L. HOLZHAUS.
iaire
AUTOMOBIEL-TENTOONSTELLING.
OP ZICHTZENDINGEÜ.
Verkooplokaal
N/ SS AU LAAN f.
t I ijne en solide Lederwaren en Reisartikelen.
AMSTERDAM. HAARLEM. UTRECHT.
Groofe KouisSraat 35, Sa ij de Asaegang.
liter i J
r /t <Uv.V; ,Vr
Vaorts automobiel-liflors
viercylinder, 10x15 H. P.,
oorzien van Astor-motor,
Riet Zeniths carburateur
uiosch hoogspannnings-
iagneet, model Double-
!ëton. voor 5 personen,
uitmuntenden staat.
Te NYMEGEN flJuli-flSepf.iSI2 TAQfl-iFRr Ta
- - BEZOEÜT STAÏSD - - - - 1 nübIILl> V<U.
WOLSELEÏ Autocars - BIRMINGHAM
SCHNEIDER Automobielen - BESANCON
STOE1ER iiebte Auto's Sste Belastingklasse
ARIES Mrachtwagens ik Omnibussen. - - - -
HERINGA
WUTHRICH
nummers, door mejuffrouw J. de Clercq Van Weel
uezongen, zal het oordeel wel eensluidend zijn;
jir( was in alle opzichten een werkelijk, geestelijk
genot.
liet eerste was 't oud-nederlandscli lied van A.
Valerius, dat in tekst en muziek echt nederlandsche
eenvoudige krachtige vroomheid weergeeft. In
I, lied van Bach: „In Gott vergnügt" uit zich in
woorden en muziek het berustende,*" geduldige
«^.loofsvertrouwen van een lijdend, strijdend men-
'iikind, dat vrede vindt en „treulicli stille" is,
den tijd van Bach en ook nu nog). Het
het" van II. Wolff (woorden van Eduard
ike), is van den nieuwen tijd, 'tgeen in de
nonieën merkbaar is. Wolff schrijft hierbij
unin uiul innig" en zoo was de vertolking ook.
r hen, die 't niet hoorden, zal ik 't gedicht
rtaald weergeven:
..llerr, scliicke was Du willt,
Kin Liebes oder Leides.
Ich bin vergnügt dasz beides
A us' Deinen Handen quillt.
Wollest mit Freuden und wollest mit Leiden
Mich nicht überschiitten
Doch in der Mitte liegt holdes Bescheiden."
nin is met weinig woorden uiting gegeven
een echt remonstrantsche idee; niet uitslui-
't eehe, noch uitsluitend 't andere, „doch in
Mitte liegt holdes Bescheiden"; dit bedenke
in verband met „remonstrantseh"nooit één-
ig. Behalve in het „Gebet" trof mij ook als
remonstrantseh de volgende zin uit de feest-
iblz, 50 onderaan: Uit de Remonstrantseh Ge-
rmeerde gemeente te Haarlem) met deze woor-
Naar mijn overtuiging is de toekomst aan
geest, waarvan de broederschap steeds de
jster is geweest; den oorspronkelijken pro-
ntsciien geest in ons vaderland, den geest van
:e\ooialcven der op dogmatisch standpunt
lijken tegenover de geloofster/- der op dogma-
dandpunt preciesen", en blz. 51: „daar
k<- de broederschap aan die religiositeit die
partijschap en geloofsverdeeldheid het
-die van Jezus Christus stelt en verzoenend
w kf." Is dat ook niet echt remonstrantseh?
ils ,.het getuigenis van den levenden Chris-
Verder troffen wij de broederschapsgeest en
armonisch geheel van den avond en het groot
ind tussehen natuur (de bloemen en planten)
en religie. In alle deze vormen uitte zich
dezelfde geest.
r het afscheidsconcert op 30 Mei in de
Kerk, is in de dagbladen reeds zóó uitvoe-
geschreven, dat ik volsta met de mededee-
dat het een weemoedige plechtigheid was,
i l voor den heer Ezerman als voor degenen,
jii orgelspel jarenlang bewonderden. Het
hein aan te zien, dat hij moeite liad zijn aan-
ig meester te blijven, toen hij door ds. Bar-
ii erd toegesproken. Ds. Barbas vestigde de
i lit der omstanders vooral op de trouwe
ld-betrachting en bescheidenheid van den
■v Ezerman; in dat opzicht kon het jonge ge-
i' i t vooral een voorbeeld aan hem nemen. Laten
pen, dat het aldus zal geschieden en dat ook de
Ezerman nog jaren lang van zijn welver-
e rust z<al genieten, want hij heeft een
n arbeidstijd gehad.
n
VOOR ONZE DAMES.
levensgeluk is afhankelijker van hetgee;i
r OTIS, du li -v-aii ïrelg-etm ei i ouduin "i.. Wij
m i pen zelf onze atmosfeer. Is het niet iets
uirdigs, de atmosfeer van menschen' Let
ip bij een vergadering, welk een invloed er,
t binnenkomen al, van de sprekers uitgaat;
■i'. zou ze in Noord- en 'Zuidpolen, koude dou-
en warmtebronnen kunnen verdeden. Komt
i i.ind binnen die boos kijkt, iemand die vrieii-
lacht, iemand die gewichtig doet, of die ver-
l en ongenaakbaar kijkt, op en neer gaat
I ometer van liet publiek zij stijgt of daalt,
kter beïnvloedt méér omgeving, dan dat om
karakter beïnvloedt. Hierdoor laat zich
A ren de weldadige invloed van een opgewekt
't van een moeder. Hoeveel macht ligt
u"in, het te huis werkelijk tot een home, sweet
te maken.
i „Le Matin" las ik dezer dagen, naar aan-
van de komst onzer koningin, een aardig
t. van een franschman, die, o welkome uil-
1 ing, Holland nu eens niet van den boeren
men- en klompenkaut bezien had, maar die
vendigen indruk van de kleurenschittering
ilpenvelden met zich nam.
1 r wat hij van den „voedende en genees-
i.-ulitige tulp" vertelt:
i' komst van koningin Wilhelm!na brengt me
mijn jongste bezoek aan Holland, Amsterdam,
Schiedam, Utrecht, Dordrecht, Den Haag (welk
een vrede), Arnhem en Haarlem in herinnering.
Ik zie weer die bloemenvelden van duizenden
tulpen, violet, donker purper of amethyste, kar
mijn, lakröod, oranjerood, vermiljoen, chinèésch
geel, karmozijnrood, mauve, zilverwit en grijs,
zacht vloeiend gestreept, kelken, die als model
dienden voor den heerlijken beker, waarin de
bekoorlijke Hébé den goden van Olympia het am
brozijn aanbood.
Voor één dezer bloemen (bollen) offeren de
„fous tulipigrs", zooals men ze in dat land noemt
(deze benaming laat ik onvertaald, daar ik heusch
niet weet welke titel dezen heeren toekomt), zulke
sommen, als een pacha met drie staarten niet voor
het bezit van de mooiste circassienne zou over
hebben. Verstandige dwaasheden, daar de tulp
niet alleen bewondering wekt door haar indruk
wekkende schoonheid, maar omdat zij ook voe
dende en geneeskundige bestanddeeelen bezit.
Volgens Gessuer Linnaeus bevatten de bollen
der tulpen een heerlijk sap dat in liooge mate
voedend is. Bollen in asch gepoft, geven een ver-
rul* kelijken schotel. Bovendien kan men ze ge
bruiken als verzachtende pap bij ontstekingen."
De tulp als wondkruid. Wat een voornaam
geneesmiddel!
Weet ge treuriger vereeniging dan: een volle
beurs en een verarmde ziel, een groot huis en een
klein karakter, een mooie vrouw en een stompe
geest
Hebt ge muizen of ratten? Stop in de muizen
gaten pepermuntblad en kruizemuntblad, zij vlie
gen door de lucht daarvan weg. Behangers be-
liooren pepermuntblad en kruizemuntblad in hun
stijfsel te mengen, niet opermeent, dit is arsenic-
hoüdend, vergiftigt de atmosfeer van de kamer,
zoodat zelfs hygiënisch goedgekeurd papier daar
door gevaarlijk wordt; de muizen sterven er aan
en liun doode lichamen vormen achter het behang
een nieuw gevau
MOUCHE.
1) Men db a dat hman, die in
Nederland reisde, zyné familieleden twee eigenaardig
heden des lands t< id: ti Ipenb Hen eenlan^ turf.
Hij zou ten antwoord hebben gekregen, dat de u
hjj gezonden had, niet lekl i -smaak en en de tabak,
die hij er bij gedaan had iiiei te rooken was. De
onze medewerkster aangehaalde franschman schijnt het
beter te hebben getroffen. (Red. Bl. w.)
A e 1 b r e e h t. sbc r g, T ei rode en
V o g v l e n s n c k.
IX.
riswou Dl,. hand (U).
Woest duin Lei duin (1).
Wij zagen reeds dat labriëi Marceüs allo zor
gen en moeite besteedde -n zijn uitgestrekte
bezitting en als pr i nu i zorg hij >ok voor
den behoorlijken afvoer vaii water, waartoe hij
u. a. een vaart liet graven, met een -litis tot af
sluiting van het boezemwater. Dit water wordt
nog naar hem Mareelis vaart genoemd. Even
eens was Ini het. die eau zijn eigendem den naam
gaf van Elstvóni, naar het véh eb ihout dat hij
er vond. Een bijzond i adei cl) ing viel Mar-
celis in 166i te beurt. 1 «Juai van dat jaar be
zocht do weduwe van rins Wilh iu II met haar
10-jarig zoontje do latere koning-stadhouder
de stad Haarlem, waar zij '-enige dagen ver
blijf hield en bij deze gelegenjheid gaf het vorste-
J'ji: u verzoek van Mar
ei om Elswoat met 1 i bezoek te vereeren.
Mft om gevolg va koetsen reed de familie
d u 29steit duu- maand uaarheen. Een uitvoerig
ri lezenswaard verslag in de „Hóllandsche Mer-
van <l.:t jaar t ons zien, dat de ont-
v angst mee m cli in-erend was, waarbij den
jongen prins allo mogelijke buitengenoegens, wer-
«ten v.-rsclmit: ja zolïs organiseerde men in de
besloten warai la oen miniatuur jachtpartij,
we 1 ij oen joage tas werd losgelaten, die door
don j o.-tv en u'htervolgd en gevangen werd.
Ji'- 'v i i e in dien tijd nog niet lezen van het
uitreiken ui ridderorden en lintjes bij dergelijke
Z" ke o kou' we wel verzekerd zijn dat de
oali i ai genegenheid tussehen liet liuis van
v'i1 os, familie hechter werd. Vermoedo-
i'jk hooft Willem III zes jaar later Elswout nog
eoa bezocht, toen hij met den keurvorst van
1 ïrah'.b ubuig te Haarlem vertoefde.
Wij zullen hier de verschillende eigenaars in
itvro tijdon niet allen opnoemen, we zouden dan
vork hl zijn een afschrift te maken van het
;U"i winde opstel van wijlen prof. Rogge, dat onder
toreik van iederen belangstellende is. Een
«•uk I bijzonderheid zij hier nog vermeld. Een
i u vorstelijk bezoek had plaats in 1766 toen
Carol Christiaan van NassauWeillburg met
zijne gemalin Carolina, dochter van Willem IV,
Elswout met hunne tegenwoordigheid vereerden,
terwijl de heer Boudaan er twee jaar later Willem
V met zijne echtgenoote ontving, die toen hun
huwelijksreis door Holland maakten.
Het was vooral mr. Jacob Boreel, die in 1781
eigenaar geworden, de buitenplaats in den te-
genwoordigen toestand bracht. Uit deze familie
echter ging het grondbezit onder Overveen in
1805 over aan den lieer Willem Borski, koopman
te Amsterdam. Onder hem werd het bestaande
huis afgebroken en een nieuw gebouwd, naar de
plannon van Ziesenis, gehuwd met de bekende too-
neelspeelster Wattier. De dagen van het Fransche
keizerrijk bobben blijkbaar veel drukte aan de
bezitters van Elswout bezorgd, maar ook veel last.
De fransche officieren brachten er meermalen een
bezoek, doch stelden zich soms al bijzonder onbe
schoft aan door in de vijvers aldaar te baden,
onder de oogen der bewoners. Blijkbaar was de
roem van hot schoone buiten doorgedrongen tot
do keizerlijke familie, want, terwijl in Amster
dam Napoleon's intree luisterrijk werd gevierd en
ook de heer en mevrouw Borski zich voor dat doel
in Amsterdam ophielden, reed op een October-
middag van 1811 geheel onverwachts keizerin
Maria Louise met eenige „prachtige equipages"
de lindenlaan op en vertoonde zich aan de achter
gebleven engelsche gouvernante met het 10-jarig
dochtertje van den heer Borski, de latere mi-
vrouw A. F. Insinger. De handige gouvernante
gaf het kind in allerhaast eenige bloemen in de
blind, die deze der keizerin aanbood en vriendelijk
werden aanvaard met een „merci bien, ma
petite."
Na den dood van den heer Borski, bleef Els
wout bewoond door zijne weduwe tot haar dood
in 1846, toen het overging op haar zoon, den lieer
Willem Borski. Diens eenige zoon, die na zijns
vaders dood in 1881 eigenaar werd, deed het ge
noemde gebouw van Ziesenis afbreken en een
nieuw verrijzen, volgens het ontwerp van den
architect C. Muysken, dat, na diens overlijden in
1884 te Cannes, onvoltooid bleef. Sedert werd
Elswout het eigendom van den heer Borski's
zuster, mevrouw de weduwe David van der Vliet
Borski.
In het nummer van 23 December jl. gaven wij
verschillende bij zonder lieden omtrent Rolland.
Een voortgezet onderzoek leerde ons nog eenige
zaken, die men vergeefs in de verschillende
beschrijvingen zal zoeken. Men weet dat gewoon
lijk zonder meer wordt vermeld dat het huis in
1748 werd gesloopt en de grond gesplitst. Bij onzs
nasporingen vonden wij in de Oprechte Ilaarlem-
schc Courant van 30 Mei 1737 eene advertentie,
behelzende eene aankondiging dat 1 Juni d.a.v.
gerechtelijk zou worden verkocht de „oude hof
stad" Rolland. We leeren hier tevens uit dat de
„lieerlijcke iiuijsinge" o. m. bevat een koetshuis,
stalling, boerenwoning.boomgaarden, lanen, wei
en warmoeslanden, enz. Het in het rijksarchief
van Noordholland te Haarlem berustend, boelhuis
boek" van deze ambachten geeft ons weder nadere
bijzonderheden omtrent de genoemde slooping m
1748.
13 Januari van dat jaar nl. verkocht mr. W. J.
van Hoogondorp, als eigenaar het huis, de hof
stede Rolland om te sloopen. De verkoop ge-
•schJedde in 5 porceelen, n.i.
No. 1. Hermanus Gerritse 125,
No. 2. Gerrit van der Aa 220,
No. 3. Pieter de Boekhorst 200,
No. 4. Pieter Bos f 280,
No. 5. Id. id400,—
1225,-
De perceelen werden gecombineerd en door
laatstgenoemde gemijnd op 25,zoodat hij voor
1250 eigenaar werd van het geheel. Met de sloo
ping werd 15 Februari d.a.v. aangevangen. Deze
aanvullingen meenden wij in deze bijdrage niet
onvermeld te mogen laten.
Woestduin! Wie denkt hierbij niet aan hare
in de laatste jaren verkregen internationale
bekendheid. Maar in ons oog een treurige
bekendheid, want wij zijn zoo vrij te geloo-
ven dat de naam nog door talrijken met vloek
woidt uitgesproken. Hoevelen zijn hier niet te
gronde gegaan, moreel en financieel en hoe wei
nigen zullen op deze plaats, waar de speelzucht en
liet dobbelspel hoogtij vierden, er beter op zijn
geworden. En zijn er zulken geweest, dan ge
schiedde dit zeker ten koste van den ondergang
van anderen. Wij gelooven niet alleen te staan,
zoo we ons verheugd toonen dat het BloemendatiPs
gemeentebestuur was, dat krachtdadig ingreep en
de hier plaats vindende excessen den doodsteek
toebracht, door het verbod van wedrennen op
Zondag. De latere rijkswet verbande bovendien
dit bedrijf, dat in deze schoone, landelijke en rus
tige omgeving niet thuis behoorde. En werkelijk
de pessimisten hebben ongelijk gehad, toen ze be
weerden dat het aan den bloei van Bloemendaal
een geweldigen knak zou geven.
Woestduin is al betrekkelijk oud. 7 October
1713 werd het te Haarlem in publieke veiling te
koop gepresenteeerd en bezat toen reeds oude
brievenUit de verkoopacte van liet l.g. jaar
weten wij dat de hofstede eene oppervlakte had
van 11 morgen en 454 roeden en dat het behalve
het huis, een stalling, bestrating, beplanting en
landerijen bezat. Kooper werd Diederick Spey-
aart van Woorden voor 19.000,een prijsje
dat speculanten in den tegenwoordigen tijd zou
doen watertanden.
Toch was het blijkbaar in dien tijd een liooge
prijs, want toen in 1715 Jan Trip eigenaar werd,
betaalde hij er aan den genoemden vorigen eige
naar maar 16.000,voor.
Lang pleizier had de lieer Trip er niet van,
want twee jaren later verkochten de erfgenamen
bet aan Abrah. Cronihuijsen met een zoet winstje
van 4000,Wij liebben ons niet verdiept in
de genealogische zaken van dezen heer, alleen
weten wij dat Woestduin in Augustus 1751 door
Daniël ten ITove, zoon van vrouwe Johanna Maria
Cromhuijsen, weduwe van Melehior ten ITove, ab
'intestato werd aanvaard en dat in 1787 Jan
Louis van den Burcli or eigenaar van werd voor
35.000,Onder dezen prijs was echter nog
begrepen een huis met tuin, gelegen bij het Tci-
lingerbosch. Van de verschillende eigenaars uit
de 19e eeuw noemen wij o. a. mr. IT. S. van Wicke-
voort Crommelin, jhr. V. J. J. Barnaart en mr.
A. J. Enschedé.
ITet hieraan grenzende Leijduin bezit ook oude
papieren. De oudst ons bekende acte dateert uit
1630. We weten daaruit dat 1 Februari van dat
jaar Simon van Doijum en zijn echtgenoote Eli
sabeth Gerrits Sluijsdr. aan Gerard van Teijlin-
gen een hofstede verkochten met „huijs, beroh,
schuijr, bepotinge ende beplantinge" met om
streeks zes morgen land, gelegen „aen de Leij-
duijn". De koopsom bedroeg 3200,In 1643
kwam de bezitting, die toon een oppervlakte had
van 8 morgen en 543 roeden, in bezit van mejuf
frouw Anna Deijmans. weduwe van mr. Johan
van Bosvelt, in leven raad van liet ITof van Hol
land. Hoe de bezitting in waarde toenam, kan
blijken uit liet feit, dat Jolian van Romswinckel
er in 1698 eene som van 18.000,voor moest
betalen. Over de latere geschiedenis dier aloude
buitenplaats een volgend maal.
W. P. J. OVERMEER.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Victoria water O b e r 1 a h n s t e i n.
In het Lahnsteincr Tageblattvan 23 Mei
lezen wij het volgende:
Hedenmorgen kwam het nieuwe schip van (lp
maatschappij tot exploitatie van de Victoriaoron
op zijn eerste reis hier voor den wal en kondigde
kanonschoten het naderen van het fraaie met
vlaggen versierde schip „Victoria" aan.
Het, naar de nieuwste eischen, voor het verver
van mineraalwater ingerichte schip is circa 48
meter lang, 7 meter breed en 1.80 meter diep en
heeft een laadvermogen van ongeveer 500.000 flo.s-
sclien Victoriawater. Dit scliip zal voor het ver
voer van genoemd mineraalwater regelmatig va
ren tussehen Oberlahnstein en Rotterdam, alwaar
zich de pakhuizen voor Nederland en den export
bevinden.
De aanschaffing van zulk een schip is wel een
bewijs hoe het gebruik van Victoriawater, zoowel
in Nederland als in overzeesche landen toeneemt.
BLADVULLING.
Uit Vlaander enland.
De choclieteijt van de Felle Jannen was verga
derd in den „Plezanten Hof" veur ne concoers
van vierpooters.
De president Petrus Mulders deed zijn discours:
„Mannen," zeit hij, ,,'t en zijn niet veel peerden-
houders in ons choclieteijt, we zullen moeten ne
concoers van ezels doen; 't en mankeere geene
bij ons. Maar me moeten al wel 't akkoord zijn.
'k Zie da Gust Spoelman, Tieste Slapkousse en Leo
den Beef afwezig zijn. Ge moet-ze verwittigen,
want er en mag geen eenen ezel achterblijven; 't
es veur d'eere van 't korps."
,,'t Zal en schoone ezelsfeeste zijn," zeit de
sekretaris„ter zal veel volk komen naar kijken."
V.:.." -7" v
9P
18 e
te li
N .f:
i KOOPING TBffiAARLEM,
NSDA6 en a/'OKK8DAC1
1912.,, des
overs, fitaaii
VBiRsi
RIjffiT, J
19 Juni 1912 des
jur., ten oversftaan van 'der
s u. J. K, ViJiRsr
RSFELT,
Makelaar,
wa
Me
gel.
E)
M.
li;
P'
en
SE.'
lt
C. SA
koopei;
i die Tiagela/len door wijlen
•IV.' de Wd IK. HOEKSÏR A
FEllASriLVi, als kapitale
bocdienkr'ist met 4 deuren
ich. Notefoh. en Pitch pine
kuifkasten, linnen- en
kasten, 1'.uffetten, Notenh.
rartk, Sai onameublemenP'
eet- en s< iki. iftafels, Oiutisc-
kauapé'i j, erapeautls, !'au-
r. i'Is en stoelen, bedden,matrassen
dekens, glas- en overgordijnen,
Aa.ninster en andere tapijten, enz.
Schor,vsteenspiegels, gravures in
bisten, pendules, gaskronen enpr-
namenten. Aardewerk waarbij ont
bijtservies, porcelein, kristal- en
gl.i-.wnk, koper- en ijzerwerk,
keukengereedschappen, cylinder-
man: 's, groote Chatwood brand -
k ist, enz.
ereed voor proefritten op den
k dag.
eziehtiging Maandag 17 Juni
va 10 tot 4 uur.
ui 2 3 mó /Jirtten,
HAARLEM
