pagtlijksdtc öpcditit
ZWiRISER's MAGAZIJN van FOTO-ARTIKELEN,
LANGENDONK Co.
BloemendaalövervccnZandvoori
jlaarlemAmsterdam.
Heeren- en Dameskleermakerij
f( Prijsverlaging
u PHILIPS LAMPEN.
Hoe bereikt men het eerst en het
best de uit O.-l. repatrieerenden
OCEAAN-EXPRESS
E. WEGELIN, Kenaustraat 11, Haarlem.
'x
Gebr. P. J. SCHUURING.
ELECTRO-TECHNISCH BUREAU
Bloemendaalsche weg 94.
K. VISSER.
Voorbeen LUKAS en VERBOOG
RECHT EN WET.
De a r b e.i d s w e t.
Op den len Januari 1913 zullen verscheidene
bepalingen der arbeidswet 1911 in werking
treden.
Een overzicht dezer bepalingen kan zijn nut
voor onze lezers hebben. Ze volgen hieronder:
De eerste vraag is:
Voor welke personen geldt de wet?
Voor drie groepen:
le. Kinderen, die beneden de 13 jaar of nog
leerplichtig zijn.
2e. Jeugdige personen, d. z. mannelijke of vrou
welijke personen beneden 17 jaar.
3e. Vrouwen, d. z. vrouwelijke personen van 17
jaar of ouder.
De wet geldt dus alleen niet voor mannelijke
personen boven de 17 jaar. Het is echter de vraag
of dezen de gevolgen niet zullen ondervinden van
de bepalingen, die gelden voor de z.g. beschermde
personen.
In sommige bedrijven toch zal het niet mogelijk
zijn mannelijke personen boven de 17 jaar langer
te laten werken dan de beschermde personen.
Wat nu bepaalt de wet omtrent de beschermde
personen?
le. Een kind beneden de 13 jaar, of nog leer
plichtig (dus al is het ook 13 jaar of ouder) mag
geen arbeid verrichten. Voor die kinderen mag
dus ook geen arbeidskaart worden afgegeven.
Een jeugdig persoon en eene vrouw mogen in
de fabrieken en werkplaatsen niet langer arbeid
verrichten dan 10 uur per dag en niet meer dan 08
uur per week. De dagelijksche arbeidstijd moet
vallen tusschen 6 uur des voormiddags en 7 uur
des namiddags.
3e. Een gehuwde vrouw mag des Zaterdags na
1 uur des namiddags geen arbeid verrichten.
Eenzelfde verbod van arbeid na 1 uur des Zater
dagmiddags geldt voor ongehuwde vrouwen, die
een huishouden te verzorgen hebben en daarvan
kennis hebben gegeven aan het hoofd of den be
stuurder van de onderneming.
4e. De wet schrijft voor beschermde personen
bepaalde rusttijden voor, wanneer zij meer dan
6 uur per dag arbeid in de fabrieken of werk
plaatsen verrichten.
Wordt meer dan zes uur gewerkt, dan moet ei
een rusttijd zijn van een uur voor lien, die op of
voor 6 uur des namiddags den arbeid eindinen.
Eindigt de werktijd na zes uur, dan moet er een
rusttijd zijn van ty, uur. Die rusttijd van één
uur of anderhalf uur mag volgens de bedoeling
van den werkgever niet verdeeld worden, b. v. één
uur om 12 en y uur om 4 uur is niet geoorloofd,
wanneer tot 7 uur wordt gewerkt.
5e. Rusttijden van minder dan y uur gelden
niet voor rusttijden, tenzij die zijn voorgeschreven
door het districtshoofd der arbeidsinspectie, die
volgens de wet het recht heeft rusttijden van ten
hoogste y uur voor te schrijven, alsmede de uren
aan te wijzen, waartusschen de wettig voorge
schreven rusttijden moeten gehouden worden.
6e. Beschermde personen mogen gedurende de
rusttijden niet verblijven op eene besloten plaats,
vaar alsdan de bedrijfsarbeid wordt verricht.
7e. Nog verdient de aandacht het volgende:
In twee gevallen neemt de wet aan, dat door be
schermde personen arbeid wordt verricht, tenzij
liet tegendeel blijkt.
a. Wanneer die personen worden aangetroffen
o]) eene besloten plaats, waar arbeid wordt ver
richt of pleegt te worden verricht.
b. Wanneer zij worden aangetroffen aan boord
van een vaartuig dat niet bestemd is tot vervoer
van reizigers.
Gedurende de schafttijden alsmede voor 6 uur
's morgens en na 7 uur des namiddags, mogen
de beschermde personen zich niet in de fabrieken
of werkplaatsen bevinden, ook al verrichten zij
daar geen werkzaamheden.
Bovenstaande bepalingen gelden voor alle be
drijven.
VOLKSGEZONDHEID.
Gezondheidscommissie gezeteld
te Bloemendaal.
Verslag der in October gehouden vergadering.
Voorzitter: de heer J. Mullemeister.
Bloemendaal.
D. 550. De ingekomen brief van B. en W. over
stank Bloemendaalsclieweg 110. 137c, wordt voor
kennisgeving aangenomen.
D. 588. De heer Scherpenberg, chemicus van
het Koloniaal Museum, ter vergadering gekomen,
deelt mede, dat road-oil een petroleum-distillaat is
en organische stoffen, voornamenlijk uit koolwater
stoffen bestaande, bevat. Deze viscote stof droogt
niet op. Besloten wordt dat het deskundig lid der
commissie deze zaak nog verder zal onderzoeken.
D. 593. Het ingekomen besluit van B. en W,
omtrent de drinkwatervoorziening in de bleekerij
dn wed. Gehrels, wordt voor kennisgeving aan
genomen.
D. 595. De mededeeling van den deskundige
omtrent den kelder in het huis aan de Hartenlust-
laan no. 11, wordt'voor kennisgeving aangenomen.
1). 596. Besloten wordt in zake klacht drink
water Tramweg no. 15, Aerdenhout, B. en W. een
gemotiveerd advies te zenden.
1). 597. De mededeeling van den deskundige
over de rioleering bij het huis aan den Bloemen
daalscheweg no. 142, wordt voor kennisgeving
aangenomen.
Haarlemmerliedec. a.
D. 10. Besloten wordt aan den deskundige op
te dragen de woningstaten na te zien.
I). 570. De verzonden brief aan B. en W. in
zake het afbreken van perceel wijk C no. 45, wordt
goedgekeurd.
D. 604. Besloten wordt dat in zake klacht
drinkwater Nie.-Beetsstraat no. 4rood, een monster
water zal worden genomen ter keuring.
Heemstede.
D. 130. Het verzonden advies aan B. en W.
in zake woningen G. J. Stappers, wordt goedge
keurd.
D. 274. De verzonden brief aan B. en W., over
bet drinkwater in de huizen Kerklaan dos. 57 en
59, wordt goedgekeurd.
D. 461. Het ingekomen rapport van den hoofd
inspecteur wordt goedgekeurd, en wordt besloten
;ulks ZEd. te berichten.
D. 579. De mededeeling van den deskundige
over het verbeteren der woningen Glipperweg nos.
42 tot en met 56, wordt voor kennisgeving aan
genomen.
D. 585. De mededeeling van den deskundige
over verbetering der woningen aan den Glipper
weg' nos. 76 tot en met 82 wordt voor kennisgeving
a.ngenomen.
D. 592. De mededeeling van den deskundige
over stank in het huis Berkerodestraat 110. 25,
wordt voor kennisgeving aangenomen.
D. 599. In zake stank slootje Bronsteeweg.
wordt besloten te trachten deze za -.k in der minne
V regelen en wordt de zaak in handen van den
deskundige gesteld.
D. 601. Besloten wordt in zake het verbeteren
der woningen Camplaan nos. 35 tot en met 39,
aan B. en W. een gemotiveerd advies te zenden.
D. 605. Naar aanleiding van de klacht over
drinkwater in het huis aan de Camplaan 110. 5j,
wordt door het betrokken lid medegedeeld, dat de
eigenaar het perceel op de gemeente-waterleiding
zal doen aansluiten.
Schoten.
1). 513. Het ontwerp-bouwplan van den inspec
teur D. E. Wentink, wordt goedgekeurd en dien
overeenkomstig zal worden geadviseerd aan R.
en W., nadat de heeren Pauw en Van den Arend
Int met den Burgemeester hebben besproken.
D. 564. In zake drinkwater huis Bothastmat
do. 131?-ood, wordt besloten B. en W. een gemoti
veerd advies te zenden.
D. 586. De ingekomen besluiten van B. en W.
ovcj het verbeteren van woningen, worden voor
kennisgeving aangenomen.
D. 587. De ingekomen besluiten van den raad
over onbewoonbaarverklaring van woningen, wor
den voor kennisgeving aangenomen.
D. 598. Besloten wordt B. en W. te adviseeren
in overeenstemming met het rapport van den des
kundige.
D. 600. De mededeeling van den deskundige
dat het privaat in het huis Schoterweg no. 150rood
in orde is gebracht, wordt voor kennisgeving aan
genomen.
Z a n d v o o r t.
D. 349. De voorzitter deelt mede dat het labo
ratorium-Vorstman is opgeheven en opgelost in
het laboratorium van Haarlem.
De voorzitter deelt nog mede, dat de duinwater
leiding in gebruik is genomen.
D. 562. Omtrent de klacht van rook wordt be
sloten den klager te verwijzen naar B. en W. met
verzoek nadere bepalingen aan te geven ingevolge
de Hinderwet.
D. 582. In zake stank beenderen, deelt de heer
Gunters mede, dat de beenderen iederen dag wor
den verzonden en de klagers nu geen last meer
hebben.
D. 594. Besloten wordt omtrent de melkveror-
dening, dat het betrokken lid een nader onder
houd met het gemeentebestuur zal hebben na ont
vangst van een afschrift der verordening.
D. 602 en 603. In zake de jaarwedde der ge
meente-geneesheer en en schoolartsen wordt beslo
ten, nu de raad reeds een besluit heeft genomen,
niet meer van advies te dienen.
Diversen.
D. 467. Naar aanleiding van het niet goed
keuren der rekening over 1911 door B. en W. van
Bloemendaal, wordt besloten de beslissing van
gedeputeerde staten in te roepen.
D. 546. De ingekomen brieven over de raming
voor 1913 worden voor kennisgeving aangenomen.
D. 591. Besloten wordt naar /aanleiding van de
ingekomen besmettelijke-ziektenkaarten, een nader
onderzoek in te stellen, allereerst te Haarlemmer-
li ede c. a.
R o 11 e r d a m, de s t a il d e r
toekomst.
Een medewerker van De Nieuwe Courant braclu
dezer dagen een bezoek aan de, rotterdamsche
vuiiverbranüingsinrichting, en deelt daarover het
volgende mede:
üet terrein van de rotterdamsche vuilverbran
ding is aan gene zijde van de Maashaven op het
grondgebied van het voormalige Charlois. Met de
veerpont overvarende, trekt ai spoedig de aan
dacht een reusachtige schoorsteen te midden van
het mastbosck der dicht met schepen bevolkte
Maashaven. Die schoorsteen is de kolossus die zich
60 meters hoog boven Kotte's peil midden in het
bedrijf verheft boven zijn 5 meter dik voetstuiv.
liet is een bouwgewrocht van de bekende liaag-
sclie fabrieksschoorsteenbouwers De Ridder Co.
Het begin van het bedrijf zijn een paar haventjes
onder een groote en hooge loods, waar de schuiten
binnenvaren, aanbrengende liet vuil van de ver
schillende stortplaatsen in de stad. Aan de los
plaats van een der haventjes wordt het vuil van
Charlois in bakken gestort, die op den wal gereeu
staanhet vuil van de stadswijken is daar op de
respectieve stortplaatsen reeds in bakken over
gebracht, die in het andere haventje worden ge
lost. De bakken, allen gelijk en gelijkvormig, wor
den uit de schuit door een kabel omhoog geheschen
naar de in de kap van de loods electrisch heen
en weer rijdende zoogenaamde man-trolley, be
staande uit een klok, waarin de bak juist past en
de plaats waar een man de trolley bedient. Nadat
die man de bak gewogen heeft, rijdt de beladen
man-trolley langs een enkele rail uit de loods het
fabrieksgebouw binnen tot boven een der ovens.
Daar laat de man-trolley zijn bak zakken, waar
door de bodemkleppen opengaan en het vuil in een
ergaarbak valt. Let welhet vuil valt niet dade
lijk in den oven. Dit doet het eerst, als de oven
is leeggebrand en nieuwen voorraad kan bergen.
De stoker opent dan op het juiste oogenbilk door
aanwending van hydraulische kracht een horizon
tale schijf onder in den vergaarbak en door ae
aldus onstane opening stort het vuil in den oven.
Er lieer sell t in die ovens een ontzettende hitte,
ongeveer 1100 a 1200° C. die tot 1600° opgevoerd
kan worden. Staat men voor zoo'n oven en wordt
de deur geopend, dan dient men zich evenals
trouwens de stokers die hier met lange ijzeren
stangen de gloeiende massa bewerken op een
betamelijken afstand te houden. Zoo geweldig is
de laaie gloed dat reeds de roodgloeiende wanden
het verbrandingsproces van het vuil ondeihouden,
als de oven van de gloeiende massa slakken ont
daan is. Daarbij wordt het ziedende vuur krachtig
aangeblazen door middel van ventilators, die
voortdurend verwarmde lucht aanvoeren. De zich
ontwikkelende gassen ontwijken dan in de even
eens roodgloeiende, helverlichte en laaiende groove
ruimte van de verbrandingskamer. Daar in die
kamer, onder den oven, verbranden de gassen en
worden geleid naar stoomketels, voor ieder oven-
blok één. Behalve tot stoomontwikkeling doen de
verbrande gassen dan nog dienst tot verwarming
van de daareven genoemde lucht, die de vuren in
de ovens moet aanblazen, waarna ten slotte, na
dit economische gebruik, ile gassen door den
schoorsteen ontwijken.
Het trok zeer onze aandacht dat uit den hoogen
fabieksschoorstéen slechts heel weinig damp en
dan nog bijna kleurloos in de lucht opsteeg, wei
een bewijs van de volkomen verbranding.
liet. eigenlijke verbrandingsproces aiaus ge
schied zijnde, wordt de oven geopend en de
inhoud gloeiende slakken met ijzeren stangen uit
geharkt in kipkarren, die in een ijzeren schijf
hangen, waardoor de kar langs een rail kan
worden voortbewogen naar de plaats, waar de
gloeiende slakkeninlioud met koud water wordt
besproeid en gedoofd. De groote brokken worden
dan stukgehamerd en voor het verder vergruizelen
tusschen geweldige metalen walsen bewerkt.
Deze bewerking tot de verschillende soorten
van groften is wel een der mekwaardigste van het
bedrijf. Door middel van een Jacobsladder voert
men het gruis omhoog naar een schudplaat. Hier
wordt een magnetische scliifter er onder gescho
ven, die de metaaldeelen uit de slakken haalt,
waarna liet gruis zijn weg vervolgt over opvol
gende zeeft rommels met grootere en steeds kleiner
wordende gaten. Het vuil wordt aldus gesplitst
in verschillende soorten van groften, tot de rest
eindelijk als asch opgevangen wordt.
Ziedaar de producten van het rotterdamsche
vuil. De grovere sintels worden gebruikt voor
ophoogingsmaterieel; de verdere soorten hoopt
men voordeelig te kunnen aanwenden om er tegels
van te bakken, en met de ascli, die uit de verbran
dingskamers komt, is men bezig proeven te nemen
voor mestbereiding.
Dit wat de slakken betreft. Er is echter nog
een ander, zeer belangrijk, zij liet dan ook indirect,
product van dit moderne bedrijf. Wij hebben daar
even gezien, hoe de> uit de verbrandende materie
zich ontwikkelende gassen langs stoomketels ge
leid worden en daar stoom vormen. Die, stoom nu
dient tot voeding (drijfkracht) van de turbo
dynamo in de eleetriciteitsfabriek, die daar onder
hetzelfde dak gedreven wordt, en die een succur
sale is van de groote electrische centrale aan de
Wilhelminakade.
De vootbrenging van stooni door middel van de
vuilovens is boven verwachting uitgevallen. Zij
is van dien aard dat er een hoeveelheid electric!
tc-it door ontwikkeld wordt van 5000 volts, een
spannig zoo groot, dat men zich genoodzaakt heeft
gezien, die hoeveelheid te splitsen in drie deelen.
Er zijn dan ook reeds proeven genomen om liet
rotterdamsche tramwegnet te bedienen door tie
elecriciteit in het vuilverbrandingsbedrijf voort
gebracht, en die proeven zijn volkomen gelukt.
Voor liet trambedrijf te Rotterdam zijn dagelijks
ongeveer 950 kilowatt noodig, en de vuilverbran
dingscentrale kan 1450 kilowatt leveren.
Men kan dus wel zeggen, dat de rotterdamsche
centrale in de vuilverbranding een machtige re
serve voor toekomstige uitbreiding van haar debiet
heeft gevonden.
De electriciteit die de vuilverbranding zelf voor
haar bedrijf noodig heeft, ontleent zij niet aan
haar eigen centrale, maar ontvangt die van de
groote eleetriciteitsfabriek aan de Wilhelmina
kade. Al wat zij zelf aan stroom produceert,
wordt met kabels gevoerd naar de Wilhelmina
kade.
Dit stelsel van vuilverbranding in onze goede
stad Rotterdam is het nieuwste en beste van ge
heel Europa.
WIJSBEGEERTE.
De zending, de vooruitgang der beschaving
in Indië en nog iets.
In de Teekenen des Tijds komt een belangwer,
kend artikel voor van den heer J. ten IIov
waarin uitvoerig het volgende wordt betoogd:
De arbeid der zending staat in onze Oost uitslui
tend onder het teeken der orthodoxe, supra- natura
listische wereldbeschouwing; zij komt als uitslui
tend geloovig-kerkelijk en niet door de wijs
begeerte des tijds verhelderde en weinig-zinnelijk;
wereldbeschouwing in strijd zoowel met de wijs-
geerige levensbeschouwing als met den zinnelijke;
aard van den oosterling;
het z.g, christelijk onderwijs door zending;,
scholen beoogd, sluit zich bij de ontwikt, clin
van den inlander niet aan en zal liem du
innerlijk niets verder brengen;
het openbaar onderwijs heeft, voor et, a:-
Minahassa, gelegenheid vond d >r to w< i
bevolking werkelijk vooruitgebracin kei.A
in beschaving, en het op voordracht der
aldaar met dwang vervangen van dit om f.-i
door zoogenaamd christelijk onderwijl,
krachtigen tegenstand der bevolking -J
Een uittreksel van schrijver" woorden
N. R .Ct. dat voor ons ligt, besluit aldus:
„Te veronderstellen dat uit di suawai
van orthodox christendom, cliineeseho ze
mohammedaansclie godsdienstregels en n i
wetenschappelijke en wijsgcerige begrip pi i
christelijk supra-naturalisme zal te v -r-wh
men, is mijns inziens, de grootste uw ausheu
al waren ook alle boeken in Indië goïmp« fi
van onvervalscht orthodoxen oorsprong al -
alle machthebbers in het oosten ook suprana.tur.ee-.
denkende christenen, al waren alle nieuwsbladen r
de tropen verschijnende, iederen dag vol va
christelijke dogmatiek, toch zou het ontwikkeling.-
proces in het oosten dien kant niet uitgaan. I.
religïe der toekomst stroomt in het Oosten even
min als in het Westen door de bedding der orthn
doxie. Geen sterveling, noch fantastische hoop ka?
verhinderen dat het supra-naturalisme versterft,
zoowel in de tropen als in de gematigde zonen.
Hoewel leeken in de godgeleerdheid, verooaioveo
wij ons de opmerking of de schrijver met zijn
tegenstelling modern christendom tegenover suprr.
naturalistisch christendom niet, althans wat de ge
matigde zone van Nederland betreft, zeer ten ach
ter is.
Het supra-naturalisme toch, dat God stelt boven
en buiten de wreld („ergens achter de sterren'
hebben wij in Nederland leeren zeggen), heeft bij
ons evenzeer afgedaan als het materialisme, natu
ralisme, of pantheïsme, dat God en de natuur ver
eenzclvigt zonder meer, en zicli voorstelt dat
God niet buiten maar in de wereld woont.. God
doorwaart de „wereld", ziedaar de poëtische uit
drukking, bevredigende de vroomheid, die is gek;
men tot een voorstelling met wijsheid. Den heer Ten
Hove worde in overweging gegeven te onderzoek:
of ook niet voor hem het eenzijdig supra-muter-i:i
lisme en het eenzijdig pantheïsme, beide zich kun
nen oplossen in de hoogere eenheid van liet nieu
were idealisme.
Ieder, die er belang bij heeft, om zijne firma onder de aan
dacht te brengen van de uit 0.-Indië repatrieerende passagiers
niet op Hollandsch grondgebied, doch reeds op de mail
booten tijdens de reis Port-Said Genua (5 dagen) -- vrage
inlichtingen omtrent een doorloopende aankondiging in de
liet algemeen gelezen nieuwsblad op de mailbooten
van de Stoomvaart-Maatschappij Nederland
Voor den 2en jaargang, welke binnenkort aanvangt, is
nog plaatsruimte voor annonces disponibel. Inlichtingen en
proefnummers door den uitgever
KAMPERSTRAAT 20, HAARLEM.
Groote Keuze Nouveauté's voor het Najaar en
Winterseizoen.
Pluche, Velour du Noir voor Mantels.
Ulster- en Costuumstotïen.
Beleefd verzoeken wij U ons met een bezoek te
v'ereeren.
Hoogachtend,
O
o
P
w
cd
era
cd
p 2
t-s P
p
P W
pu cd
3
O
P
era
GROOTE HOUTSTRAAT 3a, HAARLEM.
Telefoon 735.
De nieuwste Klap-Camera's, model 1912
van „lea", Zeiss, Goerz, Voigtlander, enz.
Ingaande 1 SEPTEMBER 1912 zijn
prijzen als volgt:
220 volt 25—50 N.K. 85 cent.
150 volt 25—50 N.K. 55 cent.
BESTELHUIS
te BLO MEilDAAL, bij J. Windhorst, Straatweg 55:
O VERVEEN, bij Metzelaar Straatweg 187
ZAND VOORT, Koningstraat 25;
HAARLEM, Warmoesstraat '15, Telef. 2100:
AMSTERDAM, Spuistraat 74, Telef. 10590.
Beleefd aanbevelend,
Wa EÜGELGEER, Horlogemaker
Groote Markt 31, HAARLEM
Hef Eiken SCHOORSTEENGARNITUU^ i.
IS SIERLIJK EN ELEGANT -
van f 17,50.
