!9t Bloemendaalsch Weekblad
Heden verscheen het eerste nummer
gaan van de drie vereenigde vrijzinnige partijen in het
Kiesdistrict Beverwijk.
Kosteloos verkrijgbaar,
^schijnt eiken Zaterdag.
Ged. Oude Gracht 63.
BIJVOEGSEL VAN
VAN
ao Zaterdag 15 Maart 1913. No. 11.
- artikel, onderteekend met H. J. van der
schrijver van Azawordt in brochurevorm
ven. Prijs is 10 ct.
inikken het hieronder voor onze lezers af:
17 November 1913.
het eeuwjaar onzer herboren vrijheid,
,,'t r herkregen nationale onafhankelijkheid, onzer
ke eenheid! Een jaar, waarin we feest
a vieren! Want wat staat hooger voor het
van een volk dan de herdenking van den
larop het zeggen kon: „Wij mogen weer
.en zijn, ons zeiven regeeren, naar onze
iizicliten leven, vrij zijn in ons denken en
elen."
is, het heerlijke woord vrijheid beantwoordt
neer aan de werkelijkheid. Wij hebben niet
:i: vrijheid, die wij zoo vurig wensclien. Wij
nder het juk van Rome, ons opgelegd door
lakwaarnemers te Utrecht, te Haarlem, te
ogenbosch, te Breda en te Roermond. Het
•lit dergenen, die door Alva gefolterd en
t werden en zooveel verwanten en tijdge-
en zagen verbranden, heeft een verbond met
,u-:e esloten, om ons achteruit te dringen en
e kinderen eene wereldbeschouwing in te
die de menschheid sedert vier eeuwen
nen waande. Nog werken de duistere
met woorden, met splitsing en splijting,
ten boycot, doch ook liet platte geweld zal
(lijven, als wij niet wakker worden.
iar 1913 zal in ons land een verkiezings-
aanschouwen geven zooals nooit tevoren,
'ien moeten opkomen tegen Dordt en Rome
en tegen de volgelingen van Macchiavelli
Is tegen de 30.000 van Ignatius de Lo-
lie het gehoorzamen „perinde ac cadaver"
>gste wijsheid, kracht en schoonheid ver
en van hun kudde eischen.
'v dsdiensten of liever hare priesters zijn
oter ijver dan ooit werkzaam, om wiggen
in ons maatschappelijk leven, om te ver-
n te heerschen.
alle, die op aarde bestaan, zijn helaas de
Ikke en de Mohammedaansche, zich elk
eenig ware noemende, de onverdraag-
Op het papier en in hunne kerken en
verkondigen ze schoone denkbeelden,
r d liet leven en het verkeer verloochenen ze
tten ze de menschen tegen elkaar op tot
Iheid en stillen, maar des te venijniger
V hebben de liefde in de leer, maar den
i, Ie daden.
niets tegen roomsclien, gereformeerden of
ui inen. Maar steeds moet ik mij afvragen:
ben ze tegen mij, den vrijzinnige Ik
ander antwoord, dan dat zij mij zouden
•gdoen, zoo zij konden, omdat ik mij niet
onderwerp, omdat ik hen niet dien, omdat
t meeloop in hunne kudde. Dat zij ooit
g hebben laten drukken: men moet de
oehandelen met een vriendelijk gezicht,
een valsch hart, geloof ik niet, al is het
komstig de leer, dat ze zacht moeten zijn
k ven en sluw als de slangen; maar in het
vei. i de practijk doen ze dat werkelijk. De
j: zijn niet verre, dat alleen de geloofsgenoot
t' L worden op de dorpen en in de veree-
en dat alleen de openbare belijdenis toe-
al geven tot ambt, bediening, vertrouwen
n ee'
De
iiige Vader, die God heet te vertegen
en op aarde, is een eenvoudig, welwillend,
i.iii, die gewis gaarne het goede doet; maar
ligheid staat in de macht der 30.000, voor
1 doel de middelen heiligt, en hij moet voor
de splijting der groote maatschappij, in
i.ig, in de versterking der meerderheid,
slotte de minderheid in stad en dorp moet
i richten, verderven en verdrijven.
te paus beveelt en regeert, de witte paus
w.ktuig, de 30.000 zijn zijn leger te velde,
"iscken gehoorzamen als ledepoppen, een-
de macht zal het geweld komen. Als
v-r een protestantschen notaris benoemde
(omsch districtbij toeval, bij vergis-
t hij aan den bekwaamsten de voorkeur
omdat hij meende zich aan de grondwet te
nn«*n uden, dan zou die notaris in den hem
en kring geene woning vinden. Nie-
- zou er hem eene durven verhuren, want hij
1 de verhuurder met den huurder tegelijk
orden uitgeworpen. Zoo zijn aanzienlijke
die eenmaal bolwerken van de vrijheid
oluut en fanatiek katholiek gemaakt.
jzinnigen hebben in vrijheid toegelaten, dat
i' 1 vrijheid wegdeed.
k, langzaam maar zeker worden de Ne-
iaader zoo veroverd en tot den middeleeuw
elijken dwang teruggevoerd,
d? vraag is nu: wat moeten zij doen, die
tr llen gaan in deze richting en de geeste-
d voor hunne kinderen, de eenheid van
an de godsdienstige verdraagzaamheid
e- ïeenschap en de samenleving willen
iouden
spreken, dan wordt hij gewoonlijk voorafgegaan
en gevolgd door auto's met geheime politie en
Het is onze plicht, het zwarte gevaar met alle
eerlijke middelen, die ons ten dienste staan, af te
wenden, althans te keeren.
Er is, vooral onder de mannen van wetenschap
en onderzoek, veel naar-binnen-gekeerdheid, veel
onverschilligheid. Zij verachten het politieke ge-
wurm daarbeneden. Zij geven zich de moeite niet
om ter stembus te gaan, nog minder om anderen
op te wekken en hun invloed te "laten gelden. Ver
trouwende op de macht der waarheid en de liefde
voor de vrijheid, blijven zij verre van den strijd.
En ook in den groothandel zijn er velen, die de
schouders ophalen bij het gedoe der in hun oog
kleine luiden.
Zij hebben ongelijk. Ook naar het gebied van
wetenschap, kunst, handel en bedrijf kruipt het
zwarte gevaar, om zich van het terrein meester
te maken. Zien wij de censuur niet opdoemen aan
alle kanten Zien wij niet streven naar verbin
ding van kapitalen op roomschen grondslag Zien
wij de kerken en de kloosters zich niet allengs
meester maken van den grondeigendom, alles gelijk
in de middeleeuwen Laat de wereld de geestelijke
orden ongehinderd met hunne Doodc Hand voort-
werken, dan bekruipen zij den bodem allerwege.
Het onderzoek naar het deel van Limburg en Bra
bant, dat de kerken en kloosters thans reeds bezit
ten, zou verrassende uitkomsten opleveren. En
wie den grond heeft, heeft de menschen, die er op
leven, regeert het bedrijf, onderwerpt den handel,
den grooten en den kleinen. Of is het anders ge
weest in de middeleeuwen
Komaan, de mannen van de wetenschap, van de
kunst, van den handel en de industrie, allen moe
ten gezamenlijk tegen de Zwarten optrekken, «p-
dat de vrijheid behouden blijve. Ze moeten ter
stembus gaan met de hunnen.Onthouding is verraad
De socialisten leven in de illusie, dat eene maat
schappij zonder kapitaal mogelijk is.
Voor een groot deel hebben ze gelijk, als men
inderdaad kapitaal noemt, wat de groote hoop
onder lien daarvoor houdt. Namelijk geld of
zilver en goud. t
Daarvan bestaat werkelijk weinig. De zichtbare
voorraad goud wordt immers geschat op (8% M3),
ter waarde van 7 milliard dollars. De waarde van
het zichtbare zilver zal wel hetzelfde bedrag voor
stellen. Voegen we daarbij één milliard voor mo
gelijke abuizen, dan is er in totaal 15 milliard
voor 1% milliard aardbewoners of voor elk....
tien dollars. Inderdaad een kleinigheid.
En toch worden alle zaken op aarde gedaan en
bedreven, alle wetenschappen en kunsten gediend
en bevorderd op grond van het weinigje goud, dat
juist door zijne weinigheid als het eenige reëele en
constante wordt beschouwd.
Maar welk een onafzienbaar veld van crediet,
van vertrouwen opent zich voor onze oogen!
De socialisten hebben voor een heel groot deel
gelijk. Ware het crediet bestaanbaar zonder het
goud, dan zou het goudkapitaal niet noodig zijn.
Ze willen ook hooger loon. Welnu, dat kunnen
ze krijgen, zelfs op verschillende manieren. Eene
daarvan is het verhuizen der jongelui naar landen,
waar de vraag naar arbeid grooter is dan het
aanbod, 't Is slechts te vreezen, dat daar ook de
vraag naar woning, kleeding en voeding evenredig
het aanbod overtreft, zoodat het hoogere loon niet
altijd hooger brengt, behalve voor den spaar
zame, die het consumeeren en genieten uitstelt tot
hij in zijn China is teruggekeerd.
Opmerkelijk is het, dat de rooden elk oogenblik
staken of tot staking drijven om loonsverhooging
en daardoor veel kapitaal of beter gezegd veel
crediet, veel vertrouwen vernietigen, zoodat ze ten
slotte zei ven het meeste lijden. Nog nooit hoorde
ik, dat ze staakten voor hooger ontwikkeling, en
toch is deze de eenige weg, die inderdaad naar
hooger loon leidt.
Stakingen zijn het voordeeligst voor de heeren
hoofden of leiders, die ze besturen en die het dan
ook drukker hebben dan onder de voor hen nor
male omstandigheden.
Algemeen stemrecht! Ik ben bereid de rooden
en de anderen daartoe te helpen, al is het stem
recht van het intellect mij liever. Alles wil ik toe
staan, behalve dat de zwarten macht behouden. In
het stoffelijke herstelt zich alle verbroken even
wicht en komt er voor alles compensatie. Geeste
lijke overheersching echter wijkt eerst voor revo
lutie en gruwel.
Vele kiezers willen geen zwart, maar voor rood
deinzen zij terug.
Och, de historie leert, dat rood eene kleur is, die
spoedig verbleekt of verschiet. Hoe zacht rose is
het al niet in Frankrijk! Hoe weinig merkt men
van de oorspronkelijke kleur nog op aan de
Briands, de Millerands en andere vroeger zoo
felle uitblinkers Ik ben er zeker van, dat het'
rood in Holland ten slotte zal overgaan in gepro
nonceerd oranje!
Maar de zwarte kleur kan niet anders worden;
ze is voor geene wijziging vatbaar, ze verdonkert
en verduistert alles.
Het zwart is een treurig zinnebeeld, het sym
bool der domheid, waarin het volk gehouden moet
worden, opdat men het alles, ook het idiootste op
kunne leggen en kunne inprenten.
Te allen tijde en bij alle volken waren de zwar
ten, de clerus, de belemmering van den vooruit
gang, de dienaren van het geweld. De clerus
zegende de wapenen ten oorlog en kroonde en
zalfde koningen tot zijne knechten en handlangers.
Cholera, pest, syphilis, typhus, oorlog, opium, alco
hol, ze waren zijne beste vrienden, want ongeluk-
kigen drijft men het gemakkelijkst naar kerkleer
en onderwerping. Vooruitgang en wetenschap stre
ven naar wegdoening van al de ellende en trachten
de aarde van een tranendal tot een oord van geluk
te herscheppen.
Nog is het getal der gelukkigen gering. Maar
niet de onderdrukking der geesten zal het ver
meerderen, niet de belemmering van den vooruit
gang. Alleen de uitbreiding van wetenschap en
de echte zedelijkheid en zedeleer zullen meer wel
zijn en welvaart aan de menschheid brengen, die
opgeleid zal worden tot het begrijpen, dat het
grootste geluk is een zuiver geweten bij den hui-
selijken haard, en dat de rest franje is, waar men
alleen dan niet meer buiten kan, als men er aan
gewoon is geworden.
Nu zijn de oppersten der Zwarten gewoon aan
de vette brokken, aan den pronk, aan de praal,
aan het eerbewijs; de kinderen loopen den priester
na, om hem de hand te kussen, de grooten liggen
op de knieën voor de bisschoppen, de abten en den
paus. De clerus is eerwaardig, hoogeerwaardig en
hoogwaardig, doorluchtig en heilig. De wereld is
vol monseigneurs en eminenties. Het volk heeft
van God geen hooger voorstelling en mag zijne
welvaart in het hiernamaals verwachten, indien
het de vruchten van zijn arbeid maar wil offeren,
en de ijdelheden, mitsgaders het meeste goud en
de grootste diamanten, de uitgezochtste spijzen en
hoogste macht aan den clerus wil overlaten, aan
den clerus, die den volke inprent, dat hij de sleu
telen des hemels heeft.
De sleutelen des hemels o, rooden dat is geen
goud, geen zilver. Maar het is het grootste kapi
taal. Gij kunt er aan leeren begrijpen, wat kapi
taal eigenlijk is.
Nederland moge zich in 1913 van de zwarten
verlossen en zijne geestelijke vrijheid en onafhan
kelijkheid herwinnen en handhaven. Het moge
waar maken, wat koningin Emma het eenmaal
heeft toegewenschthet moge groot willen zijn in
datgene, waarin een klein land groot kan wezen.
Men moge nimmer kunnen zeggen: Holland is een
klein land, dat klein is in alles, waarin een klein
land klein kan zijn.
Mogen alle andere kleuren tegen Zwart mede
werken en het jaar 1913 voor tweederden van het
volk maken tot een jaar van vreugde en feesten.
Mattheus XVI 19: „En ik zal u geven de
sleutels van het koninkrijk der hemelen; en zoo
wat gij zult binden op de aarde, zal in de hemelen
gebonden zijn; en zoo wat gij ontbinden zult op
de aarde, zal in de hemelen ontbonden zijn." Idem
XVIII 18.
VAN HIER EN DAAR.
Ds. Jatlio.
De bekende Keulsche predikant, ds. Carl Jatho,
over wien wij nog in ons laatste nummer schre
ven, is, vrij plotseling, overleden. Hij was 62 jaar
oud, en stierf tengevolge van een bloedvergifti
ging.
Tijdens zijn korte ongesteldheid ontving ds.
Jatlio van vrienden en tegenstanders ontelbaar
vele bewijzen van vereering en sympathie.
Zijn breede, vrije opvatting van godsdienstig
leven, heeft hém een welverdiende faam verze
kerd. Zijn dood wordt door zijn vrienden zeer
betreurd.
De Suffragettes.
Het maandbulletin van het „Persbureau der
vereeniging voor vrouwenkiesrecht" schrijft-
De ijver van de groote pers in het opnemen van
berichten omtrent de aanslagen der suffragettes,
ontslaat ons van de moeite die te beschrijven. Een
interessante berekening van de Standard toont
aan, dat de „militante" vrouwenkiesrechtbewe
ging het land. nu sedert 1905 al ongeveer 500.000
p. st. gekost heeft: daar is ten eerste de werke
lijke schade door straatschenderij veroorzaakt;
dan de zware kosten van bewaking en van het
ontdekken der misdrijven, en eindelijk het onthou
den van steun aan philantropische en andere nut
tige ondernemingen en instellingen door de vrou
wen, die de beweging gaande houden. Ziehier
de schadeposten uit den laatsten tijd: ontploffing
in Lloyd George's huis 500 a 600 pd. st.brand
van het paviljoen in Regent's Park 720 pd. st.;
de verbrande serre te Kew 1000 pd. st.schade
aan de golfterreinen aangericht 100 pd. st.; bo
vendien zijn er heel wat brieven vernietigd en
telegraafdraden doorgesneden. Daarbij komt dat
de parken en openbare gebouwen thans dag en
nacht worden bewaakt, terwijl ook de lijfwacht
der ministers schatten verslindt. „Onze 20 rijks
ministers", zegt de Standard, „worden voortdurend
beschermd, terwijl nooit minder dan twee detec
tives steeds bij de hand zijn, hetgeen dagelijks
5 of 6 man eischt en vaak nog meer. Ook staat
er altijd een wacht bij hun huizen en buitenver
blijven. Als een minister in 't openbaar gaat
vaak is er nog een voorrijder op een motorfiets.
Als het de drukke tijd van openbare plechtigheden
is, dan kost de lijfwacht der ministers het land
van 250 tot 300 pd. st. per week. Toen mr. As-
quith vóór een paar jaren naar Birmingham is
gegaan, kostte zijn bescherming bij de 1000 pd. st.
En ook heeft Scotland Yard een speciale afdee-
ling, die belast is met het nagaan van de
gangen der bekende „militants" niet alleen
in Londen, maar in het gansche land. Bij de aan
vallen op het parlementsgebouw zijn er wel eens
2500 a 3000 agenten tegelijk in dienst geweest,
eens zelfs bij de 5000. Hierbij komen nog al de
onkosten, die de staat aan de gevangenen heeft.
Het is dus een matige schatting, als wij beweren,
da de beweging der kiesrechtvrouwen het land al
een half millioen pond heeft gekost.
V rouivenJciesrech t.
Onderstaand drukken wij het manifest af, dat
onlangs door de vereeniging voor vrouwenkies
recht door het geheele land werd verspreid:
Aan de mannen, burgers van
Nederland!
Nu eindelijk de voorstellen der regeering tot
grondwetsherziening zijn verschenen, is het waar
lijk geen wonder dat wij van verontwaardiging
trillen, nu ons door hen die regeeren, een slag
in t aangezicht is gegeven. Alle vrouwen, van
de hoogste tot de laagste, van de armste tot de
rijkste, van de minst ontwikkelde tot de geleerd
ste onder ons, zijn en blijven verstoken van hare
burgerrechten!Wat kunnen wij hiertegen doen?
wij recht- en maclitloozen! Adresseeren, betoogen
en weer eens betoogen en adteoseeren, maar daar
mede zijn onze middelen uitgeput, willen wij niet
van onwettige middelen gebruik maken!
Maar gij, kiezers van Nederland, gij kunt ons
helpen, gij hebt de macht in uwe handen door
uw stembiljet. Kunt gij en moogt gij nog langer
dulden, dat uwe moeders, eclitgenooten, dochters
en zusters een plaats wordt aangewezen beneden
iederen man, zelfs al doet hij niets, al kan hij
niets, ja, al leeft hij dikwijls van de verdiensten
van vrouw en kinderen, maar die, omdat .'tij als
hoofd van het gézin erkend wordt, nu het kies-
biljet zal erlangen. Het moet tocb ook u met
verbazing en verontwaardiging vervullen, dat
eene regeering thans, nu wij na bijna 20 iaren
van rustig, kalm en waardig werken, onze veree
niging met liare 15.000 leden, welk getal dagelijks
wordt vergroot, hebben zien worden tot een orga
nisatie, grooter dan eenige politieke partij in ons
land, nog durft aankomen met voorstellen tot
grondwetsherziening waarbij de vrouw geheel en
al wordt uitgesloten.
Is het zoo, dan zal ons beroep op u niet ver-
geefsch zijn, dan zult gij ons nelpen, dan zijt gij
dat moreel verplicht!
Er leeft een krachtige strooming vóór vrouwen
kiesrecht onder ons volk, die men uiet meer kan
voorbijzien, maar waarmede rekening valt te
houden.
Onder alle politieke partijen van welke richting
ook, vindt men groote voorstanders; de regeering
mag dus niet straffeloos met voeten treden wat
leeft in 't volk bij mannen zoowel als oij vrouwen.
Nog maar eenige maanden scheiden ons van
de groote verkiezingen; toont dan uwe veront
waardiging over de voorstellen van deze regee
ring, die uwe naaste betrekkingen, uwe moeders,
vrouwen, dochters en zusters durft beleedigen en
laat ons te zamen strijden, opdat het onmogelijk
worde, dat dit ministerie gehandhaafd blijft
Kiezers aan u de macht, dus aan u ook de
verantwoordelijkheid
HET HOOFDBESTUUR DER VEREE
NIGING VOOR VROUWENKIESRECHT
Voor het lidmaatschap der vereeniging kan me
zich aanmelden aan het hoofdbureau der vereeni
ging voor vrouwenkiesrecht, Keizersgracht 467
469, Amsterdam, telefoon 10310. Minimum con
tributie ƒ1,per jaar met gratis toezending van
het Maandblad der Vereeniging.
„De Fakkel
Wij krijgen geregeld toegezonden het weekblad
De Fakkeldat onder redactie van D. Manassen
des Vrijdags verschijnt, en, wat inhoud en ver
zorging aangaat, een zeer goeden indruk maakt.
Het leek ons goed, de aandacht eens op dit
weekblad te vestigen.
De abonnementsprijs is 3,per jaar. Het
kantoor is gevestigd Heerengracht 226, Am
sterdam.
Zwakzinnigen.
Het bestuur van de Vereeniging tot stichting
van Christelijke inrichtingen voor verpleging
van Zwakzinnigen, verspreidt een boekje, waarin
zij ons het belangrijke van haar streven nog eens
onder het oog brengt, en de lezers tot steun op
wekt.
Gaarne vestigen wij de aandacht onzer lezers
op deze goede instelling, en wekken hen op, deze
wakkere vereeniging te steunen. Penningmeeste
res is mevrouw BijleveldVan der Vliet te O ver
veen.
j.'
„ONS ZOEKLICHT."
