. Campbell zouden kunnen opnoemen. Het organ,
dat zich bereid heeft verklaard zijn denkbeelden te propa-
geeren, is het weekblad The Christian Commonwealth. H t
wordt geheel onafhankelijk van hem geredigeerd en hij hee t
er ook geenerlei finaneieëel aandeel in, al vormen zijn naam
zijn handelingen en gedachten er het hoofdthema van. Dit
blad geeft ook iedere week de jongste preek van ds. Cami
bell, in den City Temple gehouden, en wordt na den Don-
derdagmiddagdienst aan den uitgang van het kerkgebouw
te koop aangeboden.
In den laatsten tijd heeft dit blad zich ook geleend tot
het propaganda maken voor de z.g. Liberal Christian Leagu
onder voorzitterschap van ds. Campbell. Deze bond, welken
Campbell noemt: «een bond van vrijzinnig-'christelijke denk
beelden en maatschappelijken dienst, welke ten doel heeft
geestelijke kameraadschap, godsdienst-vrijheid en maatschap
pelijke hervorming, is het, waarin zijn christelijk-soeïalis
tische beginselen tot hun volle recht komen. Zij heeft oo
buiten Londen reeds verscheidene afdeelingen, en schiji
zich steeds uit te breiden, waartoe hare aanhangers, door
middel van samenkomsten, hetzij in de open lucht, hetz j
in vergaderzalen, krachtig medewerken.
Voor ons is deze hond belangwekkend, omdat ze thai s
ook in Nederland een tak heeft gekregen, onder den naam
van Progressieve Bond, met het orgaan Eenheid, onder redac
tie van J. Eigenhuis, H. J. van Ginkel en F. J. van Paasschen.
Dit weekblad is eerst onlangs (9 Juni) opgericht en op
dezelfde leest geschoeid als The Christian Commonwealth
Omtrent het ontstaan, doel en streven van den progressieven
bond geeft het nummer van 18 Juni eenige inlichtingen.
«Practische Christenen spreken van het Koninkrijk Gods cp
«aarde, socialisten van de socialistische toekomststaat, en
de borst op het sleetje en stuurt met de voetenzijn
schoenen zijn dan ook voorzien van ijzeren punten. De
snelheden, die een skeleton bereikt zijn dikwijls ongelooflijk.
Op de Cresta-run te Sint-Moritz heett men een snelheid van
90 K.M. per uur bereikt, ja zelfs werd op enkele gedeelten
een snelheid waargenomen van 118 K.M. per uur! De be
oefening van deze niet-gevaarlooze sport, kostte helaas, eenige
jaren geleden, onzen landgenoot graaf van Bylandt op de
genoemde Cresta-run het leven.
Een skeleton-baan bestaat geheel uit ijs, d w z. een sneeuw-
baan, waarover telkens water gesproeid wordt, waardoor die
groote snelheden zich wel verklaren.
En nu tot slot van ons artikel nog eenige mededeelingen
omtrent het curiing-spel.
Voor dit spel, dat bijna uitsluitend door Engelschen be
oefend wordt, is in de nabijheid van de ijsbaan een speciale
baan gereserveerd.
Het spel wordt gespeeld op een glad gehouden ijsbaan,
en is van schotschen oorsprong. De Engelschen voerden ook
dit spel te Davos in. In het middelpunt van concentrische
cirkels staat een paaltje en op 40 meter afstand werpen
de spelers der tegenpartij platte schijven met een hand-
vatsel, die ongeveer 15 tot 25 K G. wegen en naar het
paaltje (doel) binnen den cirkel moet glijden. Is de snel
heid van de schijf te gering, zoodat deze het doel niet be
reikt, dan staan een paar andere spelers met lange bezems
(aristocratische baanvegers kan men ze noemen) klaar, om
de baan nog gladder te maken.
En hiermede hebben we, naar ons beste weten, de meest
hervorragende wintersporten behandeld.
Davos-platz, Juni 1910. B. A. VAN RIETSCHOTEN.
Rectificatie. ln ons eerste artikel over «Davos
als Sportplaats" staat vermeld, dat Oscar Mathiessen in Jan.
1900 de 5000 metor gereden heeft in 8 min. 39Y5 sec.,
dus slechts l8/s sec. méér dan het record. Dit had moeten
zijn 25/, sec.
