4e jaargang.
dat zij in Holland grandes idéés gevonden heeft? In ieder
geval kunnen en moeten wij allen er toe medewerken, dat
de petites idéés plaats maken voor betere en ten slotte
door Grandei Idéés worden vervangenf f
Naar aanleiding van het bericht, dat de Jezuieten die
uit Portugal verdreven werden, in ons vaderland worden
toegelaten, zeide iemand, dat hij »'t mooi vond, omdat het
weer een bewijs is van onze groote vrijheidszin en verdraag
zaamheid. Dat is in beginsel mooi en groot, dus kan en
moet het dit ook in de toepassing zijn."
Is die bewering niet gewaagd? En denkt men hier niet
eene overeenstemming met het Paard van Troje? Daaren
boven is die groote verdraagzaamheid dikwijls meer lauwheid
en onverschilligheid, waarvan veel te veel misbruik wordt
gemaakt, onder den schijn van verdraagzaamheidterwijl
er toch eigenlijk veel gemakzucht in schuilt en angst om
te strijden tegen gevaar in verschillenden vorm. Wat zijn
we verslapt sedert den 80-jarigen oorlog
Treurig maar waar! Vrede is uitstekend, maar tegen
gevaar en verkeerde invloeden moet men toch strijden en
zich verzetten met kracht en moed (niet met ruw geweld)
doch zóó, dat men later zegt, dat wij »den goeden strijd
gestreden" hebben. j- f
Een nieuw, goed zichtbaar waarschuwingsbord bij Folkestone
in Engeland. Dit bord voorziet in een lang bestaande behoefte,
omdat vreemde automobilisten ingeval van nood instinktmatig
rechts uitweken, terwijl men in Engeland links uitwijkt, hetgeen
meermalen ongelukken ten gevolge had. De Auto
Uit den
Vreemde.
Een vrouwelijk burgemeester. Drie jaar
geleden werd mrs. C. E. Lees als het
eerste vrouwelijke gemeenteraadslid van
Oldham, een plaatsje benoorden de Trent,
Engeland, benoemd. Een dezer dagen nu heeft dit stadje zich
van grootere en belangrijker steden onderscheiden door een
stap in de richting van den nieuwen, meer verlichten tijd:
mrs. Lees werd n.l. tot burgemeester benoemd. Deze merk
waardige vrouw heeft zich reeds gedurende jaren onder
scheiden door velerlei weldadigen arbeid in de gemeente en
is alom gezien om haar vele, edele werken. Zij is bovendien
een buitengewone business-woman" en haar toespraak bij
gelegenheid van hare verkiezing trof iedereen als bijzonder
verlicht en knap. Hoe deze nieuwerwetsche vrouw voor
haar man en kinderen en voor haar huishouden werkt, meldt
de Christian Commonwealth, waaraan wij het bovenstaande
ontleenen, helaas niet.
Een schandelijke eisch. Vrijzinnige katholieken en er zijn
er gelukkig vele moeten pijnlijk getroffen worden door
de brutaliteit, waarmede sommige geestelijken de schandelijkste
leerstellingen verkondigen. Het is algemeen bekend, welk
een beroering werd veroorzaakt door den tegenstand welken de
gestelde macht te Rome aan den dag legde, niet alleen
tegen alle vooruitstreven op het groote gebied der godge
leerdheid in deze dagen van wetenschappelijk en geschied
kundig onderzoek, maar ook tegen den nieuwen geest op
maatschappelijk gebied, die zich heinde en verre openbaart.
De kerkvoogd van Chester, de anglicaansche wel te verstaan,
toonde in een bijeenkomst van zijn kerspel een dezer dagen
aan, hoever de drnk tegenwoordig wel gaat welken Rome op
zijn priesters uitoefent, en deed daartoe aanhalingen uit een
werk van den geestelijke Alexius Lepicier, (uitgegeven in
1908) een der raadgevers van de „congregatie der sacra
menten". Dit werk beleefde dit jaar een herdruk en toont
aan hoe hopeloos het is om bij de priesters naar geestelijke
vrijheid of zelfs maar persoonlijke veiligheid te zoeken.
De geestelijke Lepicier zegt onomwonden, dat hij die open
lijk verklaart een kettersch leerstuk aan te hangen of be
proeft anderen door woord of voorbeeld daartoe over te
halen, niet alleen in den ban mag worden gedaan, maar ook
volkomen terecht mag worden gedood (sed etiam juste occidi).
Het is de herleving van dezen geest gevoegd bij de toenemende
staatkundige eerzucht van Rome, die de moeilijkheid haast on
overkomelijk maken het roomsch-katholicisme tot een gezon
den staat van broederschap terug te brengen. Wij zouden
de laatsten zijn, besluit de Christian Commonwealth, om voor
oordeel te zaaien tegen een schare die vele edele mannen en
vrouwen onder zich telt, maar het bestaan van dit werke
lijk onheilspellende element in hun stelsel is te ernstig om
over het hoofd te worden gezien. Wat zouden zij zeggen als
zulk een gevoelen eens werd geuit door een of ander niet
christelijk lichaam, b.v. door een raad van confucianen of
shintoisten van het Oosten
Sven Hedin.
Donderdag 15 December a.s. zal in de Kroon te Haarlem
een lichtbeelden-vertooning plaats vinden van de opnamen
door Sven Hedin gedaan op zijn beroemden tocht door Tibet.
Dat deze vertooningen overal veel bijval vinden, bewijzen
de lange verslagen in de buitenlandsche pers.
Een vreemde, oude geloofspartij. Er vertoeft op het oogen-
blik een zonderlinge afvaardiging in Engeland, vertelt de
Christian Commonwealth, zij bestaat uit een tweetal samaritaan-
sche priesters: Izak ben Amram en Naji ben Phineas, die
beiden beweren lijnrecht af te stammen van Levi, en leden
te zijn van een der oudste geloofspartijen ter wereld. Of
schoon hun gemeente slechts 150 zielen telt, zijn zij bijzonder
uitsluitend. Zij zouden liever honger lijden, dan eten met
een heiden, en zelfs eten met een gewonen jood is hun ge
loof schenden. De leden dezer partij trouwen natuurlijk alleen
onder elkander en aangezien zij meer mannen dan vrouwen
telt, zijn deze laatste van hooge waarde. Naji verloor een
groot gedeelte van zijn kleeren op weg van Jaffa naar Mar
seille, maar aangezien zijn geloof hem verbiedt kleeren te
dragen die door heidenen of zelfs rechtzinnige joden vervaar
digd zijn, heeft hij nieuwe kleeren uit zijn land moeten laten
komen, onderwijl geducht koude lijdende! De zending, waar
voor zij naar Engeland gekomen zijn, is voor zulke mugge-
zifters al heel wereldsch. De groote armoede der partij
deed het besluit opkomen om een der kostbaarste schatten,
die zij bezitten, te verkoopeneen oud handschrift van de
5 Boeken van Mozes, geschreven te Damascus in het begin
der 12e eeuw en te Gerizim bewaard tot op den huidigen
dag. Oudheidkundigen zeggen dat het handschrift ontwijfel
baar echt is, en waarschijnlijk over de 700 jaar oud.
»Het zou jammer wezen", zegt Dr. Gaster, »als dit voor
werp niet ir. een of ander museum een eereplaats kreeg".
Het is maar goed voor Izak, Naji en hunne vrienden, dat zij
ten minste geld mogen aannemen van de heidenen
Waarom de kerken tegenwoordig zoo leeg zijn. Bernard Alder-
son, een Engelschmau, schrijft dit feit, volgens de Christian
Commonwealth toe aan drie oorzaken 1° te rechtzinnige leer -
stellingen, die in strijd blijken met den hedendaagschen stand
der wetenschap, 2° te groote geldelijke eischen, die het lid
maatschap van een kerk of gemeente tegenwoordig met zich
brengt en 3° het feit, dat de preekstoel heden ten dage
zooveel gebruikt wordt voor staatkundige doeleinden.
Dezer dagen is opgericht de Ver-
Uit andere eeniging tot Organiseeren van Feestelijk-
geilieenten. heden te Amsterdam. Het doel der Ver-
eeniging blijkt reeds
genoegzaam uit haar naam. Het eerste
werk der vereeniging zal zijn het houden
(behoudens vergunning der stedelijke regee-
ring)van een Oud-Hollandsch Marktplein in
den tuin van het Paleis voor Volksvlijt en
wel van 20 Mei tot 19 Juni 1911. Tot
president der vereeniging is gekozen de
bekende impressario Max van Gelder, ter
wijl het secretariaat voorloopig zal ge
vestigd zijn ten kantore van de heeren
N. Snoeck en A. Heuwekemeijer, Ruijsch-
straat 58, Telefoon 9997.
Museum van Kunstnijverheid te Haarlem.
Zondag 11 December is de laatste Zondag, dat de tentoor,
stelling van noorsche huisvlijt geopend is; Dinsdag 13 dezer
zal eveneens de laatste openbare les in het weven in de raad
zaal van het museum gegeven worden.
In het trapportaal van het museum zijn op het oogenblik
eene reeks wandplaten tentoongesteld met zeer duidelijke aan
schouwelijke voorstellingen, welke op vóórhistorische en histori
sche tijdperken der geschiedenis in Europa betrekking hebben.
Deze, volgens de tijdperken gerangschikte afbeeldingen stellen
voor: werktuigen en vaatwerken uit het steeniijdperk, welke
tot 1000 jaren voor onze jaartelling in gebruik waren, alsmede
wapens, gereedschappen en sieraden uit het bronstijdperk, van
af omstreeks 1000500 vóór onze jaartelling; voorts voorwerpen
van allerlei aard uit het voor-romeinsche, zoogenaamde ijzeren
tijdperk ook wel de Hallstadt en de La Tène-periode genoemr
waarmede het tijdvak van 500 voor tot 100 jaar na onze jaar
telling wordt bedoeld.
Onder de afbeeldingen komen verder voor: gedeelten
uit Caesars Bellum Gellicum, als Castra Romana, Alesia, Caesai
bestorming van Avaricum en ten slotte eenige van de Saai
burg, de ten noorden van Homburg in den Taunu
gelegen vaste legerplaats der Romeinen, welke omstreeks 25
van onze jaartelling door Allemanen en Francken werd vet
woest. In 1868 werd zij opgegraven en vervolgens nauwkeur:
onderzocht en opgemeten en sedert 1897 onder de auspicië
van den duitschen keizer in haar geheel hersteld
Bovenvermeld overzicht is bijzonder leerzaam voor hen dit
zich met de geschiedenis bezighouden; door belangstellen' ei
kan over de Saaiburg eene brochure worden ingezien, d;e
tijdelijk ter besehikking wordt gesteld en waarin verdere
gevens worden medegedeeld.
Zondag is het museum tegen verminderden prijs toegankel
1
Niet tin houtsoort geeft hij het verbranden geluid run zich, i
uitzondering ran de. doornen, die luid knetteren, als wilden zij zegt,
Talmud.
„ooi teij zijn hout".
Zonder verant
woordelijkheid
der Redactie.
Geachte Redactie.
Naar aanleiding van het in omvai
grootste deel plaatselijk nieuws in uv
orgaan van 3 dezer 1.1. deel ik u beleefd
mede, dat het tegen mijn wensch is da:
ik daarin als tusschenpersoon genoemd word.
Hoogachtend,
M. L. JoilRITSMA.
Hotel »Duin en Daal
Nieuwtjes, vragen Deze week zult ge de lantaarn va
en antwoorden, uw rijwiel ten 4.13 ure aansteken.
Gymkhana*, wedstrijd.
In de op 1 December j.l. gehouden ver
gadering van de Vereeniging tot bevor
dering van het Vreemdelingenverkeer te
Egmond a/z. is een commissie benoemd
om een breed opgezette propaganda voor
Egmond als badplaats voor te bereiden.
De vergadering ging uit van de meening
dat aan het zoo uiterst gunstig gelegen
Egmond slechts de noodige bekendheid ont
breekt, om het van een druk en steeds
toenemend zomerbezoek te verzekeren.
Er mag geen politieagent aangereden worden.
De Auto.
Dit beminnelijk volk schept er behagen in ben
te minachten die het regeeren; het kent geen
grooter vermaak dan de zwakheden zijner
ministers en de ondeugden zijner groote man
nen aan het daglicht te brengen. Als het een
deugdzaam koning bezat, zou het eene omwen
teling maken om niet van verveling te sterven.
Men vergenoegde zich niet met het verhaal
van de oneenigheid die tusschen de beide
ministers was uitgebroken, maar voegde er bij
dat de twist op nieuw in bijzijn van den koning
was begonnen en dat deze genoodzaakt was
geweest de beide raadsheeren, die allen eerbied
voor hem uit het oog verloren, het stilzwijgen
op te leggen. Natuurlijk verwachtte men een
officieel démenti om de waarheid dezer geruchten
te bevestigen; maar tot ieders verwondering
las men in het regeeringsblad dat graaf
Bemoeial zijn ontslag had genomen en dat
ridder Blindevink tot een anderen werkkring
was geroepen. Op dat bericht schudden de
wijzen het hoofd en zeiden dat het einde der
wereld naderde; de eerzuchtigen liepen de
audiënties af, de ledigloopers babbelden, de
beurslieden verloren het hoofd; men kon er
zich niet in vergissen, alles kondigde eene
groote staatkundige verandering aan, tot groot
vermaak van de Vliegeneters die nergens zoo
veel van houden als van nieuwe stukken en
nieuwe acteurs.
TWEE-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
De tooverlantaarn.
Bij het verlaten van de raadzaal, waar Be
moeial en Blindevink elkander wederkeerig
hadden verweten dat zij den koning en de mo
narchie ten verderve voerden, wist de kommer
volle Hiacint niets beters te doen dan de too-
vergodin te hulp te roepen. Zoodra zij verscheen,
riep hij haar toe
„Red mij, petemoei, red mijn volk! Geef ons
eene constitutie.
Mijn kind, sprak de dame, gij spreekt
Hebreeuwsch voor mij. Wij toovergodinnen,
die uit den goeden ouden tijd herkomstig zijn,
kennen geen andere verzoeken dan om kleine
prinsjes te beschermen en jonge prinsesjes uit
te huwen. Hoe zou ik verstand van staatkunda
hebben? Mijn eenige bezigheid is de menschen
gelukkig te maken.
Petemoei, als ik geene constitutie vind
waarmede ik mijn volk gelukkig kan maken,
ben ik verloren!
Mijn kind, wil ik u naar het rijk der pa
pegaaien brengen, waar iedereen spreekt zon
der iets te zeggen? naar het rijk der ganzen,
waar iedereen trotsch is op zijn verstand? of
naar het rijk der sijsjes, waar iedereen zich er
verhoovaardigd een sijs te zijn?
Neen, neen, petemoei, dat is niet wat ik zoek.
Laten wij dan iets anders bepr oeven, mijn
zoon; wie weet wat wij nog kunnen doen".
De toovergodin opende een venster en riep
eene zwaluw toe die de lucht doorkliefde.
„Vriendin, sprak zij, zijt gij gelukkig?
Ja, antwoordde de zwaluw met haar vrien
delijk stemgeluid.
Waarom zijt gij gelukkig?
Omdat ik vrij hen," zeide de vogel. En
weg vloog hij als de wind.
De toovergodin keek nogmaals uit het ven
ster en riep een bij, die uit een struik kamper
foelie puurde.
Vriendin, vroeg zij, zijt gij gelukkig?
Ja, gonsde het insect.
Waarom zijt gij gelukkig?
Omdat ik van den ochtend tot den avond
werk.
Wie regelt uw arbeid? vroeg Hiacint.
Ik zelf, antwoordde de bij heh ik een mees
ter noodig om de wet te volgen die God mij
gegeven heeft?" Dit zeggende vloog zij heen.
«Geef mij uw band", sprak de toovergodin
tot Hiacint.
In een oogwenk bevonden zij zich in het
veld.
Daar graasde een kudde schapen, onder op
zicht van een slapenden herder en een waken
den hond.
„Zijt gij gelukkig? sprak de toovergodin tot
een vet schaap dat met graagte zijn grasmaal
tijd nuttigde.
Hoe zou ik het kunnen zijn? antwoordde
het wollige dier. 's Ochtends en 's avonds woid
ik gebeten en geslagenmorgen laat men mij
scheren of zendt men mij naar de slachtbankl
Om gelukkig te zijn, moet men zichzelven toe-
behooren.
En toch, zeide Hiacint, graast gij, wordt
gij vet en slaapt gij.
Het is eens mijn lot door de wolven of
de menschen te worden opgegeten, sprak het
schaap; het verstandigste is er maar niet aan
te denken."
Hij stak zijn kop weer in het gras en begon
met dubbelen ijver te eten om den verloren
tijd in te halen.
„Mijn kind, sprak de toovergodin, mij dunkt
dat wij vorderingen maken. Vrij zijn, arbeiden,
zich zeiven toehehooren, daarin bestaat het
geluk; zet dat iD uwe constitutie.
Petemoei, zeide Hiacint, de vrijheid maakt
het geluk der redelooze dieren uit, maar de
menschen die met rede zijn begaafd kunnen
met zoo weinig niet gelukkig zijn.
Dat is te zeggen, hernam de toovergodin,
dat zij met al hun verstand dommer zijn dan
de domme dieren.
Petemoei, zeide Hiacint, ik zou wel eer
wijsgeer uit den ouden tijd willen raadplegen
O! kon ik Aristoteles zien!
Mijn vriend Aristoteles zal niet weigerer
hier te komen, sprak de toovergodin, terwij
zij kringen in de lucht beschreef. Ik ken hen
sedert lang; ik heb van zijne guitenstreken ge
lezen.
Petemoei, het is een wijsgeer!
Al is men wijsgeer, mijn kind, toch blijf
men mensch; de grootste geleerden zijn daar
om toch niet altijd het verstandigst."
Terwijl zij sprak steeg er uit den grond eer.
damp op, die langzamerhand eene menschelijki
gestalte aannam. Hiacint zag plotseling eei
lang man met innemende gelaatstrekken voo
zich staan, die het Grieksch costuum met vee
bevalligheid droeg.
„Goeden dag, lieve zuster, zei de wijsgee
terwijl hij de hand der toovergodin kuste. I
was honderd mijlen hier van daan bezig de
schoonen Plato te plagen die nog altijd droom
toen ik uwe roepstem hoorde; hier ben ik
wat is er van uw dienst?
Vriend, zeide de toovergodin, hier ziet g
een jeugdig koning die u om eene constitut
voor zijne volkeren vraagt.
Waartoe zou dat dienen?sprak Aristoteh
Indien hij de schoonste, de sterkste, de g-
leerdste, de verstandigste, de knapste is, indii
hij altijd gelijk heeft en zich nooit vergist, la
hij dan alleen regeeren. 'Aan deze onfeilbiv
teekenen zal ieder hem als opperhoofd
koning herkennen. Zoo niet, laat hij dan zij
volkeren aan hun eigen bestuur overlaten
niet zooveel inbeelding hebben van anderen
willen leiden die beter dan hij zijn.
(Wordt vervolgd)
In den ouderdom van 74 jaren is te Haarlem na een
korte ziekte overleden de heer P. Loosjes, voorheen het
hoofd der firma Erven Loosjes Zoon. In hem is een groote
werkkracht heengegaan. In verschillende betrekkingen heeft
hij het openbaar leven in en buiten Haarlem diensten be
wezen, hij mocht zich in veler toegenegenheid verheugen.
Vooral in Doopsgezinde kringen zal zijn verscheiden eene
leemte achterlaten.
Prijs per
halfjaar f 1.
bij Yooruitb
taling.
Prijs per
nummer f0.
Mededeelingen
Het auteursrecht
Bij dit nummer fa
Allen die zich met
ons blad abonneeren,
verschijnende nummei
De Agenda is verpl
Tot
Een kort van
woord G
zijt
waarom val'en de pa
aait? Misschien omd
Een nieuw licht is
1906 verscheen bij Ac
Het eerste evangeli
g, gevens, als eene bijd
dos Christendoms.
Wanneer gij dat 1
zelf liadt kunnen vi
f jaar geleden voor u
misschien, dat „de go
is? Neen, zegt de voc
v, ijsgeerige gedachte z
houden, wordt allermi
g -voelvolle historizee
godsdienst geenerlei
j dezelfde voorrede ze
ie kennis heerscht, 1
nacht is (onder de los
Of hebt gij verhe'
aren heiland dan in
,e in de evangeliëi
zoening brengenden
slacht, die inderdaad
kond en gehoond ei
lubt gij ooit elders
„de Christus, die zich
welgezinden bevindt,
„h aid de goede geest
„i lve", en dan daar of
„Christus eenheidsbe
7a o neen, weest dan
d< spreuken en leest
122 en 123, 128 en
138 v, 140 en 141, 1
Gemeente- Dec
bestuur. Vo
alle
Na de lezing der nc
gesteld, gaf de voorzit!
heer A. Roozen Sr. he
verschenen was. Deze ai
wij niet konden verstaa
Hierna volgden de i
d. volgende orde behan
a. Dankbetuiging vi
beid, afdeeling Bloemei
de in een vorige zittinj
in zake het toekennen
b. Idem van het be;
Industrieschool voor
uitgenomen voor de dat
onder letter c van het
c. Idem van den 1
hooging zijner jaarwedd
d. Schrijven van eei
ten zeerste erkentelijk
verhooging en de ins!
hunne weduwen en we;
e. Adres van den
O. L. S. te Overveen,
van den raad, hem u
'906, dat de gemeente
van de jaarlijksche d<
hunner wedden voor h
zin moet worden opg
gemeente blijft voortc
ontslag en recht op pe
Op voorstel van B.
ook te verleenen aan g
Verzoek van m
om afwijking van art.
landhuis en koetshuis t
10 M. op 8 M. uit de
B. en W. stellen v
het terrein is gelegen i
dezen weg en de tram!
g. Adres van den
do gymnastiek te Ha
leedwezen heeft vernoi
van pensioengerechtigd*
zooals plaatselijke blad
bij het onderwijs te B]
