Bloemendaal, Kaarletn, jtcemstede en omliggende plaatsen. ALGEMEEN WEEKBLAD AAN DE LEZERS. VOOR Vijverweg 7. Telephoon 938. KANTOREN: Bloemendaal. Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem. De verspreiding van ons blad is de voorwaarde voor de verspreiding onzer denkbeelden. Wanneer dus, geachte lezeres of lezer, een artikel af bericht, ja, zelfs al ware het alleen maar een advertentie, voor- tomende in eenig nummer, Uwe in stemming heeft, of ook maar Uwe aandacht trekt, doe dan Uzelven en ons een genoegen en stuur het blad door aan een vriend of kennis van U, die het op zijne wijze weer boor kan geven. Zoo komt voorlich ting tot haar recht. 7e Jaargang. ZATERDAG 24 MEI 1913. No. 21. WeeKIMl Prijs per halfjaar f 1.25 bij vooruitbe taling'. Prijs per nummer fO.lO Advertentiën 1(1 cents per regel bij herhaalde plaatsing korting. Dit nummer bestaat uit 4 bladzijden. Politieke Verwording. Verdoezeling van de vraagpunten, waarom liet n de practische politiek werkelijk gaat, het op tellen van leuzen, die de religieuse massa in ons ind in het geweer roept tegen het ongeloof, dat - de taktiek van de heeren der rechterzijde. Een taktiek die winste van zetels levert, maar ie nationale wetgeving tegenhoudt. De sociale wetten van Talma zijn er niet ge- Lomen, omdat de meerderheid in de Tweede Ka- ner er mede ingenomen was; maar men voteerde fe, omdat- anders de coalitie zou uiteenspatten. Dus niet, zooals het behoort, samenwerking op rond van eenswillendheidmaar eensgezindheid ni te kunnen samenblijven. Kan het meer averechts Men wil met die taktiek voortgaan. In de christelijk-historisch partij zoowel als in e roomsch-katholieke vindt men voorstanders van Igemeen kiesrecht. Toch willen deze voorstanders van algemeen iesrecht met hun in dit opzicht anders denkende riendén vereenigd blijven om met hen een kies- lit*in te voeren, dat op algemeen kiesrecht eene firodie is! In de christ.-hist. partij en de r.-k. partij vindt ïen mannen, die van „protectie" niet willen wo rn. Het district, dat den heer Loeff afvaardigt, eft bewezen méér tegenstanders van protectie bevatten, dan de helft van het aantal kiezers, i Ommen koos men Mackay en Bichon als tegen- mders van het tarief-Kolkman en het Kamerlid )or Ede, de lieer Schimmelpenninck, heeft dit etsontwerp onaannemelijk genoemd. Men vraagt den candidaten der gecoaliseerde par- jen niet of ze vóór of tegen protectie zijn: men ;elt hunne candidaturen en brengt hen in de amer, zonder dat men van hunne meening in ike vrijhandel of protectie iets weet. Toch zal het ministerie-Heemskerk -als het iverhoopt aanblijft, wat weinigen gelooven het rief-ontwerp in de Tweede Kamer laten behan- ?len en de vrees is groot, dat alle man van ïehi^-tTp-bijna alle man, vóór dit heerlijk stuk elvaartspolitiek zal stemmenop denzelfden bond, waarop men voor de invaliditeitswet en de éktewet stemde, nl. om het ministerie niet te ten duikelen. Zoo zullen wij onder een rechtsch ministerie boals we dat nu doen in een eigenaardigen toe- tand verkeeren. We zullen wetten krijgen poals we die gekregen hebben die de meerder- eid van het volk, die de meerderheid in de Twee- 3 Kamer eigenlijk niet wil. Nooit zijn onze wetten minder nationaal ge- eest, dan die welke door het huidige Kabinet jn ingediend. Is grooter verwording van politieke zeden denk- lar, dan die bij ons te lande lieerscht Tegen 500.000 kinderen op de openbare school, aan er 300.000 op bizondere scholen. Toch wil men de openbare school, waarheen nog teeds vijf achtsten der ouders hunne kinderen enden, vernietigen. De minderheid wil den weg wijzen. En in de handelspolitiek, èn in de sociale wet- eving, èn in de schoolwetgeving èn in den kies- pchtstrijd streven de clericalen naar maatrege- in, die de meerderheid van ons volk niet wenscht. De heeren van rechts blijven in coalitie, omdat j beweren een zelfde antwoord te geven op de raag: wat is ons uitgangspunt Dat zij in vele ichtingen uiteengaan bij het beantwoorden van o vraag: waarheen deert hen niet. Toch is dit het gift, dat in onze politiek is inge goten. De symptomen van de vergiftiging nemen in evigheid toe. De minderheid sleept de meerderheid mee; zij t haren wil door. Voor de verlangens der meerderheid heeft die üinderheid geen oog. Zij weet, dat zij een deel der meerderheid meekrijgt met tegenzin, o, ja, n dat zij op die wijze een schijn-meerderheid achter ich heeft. Lang kan het niet meer duren. Heeds verton nen zich de teekenen van verzet tegen de politiek der coalitie-vrienden. Behalve in het kamp der vrijzinnigen, gaat men ook in eigen gelederen den leugen der coalitie voelen, gaan daar de oogen open voor de politieke verwording, die het noodzakelijk, het onvermijde lijk gevolg moest worden van samenwerking tus- schen groepen, die niet hetzelfde willen bereiken. Spraken de anti-coalisten in de cliristelijk-his- torisclie partij het niet onomwonden uit, dat „het waarheidsbesef stelselmatig wordt ondermijnd"? De partij, wier leider eens gewaagde van de waarheid in de wetgeving, is met hare coalitie vrienden gekomen tot een politiek, die die waar heid dagelijks in het aangezicht slaat. Zoo is de strijd, door de concentratie aangebon den, behalve een strijd voor hare positieve pro grampunten, een strijd tegen de verkrachting van de waarheid in de wetgeving, tegen de verwording van de politieke zeden in Nederland. Moge de waarheid zegevieren l MUZIEK. Nog eens: Dalcroze-rhythmische gymnas tiek. Uit een ingezonden stuk in één onzer dagbla den, dat mij ter lezing werd gezonden, blijkt dat mejuffrouw Cath. van Hennes niet de eenige gedi plomeerde leerares hier te lande is van de Dal- croze-methode, zooals ik in mijn vorig schrijven vermeldde. Dit stuk is onderteekend door mevrouw SluisSlikker te Santpoort, die ook gediplomeerd is en de Dalcroze-rhythmische gymnastiek onder wijst in Amsterdam; 1°. op een school; 2°. op de muziekschool Jan Sluis; 3°. in de hoogste klasse der tooneelschool en 4°. verder aan leerlingen te Santpoort en Velsen, (waar een schoollokaal daar voor wordt afgestaan). Ik stel er prijs op dit ook aan de lezeressen en lezers van Het Bloemen de alsch Weekblad mee te deelen, want ik wil niemand te kort doen en de waarheid evenmin. Wel verwondert het mij, dat genoemde mevrouw Sluis dit eerst nu bekend maakt, terwijl zij „reeds jaren deze lessen geeft"! Waarom het licht niet in ruimeren kring laten schijnen Wanneer men werkelijk overtuigd is iets goeds te onderwijzen, is het toch goed om de grenzen niet te beperkt te nemen en binnen de muren der scholen te blijven. In dit opzicht vind ik de opvatting van Cath. van Rennes ruimer, daar zij met hare leerlingen o. a. verleden jaar, bij gelegenheid van het mu- ziekcongres, te. Amsterdam, demonstraties gaf in den Plantage-Schouwburg, waar vele belangstellen den ervan konden profiteeren, zooals ondergetee- kende. Maar ook hiermee bewijzen deze beide dames, dat Dalcroze gelijk heeft met te zeggen, dat ieder zijn eigen rliythmus heeft! In mijn vorig schrijven deelde ik hoofdzakelijk mee de zichtbare bewegingen, maar er is nog de onzicht bare gymnastiek, nl. de „hersengymnastiek" en daarover zijn nu bezorgde moeders het roerend eens, dat zij 't voor de leerlingen te inspannend vinden!! Ik hoorde zelfs de opmerkingen: „zóó énerveerend", en „om gek te worden". Diezelfde moeders bedachten niet, dat wij in een paar uur zagen en hoorden het resultaat van het onderwijs van eenige jaren, (Dalcroze stelt 3 a 4 jaar min stens voor de opleiding!) en ook niet, hoeveel oefe ning en gewoonte uitmaakt. Als men altijd ge dacht, gevoeld en bewogen heeft in 4/4 maat, son- nolente, is zeker de inspanning en overgang groot om dan in korten tijd zooveel veranderingen van het rhythmische denken te beleven als bij deze demonstraties 't geval was. Wie uwer kent zijn (of haar) speciaal eigen rliythmus Ik heb tot nu toe met één persoon gemusiceerd, die zeide niet te houden van die korte 2/4 en 3/4 maten, maar wel van 4/4, in andante-tempo, want. „dat komt het meest overeen met mijn eigen rhythmische den ken." Heeft u ook die zelfkennis om te weten hoe u denkt Het is heusch de moeite waard het te onderzoeken, wellicht komt men, evenals de Bourgeois Gentilhomme bij Molière, tot de ont dekking, dat men reeds 40 jaar, en meer in.... rliythmus gedacht heeft, zonder liet te wetenmaar dan nu wel wetende en begrijpende, want dan wordt misschien veel verklaarbaar van 't denken in overeenkomend rliythmus of tegenstrijdig rliyth mus van elk afzonderlijk en in verband met onze medemenschen. Men onderzoek e dus 't eigen rliyth mus eensen toetse het aan dat van andren KUNST. „De Onafhdnkelijken" Wij waren dezer dagen eens een kijkje gaan nemen op de tentoonstelling der „Onafhankelijken" in de Willaerstraat, te Amsterdam. Het nieuwe fraaie gebouw dezer sekildersveree- niging, door den architect Harry Elte vervaar digd, maakt een uitmuntenden indruk. De be lichting der schilderijen is zeer goed; overal bo venlicht, hetwelk met goed doorschijnende witte gordijnen is afgedekt. De indruk, dien ge van de zalen bij het binnentreden ontvangt, is vroolijker dan die welke de meeste tentoonstellingen u bie den. Dat komt voor een groot gedeelte doordat alles in vroolijke, heldere kleuren gehouden is. De stukken, al even verscheiden van aard als groot in aantal, hangen ongeveer alle zeer goed, wat lang niet op alle tentoonstellingen het geval is. Indien ik zeide, dat de stukken verscheiden van aard zijn, wil dat zeggen, dat verreweg het groot ste deel niet buitensporig en niet buitenissig is, maar op de gewone bekende en erkende manier dei- vroegere en latere jaren geschilderd. Bovendien is dat grootste deel in die manier ook nog zeer 'middelmatig geschilderd. Enkele prijzenswaardige "zijn daaronder, natuurlijk. Het kleinere deel der stukken getuigt van een ineer oproerigen geest, maar, behoudens een enkel daaronder (zoo die van Jacoba van Heemskerk én E. Wichman), overtreffen ze aan dwaasheid jiiet wat wij voor dezen reeds hier en daar aan schouwden (wat dan van een zeker of liever hnzeker standpunt gezien, nog een verdienste Jvare). De totaal-indruk van deze tentoonstelling geeft bns recht om het denkbeeld dezer jonge schilders: j,geen jury", hetwelk op deze tentoonstelling reeds Werd toegepast, volkomen ongevaarlijk te vinden. Immers de vrees, dat er op deze tentoonstelling zonder jury niets dan prullen zouden inkomen, is piet bewaarheid. Dit was m. i. het eenige bezwaar. Dit bezwaar blijkt nu niet te bestaan. Welaan, de jury-vrije tentoonstellingen blijven gehand haafd. De persoonlijke verantwoordelijkheid der Inzenders wordt hierdoor grooter. Fiat, ook dat is een zedelijk voordeel, in een tijd als de onze vooral. Waarom dus voortaan ook deze juryvrije tentoonstellingen niet Alleen zag ik gaarne de tentoonstellingen zelve belangrijker. Want dat is (afgezien van het sympathieke streven dezer jonge schilders), eigenlijk toch de hoofdzaak. De kansen. (Vervolg.) Minder gevaar loopt de coalitie in Kampen, hoewel in 1905 de heer Reyne (unie-liberaal), met de hulp der Friesch-chr. liist., de zege behaalde. Doch in 1909 stemden die weer den anti-rev. pandidaat, graaf Van Lynden, zoodat deze het district glansrijk heroverde (40272771). Loosduinen staat nog vaster; de kiezers bleven 'daar den heer Brummelkamp bij de vier laatste generale verkiezingen onveranderlijk getrouw en bezorgden hem in 1909 een meerderheid van om trent 4000 stemmen. Ook op Middelburg kan de coalitie vrij zeker rekenen. Vier jaren geleden was de stemmen verhouding tussclien rechts en links: 49533805. Wat Ridderkerk betreft, het district van baron Van der Borch, dit was in 1905 bijna voor de coalitie verloren gegaan. Zij behield het met slechts 18 stemmen. Doch in 1909 was haar meer derheid reeds weer tot 761 gestegen (41763415). Rotterdam IV, tot 1909 een vast liberaal dis trict, koos toen den heer Heemskerk, broeder van den premier, omdat de socialisten weigerden bij de herstemming den vrij-liberalen candidaat te steunen. Voor Sliedrecht behoeven de anti-rev. minder vrees te koesteren. Hun meerderheid was hier in 1909 bijna 1000 stemmen. Nog beter staan zij er in Sneek voor, het district dat in 1897 bekendheid kreeg, doordat het toen bij herstemming den unie-liberaal Van Gilse koos, met één stem meer dan de heer Heemskerk, de tegenwoordige minister, verkreeg (24522451). Doch deze overwinning dankten de liberalen enkel aan den steun der chr.-liist. en toen zij dien in 1901 moesten derven, werd de heer Okma (anti- rev.) met verpletterende meerderheid gekozen. Sedert bleef Sneek steeds rechts. Steenwijk, waar de heer Duymaer van Twist zetelt, heeft in 1905 ook gevaar geloopen. De uit slag was toen 3231 stemmen rechts tegen 3202 stemmen links. Maar in 1909 behaalde de wakkere kapitein reeds weer een groote meerderheid (3826 —2949). Het Friesche district Tietjerksteradeel vaardig de van 1897—1901 den heer Troelstra naar de Kamer afdeze delfde echter in laatstgenoemd jaar het onderspit tegen den heer Talma, die ook in 1909 gekozen werd, terwijl kort daarna de heer Van der Voort van Zijp hem opvolgde, we gens de benoeming van eerstgenoemde tot minis ter. De coalitie-candidaat had toen 4029 stemmen, zijnde bijna 1200 meer dan de liberalen en de soc. candidaten samen. Ten slotte Utrecht II, waar in 1909 de vrij-lib. Roël geslagen werd door den anti-rev. Van Hoog straten, met een dikke 600 stemmen. De kans op herovering is ook hier voor de concentratie niet uitgesloten. Resumeerende komen wij, wat de anti-rev. zetels betreft, tot de slotsom, dat de concentratie goede kans heeft in Amsterdam VII; Amsterdam VIII. Enkhuizen Gorinchem; Rotterdam IV; Utrecht II; terwijl voorts in Hilversum. Ridderkerk Steen wijle, niet geheel behoeft te wanhopen. Zoodat in het gunstigste geval door haar op de anti-rev. negen zetels veroverd zouden kunnen worden. Verder zal het district Enschedé, als het „om" gaat, wel aan de sociaal-democraten ten deel vallen. De christelijk-liistorische Unie, de derde in den bond der coalitie-partijen, beschikt op 't oogen- blik over 13 zetels, waaronder er twee zijn Ede en Ommen die bij tussclientijdsche verkiezingen van de anti-rev. bondgenooten werden afgesnoept, waarbij de liberalen hand- en spandiensten ver leenden. Werd evenredige vertegenwoordiging ingevoerd, dan zouden de christ.-hist. vermoedelijk met heel wat minder dan 13 zetels tevreden moeten zijn, want in de meeste districten, door lien vertegèn- woordigd, vormen zij de minderheid der drie recht- sclie partijen. De Standaard somde onlangs als zoodanig op: Bodegraven, Dokkum, Goes, Katwijk, Leiden en Schiedam. Aannemende, dat de coalitie weer tot stand komt, hebben de christ.-hist. weinig verlies te duchten, in het ergste geval drie of vier zetels. Een daarvan is Amsterdam II, dat sedert 1897 om beurten links en rechts was. De laatste keer hadden liberalen en socialisten bij de eerste stem ming meer dan de coalitie-candidaat. In herstem ming kwam echter de soc-dem. Oudegeest en toen schijnen vele vrijzinnigen de voorkeur gegeven te hebben aan den christ.-hist. Snoeck Henkemans, die het met even 200 stemmen (17551544) van den socialist won. Dokkum werd in 1901 door de christ.-hist. (fei telijk noemt de afgevaardigde voor dit district, de heer Van Veen, zich vrij-antirev.) veroverd. Hun meerderheid bedroeg bij de laatste algemeene ver kiezing bijna 900 stemmen. Ook Ede is overwegend rechts. De christ.-hist. candidaat kreeg vier jaren geleden bij de eerste stemming 2749 stemmen, de anti-rev. 2522; de herstemming bezorgde eerstgenoemde de overwin ning met 4134 stemmen, terwijl de bekende ds. Rudolph het niet verder bracht dan 2579, dus slechts ruim 50 stemmen vooruitging. Al wat links was, stemde op den christ.-hist. Dit district vorderen de anti-rev. thans terug. De zetel van den lieer Lohman te Goes, kan (1e coalitie ook gemakkelijk behouden. Hij was in 1909 zijn vrijzinnigen en socialistischen tegencan- didaten 1400 stemmen vóór. Met Haarlem staat het anders. Daar bedroeg do meerderheid van de chr.-liist. bij de laatste ver kiezingen slechts 56 stemmen (43394283). Harlingen daarentegen loopt geen gevaar. De verhouding was daar in 1909: coalitie 3361, con centratie 1716, soc.-dem. 6uo. Doch 1700 kiezers verzaakten hun plicht. Katwijk is verder een onneembare veste. De christ.-hist. candidaat werd er gekozen met 5875 stemmen; de liberaal had er slechts 846. Wat Leiden betreft, zal men Zich herinneren, dat dit district tot 1902 werd vertegenwoordigd door den anti-rev. Van Kempen; in dat jaar, toen deze afgevaardigde overleed, koos het prof. Van der Vlugt (vrij-lib.), wiens mandaat in 1905 werd vernieuwd, doch die het volgend jaar Octo ber zijn ontslag nam. In plaats van een anti-rev. werd toen door de coalitie dr. De Visser gesteld, waardoor het haar gelukte den verloren zetel te herwinnen. Doch onwankelbaar staat deze niet, vooral omdat het nu weer aan de anti-rev. is toe gewezen. Ommen, dat de anti-rev. ditmaal niet meer aan de christ.-hist. zullen betwisten (in plaats van Bi chon zal er echter dr. De Visser gesteld worden), blijft dientengevolge vrij zeker voor de coalitie behouden. En hetzelfde valt te verwachten van Schiedam en Zwolle, waar de christ.-hist. candidaten sedert 1897 telkens met een flinke meerderheid uit de bus kwamen. Summa summarum is de coalitie niet zeker van haar succes in: Amsterdam II; Haarlem; Leiden en is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat de con centratie met twee, de socialisten met een dezer zetels gaan strijken. Onze kansberekening geeft aan de concentratie dus uitzicht op e.en winst van elf, aan de socia listen van twee zetels, waardoor de rechtsche meer derheid van 59 in een minderheid van 46 stemmen zou zijn omgezet. Beverwijk en Hontenisse zijn hierbij buiten beschouwing gelaten. Ten minste als de linkerzijde en de socialisten weten te houden, wat ze hebben. Hoe het daarmee staat, zullen we nu nog in het kort nagaan. In het geheei bezit de concentratie op het oogen- blik slechts 34 zetels, zoodat zij, om uit zichzelf de meerderheid te vormen (zonder de socialisten), 17 zetels zou moeten winnen, hetgeen vrijwel als uitgesloten beschouwd kan worden. Verlies heeft ze echter ook weinig te duchten, wanneer althans de politieke barometer, zooals die thans staat, niet geheel-en-al bedriegt. Het district Alkmaar koos in 1909 den concen tratie-man bij herstemming met 1200 stemmen meerderheid. Van de vier Amsterdamsche districten I, IV, V en VI werden de beide eerste bij enkele stem ming behouden. In V (het district van den heer Ketelaar), was herstemming noodig, doch bracht deze het toen ook tot een meerderheid van 3000 stemmen. Wat VI betreft, hier kon de vrij-liberaal De Beaufort zich alleen door de hulp der socia- listen staande houden, en kwam toen nog slechts 188 stemmen boven den candidaat der coalitie. In het district Arnhem was het verschil 450 stemmen. Sterker staat de concentratie in Assen; de cij fers waren hier in 1909: 3425957. Slot volgt.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1913 | | pagina 1