ALGEMEEN WEEKBLAD
Bloemendaal, Haarlem, jtcemstede en omliggende plaatsen.
VOOR
KANTOREN:
Vijverweg 7. f/Telephoon 938. Bloemendaal. Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem.
7e Jaargang.
ZATERDAG 26 JULI 1913.
No. 30.
Het Bloemendanlsch (MM
Prijs pér
halfjaar f 1.25
bjj vooruitbe
taling;.
Prys per
nummer f 0.10
Advertentiën
10 cents per
regel
bij herhaalde
plaatsing
korting.
Dit nummer bestaat uit 4 bladzijden.
Officiëele kennisgeving.
Gemeen terekeiiing.
1' igemeester en Wethouders dor ge
in ito Bloemendaal brengen ter open-
bar> kennis, dat de rekening van de
ink msten en uitgaven der gemeente,
ov het dienstjaar 1912, is overgelegd
aan den Raad, en gedurende veertien
da- i, van den 21sten Juli tot eu met
dn, kien Augustus aanstaande, terGe-
mt esecretarie voor oen ieder ter le-
zuil ligt eu, tegen betaling der kos
ten. ilgemeen verkrijgbaar is gesteld.
B. en W. voornoemd;
De Burgemeester.
A. BAS BACKER.
De Secretaris,
A. J. VAN DER FLIER.
Bloemendaal, den 21sten Juli 1913.
A t woord aan „De Uitkijk".
„D i* U i t k ij k" is de naam van de
1 uitsta ve van de afdeeling Haarlem van
tien rijz.-Democr. Bond. De uitkijk het
t<_ ivergestelde van het inzicht. Er
zou lan ook geen reden voor ons be
sta over dit blad, dat reeds meer
mal 'i beleedigende artikels bevatte aan
het adres van liberalen te schrijven,
warm er het niet 12 Juli 1.1. ons was
toizonden en een persoonlijken aan
val I i'helsde op mr. Tidemaii, waarop
idezi' wenscht te antwoorden.
It Redactie van „De Uitkijk" scliijnt
in handen te zijn van een onderwijzer,
een zekeren heer Overop liet blad
vvor dit niet gemeld. In ieder geval
■sein liet bestuur der afdeeling Haar-
beiii tan den Vrijz. Dam. Bond slechts
[voor le uitgave, niet voor den inhoud
van et blad aansprakelijk te zijn. Is
dit tsel zoo, dan gelieve dat bestuur
[het kier volgende als ook tot zich ge-
richt te beschouwen.
Lc uioi est toujours haïssable. Iemand
j met i-nszelveii bezig te houden is al
tijd vervelend, maar men kan er toe
j gedwongen worden. Wij zullen voorzoo
ver w,id en lust ous vrijheid geven, den
heer Over of liet bestuur voornoemd
[op den voet volgen.
De lieer Tideman was als vrijzinnige
reeds in 1909 niet zuiver op de graat,
d. v z. naiair vrijzinnig-democratische op
vatting. De waarheid is deze, dat mr.
Tillen ui destijds openlijk aan mr. Thiol
met andere woorden de vraag heeft ge
steld: komt gij eenzijdig voor de be
langen der arbeiders op of voor die
van het geheele volk, met de bedoeling,
doet gij het eerste, dan moet gij door
alle liberalen met argwaan worden aan
gezien, doet gij het tweede, dan moet
gij door hen met kracht worden ge
steund. Van mr. Thiel, die toen nog
niet al zijn ervaring als wethouder van
onderwijs had opgedaan, kwam daarop
geen vierkant antwoord iu laatstgemel-
den zin. Vóór de herstemming had de
heer mr. Frank van Lennep als rede
naar jammerlijk fiasco geleden, en in
«ene vergadering van rechtsclie kiezers
gaf mr. Tideman daara.au uiting. Een
objectief verslag van die vergadering
petaat niet, van eene poging om die
vergadering te verstoren is niets be
kend, wel van liet bekende geloei van
kiezers, toen hun iets werd medege
deeld wat hun niet zinde, waarschijn
lijk omdat het gesprokene niet was ver
vat ia een of ander bekend, rechtsch
°f vrijzinnig-democratisch jargon.
De hoer Over of het bestuur voor-
Doenul herinnert zich voorts mr. Tide-
?an'.s „smakeloos anti-papisme, dat zicli
111 Prijsvragen en uitvallen uit, die geen
verstandig mensch verstaat." Een veel
zijdig, niet verstandelijk, maar redelijk
aati-papigme is en blijft een der on-
"dsbare voorwaarden van een frisch, niet
onder doctrinaire overbelasting versuf
fend politiek Nederlandsch leven. Alle
eerlijke ook excentrieke middelen zijn
daarbij geoorloofd, over de smaken valt
niet te twisten en wat genoemd a.nti-
Papisme betreft, worden belangstellen
den verder verwezen naar eene pole
miek, die in liet weekblad „Het Mid
den" van de komende week dr. F. H.
l'ischer (vrijz. dem.) tegen mr. Tide-
nnrn opent. i 1
Deiheer Over of bet bestuur voornoemd
herinnert zieti voorts mr. Tideman's
„gescharrel in kerkzaken, toen liier (in
Haarlem) eemge jaren geleden de quaies-
tie-Haentjens aa,n de orde was." Bravo.
Vrijziunig-üemociaten gaan belang stel
len in kerkzaken. Wat was de quaes-
tie? Niet liet minst door liet krach
tig partij kiezen en ageeren van mr.
Tideman is destijds dr. a. H. Haentjens,
Rem. pred. te Haarlem, voor zijne ge
meente behóuden gebleven, nadat een
doctrinair vrijzinnig kerkbestuur dezen
geestvoiien, jongen predikant, onder de
bewering: „gij zijt van vl,a,g veranderd"
smadelijk zijn plaats op den kansel had
willen doen ruimen. Er zijn partijge-
nootcn van den heer Over en van ge
noemd bestuur, waarbij deze des-onkun-
digeu zich dienaangaaaicl nader op de
hoogte kunnen stelten.
„Wij, Haarlemsche Vrijzinnigen," (men
lette ,ook. op de hoofdlettersJ, zeggen
verder, niet zonder zelfverheffing, meer
genoemde aantijgers van onzen redac
teur „nemen, ons dat alles herinneren
de, Mr. Tideman als politicus al lang
niet ernstig meer." Wei, gij geraffmeer
den, wie vraagt u iets Ot dacht gij wer
kelijk het te kunnen doen voorkomen,
dat het wachtwoord: men neme mr.
Tideman als politicus niet ernstig op,
vail u afkomstig ware? En bovendien,
mijn waarden, gij neemt 'fc met niemand,
enisti'g, die hetzij a,ls uw medestander,
hetzij als uw tegenstander niet spreekt
in uw sociaal-vrijzinnig-democratisch
jargon en die niet meeborduurt op het
platte stramien «wor -doctrinelibera
len zijn suffelingen en doofpotten, het
roomsche gevaar (waarvan gij niets
weetmoet- worden verbloemd en de
toekomst zal, zonder liberalen en zonder
anti-papisme, zonder cultuurstrijd, ons
moeten brengen een uit enkele unie-
liberalen en vrijzinnig-democraten te
vormen radicale hervormingspartij, sterk
genoeg om evenals in Noorwegen en
Denemarken met de socialisten (lees de
S. D. A. P.) de regeering te aanvaarden,
(Hoofdartikel in hetzelfde nummer van
„De Uitkijk"). Hebben, zoo vragen wij,
de gebeurtenissen van den laatsten tijd
u niet duidelijk geleerd, hoever gij, een-
zijdigen, met uwe redeneeringen van de
werkelijkheid afstaat?
Volgt een zonderlinge insinuatie. Mr.
Tideman „na.m deel aan de vergade-
„ring van den Bond van Vrije Libera
len, waarop ook met zijn stem tot
„deelneming aan de concentratie be
sloten werd. Sedert streefde liij naar
„eene concentratie-candidatuur." Ver
keerde voorlichting. De stem van mr.
Tideman werd op de vergadering van
genoemden bond alleen gehoord, waar
hij voorstelde openlijk als verkiezings
leus te stellen: „tegen Rome", hetgeen
een spontaan applaus ontlokte uit den
boezem der vergadering en mr. Tideman
is er zoover van af geweest naar eene
concentratie-candidatuur te streven, dat
hij reeds te voren aan den voorzitter
der partij, waartoe hij behoorde, had
medegedeeld zicli van de pra.ctische po
litiek afzijdig te willen houden, en da-t
hij, van de concentratie, hoewel daar
toe aangezocht, niet is opgetreden als
propagandist. De door hem aangehe
ven leustegen Rome, had hij zelf
standig aangeheven, en daaraan heeft
hij zicli gehouden. De anti-roomscbe
strooming in het land is deels door zijn
iniatief ontstaan en voor een deel door
zijn persoonlijk optreden, voor een deel
onder zijne leiding gevoed en verder ge
bracht mét behulp van tal van spre
kers, die zich daarbij gedroegen onaf
hankelijk van elke bestaande politieke
partij, en van de uitkomsten daarvan
heeft de concentratie en heeft ook de
vrijzinnig-democratie nagenoeg alle
vruchten getrokken, die er van te trek
ken waren, de ondankbaren. En in welke
redelijke overweging vond mr. Tideman
de rechtvaardiging van dit optreden'!
In deze: dat Rome, nu het de anti-re
volutions iren heeft opgeslurpt, d e
groote vijand is van ons volksbestaan
en van ons beetje beschaving, dat de
overwinning der coalitie de overwinning
zou zijn van Rome en dat het eenigc,
zoo mogelijk te bereiken doelwit was
breken der coalitie met alle geoorloofde
middelen, niet eene, onmogelijk te bc-
reiken, overwinning der concentratie. De
uitslag heeft de redelijkheid van deze
overweging bewezen. Is het dus geoor
loofd een andere meening te hebben
dan de groote Over of het bestuur van
de afdeeling Haarlem van den vrijzin-
nig-democratischen Bond? In hunne
oogen natuurlijk niet, en toch zijn wij
Zoo vrij geweest en zullen zoo vrij zijn
on blijven. Welnu, de concentratie was
de naam voor eene luchtverlieveling, die
geen ander, 'n ideëel, verband deed ont
staan dan dat van een gemeenschappe
lijk verkiezingsprogram. Later is door
de practijlc daarbij gekomen, zonder dat
dit de voorafgaande sanctie heeft ge
had van de part ij-vergaderingen, die
het concentratie-program hebben aan
vaard: dat het centrale concentratie-
comité eenige der plaatselijke concen-
tratie-comité's min of meer bindende ad
viezen gaf omtrent de kleur van den
candidaat, dien men in een bepaald
district zou wenschen. Yan eene can-
didatuur Tideman is ernstig sprake ge
weest in Haarlemmermeer, in Katwijk,
ill Bodegraven, in Enkhuizen eu in Kam-
qjen, eu iu eenige plaatsen van het don
kere Zuiden. Aanvankelijk heeft mr. Ti
deman zich niet bereid verklaard, tenzij
vanwege de concentratie, die licm had
te .nemen zooals hij is, zijne candidatuur
zou worden bewerkstelligd in eenig
district met 100 kans. Ya,n anti-
roomsche, niet politieke zijde was op
de aanvaarding' eener candidatuur bij
mr. Tideman herhaaldelijk en met
kracht aangedrongen. Haarlemmermeer
echter was reeds geprepareerd voor den
keer Korthals Altes, Bodegraven wei
gerde de heer Tideman, wanneer hij
daar zou staan tegenover den toen van
rechtsclie zijde zwaar geplaagden mr.
Van Idsinga, omdat hij mr. Van Idsinga
als individualist en tevens als anti-
roomsch ma.n niet wilde bestrijden, Kat
wijk was een protest-candidatuur, met
Enkhuizen had het .centrale concentra
tie-comité andere plannen. Vanuit Kam
pen liad de lieer Tideman slechts de
vraag ontvangen zich eventueel be
schikbaar te stellen. De uitslag werd
hem niet medegedeeld. Later is geble
ken, dat ook daar een candidatuur reeds
vooruit was geprepareerd. Daar hierte
gen wellicht protest zal rijzen, wordt
meteen het bewijs bijgebracht: de later
gestelde concentratie-candidaat is de
eenige geweest, die geuoodigd werd, vóór
de candidaatstelling door de centrale,
persoonlijk in het district kennis te
komen maken. Intusschen ging alles op
het oorlogspad. Merkwaardig, als wilde
men van liberale unie-zijde Rome, het
zij misleidend, hetzij welgemeend in het
gevlei komen, weldra verscheen twee
malen in het orgaan der Liberale Unie
Het Va der land een voor mr. Tide
man beleedigend artikel. Het eerste was
getiteld: „Lugubere nonsens", en moest,
na verweer van mr. Tideman, terug
genomen worden. Het tweede was zoo
danig gesteld, dat verweer daartegen
onmogelijk was. Let maar op. Een deel
nemer aan de groote vergadering der
Christ.-Hist. Unie had, op aanvraag, van
mr. Tideman verkregen afdrukken van
een anti-roomsch artikel in ons blad en
deze bij liet aangaan en uitgaan dier
vergadering verspreid. Heel handig
kwam een roomscli blad daartegen in
't veld, eu schoof bet conoentratie-co-
mité in de schoenen, wat alleen ons
blad en mr. Tideman aanging. Nu kon
men eens zien lioe anti-roomsch de con
centratie-actie eigenlijk was. „Het Va
derland", èf inderdaad verontwaardigd,
öf laf, in ieder geval onthutst, schreef
dadelijk met andere woorden: „de heer
„Tideman is een franc-tireur, van ons
„hebben de roomschen niets te vreezen,
„ten allen overvloede zijn wij naar het
„concentratie-comité gegaan en hebben
„gevraagd: hebt gij iets met dien heer
„van doen?" waarop het antwoord ont
kennend zou hebben geluid. Eenig pro
test daartegen kwam noch van vrijzin
nig-democratische, noch van vrij-libe-
rale zijde. Wie hierbij voegt de over
tuigingen van mr. Tideman, uitgespro
ken in zijne brochureDe Meidoorn in
de kap, waarvan in korten tijd een
1100 exemplaren werden geplaatst, en
het feit, dat hij op alle vergaderingen,
waar hij optrad, een 32 in verschillende
streken van het land, voor de anti-room-
sche propaganda de levendigste be'aag-
stelling ontmoette, dien zal het duide
lijk zijn, da,t, waar het tafellaken tus-
schen het centrale concentratie-comité
en hem door deszelfs unie-liberale mid
denmoot was doorgesneden, een drin
gend verzoek, bijna, op het allerlaatst
uit Kampen >ot hem gericht, om zich
terwille van het bewerken eener her
stemming candidaat te laten stellen,
zeer ernstig moest worden overwogen.
Dat het ten slotte zoover is gekomen,
strekt zeker niet tot oneer van hen,
die zicli voor het bewerken dier her
stemmingen opofferingen hebben ge
troost. Eerst toen de candidatuur Tide-
deman een feit werd, kwam eene chris-
telijk-sociale candidatuur Eykman ter
sprake, en deze is het welke den vrij
zinnige te Kampen tot een herstemming
heeft gebracht. Wie weet, welke ver
rassing de eindstemming nog voor links
had kunnen opleveren, wanneer het co
mité der geconcentreerden in Kampen
bereid ware gevonden tot gemeenschap
pelijk overleg met de andere voorstan
ders van anti-coaliiie-candidaturen,
waartoe mr. Tideman tot tweemaal toe
zich bereid heeft verklaard te willen
medewerken.
De vriendelijkheden, die „De Uitkijk"
doet volgen op de beschouwingen, waar
op onze kantteekeningen e rekking heb
ben, kunnen wij stilzwijgend naast ons
leggen. Wij erkennen niet het recht van
de genoemde grootheid om als patrones
der liberale of vrijzinnige politiek ,in
Nederland op te treden.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Zigeuners!
Dezer dagen werd ook onze brave gemeente
onaangenaam verrast door een bezoek van dezelfde
lastige Zigeuners, die in IJmuiden en Velsen hun
wonderbaarlijk bedrijf uitoefenden, en onder het
gejuieli der bevolking werden heengedreven. Ook
ten onzent wist de politie hen al heel spoedig
heen te werken. Er waren althans nog maar zeer
weinig sigaretten en andere levensmiddelen ge
kocht, er waren nog maar weinig dubbeltjes aan
de burgerij ontbedeld, aan nog niet velen onzer
cvenniiusten-plaatsgenooten was de (klaarlichte)
toekomst voorspeld, of met behulp onzer pontic
waren de dartele zwervers reeds weder op weg
nair Santpoort.
Aan de Kleverlaan.
Aan de Kleverlaan, den historis'aeu weg,
welken Eusken Huet vroeger dagelijks tweemaal
liep is reeds eenigen tijd een druk vertier,
liet spoor der E. N. E. T. wordt verdubbeld. I)e
ijzerdraadofzetting langs het weiland wordt weg
gebroken, de veengrond wordt ongeveer een
meter diep uitgegraven en de geulen aangevuld
met zand. hetwelk voortdurend in open wagens
der EX ET wordt aangevoerd. Die motorwagens
met zandkarren brengen menigen plaatsgenoot
lichtelijk in het ongereede. Hij ziet een tram
naderen, kust vrouw en kinderen, en rent naar
een h-alte. Daar aangekomen, bespeurt hij dat hij
te voorbarig was met. het afscheid van zijn bloed
verwanten, en nog een weinig wachten moet op
een personentram.
Padvinders.
De roemrijke internationale padvinders uit het
IJmuider kamp hadden Vrijdag ook blijkbaar het
pad naar onze beminde plaats gevonden. Zij wer
den in den middag althans in het Bloemendaal-
sehe boseli aangetroffen, nabij liet Pannekoeken-
huisje.
Men rustte daar een weinig uit en wandelde
toen naar Haarlem, om door den burgemeest?r
ontvangen te worden.
Het was een prettig gezicht, deze groepen aar
dig gckleede knapen met liunne veelkleurige vlag
gen te zien doortrekken.
liet Jaarboekje.
De vierde jaargang van ons jaarboekje is thans
in bewerking. Aangezien de oplaag niet grooter
is gemaakt dan binnen korten tijd kan worden
uitverkocht, en wij met oudere jaargangen vaak
menigeen moesten teleurstellen, geven wij elk
onzer lezers in .overweging, reeds nu zoo spoedig
mogelijk het jaarboekje te bestellen.
Bij de op 23 dezer ten overstaan van den nota
ris Wïldervanck de BIficourt, te Overveen gehou
den veiling van de villa ..Duinwijk", met bij-
belioorende gronden, zijn de perceelen 1, 2 en 3
(villa met 2 perceelen bouwterrein) niet gegund,
terwijl perceel 4. (bouwterrein aan den Joh.
Hoffsteedeweg) is gekocht door den makelaar
A. övprakker q.q. voor 14100,
