Bloemendaal, jtoarlem, Keemstede en omliggende plaatsen.
ALGEMEEN WEEKBLAD
VOOR
KANTOREN
Bloemendaalscheweg 49. Tel. 1837. Bloemendaal.
Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem.
6e jaargang.
ZATERDAG
25 MEI 1912.
No. 21
Het
Prijs per
halfjaar f 1.25
hij vooruitbe
taling.
Prijs per
nummer f 0.10
Ueektloi
Ad vertentiën
10 eents per
regel
bij herhaalde
plaatsing
korting.
Oil immer bestaat uit 4 bladzijden.
L S.
Gedurende 3 maanden zenden wij u zonder
kosten en zonder eenige verplichting om u
later te abonneeren, ons weekblad toe, wanneer
o ons den wensch daartoe wil te kennen
geven.
Gaarne ontvangen wij ook adressen van
vrienden of bekenden van u die, naar u ver
moedt, aldus met ons blad zouden willen kennis
maken.
De Redactie.
N g is het nacht, m a a r d a a r v e r
i.i indt reeds de dageraad.
.Men heeft mij hard behandeld van der
icngd af, zegge Israël, toch hebben zij mij
■t overmoeht.
Ploegers hebben mijn rug beploegd, lange
...ren hebben zij getrokken. Jahwe is
l i chtvaardig, bij sneed de strengen der boo
-■ ii door." Vit psalm 121).
..Geestdrift is de gezonde hartstocht, ge-
i kt door iets waarin de menseli terecht of
i 11 onrechte een eeuwigen inhoud vindt."
..Tie allerheiligste geestdrift houdt ter-
loiul op heilig' en goed te zi,n, als wij haar
niet met klare bewustheid aan de rede
mderwerpen.
Iedere leertijd moet volstrekt iets heb-
n. waarvoor hij geestdrift gevoelt, tot
ii dood toe." Prof. Hoekstra.
..Hartstocht is liet zout des levens."
Christiaan van Zweden.
„Zoekt uwe plaats en bouwt mede op."
II- rintja.
.Zie hoe goed, hoe lieflijk 't is, wanneer
■ij, die broeders zijn, ook eendrachtig sa-
- nvvonen. Daar heerschl Jali-ve den
gen, leven tot in eeuwigheid.
Uit psalm 133.
est tiet' samenleving is een lcven-
st, en is overal waar wij samen
Wat do samenleving' zelve zal wor-
i irclt in den geest der samenleving
Sm kt. Wijsgeer en. leeren in liun zeden-
wiiut zeden zijn niet anders dan de
utcn der samenleving, waar de
burchten zijn der samenleving en
e verschillende richtingen in de
ii ving daarlangs en danronihenen
on en. Iilke tijd heeft z'n eigen wijs-
Z'n wijsgeer die den geest der
ing van zijn tijd verstaat. Wat
kondigt is van den grootsten in-
op zijne tijdgenoöten en op het
-i.'icht. Na hem komt een ander, die
1 inzicht heeft, die den geest der
ïleving beter verstaat en duide-
vertolkt. 111 dien zin lieerscheu
eeren over de samenleving, in de
euw heeft bij ons te lande de wijs-
Kant geheerscht. Kant was de
re. de onhartstochtelijke. Kant was
wijsgeer volgens wien het in den
der samenleving ligt. dat de rede
hartstocht uitdooft, ja doodt. Maar
1 ziet, volgens Hoekstra, voorbij, dat
alle geestdrift een soort harts-
'btelijko toestand is. „Denkt de harts-
ten en affekten weg," zegt Hóekstra,
het geheele zedelijke leven verkrijgt
koud en beredeneerd, een soort van
elijk karakter, waarbij men zicli
bik gedraagt, -zonder innerlijk liet
'lijke lief te hebben." Kant achtte
dochten uit den boozo. Zoo ook het
e. verlichte Nederland van een vorig
b»<Tk. het schuchtere, het allerfat-
nlijkste liberale Nederland van Pietje-
het Nederland, dat niet wilde weten
kunst en niet van echte poezie en
van mysticisme, maar wel van veel
1 -Eindigheid, van wel overlegde here
nig, niet van zuivere rede, maar wel
wettelijkheid en zuivere vormen.
a zoover deze krentenlezersgeest de
vele Ncderlandsche samenleving had
''trokken en bedorven, was het een
were kreet des harten, de kreet van
iotIos-protestanten en roomsch-katho-
:,,n om herleving van den godsdienst
school en van de lithurgïe in de kerk,
uk het een kreet des harten was, die
'l1 om zelfbezinning in de wijsbegeerte,
hernieuwing van de heilige gemoou-
up der geesten bij theosofen en vrij-
Uelaren.
kuyper en Schaepman zijn niet énkel
unie rekenmeesters geweest, maar ook
udelvoerders van een Gideons-bende,
•ar liaar overdrijving heeft het vrij
zinnige Nederland wakker gemaakt.
Want hartstocht op zich zelf, da.t wil
zeggen hartstocht zonder teugel, is oen
sfec-ht leidsman en weet van geen op
houden.
„Zelfs de overigens goede hartstocht
stelt ons bloot aan het gevaar, om to t
e e n b 1 i n d. en o n z e d e 1 ij k d r ij v e n
in een of andere richting over te gaan."
(Hoekstra.)
De geestdrift der rechtsche partij in
ons land heeft opgehouden goeden heilig
te zijn, omdat zij niet „met klaar be
wustzijn aan de rede is onderworpen".
Het stelsel van uitsluiting der roomsch-
katliolieken en hun toegeven aan den
drang der vaticaansche geestelijkheid
om in ons land een kleinen roornschen
staat te willen stichten jn den staat, 't
stelsel van aansluiting der anthrevolu-
tionnairen aan diezelfde roornschen, die
onzen volksgeest willen wijzigen en ons
land willen overleveren aan den spaan-
schen geest, het zijn geen spontaan om-
liooggegroeide gedachte-kunstwerken ge
weest, maar politieke rekensommen,
voortbrengselen enkel van het sluwe
verstand, en wat er voor warmte in ligt
en hartstocht, doet niet denken aan den
hartstocht van hem die streeft naar een
goed doei in den samenhang van een
zedelijk leven.
In ons land hebben de rechtsche par-
tijen in hare tegenstanders door overdrij
ving', door alle kunstmiddelen eener
slechts naar winst vragende politiek bij
wijze van tegenstelling de geestdrift
doen ontbranden, waaraan zij zelve te
gronde zullen gaan.
Van een schipperen met hen of com-
Tjronüttceren is nu geen sprake meer.
Schaepman en Kuyper, om in deze ter
men saam te vatten de geheele groep
van geestelijken en leeken, die ons vrij
zinnig volkskarakter naar beneden wil
len ho.uden, Schaepman en Kuyper heb
ben op onzen rug geploegd, lange voren
hebben zij getrokken, maar de touwen
der boozen worden doorgesneden. Zoo
begint het al met de gemeenteraadsver
kiezingen.
De Bloemendaalsche gemeenteraads
verkiezing van de afgeloopen week is er
een voorbeeld van.
Met een élan als tot dusverre nog' niet
werd getoond, is tot verbazing dffFtCgen-
partij de heer .1. G. Laan, een liberaal, en
geen kerkelijk man, tot lid van den ge
meenteraad gekozen met een voor onze
gemeente overweldigende meerderheid
en dat boven een candidaat van rechts,
die alle aanbevelingen kon medekrijgen
behalve deze: dat hij was protestant. De
geest der samenleving is blijkbaar dat
liet in deze streek nu uit zijn met de
benauwende overheersching van de
roomschigheid.
Het blad van Pastoor Vlaming en de
zijnen heeft hier goed gewerkt.
Op dan Haarlemmers, abonneert ook
gij u allen op de „Nieuwe Haarlemsche
Courant", laat dien prikkel op u wer
ken en weldra zal onder uw bedrukt
gezicht de hartstocht voor de vrijheid bij
wege van tegenstelling' groeienen een
maal verscheurt ook gij weer de be
nauwde atmosfeer van roomschigheid,
die uwe stad beklemt.
Van Bloemendaal naar Haarlem, van
Haarlem over het geheele land ga nu de
leus
geen roomsclie meer in een gemeente
raad
geen roomsche meer in de provinciale
staten
geen roomsche of daaraan verwante
in de 2<J of 1° kamer, totdat z ij allen
rede hebben leeren verstaan,
die leert: geen kerkelijke staat in of
boven den ncderlandschen staat, wel af
scheiding. maar geen uitsluiting en geen
vijandschap uit oorzaak van het geloof.
'Wie niet hooren wil, moet voelen.
Helpt ook dat middel niet, dan zal te
zijner tijd al wat verplaatsbaar is aan
hunne zaak, naar buiten moeten worden
overgebracht, de vreemde nederzettin
gen. alle jezuïeten in de eerste plaats
opdat w ij weder kunnen a d e m-
halen: opdat, niet-dienstbare wijsbe
geerte, wetenschap en kunst, opdat de
vrije godsdienstzin kan bloeion.
Rome, d. w. z. de nu lieerschende door
den Spanjaard Merry del Val en de je
zuïeten gekweekte roomsche geest, dit,
Rome dit eenig thans in ons land gelden
de, immers over de katholieken in Neder
land de baas spelende Rome:
wil een staat vormen in den staat, is
dus sta atsgevaarlijk;
wil uitsluiting van andersdenkenden,
dus onverdraagzaamheid;
wil ijzeren discipline, dus k 1 e i n h o u-
d i n g desnoods cloor onder
drukking van de ge'loofsgenooteu
het wil de verstijving van ons
volk tot een werktuig, dienende tot be
houd der kerk.
Niet daartoe is Nederland zoo lang
boven water gehouden.
Als ook voor Nederland geldt, dat liet
zijne plaats moet zoeken om mede op te
bouwen de beschaving der nieuwere
volken, dan is de plaats van dit protes-
tautsche, dit zelfbewuste volk niet daar
waar slechts gestreefd wordt naar be
stendiging van oude vormen, maar daar
waar krachtige wisseling is van zuivere
nieuwe stof.
W eg met Rome is de leus die in de
eerste plaats elk katholiek goed-neder-
lander aan moet heffen, weg met den
geest van spaansche heerschzucht, weg
met de jezuïtische, of moorsche geest
van lijdelijke onderworpenheid. Katholie
ken van Nederland, staat op uit de doo-
den. Eerst daarna zal het mogelijk zijn,
met u eendrachtig samen te wonen.
Dit hebben althans de vrijlieidlieven-
den in Bloemendaal geleerd. De oude
eendracht brengt ook hun weer macht.
Zoo ga bet als een aanstekelijke ge-
gezondheid langzaam verder.
Zij die gelooven haasten niet, maar
werken. T.
Pinksteren.
-Een nieuwe aarde, in welke gerechtig
heid'woont!. Zoo zal, zoo moét het wor
den., Dal, 'belooft, dat verkondigt ons de
blijde pinksterdag. En de besten van ons
geslacht hebben hun kracht ingespannen
om dat woord tot waarheid te maken.
Zouden 'wij hen daarin niet navolgen?
Zeker, de gaven, de krachten, de talen
ten zijn verschillend onder de menschen.
En dat is goed ook. Laten wij maar met
hel onze, of het veel of weinig, groot of
kleiu zij, woekeren opdat de pinkster-
belofte vervuld, het pinksterideaal ver-
wezenlijk! worde. Klaag niet dat u uiet
geschonken werd wat aan anderen werd
verleend, maar doe met het uwe wat ge
kunt. Kan niet ieder in zijn huis, in zijn
kring liefde, geduld, zachtmoedigheid
beoefenenoorzaken van twist wegne
men. aanleidingen tot verdeeldheid voor
komen. den vrede trachten te herstellen
waar die verstoord werd? Eén talent
hebt ge maar misschien? En als nu uwe
nabijheid goed, opwekkend, verkwikkend
isals wie u ontmoet gevoelt dat door u
een goede invloed wordt geoefend wat
zoudt ge u dan beklagen? 'Werk en woe
ker ermede in de overtuiging dat het
bijdraagt- tot, den opbouw van het Gods
rijk op aarde, tot die nieuwe aarde, in
welke gerechtigheid woont. Want ook
dat schoon geheel zal bestaan uit dui
zenden kleine 'deelen, die aan elkaar pas
sen, die elkaar aanvullen de vrucht van
uw ééne talent kan daarin niet gemist
worden, zonder schade aan te brengen.
Een nieuwe aarde, in welke gerechtig
heid woont! Wat een lief en vriendelijk
beeld dat de blijde pinksterdag ons voor
houdt. 't Wil natuurlijk niet zeggen dat
de toekomst der menschheid onbeneveld
zal zijn enkel licht, zonder strijd.
Zonder strijcl geen leven en als de tegen
stellingen ophielden te bestaan zou liet
leven veel van zijn bekoorlijkheid en
waarde verliezen. Maar er wordt be
doeld dat de tijd zal komen dat meer
en meer allen het goede zullen willeu,
één geest, één zin allen zal bezielener
wordt bedoeld dat de tijd zal komen dat
allen naar zedelijke ontwikkeling als het
hoogste goed zullen streven. Die toe
komst wordt voorbereid door het heden,
gelijk het heden de vrucht is van het
verleden. Aan die voorbereiding moeten
ook wij deelnemen en daarom klinkt op
pinksteren ons waarschuwend liet woord
in de oorenwees gij geen wanklank, o
mensehenkind 1 Want ja wat men ook
zegge moge, hoevelen ook op onzen tijd
smalen of althans uit de hoogte erop
neerzien nooit is er een tijd geweest
waarin zooveel voor elkaar en voor ande
ren werd gedaan.
De middeleeuwen mochten kerken bou
wen en kloosters stichten, de nieuwe tijd
sticht bonden en genootschappen; de
middeleeuwen mochten geld inzamelen
voor uiterlijke godsvereering, de nieuwe
tijd zamelt gelden in om den sl offelijken
en geestelijken toestand van duizenden
in de maatschappij te verbeteren. Hij
sticht instellingen tol hulpbetoon, en
inrichtingen voor werkverschaffing en
voorschotbanken en pensioensverbonden.
Is het niet alles de vrucht van dènzelf-
den goeden en heiligen geest, die zich
richt naar de verschillende behoeften
der tijden, die banden en kluisters ver
breekt als ze niet meer noodig zijn en
op de aarde de gerechtigheid zal doen
wonen. Daarom gij, waar ge het heden
alzoo een gelukkiger toekomst ziet voor
bereiden, lach er niet om, spot er niet
mee, liaa.l niet medelijdend de schouders
op voor da.t alles, zeggende: wat zal het
geven, wees gij geen wanklank in het ac
toord van al die geestesuitingen. Maar
steun die pogingen, sla mede de handen
aan het werk, voor zooveel gij dat ver
moogt. Dan weet, ge althans dat uw
leven een doel heeft, waarvoor ge leeft,
dan helpt ge de profetie vervullen
een nieuwe aarde in welke gerechtigheid
woont
(Uit een pinksterrede.)
VOOR ONZE DAMES.
Wie van ons brengt niet eens een ellendige dag
door, een dag waarop niet alleen wij zelf onge
lukkig zijn, maar die wij ook voor anderen be
derven. Die kleine huiselijke twisten, zij vergal
len het leven! En als wij er aan terug' denken,
wat een nietige kleinigheid was dan de oorzaak
van zoo'n bedorven dag!
Het leven bestaat slechts uit kleinigheden. Van
af het aankleeden 's morgens, tot het ontkieeden
's avonds, het begin en het einde van den dag voor
ieder menseli, wordt de tijd daartusschen, door de
meeste menschen met daaraan gelijkstaande beu-
ze lingen, doorgebracht. Een aaneenschakeling'
van kleinigheden is het leven en dat kleine oor
zaken groote gevolgen kunnen hebben, geniet
wereldkundige vermaardheid. Van hoeveel belang
zijn juist kleinigheden! Wat al warmte en zou
brengen kleine liefdedaden, wat al verdriet en
jammer kleine onaangenaamheden. Zoo is het met
de dingen, die ons uit ons humeur en over streek
maken. Zij zijn zoo nietig, van zoo weinig betee-
kenis, dat twee dagen later, het moeilijk is zich
precies te herinneren, wat eigenlijk de oorzaak
van ons ongenoegen was, welke de wooiden waren,
die wondden 't is altijd het antwoord, dat den
strijd doet ontstaan 't zijn de speldenprikken,
die pijn doen en ontstemmen, die geluk onder
mijnen.
Gelukkig de tactvolle vrouw, die kleine onge
noegens weet te voorkomen en te vergeten, die
als ware haar gehoor van parelmoer, geen scherp
woord hoort, wier zilveren tong geen onwaarheid
spreekt, wier gouden hart geen kwaad denkt, die
daarbij trouw is als staal. Gelukkig zeg ik zoo'n
vrouw, gelukkig zij zelve, dubbel gelukkig haar
omgeving. Laat ons trachten dit „metalen" ideaal
nabij te komen. Slechts weinigen zijn geboren om
een groot werk te verrichten, het huiselijk leven
te veraangenamen en te verlichten, ligt in de
macht van ieder.
Better to strive and climb
And never reach the goal
Than to drift along with time
An aimless, worthless soul
Ay better to climb and fall
Or sow, though the yield be small
Than to throw away day after day
And never strive at all.
Die nooit volprezen hollandsclie zindelijkheid
Jan (tot zijn broertje)„Zeg wat heb jij een
vuile handen; 't lijken wel voeten."
Weet ge?
dat, wanneer vochtig zout op liet karpet ge
strooid wordt, alvorens te vegen, dit niet alleen
liet stuiven voorkomt, maar ook de kleuren op-
frischt?
dat, wat suikei in stijfsel, het plakken dei-
ijzers voorkomt?
dat, zeemleerlappen zacht en nieuw blijven, zoo
zo in zeepwater worden opgespoeld?
Ook zeemleeren handschoenen worden hard, als
zij alleen in water worden opgespoeld.
dat de beste manier om scheuren in glacé-hand
schoenen te naaien is: de scheur met den knoop-
gatensteek, fijn met zijde om te naaien, en dan
deze steken weer aan elkaar te hechten?
dat, wanneer men last heeft met het insteken
van een draad door een machine- of naainaald.
men iets wits achter het oog der naald moet
houden? MOUCHE.
Van twee kwad e,n.
De heer Jansen was bij een familie op bezoek.
Toen hij vertrekken zou, bemerkte de dame des
huizes, dat het regende.
„Mijnheer Jansen, blijf nog wat, tot het ophoudt
met regenen. Mijn dochters zullen dan wat op de
piano spelen."
„O, dank u, mevrouw, zoo erg regent het niet."