ROSTRA DE JONG
Pension gevraagd:
J. VAN WIJK.
L. YREUGDENH1L.
WARME en KOUDE SCHOTELS,
Corn. P. KRAA1J,
FRITZ WITTGREFE,
Versche Zalm
LEIDSCHEPLEIN 14.
AMSTERDAM.
HOTEL
SOUPERS
J. A F. Koderitsch.
MODERN BIOSCOOP THEATER.
BARTEUORISSTRAAT 10, - HAARLEM.
TUINSCHELPEN.
TUINGRINT.
DUINZAND.
RIVIERZAND.
Haarlemsche Bankvereeniging.
arbeid verrichten, zij staan bovenaan, naar
lien behoort te worden geluisterd, en zij die
zichzelf uitgeven voor „slechts praktische
I menschen" staan in het tweede gelid, en heel
achteraan .sleepen een sukkelend bestaan
voort zij, die in te gxoate omzichtigheid
(het uit haar kracht gegroeide flauwhartig
zusje van beleid) slechts negatieven arbeid
verrichten, door geregeld tegen te houden
maatregelen, die reeds lang wetenschappelijk
gegrond zijn bevonden. Zy zijn het, die de
akkers van liet maatschappelijk leven tel
kens weder vullen met stukken steen, zoo-
dal sommigen der werkers rniet toekomen
aan hun eigenlijk werk liet ploegen, zaaien
Ken eggen, omdat zij sterven voordat zij den
kiatsten steen uit den grond hebben opge-
dolven.
Doch daarom niet getreurd. Be waarheid
moet zegevieren, is liet niet dadelijk dan
later. Daar is ze de waarheid d. i. de geest
der werkelijkheid voor. Die geest liéerscht
[over de wereld gelijk de mensck over het
dier, kennis en niet gezag maakt macht
en zij die daarin gelooven haasten niet, hoog-
*ns zijn zij eenigszins droefgeestig, wan
neer uit de tegenwerking die zij ondervinden
blijkt, hoe weinig menschen er nu nog zijn
lie t weienschappelijkcn zin, met inzicht in
be teekenis van wetenschappelijken
ii d. Ach, hoe lang konden wij zoo door-
ij nu, uren en dagen achtereen, totdat in
elk die vatbaar is voor een nederlandscli goed
wo. rd, oen zenuw des verstands had ge
trild! Ter zake: wat. wij maar willen zeggen
is it de meeste menschen van de gevaar
lijk Leid va,n zoogenaamde infectie- of be-
sn itelijke ziekten en smetstof nog maar
ig weten, en wij achten het daarom
it wetenschappelijke gegevens bij te bren-
g *n, want een courant is er nu eenmaal
tot voorlichting van liet publiek. Wij
si; llen daarbij op den voorgrond, da,t wij
ui 't met andere gegevens komen of wensclien
t komen dat iedereen zich zelf in den
I* kwinkel zou kunnen verschaffen.
Dat de besmettelijke ziekiten in ons land
veel in er slachtoffers eisclien, dan men zoo
i doorgaans meent, blijkt o. a. uit liet vol-
ide s ukje door ons overgenomen uit deu
T a jaargang van het Tijdschrift voor Sociale
llja éne (redacteur-gérant dr. W. I'. Ruijsch).
illeen in de proviiicie Noordholland
L stic rve iu 1911 aan de navolgende lie-
smt'tti lijkc ziekten het daarbij vermeld aantal
jiaisoi li. Aan typhus TO, waarvan 29 in Am-
sterda u, aan roodvonk 8, aan mazelen 296,
waan 167 in Amsterdam en 33 in Haar
lem, m kinkhoest 207, waarvan 136 te
Amste lam, aan tuberculose 1910, dat is
ongeve r 13.31° der totale sterfte, aan dyph-
therie 59 personen, waarvan 36 te Amsterdam
én 7 te Haarlem (ibidem blz. 236 al. 4).
Tot v. or korten tijd bestond er in ons land
nog een strooming om te twijfelen aan de
gevaarlij beid van de z.g. gezonde bacillen
dragers oor hunne omgeving, (men zie daar
over iok ons artikel in liet nummer van
8 Jun: 11.). Ook in ons land. Doch reeds in
genoemd tijdschrift, afl. 7, jaaa-g. 1910 kon
worden aangehaald een beschrijving van
waarnemingen van den officier ran gezond
heid van liet franse lie leger, dr. Dorange, in de
„A n li a 1 e s dHygiene P u b 1 i q u e"
van April 1910 opgenomen, waaruit duidelijk
bleek, hoe ook gezonde individuen een bron
van besmetting met diphtherie-bacillen kun
nen zijn.
Uit de vak-literatuur is nog het volgende
geval bekend: Hij de lijfgarde in Stockholm
kwamen verschillende gevallen vain angina
voor Op 12 December 1894 vertoonde zich
een geval van typische diphtherie en van
dien datum tot Februari 1895 kwamen er
25 gevallen van voor. Het bacteriologisch
onderzoek was steeds positief Ondanks
directe overbrenging der patiënten naar het
hospitaal hield de epidemie niet op. Ilell-
ström verrichtte toen bacteriologische on
derzoekingen bij 15 soldaten, die roodheid in
de keel vertoonden; hiervan waren dr'e on
derzoeken positief. Daarna werd in liet zie
kenhuis een dienstmeisje opgenomen met
diphtherie. De familie, waarbij zij diende,
was volkomen gezond. Bij navraag bleek,
dat zij verloofd was met een sergeant van
de garde. Men verrichtte bacteriologisch
onderzoek bij dezen sergeant, die zelf vol
komen gezond was, en vond diphtherie-
bacillen.
Nu besloot men alle 786 soldaten te onder
zoeken en vond bij 151, dat was 19.2 °)'o,
diplitheriebacillcn. Alle bacillendragers wer
den afgezonderd en de kazerne ontsmet.
Hierna scheen de epidemie tot staan ge
bracht, Slechts één afgezonderde kreeg diph
therie.
Drie a vier weken later kreeg de doch
ter van een sergeant, diphtherie. De vader
was afgezonderd, omdat bij bacillendrager
was. maar had de voorschriften weten te
ontduiken en had 2 maal zijn familie bezocht.
Do vrouw van den sergeant vertoonde ook
roodheid in de keel en bacillen. Een 'familie,
dit* bij den sergeant inwoonde, kreeg ook
diphtheric. Xadat al deze personen afgezon
derd waren, liield de epidemie op, wel een
bewijs, dat men met de afzondering streng
moet zijn.
Om niet al te wijdloopig* te worden, wijzen
wij ten slotte op het jongste gezondheids-
congres te Middelburg, waar de directeur
van 's rijks Centraal Laboratorium te Utrecht
ii. een door tal van feiten gestaafde en ook
dom* deskundigen lévendig toegejuichte rede,
onder meer de volgende stellingen uiteen
zette
1. De diphtherie gaat in hoofdzaak over
vai. menscli tot mensch.
2. Tot de meest gevaarlijke smetstofdxa-
gers behoort de z.g. gezonde bacillendrager.
3. O ogenschijnlijk onschuldige smetstof-
dragers zullen nog eerder epidemie ver
wekken dan notoire (aangegeven) gevallen.
4. I)e zoogenaamde virulentie bepaling is
van geen waarde bij of voor de praktische
bestrijding.
5. Voor de bestrijding is liet opzoeken of
opsporen der bacillen door bacteriologisch
onderzoek een eerste vereisclite.
6. tlroote omzichtigheid en schroomval
ligheid is vereischt bij het verwerpen
van te nemen maatregelen.
7. Tijdelijke afzondering van bacillendra
gers heeft herhaaldelijk tot gunstige uit
komsten geleid.
8. De op dit oogenblik te Berlijn lieer-
schende en een gevaarlijk karakter dra
gende epidemie geeft ons te denken.
Wij zijn met deze aanhalingen, welke wij
ontleenen aan de aanteekeningen van oen ons
bekend lid van liet congres dat deze rede
persoonlijk aanboorde, midden in liet bran
dend vraagstuk omtrent de w ij z e van be
strijding van liet gevaar, dat smetstofdragers
opleveren, aangeland.
Een vo'gende maal zullen wij uit de weten
schappelijke literatuur van den laatslten tijd
het een en ander aanhalen.
John K e a t s.
De engel,(Tie dichter Kcats, van wien op een
andere plaats iu dit nummer sprake is, wer.l op
29 October 1795 geboren en werd niet ouder dan
24 jaar. Op 27 December 1814 stierf hij. De ma
gische regels: „A thing of beauty is a joy for
ever", maken de eerste strofe uit van het gedicht
Endymion, dat als volgt aanvangt:
A thing of beauty is a joy for ever:
Its loveliness increases; it will never
Pass into nothingness; but still will keep
A bower quiet for us, and a sleep,
Full of sweet dreams, and health and quiet
[breathing.
Therefore on every morrow, are we wreathing
A flowery hand to bind us to the earth,
Spite of despondence, of the inhuman dearth
Of noble natures, of the gloomy days,
Of all the unhealthy and o'erdarkened ways
Made for our searching: yes, in spite of all.
Some shape of beauty moves away the pall
From our dark spirits
FOTOGRAFIE.
In „Lux" van 1 Juli 11., liet tijdschrift der
nederlandsche liefhebbers-fotografen, is, ter
verwelkoming* van eiigelsche foto-vrienden in
ons land, liet volgende geestig iin drie ferme
en leuke teekeningen gevatte gedicht van
Ko Doncker opgenomen. TV ij geven het. voor-
loopig onvertaald.
Photographers of Great Britain to our shores
Be welcomeMay our hearty wish, come true,
That never you did spend a happier time,
Then when you were our guests in nineteen
[twelve.
The landscape waits and bathes in summer-
Xbeauty,
Our mills are waving their long stretched
[arms
To greet the friendly host and patiently
The cows will pose to have their portrait
[taken.
The healthy sunimcrbroczes, fresh and
[fragrant
With the smell of hay, be your companions.
The sailing ships on watery roads will glide
More stately than they ever did before
And proudly spread their white wings in the
[wind.
Still more majestical the clouds will seem
Like wise and knowing foreheads in the skies.
Or like a 'thundering war they will complete
The awful glories of the setting sun.
1
Oh, be not disappointed when you see
The Burgomaster wears no baggy trousers,
Nor woollen cap or many-coloured vest.
His daughters go in shoes and not in clogs,
Nor are they swathed in six and twenty
[skirts,
They do not skate with milk cans _on their
[heads.
The shrimps don't swim about the market
[places,
Nor can you go by yacht to any theatre,
Or sits the i>riest a fishing from the pulpit,
Our babies don't drink schnapps from
fe ed i ngbot ties
Nor do they smoke cigars, while in the cradle
They 're waiting for the gruel or a hath.
Their .Ma's don't do 'their shopping in a
[barge,
Going from store to store, towed through the
[streets
By horses, that are trotting on the roofs.
None of these marvels .shall your eyes behold;
But greater wonders are for you in store
"Wonders of art and craft and works
[ingenious.
And roaming through the country or the
[towns,
Abundantly adorned with old time beauty,
You'll many a time feel sorry that your bag
Couldn't hold a dozen or so more films or
[plates
Photographers of Great Britain Welcome!!!
KO DOXCKER.
TOONEEL.
Schouwburg J a n s w e g.
Met de a.s. haarlemsclie kermis treedt in den
schouwburg op „Het Ilotterdamscli Tooneelgezei-
schap", terwijl voor het volgend tooneel-seizoen
voorstellingen zijn afgesloten met. „De Koninklijke
Vcrceniging Het Nederlandsen Tooneel"; „N. V.
Het Tooneel", dir. Willem Boyaards; „Het Rot-
terdamsM Tooneelgezelschap", dir. P. D. van Eijs-
den; en „N. V. Opera- en Operette-gezelschap van
het Rembrandt-Tlieater".
Den 8sten November a.s. komt de beroemde fran-
sehe lie«ierenzangeres Yvette Guilbert een voor
stelling geven in den schouwburg.
ZONDER VERANTWOORDELIJKHEID DER
REDACTIE.
Mijnheer de redacteur,
Toen verleden jaar verschillende gevallen van
diphtherie te Bloemendaal voorkwamen, hebben de
ingezetenen met zekere geruststellende voldoening
de maatregelen gevolgd, die door het gemeente
bestuur werden genomen. Bacillendragers onder
de leerlingen der school werden geweerd, een ba
rak werd ingericht en een ruim crediet werd toe
gestaan ter bestrijding der gevaarlijke ziekte.
De maatregelen werden aanvankelijk met succes
bekroond, althans in dien zin, dat Bloemen «la al
geruimen tijd vrij van deze ziekte bleef. Sinds
cenige maanden is zij evenwel teruggekeerd en
ieder die meenen zou dat het bestuur der ge
meente zich haasten zou, dezelfde maatregelen te
nemen, die het vorige jaar met succes hadden ge
vorkt, vergist zich ten eenenmale. Wel wevd de
school, waar zich de ziekte vertoond had, tijdelijk
gesloten en ontsmet, doch van verdere maatrege
len hoorde men niet. Aan de scholen wordt niet
gevraagd of onder hare leerlingen bacillendragers
voorkomen, besmette kinderen nemen naast de
gezonden plaats en scheppen zoodoende een hoogst
ernstig en dreigend gevaar. Er moet, mijnheer de
redacteur, voor deze veranderde onverschillige
houding van ons gemeentebestuur een zeer gewich
tige reden bestaan en ik geloof, dat wij het recht
hebben deze redenen te kennen. Indien u mij in
deze eenige inlichtingen kunt verschaffen, dan zou
ik u daarvoor zeer erkentelijk zijn.
Dankend voor de plaatsruimte,
Hoogachtend,
W. BERDENIS VAN BERLEKOM.
Naschrift der redactie. Voor zoover wij bui
ten het ambtelijke lichaam waarvan wij deel uit
maken, om, weten, is de toestand waarop de ge
achte inzender doelt, feitelijk en wettelijk aldus:
De feitenVerkeerde toestanden in een naburige
gemeente deden bij het fel uitbreken van diph
therie in Bloemendaal in het najaar van 1911, hef.
gemeentebestuur krachtig ingrijpen. De heer S. H.
Biongersma, arts alhier, woonde zelfs een besloten
raadsvergadering bij om de heeren in te lichten
omtrent den aard der ziekte, in het bijzonder het
gevaar voor besmetting overgedragen door overi
gens gezonde personen en de maatregelen, die met
medewerking van de geneeskundigen ter plaatse
i n voor het publiek van overheidswege ter bestrij
ding van het gevaar waren te nemen. Over de
duizend onderzoekingen werden verricht en 111
December werd geen bacillendrager meer gevon
den, terwijl in October '11, het laatste geval van
dyphtherie over dat jaar werd aangegeven.
Dat het gemeentebestuur van Bloemendaal ge
heel is omgeslagen en in dit jaar zich gedraagt als
het bestuur dier naburige gemeente in het geluk
kig achter ons liggend tijdperk van zijn slechtst,
beleid, het is moeilijk daarvoor één aannemeliik
motief te vinden, er zijn er vele, doch alle schij
nen ons even bedenkelijk. De hoofdzaak zal wel
zijn drang van hotelhouders en exploitatie-maat
schappijen om niet de inkomsten te bederven door
„die malle zgn. wetenschappelijke fratserij", de
bacillenjacht, in het nut waarvan te gelooven,
moeilijk is voor menschen die alleen gelooven vat
zij zien. De mammon, die zich zelf altijd gaarne
noemt de man van de praktijk, staat hier lijnrecht
tegenover de wetenschap en de moraliteit.
De wet. De wet brengt de verantwoordelijk
heid door de gevolgen van handelen of stilzitten
in eersten en in laatsten aanleg in deze zaak voor
rekening van het gemeentebestuur, dat op dit ge
bied in ons land een zeer groote mate van vrijheid
bezit.
Tot het gemeentebestuur zouden wij dit «eggen:
kinderen verliezen kunt ge niet, want gij hebt ze
niet. Gij moet u dus indenken, vooistellen de
positie van ouders in deze gemeente die ze wel
hebben, kost dit denken u inspanning, d-.n moet
ge u maar inspannen, daar zijt ge voor. Trekt
men uw deskundigheid in twijfel, geen nood, des
kundigen telt ons land in overvloed, ook zijn ze
in uw nabijheid.
Hebt gij, gemeentebestuur, raadgevers, flie zeg
gen dat zij ,,'t niet weten?" zie dan om naar lieden,
die wel bewust hun weg gaan, omdat zij een oordeel
hebben, gegrond op studie en ervaring. Verwerp
den steun en bijval van lien, die, in schijn bereid u
krachtig te helpen, inderdaad hebben getoond den
ernst van den toestand niet in te zien, ja, achter
uw rug met den toestand spotten. Wees verzekerd,
dat de behartiging van het economisch belang van
de gemeentenaren in deze aan henzelf kan worden
overgelaten. Komt tot de overtuiging dat het uw
plicht is u een zelfstandig beredeneerd oordeel te
vormen, waarvoor gij de volkomen verant
woordelijkheid op u nemen durft. Besef uw
heilige roeping om overeenkomstig die plicht
te handelen, ten spijt van mogelijk" impopu
lariteit, opwinding van A. of erger van B. Ook
daarvoor zijt ge bestuur, dat weten moet wat het
wil en dien wil moet weten te doen eerbiedigen met
openlijke middelen.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
M u s e u m v an K u n s t n ij verhei d.
De afdeeling oud-perzische voorwerpen, waar
van het museum eene aanzienlijke verzameling
bezit, als voorwerpen in metaal, lakwerken, in
bout gesneden voorwerpen, inlegwerken, enz., wer
den in eenige afzonderlijke vitrines samengebracht
en vormen thans een bijzonder fraai geheel.
De afbeeldingen van weefsels zullen deze week
nog tentoongesteld blijven.
Zondag is de toegang kosteloos.
Een goed werk
Namens kommandant W. Ridsdel, leider van het
Leger des Heils" in Nederland, deelt men ons
mede, dat op Woensdag 17 Juli a.s.. des namiddags
om 2.30 uur de ofl'icieele opening van de nieuwe
maatschappelijke inrichting aan het Spaarne no.
'02 te Haarlem zal plaats hebben.
Deze inrichting heeft ten doel het onderdak en
voedsel geven aan dakloozen en liet verstrekken
van goed voedsel en logies aan hen, die zeer wei
nig bezitten om te betalen.
De inrichting is zoo ingericht, dat lint voor deze
zwervers een tehuis zijn kan, waar men hoopt hen
niet alleen stolielijk te zullen kunnen helpen, m ir
tevens hen zedelijk op te heffen.
De inrichting zal Donderdag 18, rij dar
Zaterdag 20 en Zouuag 21 Juli des namiddag
van 2 tot 5 en des avonds van 8 tot 9 uur ir.
belangstellenden te bezichtigen zijn
De ingebruikneming geschiedt op Maanda
Juli a.s.
VAN HIER EN DAAR.
De aartsbisschop Bettinger van Munchen 1 i
in den Rijksraad een pleitrede voor de jezuïeten
gehouden en, met een beroep op het voorbeeld dat
Engeland in dezen geeft, voor hen verlangd on
belemmerde vrijheid van werken. In de ,,M(in
diener Neuesten Naclirichten" van 4 Juli 11. is
een beiersche adellijke dame, die haar opvoeding
genoten heeft in het klooster van de orde van
Jezus, een orde die ongeveer dezelfde regelen heeft
als de jezuïeten, daartegen opgekomen. Gods
dienst, schrijft zij, is levensbeginsel. Bij ons in
Beieren daarentegen is hij sedert lang de stelsel
matige fanatiseering, ophitsing en onverdraag
zaamheid jegens andersdenkenden. Waar is bii
ons zachtheid, goedheid en verdraagzaamheid bij
de jongere geestelijkheid te vinden? Haar invloed
op het volk is in elk opzicht zeer groot. Levert
gij deze bevolking aan de jezuïeten uit, dan zullen
weldra resultaten verkregen worden, om er van
te gruwen. Thans worden zij slechts geduld. Laat
gij hen heer en meester worden, dan breekt de
strijd uit. De eene jezuïet, zegt zij, vertrouwt
in het klooster der jezuïeten den anderen niet-
Hoe zal onder jezuïetische leiding het spionneer-
stelsel, dat sedert lang in ons land lieerscht, zich
ontwikkelenAlleen de angst voor het dagelijksck
brood en voor de macht van het „Centrum" weer
houdt geestelijken en ambtenaren om kleur te be
kennen, d. i. de waarheid te belijden. Zij hoopt dat
haar schrijven beschouwd zal worden als een be
roep op het geweten van het volk en den aarts
bisschop zelf.
Alles gelijk het bij ons te lande is.
DELFLANDSCHE
R00MB0TERHANDEL.
Levering aan huis van
lste soort
ROOMBOTER, GOUDSCHE-,
LEIDSCHE- EDAMMERKAAS en
EIEREN.
Koningstraat 5. Telef. 166
HAARLEM.
MIDDELMOOTEN f 1.50 per 5 ons.
Verder alle soorten
ZEE- en RIVIERVISCH.
Teleph. No. 6798.
2e helft van Aug. voor 4
Dames en 1 Heer, gedurende
4 a 6 dagen, (2 a 3 kamers)
f 2,00 p. d. p. p.
Franco brieven onder motto
„Pension" aan J. J. VAN MAS-
TRIGT, Boekhandel, Arnhem.
li
li'""»"1i
Ondergeteekende beveelt
zich beleefd aan voor het
leveren van
ook voor 't leveren van
DINERS en
waarvan referentiën van
eerste huizen voorhanden.
Aanbevelend,
Hoogachtend,
Telefoon Intercommunaal 1695.
Eiken Maandag tot Donderdag
Extra nummers.
Programma van 12 tot en met 18 Juli.
1 Modern Bioscoop-Courant.
2 Willy wil zijn vader
genezen.
3 De jacht op Insecten.
Wetenschappelijke opname.
Deze zeer mooie wetenschappe
lijke film brengt de toeschouwers
op de hoogte met de geheimen der
jacht op insecten, door natuur-
verzamelaars.
Als Hoofdnummer
4 De lijdensweg van eene
vrouw. Eerste Afdeeling.
Groot sensatie-drama in 3 afd.
5 De lijdensweg van eene
vrouw. Tweede Afdeeling.
6 De lijdensweg van eene
vrouw. Derde Afdeeling.
Niemand verzuime deze film
te komen zien.
7. Jim wil een dag rust
hebben. Komisch.
Verwacht eerstdaags:
DE VIER DUIVELS.
Dir. W. GENNES ZOON-
HAARLENI.
Nassau straat 33.
Telefoon No. 1434.
MEUBELMAKERIJ - BEHANGEN.
STONFEEREN. BETIMMERINGEN.
VERHUIZINGEN en TRANSPORTEN.
Kantoor en Magazijnen
Brouwersvaart 106,
HAARLEM. Telefoon 748.
TEGEN BILLIJKE PRIJZEN.
VRAAG PRIJSCOURANT.
DEPOT
te BLOEMENDAAL,
by den Heer
Tel. 1339.
De goederen worden
eiken Maandag en
Donderdag naar Al
melo opgezonden en eiken Woensdag en Zaterdag
van daar terugontvangen.
Beste uitvoering, Spoedige aflevering.
Firma TEDING VAN BERKHOUT DE CLERCQ.
HAARLEM. HILLEG0M. LISSE en HAARLEMMERMEER (Hoofddorp).
EFFECTEN, COUPONS, PROLONGATIE, BUITENLAND-
SC HE WISSELS, INCASSEERING, DISCONTEERING
VREEMD GELD, REIS-CREDIETBRIEVEN, REKENING-
COURANT, DEPOSITO.
Bewaarinrichting (Loketten) te Haarlem.
Accuraat administrateur, vaste positie bij voorname Bank te Haarlem
bekleedende, wenscht zich met de
ADMINISTRATIE VAN VERMOGENS
te belasten. Uitstekende referentiën.
Brieven, adres van dit blad, letter SK,
