het aangevraagde, docli had bedenkingen tegen een
verharding met basaltpuin, hetwelk ook door het
beteeren, zeer duur in het onderhoud is. Spr. gaf
in overweging klinkers te gebruiken. Het kosten
verschil is onbeduidend, want per vierkanten
nieter kost basalt 1,75 en klinkers 1,90. Tevens
keurde de heer Laan het af, dat voor de voet
paden weder sintels gebruikt zullen worden. In
de plaats daarvan wil hij liever puin en grind aan
brengen, hetwelk fraaier, goedkooper en veel doel
matiger is.
Een langdurige gedaclitenwisseling ontstond.
B. en W. verklaarden zich voor een basalt-behar-
ding, daar dit landelijker staat, doch betoonden
zich niet onwillig met den heer Teding van Berk
hout mede te gaan, toen deze voorstelde den Dood
weg voor zoover deze vlak ligt, met basalt te
beharden, doch het hellende gedeelte, hetwelk
zicli splitst naar den Zwarteweg, met klinkers te
bestraten en dit te voorzien van rollaag en
voetpad.
De raad keurde de klinkers goed en verhoogde
de begrooting tot 35.000,
Punt 7„Het doen van betalingen uit den post
onvoorziene uitgaven", werd goedgekeurd tot een
bedrag van 339.100,
Hierna werd besloten, ter voorziening in de
kosten van:
liet leggen van waterleidingsbuizen naar en in
AerdenlioutBentveld
het verbreeden, verstrgten en gedeeltelijk ver
leggen van den Vogelenzangsclieweg;
het stichten van vijf beambtewoningen, met aan
koop van grond daarvoor;
het aankoopen van grond tot verbreeding van
de Korte Kleverlaan;
het koopen van grond voor de stichting van een
school en het aanleggen van een vuilnisbelt te
Vogelen zang;
het nemen van aandeelen in het kapitaal der
Noord-Zuidliollandsche Tramweg-Maatschappij
het aankoopen van een huis; en
de opheffing der tol te Overveen;
een geldleening aan te gaan van ten hoogste
twee honderd dertig duizend gulden, tegen een
rente van niet meer dan 4% °/0, onder bepaling:
1°. dat van deze geldleening jaarlijks minstens
zes duizend gulden zal worden afgelost, in 1914
aanvangende;
2°. dat de rente en aflossing zullen worden
voldaan uit de gewone geldmiddelen der gemeente.
Vervolgens had de vaststelling der derde sup-
pletoire begrooting tot een bedrag van f 339.100
plaats.
Buiten de agenda om bracht de voorzitter thans
ter tafel het aankoopen van de Bampelaan, ten
einde daarin waterleidingsbuizen te kunnen leg
gen. De raad besloot te dien einde van mevrouw
II. M. van Velsen, eclitgenoote van den lieer
C'. Itijnierse, alhier, voor een som van 4000,
deze laan aan te koopen, met de daarbij behoo-
rende bermen en de daaraan grenzende slooten,
voor zoover zij aan mevrouw Rijnierse toebehooren,
benevens een strook grond, uitmakende het ooste
lijk deel van het kadastrale perceel no. 2068, ten
einde de laan op een gelijke breedte te kunnen
brengen.
Aan de orde was thans de
Begrooting voor 1913
Met de uitgaven werd begonnen.
Bij den post „jaarwedden" werd door B. en W.
voorgesteld den commies-teekenaar een vergoe
ding voor woningkuur, groot 200,toe te staan.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
Bij den post „onderhoud van gebouwen", vroeg
de heer Bijvoet het woord. Hij verklaarde, tot zijn
leedwezen hierop niet een bedrag te zien uitge
trokken voor een nieuwe klok.
Algemeen gelach.
De voorzitter: Maar, mijnheer Bijvoet....
De heer Bijvoet: Zeker, mijnheer de voorzitter,
ik ineen het ernstig. Ik blijf van meening dat wij
een goed loopende klok hier hard noodig hebben.
Eeuigszins uitvoefig en onder aanhoudend gelach
van den raad, wijdde de heer Bijvoet over dit
onderwerp uit.
De lieer Laan kwam hem ter hulp door het
denkbeeld te ondersteunen.
De voorzitter was echter van meening dat de
klok in 't geheel niet noodig en boven lien veel
te duur was. De klok van de kerk loopt heel goed
en \oor;:iet in de behoeftj.
De heer Roozcn stelde voor de besprekingen
hierover thans te laten rusten en weder op te
vatten als de bouw van een nieuw raadhuis ter
sprake komt.
Aldus wordt besloten.
Bij den post „wegbesproeiing" vroeg de heer
Dc Roo van Alderwerelt of B. en W. al plannen
hadden gevormd ten opzichte van het stofvrij
maken der vegen.
Door den voorzitter werd medegedeeld, dat B
en W. binnenkort met het dagelijksch bestuur
van den Algemeenen Nederlandsehen Wielrijders-
bond een samenkomst omtrent deze aangelegen
heid zullen houden. Voor het oogenblik was het
dus niet mogelijk eenig antwoord te geven.
Bij d'-n post „jaarwedden van de nachtwachten"
merkte de lieer Laan op, dat volgens het oordeel
der financieele commissie de betaling dezer men-
schen met ƒ0,25 per uur te laag was. Spr. gaf
B. n W. in overweging hierin verandering te
brengen.
De voorzitter zegde dit toe.
Bij den post „toelage aan de Gezondheids-com
missie". begroot op ƒ365,10, drukte de heer Laan
zijn verwondering er over uit (sprekende namens
de financieele commissie), dat de bijdrage aan de
gezondheids-commissie elk jaar grooter wordt en
vroeg hoe dit komt.
De voorzitter zeide dit natuurlijk niet te weten.
B en W. krijgen van de gezondheids-commissie een
gespecificeerde begrooting en deze hebben zij zon
der meer te aanvaarden. Echter beloofde de voor
zitter de vraag van den heer Laan aan deze com
missie over te brengen.
De verschillende subsidies aan de vereenigingen
e. d. worden goedgekeurd.
Bij den post „kosten van het stichten van
schoollokalen", begroot op 51.000,kwam de
voozitter met de verrassende mededeeling, van
het. parochiaal kerkbestuur te Vogelenzang een
r.-k. school zal worden gebouwd. B. en w. miu-
den het diensvolgens raadzaam geoordeeld aan de
indertijd door den raad goedgekeurde plannen
voor een nieuwe openbare shool aldaar geen ver
deze uitvoering te geven, doch den toestand eerst
eens gade te slaan.
De heer Jacometti komt hier met klem tegen
op en zegt dat het hem leed doet en verwondert
Wij wijzen met nadruk op de sympathieke
woorden van mr. Jacometti, in onderwijszaken, in
zijn volle kracht van weldenkend, breed ontwik
keld en liberaal man, wien onze liberale raads
leden in die zaak hebben te volgen.
(Red. BI. W.)
dat van B. en W. en uit den raad stemmen op
gaan om het bouwen van een nieuwe school en
uaarmeue het veranueren van het leerplan te Vo
gelenzang na te laten. Het openbaar onderwijs
aldaar is steeds meer dan stieinioeuerlijic oeiian-
ueid, reeds sedert jaren heelt de schoolcommissie
er op gewezen, hoe erbarmelijk slecht de toestand
aiuaar is steeds meer dan stiefmoederlijk behan-
ue begrooting een post tot verbetering daarvan
uitgetrokken, maar ook even zooveel maien is van
de uitvoering dier goede bedoeling niets gekomen,
nu eens vond men aanleiding in dit, dan weder
in dat om alles te laten zooais het was. ü-en spre
kend bewijs van de weinige sympathie die ge
koesterd werd voor het onderwijs te Vogelenzang,
was wei dit, zegt spr., dat, ais een blijk van wel
willendheid jegens hem en omdat hij voor het
eerst in den raad zitting nam en de belangen der
schooi bepleitte, aan de kinderen op die school
goed drinkwater werd gegeven, niettegenstaande
over dat drinkwater reeds sedert jaren geklaagd
was. lioewel spr. ook nu nog ten zeerste
erkentelijk is en blijft voor dat bewijs van per
soonlijke sympatlie, zoo is daarmede tevens aan
getoond, dat meerdere belangstelling voor de toe
standen van school en onderwijs te Vogelenzaug
niet overbodig is.
Nadat eindelijk, aldus gaat mr. Jacometti onge
veer voort, na veel overwegen en wikken een vier
tal weken geleden het besluit genomen werd om
school en leerplan te veranderen, waardoor de
raad zich mitsdien uitsprak dat beide ten zeerste
verbetering eischten, wil men thans dat besluit
te niet doen, niet omdat dit alles niet meer noodig
is, doch omdat van het roomsch-katholieke kerk
bestuur de verklaring is gegeven, dat een bizon-
dere school zal verrijzen. Even goed als spr.
refereert zich aan het gezegde van den heer Van
fStolk voor een maand geleden geuit in vier
weken tijds een verandering van inzichten moge
lijk is gebleken, evengoed kan in twee jaar tijds
ook het thans wereldkundig gemaakt voornemen
gewijzigd worden; toen heette het dat te Voge
lenzang geen school zouüe komen omdat niet aileen
te Vogelenzang, maar ook aan de >Silk tegelijker
tijd een schooi zoude moeten komen wilde dat
bizonder onderwijs voor alle kinderen te Vogelen
zang bereikbaar zijn en daarvoor geen fondsen
waren, thans zal alleen te Vogelenzang zoon
schooi komen. Wat zal deze school het onderwijs
te Vogelenzang veranueren, indien zij een zuster
school Worat? VYelke aansprakelijkheid wordt en
is geboren uit de afgelegde toezegging indien, door
thans onvoorziene omstandigheden, verhinderd in
de uitvoering van het voornemen, geen school
geopend wordt? En nog, het wil spr. voorkomen
dat, waar B. en \V. met den raad alles uoen om
ue gemeente en ook Vogelenzang tot bloei en ont
wikkeling te brengen door het aanleggen van
mooie, goede wegen, door het aanbrengen van
water en licht, door het aansluiten aan de groote
verkeerswegen, het een eerste plicht is om tevens
te zorgen, dat het onderwijs gegeven wordt in
behoorlijke lokalen en volgens een aan de eischen
des tijds beantwoordend leerplan, daardoor
worden de mensehen aangemoedigd zich ergens te
vestigen. Beide zijn thans meer dan onvoldoende,
liet tegenwoordig lokaal scheurt, verzakt, de pri
vaten zijn slecht en onhygiënisch; de speelplaats
is te klein; voor het hoofd der school is geeju
vertrek waar bijvoorbeeld onder meer de school
artsen hun onderzoek kunnen verrichten, enz.
Mag men nu alles in dien toestand laten eenig en
aileen omdat de verklaring is gegeven dat een
bizondere school zal worden geopend? Noch lo
kaal, noch leerplan kunnen worden verbeterd met
beboud van de thans bestaande gebouwen; al wat
daaraan zoude worden beproefd is verknoeid geld
en verg'eefsche moeite. De kinderen zullen dus,
als alles loopt zooals men verwacht, nog min
stens twee jaar moeten verstoken blijven van het
geen hun rechtmatig toekomt en indien de beloofde
School de openbare school niet of niet voldoende
ontlast, moeten dan de slechte toestanden van
thans toch maar blijven bestaan?
Maar al komt de bizondere school te Vogelen
zang, dan nog meent spr., dat naast de school een
openbare school te Vogelenzang op haar plaats zal
/.ja. Spr. heeft met de geschiedenis van Bloemen-
daal, Overveen, Santpoort en nog zooveel andere
plaatsen voor oogen, aanleiding om te veronder
stellen, dat ook Vogelenzang zich zal ontwikkelen
en steeds meer kinderen om onderwijs zullen ko
men aankloppen. liet kan en zal zeer goed moge
lijk zijn dat, iets waaraan spr. zeg*t niet te twij
felen, als de bizondere school ingericht wordt
naar de eischen des tijds, zoowel de openbare als
de bizondere school zullen bloeien. Toen te Bloe-
mondaal de openbare school zou woorden vergroot,
is gezegd: „laten wij het niet doen, de christelijke
school wordt vernieuwd en dan zal de openbare
school blijken te groot te zijn"; zoowel de bizon
dere als de openbare school te Bloemendaal zijn
overvol, evenzoo zal het gaan te Vogelenzang.
Het is waar, die nieuwe openbare school te Voge
lenzang zal geld kosten en veel geld, doch een
gemeente als de onze kan dat zonder eenig nadeel
voor zich zelf bekostigen. Waar voor verfraaiing
duizenden worden uitgegeven, daar is plaats om
ook voor het onderwijs in den zak te tasten. Laat
de kinderen der minstbedeelden voordeel plukken
uit de gelukkige omstandigheid, dat zij in een
rijke gemeente wonen; geef hun èn goed school
lokaal èn goede leercursus.
Ten slotte zegt spr. dat het hem voorkomt, dat
de raad door schrapping van den thans in behande
ling zijnden post, iets doet wat niet overeenkom
stig zijn plicht is en daartegen verheft spr. zijn
stem.
l)e heer Van Holk zeide zieli met het
door den heer Jacometti aangevoerde
niet te kunnen vereenigen. Hij is innig
overtuigd, dat de openbare school dooi
de vestiging der r.-k. zal worden ont
volkt en zei verder, dat de bevolking
van Vogelenzang zich in de eerste jaren
niet noemenswaardig zal uitbreiden.
De heer Laan was va.n meening, dat
het onverantwoordelijk zou zijn indien
voor het kleine aantal kinderen dat op
de openbare school zou blijven, een duur
nieuw gebouw zou moeten worden ge
bouwd. Het geld van de belastingbeta-
lendcn mag hiervoor niet worden uit
gegeven. Bovendien was spreker van
meening, dat de school nog zoo slecht
niet is.
De heer mr. Jacometti weerspreekt dit
en herhaalt ongeveer het reeds door hem
gesprokene.
Na nog eenige bespreking-en wordt ten
slotte besloten van den post een memo
rie-post te maken en op de volgende
raadszitting het reeds goedgekeurde
plan te bespreken.,
Over de „Uitgaven" werd verder niet
meer gesproken, terwijl bij de behande
ling aer „lnüomsten", post 33, geld
leening f Jo.ciUo,veranderd werd. in
een post memorie.
Volvolgens werd de begrooting' 1913
met algemeene stemmen in haar ge
heel goedgejieurd.
Alvorens in geheime zitting te gaan,
vroeg de heer Laan bij de rondvraag
oi de aansenrjjvingen voor den raad niet
vroeger kontien worden verzonden, waar
door de leaen dan gelegenlieid zouden
verkrijgen, de punten beter te kunnen
Des tutteer en.
De voorzitter antwoordde, dat zulks
wel moeilijk zou gaan, omdat B. enW'.
op de vrijdagen vergaderen, tloch be-
lootüe liet verzoek in overweging te zui
len nemen.
Verder bracht de rondvraag niets ter
tafel.
MUZIEK.
Concertzaal „De Kroon", AVoensdag 16
October 1912, 8 uur; .soiree musicale,
te geven door den lieer E. A. Cats,
violist, Haarlem, met medewerking van
mevrouw C. E. Vogel, sorpaan, Hil
versum; en mejuffrouw Fanny Gelbart,
pianiste, Amsterdam; begeleiding dei-
liederen: mejuffrouw Betty L. de Leao
Laguna, pianiste,- Amsterdam.
i i f
Wegens andere muzikale plichten, kon ik het
eerste deel van dit. concert niet bijwonen en misw
dus 't genot van de uitvoering van: I. sonate F
majeur van W. A. Mozart, voor viool en piano. II.
La Légende de Loreley van A. Bertelin voor zang
en III. a. Légende van li. Wieniawski, b. Contra
Tanz van Beethoven (Burmester) en c. Burleska
van Josef Suk.
Het tweede deel hoorde ik wel. Mevrouw De
Vogel zong eerst twee liederen van M. Moussorgs-
kya. „Oh, raconte Nianiouchka" en b. „Fi done
hespiègle"beide liederen werden zeer goed voor
gedragen, levendig en met duidelijke uitspraak.
De muziek zou ik meer moeten liooren om er een
bepaald oordeel over te kunnen geven; nu vond
ik er veel „vreemd" in, 'tgeen niet te verwonderen
is, daar russisclie muziek niet altijd dadelijk te
begrijpen is, b.v. wonderlijke harmonieën ook in de
begeleiding en een weinig vloeiende melodie. De
twee liederen van Tiersot: „Pierre et sa Mie"
en „Margoton" vond ik veel beter te begrijpen.
Van deze twee was 't' eerste weemoedig (daar
Pierre en zijn vriendin beiden sterven) en de
„Margoton" is een „Chanson it danser, du XV siècle.
Hierin was heel eigenaardig liet dansrhythmus en
de melodie der zangpartij. De groote kracht van
mevrouw De Vogel ligt in haar uitstekende en
levendige voordracht; zij werd zeer goed begeleid
door mejuffroum Laguna, die hierin ook bewees
een goede pianiste te zijn. Tot slot hoorden we
nog: „Sonate c mineur" van Edward Grieg, voor
viool en piano, met veel vuur en technische vaar
digheid uitgevoerd door den heer Cats en mejuf-
frouw Gelbart. Aan beide partijen worden hooge
eischen gesteld; die Grieg-muziek is toch heel
eigenaardig en bizonder; aan zulke harmonieën,
intervallen en rhytlimische bizonderheden is Grieg-
muziek te herkennen; 't is iets heel aparts, dat
ook zijn bekoring heeft, hoewel niet iedereen van
dat „echt Griegsche" houdt. Mij dunkt, dat de
cocertgever en concertbezoekers (de zaal was
matig bezet), over dezen avond dankbaar en vol
daan kunnen zijn.
Over de muziek en voordracht in het gebouw
van den Protestantenbond, wil ik alleen meedee-
len, dat alle uitvoerenden hare welwillende mede
werking' verleenden. Daarom is een woord van
waardeering voor de toewijding en moeite hier,
dunkt mij, meer op zijn plaats dan een critische
bespreking van alle uitvoerenden en iiet gehoorde.
Vermoedelijk zullen de indrukken wel even ver
schillend zijn als de namen die op 't programma
voorkomen, ill. 1. duet van Rossini: 2. Verzen van
Gezclle, Swart, Pol de Mont; 3. aria van Mendels
sohn, Biblisches Lied van Dvorak4. sonate D.
gr. t.. no. 4 van IJaendel (viool en piano)5. Ca-
vatine uit „Freischütz" van "Welter: 6. Mainocht
vail BrahmsA eh Lieb, ich muss nun sollieden
van Richard Strauss: Wildmung van R.Schumann;
7. Nocturne van Goby EbcrhartMazurka van
A. Zarzyclci (viool en piano)8. Mit einer Primula
Vents van E. GriegSolveggs Lied van E. Grieg,
Sandmannchen van Brahms9. duetten van Hil
da eh, ;,Wer lehrte euch singen?" en Abschied dcr
Vogel.
Zou't niet ondankbaar zijn anders dan „welwil
lend" te schrijven over dezen avond?
Koninklijke Liedertafel „Zang en Vriend
schap", concert op Dinsdag 22 Octo
ber 1912, 's avond 8 uur in de muziek
zaal der sociëteit „Vereeniging" door
„Het Residentie-orkest" onder leiding
van den heer mr. Henri Viotta; solist:
de heer Lidus Klein (viool)leeraar
aan het Conservatorium te Zürich.
Dit concert van de koninklijke liedertafel werd
door het Residentie-orkest geopend met het „Wil
helmus" dat door het publiek en het orkest staande
werd aangehoord en uitgevoerd, 't Is en blijft toch
een krachtig en mooi lied, dat om meer clan één
reden ook een goed lied is om op een concert te
liooren. Het programma meldde als eerste num
mer „Fest-Ouverture" (over Thiiringsche volks
liederen) van E. Lassen. Op 51. Het eerste lied
was 't bekende: „Ach, wie ist's möglich dann,
dass ich dich lassen kann." In deze geheele Fest-
Ouverture heb ik de instrumenteerkunst van Las
sen ten zeerste bewonderd, b.v. de violen en hai-
pen; ook het gedeelte in marschtempo, evenals de
zachte melodiën, waarbij de violen begeleiding
speelden, en het laatste krachtige en pittige slot,
dat zoo frisch en vol klonk. Hierna volgde het
overbekende „Vioolconcert in D. gr. t." van L. van
Beethoven, door solist en orkest op buitenge
woon schoone wijze vertolkt. De violist heeft een
prnchtinstrument, dat hij meesterlijk bespeelt;
zoowel de zachte en fijne, als de forsche en krach
tige gedeelten waren heerlijk van klank. In de
„cadenz" van het „Allegro ma non troppo" had dc
solist alle gelegenheid zijn technische bekwaam
heid te toonen en het orkest en zijn leider bewe
zen uitstekend te volgen en te begeleiden. In hei
„Larghetto" heeft Beethoven (en de vertolkers
van dezen avond), wel bewezen, dat ware muziek
„liemelsch" is, in elk geval uit „bovenaardsche
sfeer" komend en in „liooger sfeer" brengend, in
het Rondo komt weer zijn frissche humor uit en
nog zooveel, waarin Beethoven onovertroffen is.
Na de pauze hoorden we „Tod und Verkliirung"
van R. Strauss, Op. 28. Deze uitvoering vond ik
bijzonder mooi, waarschijnlijk doordat het Resi
dentie-orkest zulke uitstekende koper-instrumen
ten heeft. Er komen vele mooie en fijne en zeer
gevoelvolle gedeelten in dit werk voor; ook deelen,
die „gewoon vreeselijk" zijn, vooral als men be
denkt, dat die arme jongeling in een „armlich
klei non Kahmier" ligt; 't past beter bij een slag
veld, zulke luicle trompetten, enz.! Vervolgens
brachten solist en orkest ten gehoore: „Varia
tions sur uii thème liongrois" van J. Hubay. Het
thema was wel echt liongaarscb, weemoedig, wild,
hartstochtelijk. Hiervan heb ik echter minder hoog
genot gehad omdat hierin de „virtuositeit" meer
hoofdzaak was dan bij Beethoven. Het slot van
't concert was het „Vorspiel Meistersinger" van
Wagner; dat was natuurlijk een „meesterstuk"
waarbij orkest en dirigent zich in al hun kracht
en grootheid deden hooren, want 't is bekend dat
mr. Viotta dc Wagner-dirigent bij uitnemendheid
in ons land is. Dit concert mag zeker wel tot de
allerbeste gerekend worden.
Het tweetal Hugo vou Hofmansthal Richard
Strauss, zorgt voor verrassingen, schrijft de muzi
kale medewerker van de N. R. Cl.; eerst die
twee geweldige tragedies van oosterscli bederf en
decadentie in Salomo en Elektra, toen pal daar
boven „Der Rosenkavelier"voornamen uit den
pruikentijd, die sierlijk een menuet dansen, lioof-
selie buigingen maken en wien toch ondanks alle
sierlijkheid en hoofscliheid geen mensclielijke harts
tocht vreemd is.
Nu zal van 24 Oct.. tot 3 November a.s. te
Stuttgart in het nieuwe „intime Theater" (zooals
Haarlem er eeu behoorde te bezitten en ook Am
sterdam nog niet bezit) een Riehard-Strauss-mu-
ziekfeest laats hebben, met model-vertooningen
van Fenersnot, Salome, Elektra, der Rosenkavalier
en het pas voltooide Ariadne auf Naxos, een
operatje dat opgevoerd wordt in het (naar Mo-
lièfe's Le Bourgeois gentelhomme bewerkt) Der
Burger als Edelmann, naar de bewerking van
Hugo von ITofmansthal.
Men leze het verhaal omtrent deze geestig0
mengeling van blijspel en ernstige opera in de
N. R. Cl. van Woensdagavond, en zij, wanneer
dit stuk naar ons land komt, daarop indachtig.
SPREUKEN.
De eersten, die met eene sleur breken,
loopen altijd eenig gevaar van schade.
(prof. Hamaker.)
Een slachtoffer is wie weet hoe het
hoort maar geen pit genoeg heeft om het
leven te dragen zooals het is.
Het beste wat men kan geven: aan zijn
vijand vergiffenis; aan zijn tegenstander
verdraagzaamheid; aan zijn vriend ge
negenheid; aan zijn kind een goed voor
beeld; aan zijn vader eerbied; aan zijn
moeder een gedrag, waardoor zij trotsch
op u wordt; aan u zelf achting; aan
iedereen liefde.
ROME IN DE GESCHIEDENIS.
Dit Neerlandia Catholica. Dit boek is een in
188S aan den paus Leo XIII aangeboden pracht
werk, waaraan door de nederlandsche roomsck-
katholieken geen kosten zijn gespaard en dat de
staat van het roomscli-katholicisme op 1 Januari
1887 weergeeft, in vergelijking met den toestand in
1857, toen de pauselijke hierarchic hier te lande
werd hersteld, nadat de staat daartoe de r.-k. kerk
de bevoegdheid had gegeven. Het werk is versierd
met tal van teekeningen, en op de eerste wordt
de nederlandsche maagd voorgesteld knielende
voor den breed glimlachenden paus, die zichtbaar
aangenaam verwonderd is, dat deze naar hij te
voren dacht ketterselie dienstbare, zich zoo blijk
baar van de dwalingen baars weegs had bekeerd.
Op het punt van verdraagzaamheid zegt het
werk, in verband met- de bij de onderwijsregeling
voorgeschreven eerbiediging van elkanders gods
dienstige begrippenHet eerbiedigen van begrip
pen is een onmogelijkheid, waar men op stellige
wijze den godsdienst beoefenen of leeren wil. en
verder: Christendom boven geloofsverdeeldheid is
oen droevig zinsbedrog en een rampzalige dwaling.
In het boek komen ook zeer mooie gedeelten
voor, zoo b. v. deze zinsnedeGod, die in Zijn
Almacht alles zachtzinnig, doch tevens krachtda
dig. in 's werelds loop beschikt heeft, enz. Hier
denkt men aan het latijnsclie suariter in modo.
fortiter in re.
Het kloosterleven wordt er genoemd: de hoogste
uiting der heiligheid van de door Christus ge
stichte kerk. Wij vonden er de volgende herinne
ring in aan BloemendaalOmstreeks het midden
der 13e eeuw hebben de Broeders der Allerheilig
ste Maagd en Moeder Gods Maria van den berg
Karmel, te Haarlem het eerste klooster gesticht.
Als zinspreuk bevat het boek o. a.quatitum
poles, tentum aude, (durf gerust te doen al wat
ge kunt doen).
Wij geven hieronder een lijst van de voornaam
ste achter in het boek voorkomende cijfers in 1887,
sommige met vermelding der overeenkomstige cij
fers in 1853.
1857 1887
Aantal r.-k. nederlanders pl.m. 1.150.000 1.500.000.
1887Bisdommen 5.
Dekanaten 72.
Parochiën 979.
Dienstdoende parochie-geestelijken en
rectoren 2055.
Communicanten 1853 839.236
1887 1.010.556
Nog niet aangenomen 1853 315.179
1887 392.853
R.-k. in 't algemeen 1853 1.144.415
1887 1.483.409
Kerken gebouwd sinds 1853 416
vergroot en hersteld 136
R.-k. begraafplaatsen 831
R.-k. elders gevestigd of niet „onder herdersche
zorg" 100.000.
Wij vreezen dat het laatste cijfer sedert 1887
zeer is toegenomen.
CHARIVARI.
Jammer, dat er van de lieéle cursus toen
niets kwam.
Aan de machinefabriek van Gebr. Stork Co.
te Hengelo (O.) is een technische cursus voor jonge
werklieden der fabriek geopend met 25 leerlingen.
De belangstelling in dezen cursus bleek zoo groot
te zijn, dat allen die zich daarvoor aanmeldden,
niet konden worden toegelaten.
E e li pleit vooi
s c li o
Aan een opstel van den
bic uwe Rotterdamschc Co
dienst en moraal, ontleent
ons oordeel, zeer lezensw
Gesteld: een kind heeft
en dat is herhaaldelijk gt
gestrait, krijgt uaarna ee:
meer dan een woord of ti
te bidden, dat God hem
meer zal gebeuren. Als e
eigen neigingen moet tra<
spelen, zal hij lichter teri
aan wanneer hij weet, in
een ontzaglijke, almachtig»
reed staat, nem te steune
Dus geen gevoels- er
maar zeer eenvoudige, rat
ucii, gegrond op psycholog
xxj sommige gevallen gew
doen steunen en waaro
opvoeding noodig hebben
stractie buiten lien om, mi
eigen zieleleven tehuis beli
Dat moeten de groote d
van den koran, de schrijve
geschriften over Godsleei
Het is niet aan te nemen
zinnig zouden zijn, dan t
monisten, de positivisten
die opkwamen in de denl
van de vrije gedachte, nie'
Mogelijk is, dat al die gi
bewust of onbewust, maa
dige overwegingen leeraa
De monist neemt op gro
en villi zijn kennis der g<
heelal zich spontaan gevo
ge wet der algemeene aai
hij zegt er niet bij, hoe i
wie haar gelastte. De g
een persoonlijke God het 1
kan gelooven aan sponta
geschreven 'staat in den 1
men van geloof, die beid
op eerbiediging.
Een heel klein beetje
God te onderwijzen, sckr
dig, maar dan zoo alg
later geen losscheuren n
de vraag, wien men dat
lk zou niet graag zien,
dienst moesten leeren va
onderwijzer en ook niet
besten onderwijzer, die
heeft gedaan en daarna
leerdheid, omdat het er
werd belast. De school is
ting voor het* aanbrehge
heid, liet ontwikkelen v
algemeen mogelijken zin
tieme zaken als godsdier
b. v. geslachtelijke voorli
van het huisgezin, van
de laatste.
Het congres voor zede
mij tot gevolg gehad, d;
a. De godsdienstige
overgelaten aan liet hun
godsdienstonderwijzer, d
b. De scholen behoor
het eischt, geheel onpar
dat geen enkele secte-1
dus ook niet bestreden
c. Afzonderlijk ondc
op onze scholen niet
worde onderwijs in nat
bij gelegenheid dienstbai
van de lessen van mora
Natuurlijk is op school
voorkomt in een van
eenigszins buiten gebrui
plaats. Daarin komt ee:
voor, waarin een arme i
dat van een rijke, die o<
die dan door den derwi
zien, dat Allah den rijk
hem. Zooals het verliaa
geeft.
d. Voor sommige mo<
is het gewenscht, het 1
bidden, opdat het steun
verkeerde neigingen. I
of dweepzucht!
c. De openbare sclioo
is, verdraagzaamheid as
Een officiëele
E s p e
Volgens dc officiëele
No. 10.023, wordt door
onderwijs m Bulgarije 1
den heer Krestanaff aar
nasia en paedagogische
de distiiets-sehoolinspec
Ook in China heeft dc
voi deringen gemaakt,
nieuwe minister van on
van de internationale 1
Peking een officiëele Ei
Aan het hoofd van den l
gingen in China staat t
sidenfc der chineesclie r
GODSDIENST.
Bijbelcriti
Over dit onderwerp v<
liberale bladen het ond
rijk genoeg voorkomt oi
lezers te brengen.
De historische critiek
clericalisme, waarbij d<
den priester komt in
onvermijdelijk voor wi
grondvest op uiterlijke
sen. Maar wie doet dil
meening, dat het opbou
of zedelijke overtuiging
o ig-vastgestelde feiten -
ken te zijn. Voor wie
inzien en erkennen,
bijbelcritiek voor het p
van zeer bijkomstig bel:
bijbelsclie verhalen en
waarde is voor hem zeei
schatten naar hun gees
niet over bekommeren
zijn, gelijk Jezus' toeln
er ook weinig om bekor
geschiedenis van den V
