Bloemendaal, jtoarlem, Keemstede en omliggende plaatsen. ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR KANTOREN Bloemendaalscheweg 49. Tel. 1837. Bloemendaal. Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem. 6e jaargang. ZATERDAG 25 MEI 1912. No. 21 Het Prijs per halfjaar f 1.25 hij vooruitbe taling. Prijs per nummer f 0.10 Ueektloi Ad vertentiën 10 eents per regel bij herhaalde plaatsing korting. Oil immer bestaat uit 4 bladzijden. L S. Gedurende 3 maanden zenden wij u zonder kosten en zonder eenige verplichting om u later te abonneeren, ons weekblad toe, wanneer o ons den wensch daartoe wil te kennen geven. Gaarne ontvangen wij ook adressen van vrienden of bekenden van u die, naar u ver moedt, aldus met ons blad zouden willen kennis maken. De Redactie. N g is het nacht, m a a r d a a r v e r i.i indt reeds de dageraad. .Men heeft mij hard behandeld van der icngd af, zegge Israël, toch hebben zij mij ■t overmoeht. Ploegers hebben mijn rug beploegd, lange ...ren hebben zij getrokken. Jahwe is l i chtvaardig, bij sneed de strengen der boo -■ ii door." Vit psalm 121). ..Geestdrift is de gezonde hartstocht, ge- i kt door iets waarin de menseli terecht of i 11 onrechte een eeuwigen inhoud vindt." ..Tie allerheiligste geestdrift houdt ter- loiul op heilig' en goed te zi,n, als wij haar niet met klare bewustheid aan de rede mderwerpen. Iedere leertijd moet volstrekt iets heb- n. waarvoor hij geestdrift gevoelt, tot ii dood toe." Prof. Hoekstra. ..Hartstocht is liet zout des levens." Christiaan van Zweden. „Zoekt uwe plaats en bouwt mede op." II- rintja. .Zie hoe goed, hoe lieflijk 't is, wanneer ■ij, die broeders zijn, ook eendrachtig sa- - nvvonen. Daar heerschl Jali-ve den gen, leven tot in eeuwigheid. Uit psalm 133. est tiet' samenleving is een lcven- st, en is overal waar wij samen Wat do samenleving' zelve zal wor- i irclt in den geest der samenleving Sm kt. Wijsgeer en. leeren in liun zeden- wiiut zeden zijn niet anders dan de utcn der samenleving, waar de burchten zijn der samenleving en e verschillende richtingen in de ii ving daarlangs en danronihenen on en. Iilke tijd heeft z'n eigen wijs- Z'n wijsgeer die den geest der ing van zijn tijd verstaat. Wat kondigt is van den grootsten in- op zijne tijdgenoöten en op het -i.'icht. Na hem komt een ander, die 1 inzicht heeft, die den geest der ïleving beter verstaat en duide- vertolkt. 111 dien zin lieerscheu eeren over de samenleving, in de euw heeft bij ons te lande de wijs- Kant geheerscht. Kant was de re. de onhartstochtelijke. Kant was wijsgeer volgens wien het in den der samenleving ligt. dat de rede hartstocht uitdooft, ja doodt. Maar 1 ziet, volgens Hoekstra, voorbij, dat alle geestdrift een soort harts- 'btelijko toestand is. „Denkt de harts- ten en affekten weg," zegt Hóekstra, het geheele zedelijke leven verkrijgt koud en beredeneerd, een soort van elijk karakter, waarbij men zicli bik gedraagt, -zonder innerlijk liet 'lijke lief te hebben." Kant achtte dochten uit den boozo. Zoo ook het e. verlichte Nederland van een vorig b»<Tk. het schuchtere, het allerfat- nlijkste liberale Nederland van Pietje- het Nederland, dat niet wilde weten kunst en niet van echte poezie en van mysticisme, maar wel van veel 1 -Eindigheid, van wel overlegde here nig, niet van zuivere rede, maar wel wettelijkheid en zuivere vormen. a zoover deze krentenlezersgeest de vele Ncderlandsche samenleving had ''trokken en bedorven, was het een were kreet des harten, de kreet van iotIos-protestanten en roomsch-katho- :,,n om herleving van den godsdienst school en van de lithurgïe in de kerk, uk het een kreet des harten was, die 'l1 om zelfbezinning in de wijsbegeerte, hernieuwing van de heilige gemoou- up der geesten bij theosofen en vrij- Uelaren. kuyper en Schaepman zijn niet énkel unie rekenmeesters geweest, maar ook udelvoerders van een Gideons-bende, •ar liaar overdrijving heeft het vrij zinnige Nederland wakker gemaakt. Want hartstocht op zich zelf, da.t wil zeggen hartstocht zonder teugel, is oen sfec-ht leidsman en weet van geen op houden. „Zelfs de overigens goede hartstocht stelt ons bloot aan het gevaar, om to t e e n b 1 i n d. en o n z e d e 1 ij k d r ij v e n in een of andere richting over te gaan." (Hoekstra.) De geestdrift der rechtsche partij in ons land heeft opgehouden goeden heilig te zijn, omdat zij niet „met klaar be wustzijn aan de rede is onderworpen". Het stelsel van uitsluiting der roomsch- katliolieken en hun toegeven aan den drang der vaticaansche geestelijkheid om in ons land een kleinen roornschen staat te willen stichten jn den staat, 't stelsel van aansluiting der anthrevolu- tionnairen aan diezelfde roornschen, die onzen volksgeest willen wijzigen en ons land willen overleveren aan den spaan- schen geest, het zijn geen spontaan om- liooggegroeide gedachte-kunstwerken ge weest, maar politieke rekensommen, voortbrengselen enkel van het sluwe verstand, en wat er voor warmte in ligt en hartstocht, doet niet denken aan den hartstocht van hem die streeft naar een goed doei in den samenhang van een zedelijk leven. In ons land hebben de rechtsche par- tijen in hare tegenstanders door overdrij ving', door alle kunstmiddelen eener slechts naar winst vragende politiek bij wijze van tegenstelling de geestdrift doen ontbranden, waaraan zij zelve te gronde zullen gaan. Van een schipperen met hen of com- Tjronüttceren is nu geen sprake meer. Schaepman en Kuyper, om in deze ter men saam te vatten de geheele groep van geestelijken en leeken, die ons vrij zinnig volkskarakter naar beneden wil len ho.uden, Schaepman en Kuyper heb ben op onzen rug geploegd, lange voren hebben zij getrokken, maar de touwen der boozen worden doorgesneden. Zoo begint het al met de gemeenteraadsver kiezingen. De Bloemendaalsche gemeenteraads verkiezing van de afgeloopen week is er een voorbeeld van. Met een élan als tot dusverre nog' niet werd getoond, is tot verbazing dffFtCgen- partij de heer .1. G. Laan, een liberaal, en geen kerkelijk man, tot lid van den ge meenteraad gekozen met een voor onze gemeente overweldigende meerderheid en dat boven een candidaat van rechts, die alle aanbevelingen kon medekrijgen behalve deze: dat hij was protestant. De geest der samenleving is blijkbaar dat liet in deze streek nu uit zijn met de benauwende overheersching van de roomschigheid. Het blad van Pastoor Vlaming en de zijnen heeft hier goed gewerkt. Op dan Haarlemmers, abonneert ook gij u allen op de „Nieuwe Haarlemsche Courant", laat dien prikkel op u wer ken en weldra zal onder uw bedrukt gezicht de hartstocht voor de vrijheid bij wege van tegenstelling' groeienen een maal verscheurt ook gij weer de be nauwde atmosfeer van roomschigheid, die uwe stad beklemt. Van Bloemendaal naar Haarlem, van Haarlem over het geheele land ga nu de leus geen roomsclie meer in een gemeente raad geen roomsche meer in de provinciale staten geen roomsche of daaraan verwante in de 2<J of 1° kamer, totdat z ij allen rede hebben leeren verstaan, die leert: geen kerkelijke staat in of boven den ncderlandschen staat, wel af scheiding. maar geen uitsluiting en geen vijandschap uit oorzaak van het geloof. 'Wie niet hooren wil, moet voelen. Helpt ook dat middel niet, dan zal te zijner tijd al wat verplaatsbaar is aan hunne zaak, naar buiten moeten worden overgebracht, de vreemde nederzettin gen. alle jezuïeten in de eerste plaats opdat w ij weder kunnen a d e m- halen: opdat, niet-dienstbare wijsbe geerte, wetenschap en kunst, opdat de vrije godsdienstzin kan bloeion. Rome, d. w. z. de nu lieerschende door den Spanjaard Merry del Val en de je zuïeten gekweekte roomsche geest, dit, Rome dit eenig thans in ons land gelden de, immers over de katholieken in Neder land de baas spelende Rome: wil een staat vormen in den staat, is dus sta atsgevaarlijk; wil uitsluiting van andersdenkenden, dus onverdraagzaamheid; wil ijzeren discipline, dus k 1 e i n h o u- d i n g desnoods cloor onder drukking van de ge'loofsgenooteu het wil de verstijving van ons volk tot een werktuig, dienende tot be houd der kerk. Niet daartoe is Nederland zoo lang boven water gehouden. Als ook voor Nederland geldt, dat liet zijne plaats moet zoeken om mede op te bouwen de beschaving der nieuwere volken, dan is de plaats van dit protes- tautsche, dit zelfbewuste volk niet daar waar slechts gestreefd wordt naar be stendiging van oude vormen, maar daar waar krachtige wisseling is van zuivere nieuwe stof. W eg met Rome is de leus die in de eerste plaats elk katholiek goed-neder- lander aan moet heffen, weg met den geest van spaansche heerschzucht, weg met de jezuïtische, of moorsche geest van lijdelijke onderworpenheid. Katholie ken van Nederland, staat op uit de doo- den. Eerst daarna zal het mogelijk zijn, met u eendrachtig samen te wonen. Dit hebben althans de vrijlieidlieven- den in Bloemendaal geleerd. De oude eendracht brengt ook hun weer macht. Zoo ga bet als een aanstekelijke ge- gezondheid langzaam verder. Zij die gelooven haasten niet, maar werken. T. Pinksteren. -Een nieuwe aarde, in welke gerechtig heid'woont!. Zoo zal, zoo moét het wor den., Dal, 'belooft, dat verkondigt ons de blijde pinksterdag. En de besten van ons geslacht hebben hun kracht ingespannen om dat woord tot waarheid te maken. Zouden 'wij hen daarin niet navolgen? Zeker, de gaven, de krachten, de talen ten zijn verschillend onder de menschen. En dat is goed ook. Laten wij maar met hel onze, of het veel of weinig, groot of kleiu zij, woekeren opdat de pinkster- belofte vervuld, het pinksterideaal ver- wezenlijk! worde. Klaag niet dat u uiet geschonken werd wat aan anderen werd verleend, maar doe met het uwe wat ge kunt. Kan niet ieder in zijn huis, in zijn kring liefde, geduld, zachtmoedigheid beoefenenoorzaken van twist wegne men. aanleidingen tot verdeeldheid voor komen. den vrede trachten te herstellen waar die verstoord werd? Eén talent hebt ge maar misschien? En als nu uwe nabijheid goed, opwekkend, verkwikkend isals wie u ontmoet gevoelt dat door u een goede invloed wordt geoefend wat zoudt ge u dan beklagen? 'Werk en woe ker ermede in de overtuiging dat het bijdraagt- tot, den opbouw van het Gods rijk op aarde, tot die nieuwe aarde, in welke gerechtigheid woont. Want ook dat schoon geheel zal bestaan uit dui zenden kleine 'deelen, die aan elkaar pas sen, die elkaar aanvullen de vrucht van uw ééne talent kan daarin niet gemist worden, zonder schade aan te brengen. Een nieuwe aarde, in welke gerechtig heid woont! Wat een lief en vriendelijk beeld dat de blijde pinksterdag ons voor houdt. 't Wil natuurlijk niet zeggen dat de toekomst der menschheid onbeneveld zal zijn enkel licht, zonder strijd. Zonder strijcl geen leven en als de tegen stellingen ophielden te bestaan zou liet leven veel van zijn bekoorlijkheid en waarde verliezen. Maar er wordt be doeld dat de tijd zal komen dat meer en meer allen het goede zullen willeu, één geest, één zin allen zal bezielener wordt bedoeld dat de tijd zal komen dat allen naar zedelijke ontwikkeling als het hoogste goed zullen streven. Die toe komst wordt voorbereid door het heden, gelijk het heden de vrucht is van het verleden. Aan die voorbereiding moeten ook wij deelnemen en daarom klinkt op pinksteren ons waarschuwend liet woord in de oorenwees gij geen wanklank, o mensehenkind 1 Want ja wat men ook zegge moge, hoevelen ook op onzen tijd smalen of althans uit de hoogte erop neerzien nooit is er een tijd geweest waarin zooveel voor elkaar en voor ande ren werd gedaan. De middeleeuwen mochten kerken bou wen en kloosters stichten, de nieuwe tijd sticht bonden en genootschappen; de middeleeuwen mochten geld inzamelen voor uiterlijke godsvereering, de nieuwe tijd zamelt gelden in om den sl offelijken en geestelijken toestand van duizenden in de maatschappij te verbeteren. Hij sticht instellingen tol hulpbetoon, en inrichtingen voor werkverschaffing en voorschotbanken en pensioensverbonden. Is het niet alles de vrucht van dènzelf- den goeden en heiligen geest, die zich richt naar de verschillende behoeften der tijden, die banden en kluisters ver breekt als ze niet meer noodig zijn en op de aarde de gerechtigheid zal doen wonen. Daarom gij, waar ge het heden alzoo een gelukkiger toekomst ziet voor bereiden, lach er niet om, spot er niet mee, liaa.l niet medelijdend de schouders op voor da.t alles, zeggende: wat zal het geven, wees gij geen wanklank in het ac toord van al die geestesuitingen. Maar steun die pogingen, sla mede de handen aan het werk, voor zooveel gij dat ver moogt. Dan weet, ge althans dat uw leven een doel heeft, waarvoor ge leeft, dan helpt ge de profetie vervullen een nieuwe aarde in welke gerechtigheid woont (Uit een pinksterrede.) VOOR ONZE DAMES. Wie van ons brengt niet eens een ellendige dag door, een dag waarop niet alleen wij zelf onge lukkig zijn, maar die wij ook voor anderen be derven. Die kleine huiselijke twisten, zij vergal len het leven! En als wij er aan terug' denken, wat een nietige kleinigheid was dan de oorzaak van zoo'n bedorven dag! Het leven bestaat slechts uit kleinigheden. Van af het aankleeden 's morgens, tot het ontkieeden 's avonds, het begin en het einde van den dag voor ieder menseli, wordt de tijd daartusschen, door de meeste menschen met daaraan gelijkstaande beu- ze lingen, doorgebracht. Een aaneenschakeling' van kleinigheden is het leven en dat kleine oor zaken groote gevolgen kunnen hebben, geniet wereldkundige vermaardheid. Van hoeveel belang zijn juist kleinigheden! Wat al warmte en zou brengen kleine liefdedaden, wat al verdriet en jammer kleine onaangenaamheden. Zoo is het met de dingen, die ons uit ons humeur en over streek maken. Zij zijn zoo nietig, van zoo weinig betee- kenis, dat twee dagen later, het moeilijk is zich precies te herinneren, wat eigenlijk de oorzaak van ons ongenoegen was, welke de wooiden waren, die wondden 't is altijd het antwoord, dat den strijd doet ontstaan 't zijn de speldenprikken, die pijn doen en ontstemmen, die geluk onder mijnen. Gelukkig de tactvolle vrouw, die kleine onge noegens weet te voorkomen en te vergeten, die als ware haar gehoor van parelmoer, geen scherp woord hoort, wier zilveren tong geen onwaarheid spreekt, wier gouden hart geen kwaad denkt, die daarbij trouw is als staal. Gelukkig zeg ik zoo'n vrouw, gelukkig zij zelve, dubbel gelukkig haar omgeving. Laat ons trachten dit „metalen" ideaal nabij te komen. Slechts weinigen zijn geboren om een groot werk te verrichten, het huiselijk leven te veraangenamen en te verlichten, ligt in de macht van ieder. Better to strive and climb And never reach the goal Than to drift along with time An aimless, worthless soul Ay better to climb and fall Or sow, though the yield be small Than to throw away day after day And never strive at all. Die nooit volprezen hollandsclie zindelijkheid Jan (tot zijn broertje)„Zeg wat heb jij een vuile handen; 't lijken wel voeten." Weet ge? dat, wanneer vochtig zout op liet karpet ge strooid wordt, alvorens te vegen, dit niet alleen liet stuiven voorkomt, maar ook de kleuren op- frischt? dat, wat suikei in stijfsel, het plakken dei- ijzers voorkomt? dat, zeemleerlappen zacht en nieuw blijven, zoo zo in zeepwater worden opgespoeld? Ook zeemleeren handschoenen worden hard, als zij alleen in water worden opgespoeld. dat de beste manier om scheuren in glacé-hand schoenen te naaien is: de scheur met den knoop- gatensteek, fijn met zijde om te naaien, en dan deze steken weer aan elkaar te hechten? dat, wanneer men last heeft met het insteken van een draad door een machine- of naainaald. men iets wits achter het oog der naald moet houden? MOUCHE. Van twee kwad e,n. De heer Jansen was bij een familie op bezoek. Toen hij vertrekken zou, bemerkte de dame des huizes, dat het regende. „Mijnheer Jansen, blijf nog wat, tot het ophoudt met regenen. Mijn dochters zullen dan wat op de piano spelen." „O, dank u, mevrouw, zoo erg regent het niet."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1912 | | pagina 1