ONAFHANKELIJK ORGAAN
VOOR NEDERLAND.
0
ton achter staan in
durende zorg, die er
e gedenkboek prijkt
ragen en portretten,
llem Kloos, Dr. A.
odewijk van Deyssel,
y en Frans Xetscher)
ie reeks van mède-
waarvan sommigen
;a leverden, met of
stelijke gelegenheid,
en kort, waardeerend
lieten bij de toezen-
er de gedichten zij 1 j
deze opmerking ten
n dan gelegenheids-
n Adel Anckersmith,
Lente van Jaqueline
le prozastukken o.a.
Xetscher en Thuis-
In de dingen zijne
EEitBuonix; eest.
5e jaargang.
ZATERDAG, 18 FEBRUARI 1911.
No. 7.
i d s - C o m m i s s i e
e Blo e in e n d a a 1.
er in Februari te
louden vergadering,
emeister. Afwezig de
het eerst als lid der
wordt, 11a
an zijn afleggen der
welkom geheeten en
nerliede en Spaarn-
vezen, waarmede de
'uill van Seroosker-
t bezoeken van de
chtingen voor zijne
aangenomen
Velsen gezonden
de behandeling
1 die gemeente,
len deskundige, dat
leemstede thans van
en W. van Velsen
hen de rekening
t jaar 1909 wordt
arvan zij door alle
bevonden.
1 Heemstede gezon-
woonbaar verklaring
2, 4 en 6.
1 W. van Heemstede
lat de huurder van
111 50 heeft beloofd
in den put ge-
nabij de brug van
n een ondragelijken
unwonenden.
deskundige, waarin
perceel De Genes-
elke eene ondrage-
is hersteld.
1 W. van Heemstede
een desbetreffende
lat de slagers, die
Molenwerfs-
<lit bedrijf al-
31oemendaal gezon-
het bouwplan van
den Juliana weg.
11 provinciale
stelling te
rt.
nadert
ib-commissiën moet
ontworpen pro-
ht en dan mag het
vd. Voorloopig kan
tentoonstelling zeer
en, indien de om-
er eene zal worden,
i'ie nog niet heeft ge-
zijn hier natuurlijk
al inzendingen." Dat
hten, want niemand
ndbouw of veeteelt
verzuimen, te
bekend te maken
ten op beider gebied
hoevelen van elders
die eene
vat, waarin groote
vorm van medailles,
eene gezamenlijke
1 guldens zullen
n 0111 in de klassen
owel in de rubrieken
vee en zuivel, in
uit andere
lerend comité heeft
9 inzenders kans te
nen, maar aan den
ht, dat de bezoekers
soms, in geen
e groote landbouw-
en" te Amersfoort,
de geheele samen-
is er rekening mede
oofdzakelijk interes-
er integendeel juist
ook velen onder
meer belang stellen
eiding en kaasmake-
zooveel nog ge-
den dag der opening
geen tentoonstel-
van niet-levende
riteiten die de ope-
I de tentoonstelling
leeren kennen,
wordt den
d, doch des morgens
ïgen vee uit de pro-
'ii bekroond, zoodat
11a de gebruikelijke
'in, in den grooten
kan worden ge-
veefokkerij in de
t, dat alle bekroonde
irmen vallen, na be-
dag worden roncl-
de bezoekers
unnen beschouwen,
staan waarin ze
verblijven.
3r zal dan ook goed
>•011" of op meerdere,
of meer clagen vrij te
ntoonstelling te be-
Het Bloemendoalseh Weekblad.
Prijs per
halfjaar f 1.25
bij vooruitbe
taling.
Prijs per
nummer fO.10
Advertentiëu
10 cents per
regel
bij herhaalde
plaatsing
korting.
Mededeelingen van allerlei aard aan de hoofdredactie schriftelijk:
Vijverweg 7 te Bloemendaal
Alle mededeelingen de administratie, advertentiën enz. betreffende:
Ged Oude Gracht 63, Haarlem. Telefoon 141. -:-
Het auteursrecht van den inhoud van dit blad wordt, verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad 124) tot regelincr van het auteursrecht.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Cursus Prof. Bolland.
Alle berichten aangaande dit onderwerp zullen
krachtens machtiging van den hoogleeraar nu en
lortaan in ons blad worden geplaatsttot dusver
mden wij ons blad aan de collegian ten die
daarop niet geabonneerd waren kosteloos toe.
ij geven hun thans in overweging op ons
l.lad in te tèekenen, waarvoor het in te vullen
formulier elders in dit nummer is opgenomen.
l)e hoogleeraar heeft ter lezing aanbevolen
nieuwste geschrift: „Onze Evangelie en de oude
Eene nieuwe bijdrage tot verduidelij-
I, van den oorsprong des Christendoms."
M aandag 21) dezer en den volgenden Maandag
di' huogleeranr dit onderwerp behandelen,
i comité heeft nu die heide avonden geen
aar tegen introductie mits Maandag in den
an den dag kaarten daarvoor bij ons worden
aangevraagd.
N 1 heide bovengenoemde avonden is de lioog-
i'aar zoo welwillend door te gaan met de Lo
gica.
Wanneer de belangstelling in 's hoogleeraar's
blijft toenemen bestaat het vooruitzicht
prof. Bolland bereid zal zijn na afloop van
-li cursus in Haarlem Voor een nieuwen cursus
v r te komen.
lucht het comité het wenschelijk achten, dat
niet het oog daarop eene vereeniging ter
'lening der wijsbegeerte gevormd wordt, da.ii
i n de deelnemers aan den tegenwoordigen
■uisus daarvan bericht ontvangen.
liet Provinciaal blad van
PROVINCIAAL Xoordholland Xo. 14, bevat het
BESTUUR. volgende Besluit van 2S Januari
1911, houdende kennisgeving van
li luiting der jacht op houtsnippen en op water
wild en der visscherij.
De Commissaris der Koningin in de provincie
Xoordholland brengt ter kennis van belangheb
benden
n. dat de jacht op houtsnippen in deze provincie
zal worden gesloten op den 28sten Februari 1911
niet zonsondergang;
b. dat de jacht op eenden zal worden gesloten
mede op den 28sten Februari 1911 met zons
ondergang
dat de jacht op ander waterwild zal worden
gesloten op den loden Maart 1911 met zons
ondergang;
d. dat het welspel ran hwartelen met steekgaren
of vliegnet zal worden mogen uitgeoefend van 1
Mei tot en met 15 Juli 1911;
e. dat de r'mcHerij met hel staande spieringnet zal
zijn gesloten van 1 Maart tot 1 November 1911
dat de vieseher ij met alle overige vischtuigen,
uitgezonderd die met aalkorren, aaldobbersaal-
reepen en palingfuiken op aal, paling en gronde-
li ngen, die met het schepnet of de gehbe om kleine
vischjes te vangen voor de aaldobbers en die
op snoek in de gemeente Texel, van 15 Maart
1911 tot nadere aankondiging zal zijn gesloten, en
g. dat gedurende den gesloten vischtijd, vermeld
sub. van dit besluit, ook het visschen met den
hengel in de hand, uitgezonderd met de peur, is
verboden.
In den gemeenteraad te Haar-
V00R IEDER lem is door vele leden den heer
WAT. Middelkoop lof toegezwaaid voor
den moed te wijzen op den
slechten toestand der TIalsen in het museum.
Wij hebben reeds meer gezegd, dat Haarlem
in de laatste 15 jaren verautocratiseerd of ver-
clericaald is. Zoo ver is het met die stad gekomen,
dat er moed voor noodig is te wijzen op iets
wat niet deugt. Wij scharen ons aan de zijde
van die lof toezwaaiden, maar 't feit dat het op
treden van den heer M. niet als iets van zelf
sprekends wordt beschouwd is voor Haarlem
vernederend.
Gevraagd wordt nu: hoeveel misstanden zijn
er nu aan raadsleden en aan anderen bekend
waarop men niet durft wijzen? Wie noemt daar
b.v. de toestanden in en de geest van liet politie
corps? Wie durft heeren?
De heer Kamaer, de bekende ingenieur, heeft
in den Haag eene lezing gehouden over de sterfte
in Nederland in verband met hygiene en water
staat. De verminderde sterfte werd door hem
grootendeels toegeschreven aan verbeterde voor
ziening van waterloop en waterkeer. Spr. wees
er op dat in sommige gezonde katholieke streken
van ons land de hoogere geboorte de (vergeleken
met andere deelen van ons land) hoogere sterfte
vooruitloopt. Hij kwam op tegen opzettelijke
beperking van het kinder-getalwij verdedigen
die allerminst, doch vragen wij ons af of de
kinderzegen te bestellen is dan wel af te wachten
en of in een land waar dank zij allerlei geestdrijverij
van ultra links en ultra rechts eene twistzieke stem
ming heerscht tusschen een te veel aan menschen,
eene toeneming van het aantal geborenen ongeacht
hunne lichamelijken en geestelijken aanleg en
levensvatbaarheid een vermeerdering van vrede en
welvaart of eene vermeerdering' van gevaar voor
liet greintje overgebleven beschaving en ver
draagzaamheid beteekent?
Prof. Visser van IJzencloorn zeide onlangs te
Gorinchem terecht: niet het toezenden van een
kiesbiljet aan alle vrouwtjes zal de invloed dei-
kerk op buitengewone wijze worden versterkt.
Maar denken de ijveraars voor algemeen kiesrecht
er wel aan, welk gebruik de kerk reeds van het
algemeen mannenkiesrecht, in de streken, waarop
de ingenieur Ramaer (zie hier boven) doelde,
zal kunnen maken?
Wederom wordf een internationale scheids
rechterlijke beslissing in Den Haag voorbereid,
ditmaal tusschen Rusland en Turkije, landen beide
vertegenwoordigd door agenten en raadslieden,
(advocaten en hoogleeraren) en secretarissen;
ook ditmaal ontbreken onder hen namen van
nedèrlandsehe rechtsgeleerden, advocaten oflioog-
leeraren.
Jopie is op een christelijke school. Wanneer
liij thuis ondeugend is en moeder hem daarover
onderhoudt heet 't moeder, dat doe ik eigenlij k
niet maar Satan, ik kan er niets tegen doen zoo
lang mijn wil niet sterker is. Vader hoort dit;
wanneer Jopie eens op zijn broekje moet hebben
zegt vader: Jopie, nu sla ik eigenlijk niet jou,
maar Satan.
Jopie zal als hij groot is, en z'n wil sterk
genoeg, de kastijding met de interessen op Satan
overdragen, Arme medemensehen, op wie Jopie
dan wordt afgestuurd omdat zij naar het oordeel
van Jopie's leidslieden Satan vertegenwoordigen!
De nauwe rokken, die zoo
VUUR DNZE heerlijk veel stof aan humoristen
DAMES. leveren, zijn nog steeds en vogue.
Als nieuwste schepping kan men
in Parijs en Londen de rok-pantalon bewonde
ren welk model aan de turksche dracht,
zooals deze in het harem gedragen wordt, ont
leend is. Practised kan dit model misschien zijn,
de vele gevaren en lasten van den aansluitendén
rok zijn toch hierbij buitengesloten, maar leelijk is
het zeker. Het aardige, slanke, silhouette, groote
hoed, nauwe rok, zal waarschijnlijk niet zoo
spoedig het veld ruimen voor een dergelijke*
ongracieuse opvolgster.
De moderne slankheid maakt een groote ver
andering van de onderkleeding noodzakelijk.
De pantalon wordt door een zijden tricot ver
vangen chemises zijn maar c.M. lang en
van ragfijn weefsel slechts een zeer flunne
onderrok mag men dragen.
Aan de voorjaarshoeden wordt veel kant ge
bruikt. Bij eenige modellen is de bol er mee
overtrokken, bij andere weer de rand met kant
bedekt. Inplaats van de barbaarsche wieken van
vogels, zullen deze nu van venetiaansche gipuge
nagebootst worden. De groote modellen zijn
plateauvormig en zeer vlak. Bloemen blijven nog
steeds als hoepversiering modern.
Verder brengt de voorjaarsmode ons veel
franje van kralen, koord, van geknoopte zijde
met kralen vermengd, enz. Deze franjes zijn
bizonder geschikt om lichte stoften die zwaarte
te geven, onmisbaar tot verkrijging van de
gewenschte moderne silhouette.
De uitrusting der onderdanen maakt ook een
belangrijk punt tot overweging uit. Hebben we
verleden jaar al genoten van a jour kousen, dit
jaar zal er een buitengewone luxe in kousen
tentoongesteld worden.
Zijden kousen met prachtig met de hand ge
borduurde of geschilderde ornamenten, bloemen,
reigers, spinnen enz. (wier japansche herkomst
uit de teekening spreekt) vragen daarbij passend
schoenwerk, dat meest in de kleur der kousen
gekozen wordt. De terugkeer naar den empire
stijl blijkt ook uit de modellen der schoenen.
Op het gebied van sieraden valt er weer veel
nieuws te bewonderen. Zoo zag ik een ring met
een horloge van echte liliputachtige afmetingen,
schattigliet uurwerk zal, tot trouw volbrengen
van zijn plicht, een vadsig, rustig handje vragen.
Nieuw is ook een ring uit twee ringen van
verschillende wijdte samengesteld en door
fijne kettingtjes verbonden, zoodat de tweede ring
niet over bet derde lid van den vinger schuift.
Een juwelier in Parijs heeft in plaats van
trouwringen, of liever in gevallen waar het niet
mogelijk is, den trouwring te wisselen en waar
den drang om de geliefde zu beglücken, iemand
naar hem toevoerde, voorzien, door amuletten te
vervaardigen die naar verkiezing zicht-of on
zichtbaar gedragen kunnen worden.
Toujours noemt men ze en ze dragen onder
staand versje van Theophile (uiutier:
Je pense a vous quand le soleil se leve
Je pense fi vous ïl la fin de son cours
Eh bien souvent quand dans la nuit je rêve
("est au bonheur de vous aimer toujours.
Mouche.
Op verzoek van den heer Th. Lim-
U1T ANDERE perg maken wij melding vanonder-
GEMEENTEN. staande ontvangen of toegezegde
giften op (le circulaire 1911 voor de
dringende noodzakelijkheid oin een stamkapitaal
te vormen voor liet Lighalfonds, de ambulance
der Vereeniging tot Bestrijding der Tuberculose
in haar grooten strijd tegen de ziekte, welke
strijd thans allerwege is begonnen.
Van de Timmerl. Vereeniging „Door Eendracht
Verbetering" 5 Vereeniging „Onderling Trouw"
2,50Afd. Haarlem v. d. Bond van Xederl.
Schilderspatroons 5Bloemistenpatroonsver-
eeniging ƒ10; St. Vincentius Vereeniging Haar
lem 25Schilders- en Behangersvereeniging
„Hulp lenigt den Nood" ƒ5; Vereeniging „Wie
denkt, overwint" 2,50Werkliedenvereeriiging
„Onder Ons v.h. Figée ƒ11,74; Werkliedenver-
eeniging „Ziekenzorg" ƒ15; Eerste Haarlemsche
Hengelaarsbond 9,45Opbrengst van de busjes,
met Sint Nicolaas, Kerstdagen en Nieuwjaar in
winkels geplaats ƒ103,42; Afrekening 1 cents
Vereeniging „Door Kleintjes Groot" te Bloemen
daal over Januari 54.
Samenwerking van gemeenten.
Dinsdagavond had in de bovenzaal der Sociëteit
Vereeniging te Haarlem een openbare vergadering
plaats uitgeschreven door de haarlemsche afdeeling
Van den Vrijzinnig-Democratischen Bond, waarop
Als spreker optrad inr. J. H. Thiel met boven
staand onderwerp.
Twee uren is mr. Thiel hierover onafgebroken
aan het woord geweest. De rijkdom van het
behandelde dwong den bekwamen spreker, die
een zijner wapenen, de ironie, niet ongebruikt liet,
tot beknoptheid, waardoor hij uiteraard meer
malen niet verder dan de oppervlakte kwam.
Spreker begon met in groote trekken uiteen
te zetten hoe de bekende 4 gemeenten er toe
gekomen waren zich aaneen te willen sluiten ter
verkrijging eener gemeenschappelijke water
leiding. Dit feit op zich zelf achtte hij in beginsel
aanbeveling te verdienen, maar dat men deze
samenwerking tracht te verkrijgen buiten Haarlem
om vindt hij een bijzonder feit. Het is niet zoozeer
een leuze van „Bewoners van Kennemerland
vereenigt u", die deze gemeenten te zarnen bracht
als wel een luisteren naar een roepstem die het
„los van Haarlem" predikte. Deze neiging tot
afzonderen doet hij spreker de vraag rijzen of
Haarlem ten opzichte van de buitengemeenten
wel op het goede standpunt staat en tevens of
de samenwerking der gemeenten voor Haarlem
gewenscht is. Dit moet door allen en door ons
vooral goed onder de oogen worden gezien. Wij
moeten ons dit, zegt spreker, aantrekken, omdat
het een zaak betreft voor Haarlem van het
grootste belang, aangezien Haarlem geen zelf
standige eenheid is, los van zijn buren, maar
integendeel door een nauwen samenhang van
economisch leven aan de omliggende gemeenten
verhonden. Dit zette spreker met een paar voor
beelden uiteen.
Wij allen zijn, zegt spreker, onder den indruk
dat Bloemendaal veel wil en veel kiln, maar
niemand onzer zal toch willen beweren, dat
Bloemendaal b.v. alleen een telefoonnet kan
onderhouden. En Haarlem al evenmin, 't Is dus
een voor de hand liggende eisch dit door samen
werking te verkrijgen. Ook de hygiënische
belangen eischen samenwerking tusschen Haarlem
en de omstreken.
Haarlem doet veelspreker wijst op hetabattoir,
noemt de melkverordening, den ontsmettings-
dienst, het pathalogisch laboratorium. Maar wat
heeft men hier aan als de buurman er niet aan
doet? In Haarlem worden, dank zij vooral de
goede zorgen van den heer Havelaar, met uit
stekend gevolg middelen tegen diphtheritis en
roodvonk aangewendin Schoten niet. In Haarlem
is een goede vleeschkeuring, uit Schoten kan
bedorven vleesch komen. De Gezondheids
commissie te Bloemendaal en omstreken sticht
veel nut. Pas heeft Velsen o.a. een nieuwe melk
verordening verkregen. Keuring van levens
middelen, houw- en woningtoezicht, middelbaar
onderwijs, gas en electriciteit, al deze zaken
dragen het kenmerk dat zij gemeenschappelijke
verzorging vereischen.
Hierna kwam mr. Thiel tot de vraag of er
tegen de samenwerking bezwaren bestaan.
Spreker meent van wel. Bijv. tusschen Haarlem
en Bloemendaal bestaat antagonisme, wat echter
zijn goeden grond heeft. Spreker gaat de ge
schiedenis der laatste 25 jaren na. De kleine
gemeenten hebben aan de steden de beste sappen
onttrokken: de forensen. Dit is de oorsprong
van de opkomst der gemeenten als Bloemendaal
en vooral Heemstede. Hierin ligt de materieele
grond voor de ontstemming die men waarneemt
tusschen groote en kleine gemeentende neiging
om het de kleinere gemeenten gemakkelijk te
maken ontbrak aan de groote, maar deze periode
kan men thans als geëindigd beschouwen, ze
behoort althans te eindigen. De groote oorzaak
van de uitbreiding der buitengemeenten ligt
echter, zegt spreker, niet zoozeer in het verlangen
der forensen maar 't ontduiken der belastingen,
dan wel in de liefde voor de levende natuur.
Deze voorkeur voor bosch en tuin is te verklaren
en verdient zelfs aanmoediging.
Had mr. Thiel zijn onderwerp tot hiertoe
paedagogisch behandeld, thans begon Hij zijn
iioorders meer critisch bezig te houden. Zoo
wees hij op het contract tot waterlevering aan
Bloemendaal, dat 13 jaren geleden gesloten is,
doch nu niet meer aldus tot stand zou komen
noemde, het een onheuschheid van Bloemendaal
toen deze gemeente het stukje Aerdenhoutslaan
alleen tegen betaling der overdrachtskosten wilde
aannemen indien Haarlem ook de Kleverlaan
wilde afstaan en kwam daarna tot de veelbe
sproken en beschreven intercommunale water
leiding. Het bestek van ons verslag gedoogt niet
dat wij den spreker hij dit gedeelte van zijn rede
op den voet volgen. Deelen wij dus, resumeerende,
alleen mede dat mr. Thiel tegen den vorm
waarin men deze combinatie wil gieten wel zijne
bezwaren inbracht, waaronder enkele van zeer
ernstigen aard, maar dat hij ten slotte erkende
dat de regeling zulke practische voordeelen bood,
dat hij over principiëele en dogmatische be
zwaren wilde heen stappen.
Na nog gesproken te hebben over wat met
de haarlemsche waterleiding verband houdt, en
gebeurd is, eindigde spreker met op te wekken
elkander de hand te reiken en door samen
werking al datgene te verkrijgen wat mogelijk is.
In Haarlem, zegt spreker, zit een goede wil voor.
Laat men niet beproeven datgene te verdeelen
watl één kan en moet zijn. (Langdurig applaus),
A s eenig' debater had zich aangemeld mr.
Tideman; van hetgeen deze stelde verwijzen we
kortheidshalve naar het verslag dat Haarlem's
Dagblad van dezen avond gaf.
Jong Haarlem.
Deze jeugdige vereeniging van jeugdige haar-
lemmertjes heeft Zaterdagavond in „de Bron"
hare eerste uitvoering gegeven, die prachtig
geslaagd mag heeten. Toen is bewezen, dat
er met zelfs zeer jeugdige krachten, mits
onder degelijke leiding werkende, in korten tijd
toch nog mooie resultaten zijn te hereiken. We
twijfelen er dan ook niet aan, of „Jong Haarlem"
heeft Zaterdagavond veler harten gewonnen, wat
zich, naar we hopen, zal openbaren in een flinken
aanwas van kunstlievende- en werkende leden.
Behalve aan de jeugdige leden komt een pluim
toe aan den heer J. A. Meijerink voor 't
geen liij met zulk een groot aantal kinderen in
zoo'n korten tijd tot stand heeft weten te bren
gen. De heer Meijerink bezit een benijdenswaar
dige tact om met zijn leerlingen om te gaan.
Geen wonder, dat dezen hem een goed hart toe
dragen, hetgeen bleek uit 't fraaie geschenk, be
staande uit een mooie vaas op standaard, dat
hem in den loop van den avond namens de leden
door een hunner met een waardeerend „sjieechje"
werd aangeboden e.n waarvoor de heer M. zich
zeer erkentelijk toonde.
't Programma werd geopend met een opmarseh
van alle, naar schatting 140, leden. Vooral van
de galerij af gezien, leverde het een aardig ge
zicht op, die groote schare van jongens en meis
jes, allen gekleed in hun witte turnpakjes met
roode uitmonstering, met flinken pas en ferm in
de houding de zaal te zien binnen stappen. Hoe
kranig sloegen de drie trommelslagers hun marsch,
daarbij de muziek geheel overstemmende't Ef
fect hiervan zou misschien nog verhoogd zijn
geworden, als hierbij een mooie turnmarsch, in
plaats van een mengelmoes van trom- en orchest-
muziek had geklonken.
Viel deze opmarseh in den smaak, niet minder
was dit 't geval met. de volgende nummers, die
we, uit hoofde van 't groote aantal, niet allemaal
afzonderlijk zullen bespreken. Alleen willen we
nog even herinneren aan den spannenden vlag-
wedloop voor jongens, de aardige boogrei voor
meisjes, met veel losheid en bevalligheid uitge
voerd, en aan de verschillende vrije- en orde
oefeningen, die alle met groote correctheid, zoo
wel door jongens als meisjes, werden afgewerkt.
Wegens het vergevorderd uur konden we tot onze
spijt het slotnummer, slotgroep, niet meer hij
wonen, maar we veronderstellen, dat deze groep
een waardig slot is geweest van dezen genotvol
len avond.
Met een opwekking aan ouders, om hun kin
deren, voor zoover ze het nog niet zijn, lid te
laten worden van deze vereeniging willen we
besluiten, na hen gewezen te hebben op eenige
voordeelen der gymnastiek, vervat in het volgende
turnlied, dat we als jongens op de gymnastiek
vaak zongen:
Het turnen is een kostelijk werk,
Het geeft ons lust en moed.
Het maakt veerkrachtig lichaam en geest,
Des menschen hoogste goed.
Het geeft gezondheid en kracht in 't lijf,
Doet zwellen pees en spier.
Het helpt de maag bij haar bedrijf,
En jaagt het bloed met zwier.
Ons pionierswerk in Indië.
Op uitnooding van de afdeeling Haarlem van
't Algemeen Nederlandscli Verbond, hield dé
heer H. A. Kooy, majoor hij het Nederlandsch-
Indiscli leger, Maandagavond in „De Kroon" een
lezing over bovengenoemd onderwerp.
Voor zijn vertrek naar Indië, vertelde spreker,
werd Indië hem afgeschilderd als 't „van God
gevloekte land." Daar een poos gewoond hebbende,
was hem gebleken, dat deze benaming geheel
onverdiend is. Zeker, er zijn toestanden die niet
in den haak zijn, maar daar staat tegenover,
dat Indië zoowel wat land en volk als eigen
aardigheden betreft, veel schoons bezit, 't Is vooral
de onbekendheid met onbegrepen oostersclie toe
standen en gebruiken, die dit ongunstig oordeel
doet vellen. Bij nadere bestudeering van't vreemde
blijkt, dat veel wat wij veroordcelen, toch een
minder ongunstigen achtergrond heeft. Ook is
de geschiedenis van Indië zeer belangwekkend,
en taal en literatuur zijn bestudeering ten volle
waard.
Sprekende over nederlandscke bemoeiingen met
Indië, vertelde de heer Kooy, dat Nederland
zich vroeger tevreden stelde met papieren over
eenkomsten, alleen door de vorsten onderteekend.
Niet de bevordering van 't welzijn van Indië's
bevolking was 't doel dezer verdragen, maar
alleen de vraag„hoe plukken we zooveel moge
lijk voordeel van Indië?" Hierin is nu gelukkig
verbetering gekomen. Maar daar merkt het
nederlandsche volk al zeer weinig van, en de
couranten met hun eenzijdige berichten van
zooveel dooden, zooveel gewonden en vermisten
enz., vertellen van de resultaten van 't eigenlijke
pacificatiewerk zoo goed als niets. Deze zijn
te vinden in de uitvoerige rapporten, die echter
geen belangstelling wekken en dus niet gelezen
worden. Als we alleen maar eens nagaan, wat
er in de laatste jaren op Zuid-Celebes, waar
spreker vele jaren als civiel-gezaghebber verblijf
hield is tot stand gebracht, -dan komen we tót
de overtuiging dat 't gouvernement niet stil zit.
Dit neemt niet weg, dat er nog veel te doen
blijft voor den inlander, die gedrukt wordt dooi
de vijf landplagen, n.l. de vorsten, de nakome
lingen van de vorsten, de slaven van de vorsten,
de dieven en de wilde varkens. De vorsten, hun
nakomelingen en hun slaven, leven geheel ten
koste der bevolking en leggen deze zware lasten
op. Het nederlandsch gezag, dat thans meer regel
