2229.
ALGEMEEN WEEKBLAD
ZEN.
Dit nummer wordt verspreid in 3000 Exemplaren.
lisbureau „De G'afee
Is
ON 1307.
Weekblad
U ZELF"»
VOOR
gloetnetidaal, Haarlem, jtcenistede en omliggende plaatsen.
KANTOREN
Bloemendaalscheweg 49. Tel. 1837. Bloemendaal.
Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem.
L S.
Jaargang.
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1912.
No. 37.
en s m a kje 1 ij k e
reranciers,
oon 1543.
EMBER gs 4n
Ischapsreixst!
c 40.5 Hag.
46.— 5
55.s
40.4
37.50 4
75.—io
,140.-13
50.— 6 3„
Tirol, Pyi e
ilië, Beiert
Budapest,
Zweden, iSr.
verblijfkosten zijr,
begrepen,
ig Hotels,
na kosteloos
5 AMSTERDAM, Tel- VI
DTEN TOE
iJDMET MEI
jE BESTEL-
EUR ZEER p
BfflBHBI
gehaald tei
Oude Onwi'i
ioemendaal-
laats
Het Bloemendoolseli Ueekblad.
Prijs per
halfjaar f 1.25
bij vooruitbe
taling'.
Prijs per
nummer f 0.10
Advertentiën
10 cents per
regel
bij herhaalde
plaatsing
korting.
Dit nummer bestaat uit 6 bladzijden.
Aan menig bewoner van Haarlem en
omgeving zenden wij dit nummer ter ken
nismaking met de vraag: wilt met uw
abonnement, met uw aanbeveling, met
uwe familie- en andere advertentie s, ons
blad steunen! of wij dien steun behoeven?
Dat is de vraag niet, wederkeerig hebben
wij, vrijzinnigen van elke gading, in deze
tijden elkanders steun allen noodig.
Door de omstandigheden, dehoon der poli-
ieke tegenstanders daaronder begrepen,
Het Bloemendaalsch Weekblad allengs
cworden het eenige in Haarlem en om
streken verschijnend blad, dat,de roomsche
pers niet medegerekend, een eigen meening
beeft en houdt en die durft verkondigen.
Het Bloemendaalsch Weekblad is inder
daad anti-roomsch. Het is niet anti-katho-
1 ek, dat wil zeggen ook den Roomsch-
k it kolieken als Nederlandsche burgers
d aagt het welwillendheid toe en een goed
hart, eene welwillendheid die echter door
d roomsche propagandisten en zeloten in
woerd en daad slechts is beantwoord met
odenlijke vijandschap en stille kuiperij.
Wij dragen daar geen roem op, evenmin als
da wij daarom treuren. De roomsche pro
paganda in de werkelijke wereld is nu een
maal de spits der roomsche kerk, die ook,
al groeit zij juist door tegenstand, toch
in het overwinnen van dien tegenstand een
beilsfeit ziet, waartoe zij vindt dat alle
middelen mogen leiden.
Maar Het Bloemendaalsch Weekblad is
daarom een blad, dat in een behoefte
voorziet. Want behoefte bestaat aan op
rechtheid. En wanneer al volgens som
migen overdrijving daarvan somtijds een
schaduw is, hoe grooter uw aller belang
stelling is, des te sterker gevoelt de redac
tie hare verantwoordelijkheid, die zij zeer
goed weet alleen gedekt te zijn, wanneer
ook in hartstochtelijke oprechtheid de
stem der rede door blijft klinken. Overi
gens hebben wij ten opzichte van ons
blad slechts te stellen, waarvan men zich
door volledige lezing van dit nummer kan
overtuigen, dat de inhoud, zij moge met
groote letter gedrukt zijn of met kleine,
goed wordt verzorgd.
Een ieder, die voor ons blad belang
stelling koestert, bewijze ons en ons aller
zaak een dienst door ons namen en woon
plaatsen op te gevenvan anderen in Haar
lemen omgeving OE ELDERS,aan wien wij
dit nummer eveneens ter kennismaking
kunnen toezenden, waarvoor bij voorbaat
onzen dank.
DE REDACTIE.
Ons hoofdadres is:
Haarlem, Gedempte Oude Gracht 63.
Kuyper begint te rekenen.
.,De geestdrift der rechtscke partij in
.,ons land heeft opgehouden goed en
„heilig te zijn, omdat zij niet „met klaar
„bewuvtzijn aan de rede is onderworpen.
„Het stelsel der uitsluiting (beter: af-
sluiting) der roomsch-katholieken en
■Inin toegeven aan den drang der vati-
lansche geestelijkheid om in ons land
n kleinen roomschen staat te willen
stichten in den staat, 't stelsel van
aansluiting der anti-revolutionnairen
„aan diezelfde roomschen, die onzen
„volksgeest willen wijzigen en
„ons land willen overleveren aan den
„spaanschcn geest, het zijn geen spon-
„taan omhoog-gegroeide gedachte-kunst-
werken geweest, maar politieke re
kensommen, voortbrengselen enkel
„van het sluwe verstand, en wat er voor
„warmte in ligt en hartstocht, doet niet
„denken aan den hartstocht van hem
„die streeft naar een goed doel in den
„samenhang van een zedelijk leven.
„In ons land hebben de rechtsche par-
tijen in hare tegenstanders door over
drijving, door alle kunstmiddelen eener
„slechts naar winst vragende politiek
„bij wijze van tegenstelling de geestdrift
„doen ontbranden, waaraan zij zelve te
„gronde zullen gaan.
,Van een schipperen met hen of com-
„promitteeren is nu geen sprake meer.
„Schaepman en Kuyper, om in deze
„te rmen saam te vatten de geheele groep
„van geestelijken en leeken, die ons vrij
zinnig volkskarakter naar beneden wil-
„len houden, Schaepman en Kuyper heb-
„bcti op onzen rug geploegd, lange voren
hebben zij getrokken, „maar cle touwen
„der boozen worden doorgesneden."
„(Psalm 129)."
Zoo schreven wij op 25 Mei 1912 in
ons artikel: „Nog is het nacht, maar
daar ver brandt reeds de dageraad".
Als om telkens en telkens kracht bij
te zetten aan onze woorden zijn daarna
telkens en telkens en worden nog voort
durend van roomsche en anti-revolution-
naire zijde daden gedaan, alle doelende
naar hetzelfde:
een roomschen staat te vormen in den
staat
andersdenkenden uit te sluiten
geloofsgenooten klein te houden, des
noods met onderdrukking
ons volk te verstijven tot een willoos
en gedachteloos werktuig, enkel die
nende tot behoud der kerk.
Na Mei is bekend geworden, dat
wederom tal van kloosters in ons land
zijn opgericht, na Mei is wederom sub
sidie verleend aan tal van roomsche
scholen, waar het onderwijs in kerkelijke
verrichtingen hoofdzaak, onderwijs in
nuttige maatschappelijke kundigheden
bijzaak is, na Mei zijn wederom duizen
den Nederlanders uitgetrokken in pro-
cessiën en bedevaarten waarin bijgeloof
zich uitte in tal van uit den heidenscben
tijd overgeleverde verrichtingen, naar
Anclernacli zijn ze getrokken om als
schreven wij liet jaar 1500 of daarom
trent- in éénen drom twee passen vooruit
te loopen en één achteruit, zóó een boe
len weg lang, hondérdduizende guldens
zijn verteerd geworden op den weg naar
en bij de grot van Lourdes als zou uit
een stuk steen en wat water en een
dure daarboven gebouwde .cerk iets
bizonders te verwachten zijn, dat iJien
met een eerlijk gemoed niet zou kunnen
verkrijgen door b.v. zich te begeven in
een ho-ekske met een boekskein Maas
tricht heeft een Mariabeeld, gelijk dit
bij de minst-ontwikkelde heidenen met
beelden geschiedde, eene aanbidding ge
noten als eene godheid, roomsche lieden
uit den nederlandsehen adel hebben met
getrokken sabels daaromheen gestaan,
als waren zij werkelijk van zins om iets
anders te doen dan in gezelschap van
andersdenkenden over dat beeld te zwij
gen, de bisschop van Haarlem is geëerd
als een gezalfde Gods, als zouden op zijn
wenk de sterren kunnen stilstaan of een
paddestoel een millimeter anders kunnen
groeien dan hij nu eenmaal groeitna
Mei heeft het den paus van Rome ge
liefd op het eucharistisch congres te
verkondigen dat de taak der roomschen
over de geheele wereld, dus ook in
Nederland, is, liet lichaam van den
mordernon staat tc drenken met het wij
water van den roomschen geest, door
alle poriën de huid te doen binngn drin
gen en het hart te doen naderen om den
vrijheidszin te dooven en den vroolijken
gang vau het bloed, ook in het neder
landsche volk, te stremmen, na Mei is de
zotheid van de stichting der roo-msch-
katholieke voetbal-vereenigingen ge
schied en herhaald, na Mei is opgericht
eene nederlandsche vereeniging tot aan
moediging en ondersteuning van de jezu
ïet en-missie in Nederlandsch-Ocst- Indië,
met een roomsch Tweede-Kamerlid aan
het hoofd, na Mei is de minister van
justitie openlijk te velde getrokken tegen
eene niet-kerkelijke vereeniging tot zede
lijke opvoeding en verzorging van ver
waarloosde nederlandsche kinderen, voor
wie eene kerkelijke opvoeding door nie
mand hunner nabestaanden wordt ge-
wenscht, na Mei heeft dezelfde minister
de Koningin in den mond of in de pen
gelegd de woorden, dat zij geen termen
vond te onderzoeken de beteekenis en
werking van liet onze rechtsorde onder
mijnende en als zoodanig bedoelde motu
proprio Quan.tivis Deligentia van
den italiaanschen paus, na Mei is in ons
geheele land door roomsche ambtenaren
en leeken openlijk afgegeven op, en in
stilte gekuipt tegen andersdenkende
ambtenaren en leeken, die duidelijk blijk
hadden gegeven de berekeningen van
Rome te begrijpen en zijn spel te
doorzien, na Mei is de domper van
vlaamsche bijgeloovigheid en volgzaam
heid gezet op de bewegingen van het
denkend deel van het belgische volk,
na Mei is -een fel-roomsche gekozen tot
voorzitter van de Tweede Kamer, na Mei
zijn ook de anti-revolutionnairen te rade
geworden, dat zij evenals in 1909 met
dit den nederlandschen, dat is vrijheid-
lievenden geest onte-erend spel wederom
willen mededoen. D-e woorden van zal
ving en zelfverheerlijking' worden door
dr. De Visser wederom uit de hokjes
gehaald, met christelijke honig worden
de ke-elen gesmeerd, de witte das wordt
wederom omgestrikt en men betreedt
wederom de preekstoel om politiek, het
podium om preeken ten gelio-ore te bren
gen, wederom wordt het binnenste buiten
gekeerd en wordt de re-de geslagen in
het gezicht en de kerkelijke hartstocht
gesteld in het midden van het staatkun
dig leven. Maar meent men rechts dan
werkelijk, da-t li-et nederlandsche volk,
voor zoover het de levensgeschiedenis
van Willem van Oranje en van zijne broe
ders nog kent, voor zoo-ver bet nog ken
nis heeft van wat hier de spaansche
geest eenmaal heeft te weeg gebracht
bestaat uit lama's instede van uit meii-
schen, uit mannen en vrouwen, die het
leven lief hebben, omdat zij weten hoe
zalig het 1-ev-en is in vrijheid en ver
draagzaamheid? Neen, men weet rechts
wel, dat 't anders is en daarom gaat de
groote leider, de arme groote man, de
Tweede Kamer uit en in de binnen
kamer. Niet om te bidden, Kuyper gaat
verlof nemen uit het woelige parlemen
taire levenom in stilte te kun
nen rekenen, om liet net, dat de ver-
kiezings-actis van 1913 moer omspannen
op alle mazen na te zien, om het bij te
breien, voor den bisschop te spélen, die
ongestoord, door een lijfwacht van
wereldlijke en kerkelijke trawanten om
stuwd, als door ©en oog-en en ooren dra-
genden muur heen de toekomstige bewe
gingen van vriend en vijand vooruit- te
vermoeden, vooruit te testuren, hier
reeds een mijn té leggen, daar den eigen
wal te versterken en om vanuit zijn aan
het oog der wereld onttrokken fort on
zichtbare voeling te houden met da-t
andere onzichtbare fort, dat der lioogere
roomsche geestelijkheid, die het protes
tantisme reeds in hare macht waant te
hebben en, bij den hemel, ook in hare
macht zal hebben, wanneer niet alles
wat de vrijheid mint opwaakt uit zijn
schijnbaren domme 1. Nederland let op
uw zaak
Het beeld van het staatkundig leven
van heden is een sloep. Jhr. Lohman en
dr. De Visser zitten aan de riemen,
voorin zit lachend de" paus van Rome,
hij ziet wel da-t Lobman en D-e Visser
hem den rug toekeeren, maar hij ge
voelt zich door hun riemslag krachtig
voortbewogen, -en aan het roer zit Kuy
per, niet als vroeger branieachtig met
matrozendas en wa-pperende linten-muts,
maar verborgen onder een afdak stuurt
hij in het donker. Hij stuurt waarheen ih'ij
wil? Neen. hij is maar ondergeschikt,
Hij heeft zich verkocht aan den man op
de voorplecht, aan hem is hij onderge
schikt, één verwijt uit diens mond kost
hem zijn plaats aan het roer. En in het
donker berekent hij daarom ook hoe hij
welgevallig is aan dien meester, dien
hij vroeger be-leedigde, en hij berekent
daarom nu rn-et dubbele scherpzinnig
heid. Het was hem vermoeiend zelf in
de zon te zitten, hij berekent nu
rustig.
Behooren wij tot de bemanning van de
sloep? Laat ons in alle kalmte de riemen
overnemen en als het moet ze die ande
ren des noods uit de handen
T.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Ernst W i 1 li e 1 m y.
Met- buitengewoon groote ingenomenheid kun
nen we melding maken van den declamatie-avond,
welke jl. Donderdag door den declamator Ernst
Wilhelmy gegeven werd met medewerking van
rnej. Henriette Roll, pianiste, in liot-el „Van ouds
liet raadhuis".
Wij mogen van de jonge kunst van dezen jeug
digen declamator ongetwijfeld zéér liooge ver
wachtingen koesteren, want in zijn praestatiën
hebben wij de onmiskenbare teekenen gezien van
een oeslist, en eenmaal tot voile ontwikkeling
gekomen zeker persoonlijk talent. Zijn kunst
is vooral natuurlijkhij lieeft een natuurlijk tem
perament, en bovenal een meermalen ontroerende
gevoeligheid. En zoo is hij een fijn artist: hij
voelt van 't begin tot 't eind ten volle de drama
tische schoonheid van liet gedicht dat hij voor
draagt, en zoo is zijn uiting niet alleen poëtisch-
geïnspireerd, maar ook doorleefd. Dit verraadt
den waren kunstenaar. Wij bemerkten dit voora.
in zijn prachtige voordracht van „Ein Begriihnis'
van Ujesjki. Met zeer groote bewondering geden
ken wij ook de declamatie van Wildenbruch's
„Ilexenlied", welke ongetwijfeld op alle aanwezigen
een diepen indruk heeft gemankt. Willielmy
lieeft dan ook inderdaad de geweldige dramatien
"an dit gedicht in indrukwekkende weergave ge
bracht.
Het fijngeestige van zijn talent schitterde we!
hizonder in Fontane's „Herr von Ribbeek" én
„Jean Bart".
Kort gezegd, Wilhelmy's praestatiën zijn een
succes voor hem geweest, en we hopen hein spoe
dig weer eens te hooren.
Mej. Henriette Roll gaf een zeer lofwaardige
vertolking van Max Schillings' muziek bij „Das
Ilexenlied", en een artistiek zeer hizondere uit
voering van Chopin's treurmarseli hij „Ein Be-
grabnis". ANDR.
Het kinderfeest der 1-Cent-Vereeniging is thans
bepaald op 18 September a.s. in den middag. De
lieer. Van Holst is zoo vriendelijk zijn zaal hier
voor beschikbaar te stellen.
De goochelaar Bamberg uit Amsterdam zal
komen om de kinderen op zijn wijze bezig te hou
den. 't Denkbeeld hiervan is afkomstig van mejuf
frouw Windhorst, die ook hiermede weder toont
een goeden kijk op die dingen te hebben.
Maar 't is lastig voor die goeie en zorgzame
juffrouw, dat er nog geen geld genoeg hij elkaar
is om liet feestje te maken tot wat liet behoort
tc zijn. Komaan, vrienden dezer kinderen
elk een klein beetje. Nog slechts enkele guldens
zijn er noodig.
Een groote taart kan ook gebruikt worden. En
zoo zijn er meer dingen
In ons laatste gemeenteverslag is een fout ge
slopen. Ter zake vau waterleidingbuizen te leggen
in grond van den heer G. J. van der Vliet (beter
gezegd van de maatschappij Oosterduin) werd door
de laatste raadsvergadering, niet op voorstel van'
mr. Jacometti besloten, gelijk wij stelden, dat ver
gunning werd gegeven de huizen te leggen, waar
tegenover de gemeente water zou leveren voor een
bepaalde woning tegen eene recognitie van 12,5(1
in liet jaar, maar wel, dat die vergunning werd
gegeven met de bepaling, dat de gemeente als re
cognitie water zou leveren aan de woning. Wii
achten in alle bescheidenheid die oplossing toch
niet gelukkig. Eene vergunning is eene eenzii-
dige wilsverklaring, welke uit haren aard een
zijdig te vervangen is door haar tegendeel, in casu
door het niet toestaan dat cle aan den grond
vreemde huizen daarin blijven liggen. Wil men
inderdaad de gemeente vrijwaren, voor mogelijke
van liet zakelijk recht van erfdienstbaarheid, of
huizen als het ware één met den grond, door hun
liggen in den grond te verzekeren langs den weg
va nhet. zakelijk recht van erfdienstbaarheid, of.
mocht zich in de nabijheid geen naburig erf dor
gemeente bevinden, ten luste waarvan die erf
dienstbaarheid te vestigen ware, langs den weg
van een zgn. harmonica-contract met de eigena
resse van den grond, waarhij deze zich er toe ver
bindt, niet alleen om de huizen in haar grond te
houden, maar ook om, opverbeurtc eener boete,
hun opvolgende eigenaren te dwingen tot een
zelfde dulden, en die weer zijn opvolger, enzoo-
voort.
Morgen, aldus bericht ons het bestuur van
„Bloemendaal Commando",, zal de jaarlijksclie
schietwedstrijd van den Bond van scliietvcreeni-
gingen van Haarlem en omstreken worden ge-
honden.
Witte Kruis.
O]) Dinsdag 17 September des avonds te 8 uur,
houdt de afdeeling Bloemendaal der vereeniging
„liet, Witte Kruis" hare jaarvergadering in liet
hotel „Welgelegen" te Bloemendaal. Deze vergade
ring dient onder meer ter behandeling van don
beschrijvingsbrief voor de 54e algemeene vergade
ring, welke op Dinsdag 24 September a.s. des
voormiddags te 11 uur te Amsterdam wordt ge
houden in het gebouw „Bellevue", Leidselieka.de 90.
liet hoofdbestuur der vereeniging stelt voor op
die algemeene vergadering onder meer te beslui
ten tot aankoop van een stuk boschgrond te Blari-
eum van ruim 4 bunder voor 3000,de bunder
en om daar te stichten een gebouw tot opname van
een 40 mannen en jongens. De bedoeling is alles
1 September 1913 gereed te hebben. Verder wil
men medewerken aan de uitbreiding en verbete
ring der ontsmettingsinrichting te Hilversum,
2000.bestemmen voor het aanschaffen van een
ziekenwagen te lloogkarspel. en van een zieken-
schuit te Purmerend, man-wil 400,bestemmen
om een goede arbeiderswoning te doen maken op
1 5 der ware grootte en deze op verschillende plaat
sen tentoonstellen; ten slotte wordt aan de alge
meene vergadering voorgesteld een overeenkomst,
aan te gaan met cle nederlandsche vereeniging:
„Het roode Kruis" voor den duur van vijf jaar,
krachtens welke aan deze vereeniging in geval