ONAFHANKELIJK ORGAAN
VOOR NEDERLAND.
4e jaargang.
ZATERDAG. 17 DECEMBER 1910
No. 50
de Kroon te Haarlem
den van de opnamen
aden tocht door Tibet.
>ijval vinden, bewijzen
ie pers.
is te Haarlem na een
Loosjes, voorheen het
i. In hem is een groote
de betrekkingen heeft
Haarlem diensten be
enegenheid verheugen,
zijn verscheiden eene
id te Haarlem,
ondag, dat de tentoon
d is; Dinsdag 13 dezer
het weven in de raad-
zijn op het oogenblik
net zeer duidelijke aan-
órhistorische en histori-
>pa betrekking hebben,
kte afbeeldingen stellen
et steeniijdperk, welke
;ebruik waren, alsmede
het bronstijdperk, van
ling; voorts voorwerpen
re, zoogenaamde ijzeren
Tène-periode genoemc
100 jaar na onze jaar
>rder voorgedeelten
Romana, Alesia, Caesars
,te eenige van de Saal-
iurg in den Taunu
i, welke omstreeks 20
m Francken werd vet
vervolgens nauwkeuri
897 onder de auspicië
el hersteld
leerzaam voor hen dit
door belangstellen' e1
worden ingezien, :e
en waarin verdere
erden prijs toegankel
t(hu geluid van zich, i
teren, ah u-ildvn zij zegt,
Tai,mui>.
te Redactie.
jg van het in omvat
tatselijk nieuws in uv
zer 1.1. deel ik u beleefd
gen mijn wensch is dat
d word.
Hoogachtend,
M. L. Jouritsma.
lotel »Duin en Daa
tuit ge de lantaarn va
13 ure aansteken.
De Auto.
Hiacint, ik zou wel eer
tijd willen raadplegen
ien I
oteles zal niet weigeret
de too vergodin, terwij
beschreef. Ik ken hen
i zijne guitenstreken ge
en wijsgeer!
r, mijn kind, toch blijf
geleerden zijn daar
verstaudigst."
tg er uit den grond eer
•hand eene menschelijkt
zag plotseling eer
ii de gelaatstrekken voo
sksch costuum met vee
zuster, zei de wijsgee
:r toovergodin kuste. I
ier van daan bezig de
sn die nog altijd droom
i hoorde; hier ben ik
ff?
toovergodin, hier ziet g
e u om eene constitut.
lagt.
lienen sprak Aristotele
ite, de sterkste, de g<
,te, de knapste is, indi<
n zich nooit vergist, la
sn. 'Aan deze onfeilbn
rem als opperhoofd 1
niet, laat hij dan zijn
en bestuur overlaten r
hebben van anderen i
dan hij zijn.
Wordt vervolgd)
Het Bloemendaalseti (MM
Prijs per
halfjaar f 1.25
bij vooruitbe
taling.
Prijs per
nummer f 0.10
Advertentiën
10 cents per
regel
bij herhaalde
plaatsing
korting.
Mededeelingen van allerlei aard aan de hoofdredactie schriftelijk:
Vijverweg 7 te Bloemendaal
II
Alle mededeelingen de administratie, advertentiën enz. betreffende
Ged. Oude Gracht 63, Haarlem. Telefoon 141.
Het auteursrecht van den inhoud van dit blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad 124) tot regeling van het auteursrecht.
'i IV:
wa
19
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Allen die zich met ingang van 1 Januari 1911 op
ons blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers kosteloos.
De Agenda is verplaatst naar bladzijde 2.
Tot hen, die 12 Dec. 1910 de rede
Ken kort van den hoogleeraar hoorden,
woord Gij hebt het hooren kraken, gij
zijt wellicht verschrokken. Maar
u-om val'en de pannen van het dak als de wind
it? Misschien omdat zij er slecht op liggen,
ien nieuw licht is u opgegaan? Maar reeds in
)6 verscheen bij Adriani
iet eerste evangelie in het licht vanoude
evens, als eene bijdrage tot de wordingsgeschiedenis
Christendoms.
Wanneer gij dat licht in oude gegevens al niet
hadt kunnen vinden, zoo was het toch reeds
ar geleden voor u bij Bolland te vinden. Gij meent
schien, dat „de godsdienst" bij Bolland niet veilig
Neen, zegt de voorrede, dat de godsdienstige en de
geerige gedachte zich als voorstelling en begrip ver-
den, wordt allerminst gezegd om te betoogen, dat in
eivolle historizeerende voorstellingen van den
dienst geenerlei waarheid wordt beleefd. Maar
lfde voorrede zegt, dat, waar het geloof zonder
ennis heerscht, het betrekkelijk gesproken nog
t is (onder de losse dakpannen),
if hebt gij verhevener hooren spreken van den
n heiland dan in diezelfde voorrede als van hem
in de evangeliën te herkennen is als den ver
ving brengenden Edele van godmenschelijk ge-
At, die inderdaad geboren is om te worden mis-
1 en gehoond en gemarteld èn te herleven?
it gij ooit elders gelezen dan daar op blz. 140
Christus, die zich overal en altijd te midden der
Igezinden bevindt, is in alle levende menschelijk-
id de goede geest der menschelijke gemeenschap
ve", en dan daar op blz. 141„Zoo is de evangelische
uistus eenheidsbeginsel van de gemeenschap"?
neen, weest dan de wijzen en verstandigen van
preuken en leest vooral de bladzijden 105 v, 110,
en 123, 128 en 129, 134 en 135, 132 ook 142;
V, 140 en 141, 146, 150, 155 en 160 v.
zei
Mj-
ini::
is?
wij
ho
ge-,
go-
'I C16Z
nat
wa.
die
zoei
slat
kei;
He
„de
„wt
„hu
„ze;
»Cli
Zoo
de
122
138
De raad vergaderde Donderdag 15
Gemeente- December 1.1. des namiddags te 2 uur.
bestuur. Voorzitter; de burgemeester. Aanwezig
alle leden.
Na de lezing der notulen, die ongewijzigd werden vast-
ges: ld, gaf de voorzitter uiting aan zijn blijdschap dat de
bee: A. Roozen Sr. hersteld en wederom ter verandering
ver: henen was. Deze antwoordde met zachte stem iets dat
wij niet konden verstaan.
Hierna volgden de ingekomen stukken, deze werden in
de volgende orde behandeld.
o.. Dankbetuiging van het bestuur van Volksweerbaar
heid, afdeeling Bloemendaal, Bloemendaal Commando, voor
de in een vorige zitting genomen goedgunstige beschikking
in zake het toekennen van ƒ150.steun.
I). Idem van het bestuur der Haarlerasche Huishoud- en
Industrieschool voor het verleenen der 10.steun,
uitgenomen voor de damesleerlingen der leergangen, genoemd
onder letter c van het leerplan.
c. Idem van den heer C. L. M. Robbers voor de ver-
hooging zijner jaarwedde.
d. Schrijven van een 11-tal gemeentewerklieden, dat zij
ten zeerste erkenteljjk zijn voor de hun toegezegde loons-
verhooging en de instelling van een pensioenfonds voor
hunne weduwen en weezen.
e. Adres van den heer 0. J. Th. Leistikow, hoofd der
0. L. S. te Overveen, waarin adressant vraagt of het besluit
van den raad, hem medegedeeld bij missive van 1 Maart
1906, dat de gemeente 3 °/0 voor haar rekening zou nemen
van de jaarlijksche door de onderwijzers te betalen 5 °/0
hunner wedden voor het weduwen- en weezenfonds, in dien
zin moet worden opgevat dat ook de bijdrage van de
gemeente blijft voortduren, nadat de onderwijzer eervol
ontslag en recht op pensioen heeft gekregen.
Op voorstel van B. en W. besloot de raad deze bijdrage
ook te verleenen aan gepensioneerde onderwijzers.
Verzoek van mevrouw C. Vethaak, te Amsterdam,
om afwijking van art. 10 te b voor het bouwen van een
landhuis en koetshuis te Aerdenhout-, en wel om inplaats van
10 M. op 8 M. uit de grens der E. S. M. te mogen bouwen.
B. en W. stellen voor dit verzoek in te willigen, daar
het terrein is gelegen aan den Zandvoortschen weg tusschen
dezen weg en de trambaan. Aangenomen.
g. Adres van den heer A. J. Meijerink, vak-leeraar in
do gymnastiek te Haarlem en te Bloemendaal, die met
leedwezen heeft vernomen afgevoerd te zijn van den staat
van pensioengerechtigden te Bloemendaal, op grond dat hij,
zooals plaatselijke bladen meldden, op proef was aangesteld
bij het onderwijs te Bloemendaal.
Aangezien noch de uitnoodiging tot bereidverklaring tot
het geven van gymnastiekonderwijs aan de gemeenteschool,
nóch zijn aanstelling als vakleeraar spreekt van proeftijd,
vermoedt verzoeker dat hier een misverstand is gerezen,
en verzoekt hij hem alsnog op de lijst van pensioengerech
tigden te plaatsen.
De voorzitter deelde mede, dat de heer Meijerink, die
een jaarwedde van 300.geniet, niet op de lijst ge
plaatst was, omdat B. en W. dachten dat de storting hem
te zwaar zou blijken. Nu de heer Meijerink echter zelf
hierom verzoekt, is er geen bezwaar dit in te willigen. Aldus
werd besloten.
h. Schrijven van het bestuur van den Nederlandschen bond
van gemeente-ambtenaren, d. d. 19 November 1910, waarin
den raad In overweging wordt gegeven
a. in verband met de a s. inwerkingtreding der gemeente-
borgtoehtenwet, te overwegen
le of wegens daling van de inkomsten, bedoeld bij art.
112 gemeentewet, kan worden overgegaan tot verlaging van
het bedrag der zekerheid van den gemeente-ontvanger;
2e of kan worden voorgeschreven het doen van stortingen
door den gemeente-ontvanger en dientengevolge het bedrag
van diens zekerheid kan worden verminderd
b. bij het openvallen der betrekking van gemeente-ont
vanger het bedrag der zekerheid niet hooger te stellen dan
door de wet voldoende wordt geacht.
Aangezien datgene wat de bond wenscht, in deze gemeente
reeds toepassing vindt, wordt het adres voor kennisgeving
aangenomen.
i. In de zaak van den heer E. W. Scholten is opge
maakt eene akte van erfdienstbaarheid ten behoeve van den
aan de gemeente Bloemendaal in eigendom toebehoorenden
straatweg, genaamd Lage Duin-en-Daalsche weg, kadastraal
bekend gemeente Bloemendaal, sectie A no. 5412 en ten
laste van het noord-oostelijk gedeelte van het aan de hotel
maatschappij sDuin en Daal" toebehoorende terrein, thans
in gebruik als tennisbaan, kadastraal bekend gemeente
Bloemendaal sectie A no 6117, op welk bedoeld noord
oostelijk deel van no. 6117, geen gebouw mag worden op
getrokken binnen een afstand van acht meters uit den wes
telijken gevel van het koetshuis en stalgebouw, hetwelk door
den heer Ebert Wesselius Scholten, wonende te Bloemendaal,
met bekomen toestemming van de gemeente Bloemendaal
zal worden gebouwd op diens terrein, kadastraal bekend ge
meente Bloemendaal, sectie A no. 6116. Overeenkomstig
deze akte kan en wordt den heer Scholten vergunning
verleend tot het bouwen van een stalgebouw.
j. Nog was ingekomen een tweetal prijsopgaven voor
het leveren van koperen klinkpennetjes, benoodigd voor de
naamborden e. d. Na eenige bespreking o. m. over de be
zuiniging die door het aanschaffen dezer letters zou worden
verkregen, daar hierdoor het dure letters teekenen en -schil
deren overbodig zou worden, besloot de raad voor den prijs
van 323.85 aan te koopen 5100 letters en 100 wapens
voor den prijs van 70.
7c. Het kohier der schoolgelden 3e kwartaal 1910, voor
onderwijs in de fransche taal gedurende de maand Septem
ber, werd door den raad vastgesteld tot een bedrag van
48.80.
Door het laatste »ingekomen stuk" geraakte de raad in
een vroolijke stemming. De voorzitter deelde n.l. mede dat
de gemeente de gelukkige eigenaar was geworden van 7
zooeven geboren politiehonden." Moeder en kroost verkeer
den naar omstandigheden zeer wel en de beestjes zagen er
prachtig uit. De raad besloot na eenige kwinkslagen dat de
honden na 6 weken verkocht kunnen worden.
De ingekomen stukken afgehandeld zijnde, kwam punt 2
der agendaAanvulling der strafverordeningen-commissie.
Deze commissie bestaat uit drie leden. De burgemeester
is ambtshalve voorzitter. Lid van de commissie is de heer
jhr. mr. P. Teding van Berkhout.
Als 2e lid wordt met op 1 na algemeene stemmen ge
kozen de heer mr. Jacometti.
Daarna had de Vaststelling van een verordening regelende
het benoemen en ontslaan van gemeentewerklieden plaats.
Het 4e punt wasAankoop van grond tot verbreeding van
den BloemendaalsehewegVan de directie der Eerste Kennemer
Bouw-Mij. was een schrijven ingekomen, waarin zij de
gemeente kosteloos aanbiedt de strook grond ter verbreeding
van den Bloemendaalseheweg, aangegeven op de teekeningen,
gevoegd bij haar verzoekschrift van 17 November j 1. Op
voorstel van B. en W. besluit de raad tot koopen tegen
den prijs van ƒ1.en wordt het aanbod overigens dank
baar aanvaard.
Het Verzoek der Kennemer Bouw-Mij. om ontheffing van
het bepaalde in art. 10 bis der bouwverordening voor haai
gronden aan den Bloemendaalseheweg werd ingewilligd.
Eveneens werd voldaan aan het verzoek van den heer
J. A. de Haas, om zijn huis met ingang van 1 Mei e. k.
wederom voor één jaar te huren op de bestaande voor
waarden.
Als laatste punt der agenda werd een wijziging aange
bracht in de verordening regelende de voorwaarden voor
de levering van duinwater, waardoor waterleiding kan wor
den verkregen in perceelen met niet meer dan 2.50 weke-
lijksche huurwaarde voor 4 per jaar voor een gebruik van
de eerste 30 M3 water.
Tan tijdschrift christelijke moraal, dc
en boek. Uitgave W. L, en J.
Wereldlente, roman van hedendaagscbe
door J. C, van Wijk.
Brusse, Rotterdam.
De schrik sloeg me om het hart bij het
lezen van dien ondertitel: hedendaagsche
moraal. Want wat gemeenlijk onder dien term wordt aangekon
digd in onze tegenwoordige letterkunde, is laten we het
woord ronduit zeggen meest schunnigheid. „Realisme" noe
men de schrijvers dier boeken dat, met een schijn vanschrijf-
maar-raak-vrijpostigheid. Hoe gewaagder, hoe beter, vooral geen
doekjes er om heen winden, de dingen bij den naam noemen,
de waarheid, niets dan de waarheid en dan heel naakt ook.
Men moet van dat soort lectuur houden, om haar met genoegen
door te lezen; er zijn er echter ook die er de voorkeur aan
geven onder het lezen opgeheven te worden, niet neergehaald,
boven het leven uit en het niet te doorwroeten in onderste
slijklagen.
Voor z ulke lezers en dezen zijn er gelukkig legio werd
een boek als Wereldlente geschreven, waarvan de verschijning
in onze boekenwereld niet dan blijde toegejuicht kan worden.
Naast enkele stijlgebreken wanneer wij die zekere neiging
naar „boekentaal" zoo noemen mogen, welke het oor vreemd
aandoet in gemeenzame gesprekken tusschen de personen van
dit verhaal staat aan den anderen kant een pracht van opmer
kingsgave, een diepte van nadenken, een juistheid van zeggen,
die het werk stempelen tot een meesterstukje. De grondgedachte
is niet nieuw: een jonge predikant, van rechtzinnigheid door
nadenken langzamerhand gerakend tot vrijzinnige denkbeelden,
en de botsing, die door zulk een „verandering" teweeg wordt
gebracht tusschen dominé en gemeente, een onderwerp, dat
reeds meermalen pennen in beroering bracht, en een van de
werkelijkheid afgezien. Iets dat sedert de geboorte der vrijzinnig-
godsdienstige denkbeelden, tallooze malen is voorgekomen. Ook
de figuur van den jongen predikant is onveranderlijk: de onge
huwde jonge dominé met het zachte dwepersuiterlijk, wonende
met zijn zuster, en den onafscheidelijken hond. Welke jonge, onge
trouwde zieleherder woont niet met zijn zuster en bezit geen
hond? Ook zijn karakter komt met eenige variaties en kleine
wijzigingen in soortgelijke romans op hetzelfde neer: de strijder
voor zijn geloofsovertuiging, de lijder onder bittere miskenning
en hier het slachtoffer van de kwaadwilligheid onder zijn be
krompen gemeenteleden. Het einde van dit boek is treurig,
vooral ook met betrekking tot de teedere, pas ontluikende
liefdesgeschiedenis tusschen ds. Kraan en de Freule van het
dorp, bevredigend is het niet, want van een tikje onwaarschijn
Iijkheid of in werkelijkheid de dood ook zulk een algemeene
verzoening zou tot stand brengen is het niet geheel vrij te
pleiten. Uitmuntend geteekend lijkt ons het dorpsleven in al
zijn kleinheid en bekrompenheid, de karakters van den waan
wijzen boerschen kerkeraad, die zich niet ontziet op grond
van hun „armen van geest, die God zien," den gestudeerden
godgeleerde op de vingers te tikken, over het niet preeken
„naar de leerIs het niet een diep-treurig verschijnsel, dat
mannen van kennis en studie feitelijk aan de genade van boeren
kinkels zijn overgeleverd, die het recht hebben te beoordeelen,
af te keuren, af te danken? Afgezien nog van het vernede
rende hiervan, de bittere pil, dat zij het zijn, die boeren
kinkels, die je wel en wee, je levensonderhoud, in handen heb
ben Daar hoort heel wat sterkte van karakter, heel wat moed
toe om dan nog zichzelf getrouw te blijven, desnoods alles
prijs te geven voor dat eene: overtuiging. Om dan niet te wor
den als de jongste van Piet Paaltjens' Drie studentjes-.
Ze hebben den armen strijder
Zoo lang gerold en gesold
Tot al wat daar vrij was en edel
In zijn fiere borst is geBtold.
Ds. Kraan is niet een van dat soort. Hij strijdt en lijdt en
gaat ten onder als een echte geloofsheld. Prachtig geteekend
misschien wel het beste gedeelte van het boek is de ge
schiedenis van den eenvoudigen boerenjongen Driekes, die, op
het dwaalspoor gebracht door de bedriegelijke praatjes van een
gepensioneerd indiscli militair, op een vroegen morgen zijn
arme oude moeder verlaat om naar Indië te gaan als koloniaal.
Diep aandoenlijk en sober neergeschreven het verdere verloop:
oud moedertje aan het malen geraakt, steeds zoekend en roepend
haar jongen, buiten wien zij immers niets heeft op de wijde
wereld, haar ziek worden, haar sterven ten slotte, en Driekes
thuiskomst na een gansch mislukten tocht naar Utrecht, waar
hij voor den dienst werd afgekeurd om zijn oogen, de verplette
rende gewaarwording als hij oud moedertje dood vindt, juist
gestorven dit alles zoo fijn geteekend, zoo zonder eenige
ziekelijke overdrijving en toch zoo diep aangrijpend.
Dit boek is eep van de mooiste onder de nieuw uitgekomen
werken.
De Stem van het Bloed, naar het engelsch van Robert Hichens,
vertaald door A Allicanto. Uitgave J. F. Van de Ven, Baarn.
Een echt engelsch boek. The Call of the Blood, met echt
engelsche karakters en echt engelsche opvattingen. Personen,
zooals er bij ons in Nederland geloof ik, niet velen zijn, zoo
afzonderlijk, bijzonder in hun manier van leven, hun verhouding
tot elkaar, hun levensbeschouwing. De Stem van het Bloed is de
geschiedenis van een jongehuwd paar, waarvan de vrouw be
schreven wordt als 't hoogste van innerlijk en bijna leelijk van
uiterlijk, tien jaar ouder dan haar man, die een tamelijk onbe
duidend, feitelijk onontwikkeld karakter en een volmaakt mooi
lichaam bezit. Er zit iets onwaarschijnlijks in, dat zulk een
vrouw zulk een man zon liefhebben, dat zulk een man zoo'n
vrouw zou huwen. Maar alles is mogelijk, het leven toont
genoeg onbegrijpelijks. Deze Maurice Delarey is bovendien geen
volbloed engelschman. Zijn grootmoeder was een italiaansche,
en het zuidelijke bloed „kruipt waar het niet gaan kan." Op
hun huwelijksreis naar Sicilië wordt Maurice zijn vrouw on
trouw en boet zijn misstap met zijn leven, daar de vader van
het italiaansche meisje hem vermoordt. Kenschetsend in dezen
roman is de verhouding van Hermione, de jonggehuwde vrouw,
tot haar vriend Emile Artois, dien zij midden in haar witte
broodsweken in Algiers gaat verplegen, Maurice achterlatend.
Ik kan niet zeggen dat dit boek me aantrekt en of het dat 't
groote nederlandsche publiek zal doen, weet ik ook niet. Het
druischt te veel in tegen begrippen als de onze; wij kunnen
ons te weinig indenken in karakters zooals Hermione, de heldin,
die, bij al haar voortreffelijkheid, in haar liefdeleven met
haar Maurice Delarey, al zeer vreemd, excentriek en dom deed.
Lom, door mevr. Nelly Hoekstra Kapteyn. Uitgave G. J.
Slothouwer, Amersfoort. Geïllustreerd.
„Lief en leed van een bakvischje," een boek voor bakviscbjes
dus, en zeker een dat in den smaak zal vallen, althans van die
bakvischjes, wier smaak nog niet bedorven is door andere lec
