Bloetncndaal, Kaarlet», Kcenstede en omliggende plaatsen. ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR Vijverweg 7, Telephoon 938. Bloemendaal KANTOREN Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem. 7e Jaargang. ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1913. No. 39. Het Bloonendaalsch Weekblad. Prijs per halfjaar fl.25 bij vooruitbe taling. Prijs per nummer fO.lO Advertentiën 10 cents per regel bij herhaalde plaatsing korting. Dit nummer bestaat uit 4 bladzijden. Ouderwetsch en nieuwerwetse li roomse h-k atholi cisme. Onlangs zagen wij in een landelijk plaatsje den burgemeester, den dominee en den r.-k. pastoor, allen bejaarde lieden, op een tuinbank gemoedelijk in tiesprek. De sigaren dampten, zoo nu en dan ver- heen een glimlach, er werd misschien gespro ken >ver koetjes en kalfjes, misschien was er een sir-hts zielige aanraking tusschen die mannen, er iets goeds tusschen hen, de een verlangde blijkbaar den ander te begrijpen en te waardee- reit. zij 't ten deele. Wij herhalen, dat warer be; irde menschen. Wij denken daaraan nu ons ter oore komt hoe en oud dametje van in de tachtig, roomsch- kalkoliek, zich verheugd toonde tot aangedaan toe bij het wederzien van den man, dien zij als kii had gekend, en die, nu oud-katholiek priester, linnna 30, 40 jaren bezoeken kwam. Hoort ze het met elkander bespreken, het leven in dien ouden tijd, toen roomsch- en oud-katholiek tegader bij 'iet lijk van den roomsch-katholieken priester in i r.-k. kerk verwijlde en bad voor de ziel van lien:, die voor allen van beide gezindten een goed vi'i< id was geweest. En nu! M t 1870 werpt het politieke jezuïetisme, na in Rome de overwinning te hebben behaald op het godsdienstig katholicisme ook in de afzonderlijke land li, kerkprovinciën geheeten, het masker af. Tn ons land nadat Kuyper door Rome is om gekocht, Kuyper, van wien de zuster van koning Wil m III, de groothertogin van Saksen-Weimar, vei klaarde: „Die man is een ramp voor ons land." 7ij hebben het masker afgeworpen, de politiek - katholieken, de politieke roomschen, de jezuïe ten Het gaat hen om twee dingen: Afscheiding van wat zich aan hen onder werpt, het roomsclie slavenleger, van al het an dere; 1. overwinning van dat andere met behulp van dat leger. Wil men een voorbeeld. Zie hier een uit de ha:mte omgeving en uit den nieuwsten tijd: Tc IJmuiden, in de Bloemstraat, woont de bak ker Jan de Groot. Deze man behoort kerkelijk tol de oud-katholieke gemeente. Nu deed zich bet geval voor, dat genoemde bakker een kn "lit noodig had. Zekere Willem J. M. Remmer rondde zich aan en verhuurde zich bij den bakker. M r Willem Remmer, die roomsch is, had buiten den waard, dat is in casu den roomschen priester, d« kapelaan gerekend. Deze verbood Willem bij een oml-katholiek in dienst te treden. Tiet briefje, dat Willem Remmer aan De Groot scbreef, luidt letterlijk aldus: IJmuiden, 9 Sept. 1913. Geachte heer De Groot, Bij deze meld ik u alsdat Mijnheer kapelaan mij gesproken heeft over mijn nieuwe betrek king bij u, en dat mijn geloof verbied bij oud- katholieke (n) in dienst te treden, daar ik mijn 'loof moet handhaven, kan ik dus zooals u begrijpen zult, Zaterdag niet bij u komen, Ilopende dat 11 het me niet ten kwade zult dui den, verblijf ik na groete, Je vriend, (w. g.) WILLEM J. V. REMMER. I >e-la-Reijstraat 1, IJmuiden. Home gaat voort met het afzonderen van zijue koken, met,het knechten van zijne geloovigen, met het verspreiden van zijn vrees voor en haat tegen andersdenkenden. Aldus is Rome, van vaderlands- li(rend standpunt beschouwd, niets meer, maar ook niets minder dan de tot stelsel geworden onzedelijkheid, -j-) T. Deutsche Revue Mei 1907, H. Muller, Die Lage des Höllandischen Protestantismus, Berlin 1913. Verlag des Evangelischen Bundes. •j*) Bovenstaande gegevens werden ons toegezon den in den vorm van een ingezonden stuk, de ge- achte inzender zal ons ten goede houden, dat wij zijne gegevens belangrijk genoeg vonden ze in een hoofdartikel samen te vatten. MUZIEK. Bij het eindigen van den zomer wil ik nog iets meedeelen over de concerten, die ik in het zoogenaamd stille seizoen heb gehoord. Aller eerst noem ik de „speciaal zomer-concerten" in den tuin van het „Brongebouw", onder leiding van den heer Kriens, die, door zijn uitstekende eigen schappen als dirigent, met zijn orkest aan de leden menig a/ingenaam uur verschafte. Zulke avonden zijn verkwikkend en opwekkend en op- frisschend, (de temperatuur was wel eens wat ie frisch in letterlijken zin!), want ik wil eerlijk bekennen, dat, de programma's voor alle smaken wat bevattende, er veel afwisseling was en alles in zijn soort zeer goed werd uitgevoerd. Wij hoorden b. v. ouvertures van Mozart, o. a. „Zauberflöte", Weber's „Oberon", Mendelssohn's „Ruy Bias", Wagner's „Tannhauser", enz. Ver- dor vele opera's: „Grandes Fantaisies de Faust" (Gounod), Lohengrin (Wagner), enz. Dan nog Ballet-muziek, Walzer (Schone, blaue Donau) en meer; dus zeker: veelzijdig. Behalve de groote rhythmisclie duidelijkheid heb ik bij dit orkest in liooge mate den bizonder schoonen klank van „het koper" bewonderd. Een uitstekend denk beeld was het om voor de beide laatste avonden de leden te laten kiezen, welke van de uitgevoerde werken zij die beide avonden wenschten te hooren. En nu is het toch wel eigenaardig en merkwaar dig, dat op 't programma van 4 September van de acht nummers vier Wagner-werken waren en op 7 September weer twee Wagner-werken geko zen waren. Het is op die wijze toch heel duide lijk gebleken, van welke muziek de groote meer derheid der leden het meeste houdt. Mij dunkt deze keuze doet den smaak der kiezers alle eer aan en het is tevens als een (wellicht geheel on bewuste, bij de meesten) hulde aan Richard Wagner in 1913, om zijn honderdjarige herin nering aan zijn geboortejaar te herdenken. Deze concerten zullen zeker bij velen een aangename herinnering achterlaten. Een geheel ander soort muzikaal genot gaven de concerten in de Groote Kerk, zoowel de vocale als de instrumentale. In de eerste plaats noem ik het avondconcert, waar mevrouw Noordewier gezongen lieeft, want ook ditmaal heeft zij be wezen, dat zij de meest ideëele kunst geeft, verhe ven en verheffend, eenvoudig en waar. Een bi zonderen indruk maakte op mij de aria uit de cantate 151 van J. S. Bach, vooral de regels: „Herz und Seele freuet sich, Denn mein Hebster Gott hat mich Nun zum Himmel auserkoren Zóó als zij dat „freuet" zong! Dat was onver getelijk en zóó kan alleen zij jubelen, die geheel boven 't aardsche uit is en „zum Himmel aus erkoren". De duetten van Bach, Purcell, Hasse en Pergolese (met mevrouw De HaanManifar- ges) gaven ook buitengewoon veel te genieten. Het orgelspel van den heer Verhey sloot zich prachtig aan bij de begeleiding (evenals bij de solonummers) bij de aria's en duetten, zoodat het een bizonder harmonisch geheel was. Hiertoe heeft zeker ook veel bijgedragen dat uitsluitend werken van componisten voorkwamen, die leef den tusschen 16581783 en toch afwisselend jjenoeg Ook de bekende Wognumn. gaven een uitvoe ring in de Groote Kerk, d' an menigeen een genotrijk uur verschafte m o de verschillende koornummers. Als zangeressen hoorde ik nog Tilly Koenen (ook in de Groote Kerk), begeleid door den heer Louis Robert; van haar bewon derde ik 't meest „Dem Unendlichen" van Schu bert; dat klonk machtig en voor haar stem ook zeer passend. Van de avond- en middag-concerten door Louis Robert gegeven, heb ik verscheidene gehoord, o. a. waar de heer Hoek (cellist), uit Birmingham, en mevrouw Marie AndriessenBies, uit Den Haag, medewerking verleenden, en waar beide solisten veel schoons te hooren gaven. Wanneer ik nu het laatst onzen stadgenoot-organist Louis Robert noem, is dat omdat ik van zijn Dinsdag en Donderdagmiddag-concerten ook van de avond concerten in Juli, zeer veel zou willen meedeelen, maarlaat ik in 't kort zeggen, dat ik de grootste bewondering voor zijn zeldzame Bach- vertolking en zijn heldere phraseering- en regis- treerkunst heb en telkens weer ouder den indruk kom van ons beroemde orgel. Overweldigend en machtig klinkt Bach- en Haendel-muziek. Be halve werken dezer beide onovertroffen groote (Bach en Haendel) componisten van orgelmuziek, heeft mij nog als een merkwaardige compositie getroffen: „Suite Gothique" van Boëllmann, want die muzikale stijl was zoo geheel harmonisch met het kerkgebouw. Het is geen wonder, dat de orgelconcerten door vreemdelingen (en stadgenoo- ten?) veel bezocht en bewonderd worden. Over de Dalcroze-demonstratie in de „Kroon" hoop ik een volgenden keer iets mee te deelen. De Zalsman-avonden. Van liet concertbureau-Vernout ontvingen wij de opgave over de Zalsman-avonden in het a.s. seizoen. Deze avonden hebben zich een vaste plaats in ons muziekleven veroverd. Ook voor dit. jaar hebben de beste krachten op vocaal gebied hunne medewerking toegezegd. Ziehier een overzicht dezer avonden: lste concert op Vrijdag 24 October: de heer George A. Walter-, tenor, Berlijn; mevrouw Elsa WalterHaas, pianiste, Berlijn; mevr. prol. Jeanne Vogelsang, violiste, Utrecht. (Bach-avond.) 2de concert op Woensdag 12 November: mej. Tos. de Meester, pianiste, Keulende heer Gerard Zalsman, bariton, "Rotterdam. 3de concert op Woensdag 7 Januari 1914; mej. Tilly Koenen, alt, Berlijn; begeleiding de heer Wilhelm Scliolz. (SchubertBrahms-avond.). 4de concert, eind Februarimevr. A. Noorde wierReddingius, sopraan, Hilversum; mevr. P. de Haan—Manifarges, alt, Rotterdam; de heer Anton B. H. Verhey, pianist, Rotterdam. PLAATSELIJK NIEUWS. Het ontwerp der gemeente-begrooting voor 1914 is verschenen. Ze sluit met een eindcijfer van inkomsten en uitgaven, groot 231.600, In 1912 is uitgegeven 553.858,43; terwijl de gemeente-rekening 1913 liep over '242.837, De voornaamste inkomsten in 1914 zullen, vol gens de begrooting zijn de volgende posten, ge steld op de daarachter vermelde cijfers; Ontvangsten van de waterleiding 28.050, 40 opcenten op de geb. eigendommen 14.993,70 55.730,85 78.702,535 2500,— 1600,— 6000,— 5400,— 10.005,— 11.877,645 50 opcenten op het personeel Hoofdelijke omslag Hondenbelasting V ergunningsreclit Reinigingsbelasting Schoolgelden Bijdrage van het Rijk volgens de wet op het lager onderwijs Uitkeeringen van het Rijk overeen komstig de wet van 24 Mei '97 Wat de uitgaven betreft: de kosten van alge meen bestuur zijn geraamd op 18.190,die van invordering van de plaatselijke belasting en wat daarbij behoort, op 3589,de kosten van onderhoud van gemeente-eigendommen en de uitgaven van gemeentelijke bedrijven te zamen op 57.382,27®, waarin zijn begrepen: ƒ10.800, voor dag- en weekgelden der werklieden, 16.280,voor onderhoud van wegen en voet paden, 7000,voor wegbesproeiing, 3000,-— voor beplanting der wegen, en 12.242,27® voor de waterleiding, terwijl voor de (nog te stichten) gasfabriek een memorie-post is uitgetrokken. Voor de politie is uitgetrokken1200, voor jaarwedde van den inspecteur, voor de agen ten 11.650,voor de nachtwachts 3152, terwijl de hooistekers met 40,naar huis, of niet naar huis zullen gaan. De verlichting zal 13500,kunnen kosten, de kleeding en uitrusting der politie 1400,de politiehonden 350,de inrichting der brand weer, alles bijeen genomen 1000,De ge zondheidsdienst is gesteld op 8630,hierin is begrepen 6000,wegens het ophalen van haardasch en vuilnis en 1500,als belooning van keurmeesters en 415,als bijdrage in de kosten der gezondheids-commissie. Volgens de toelichting vallen de aan Haarlem te betalen keu ringskosten onder den post belooning van keur meesters. De kosten van het onderwijs zijn te zamen ge raamd op 37.935,Voor 4 maanden bezol diging van de leerkrachten aan de in aanbouw zijnde M. IJ. L. G.-schtrol is gerekend op 4800, Hieruit blijkt tevens dat men die school op 1 Sep tember 1914 in werking hoopt te stellen. Aan jaarlijksche aflossing van geldleeningen zal moeten worden besteed 22.000, Er is al gerekend op het verleenen van sub- sidiën aan verschillende stichtingen en vereeni- gingen. Wie daarvan meer wil weten, moet het ons maar eens vragen. Ook overigens is onze redactie gaarne bereid, uit de begrooting en de daarbij behoorende toe lichting- alle inlichtingen te verschaffen, die onze lezers mochten wenschen. I)e helsche helling. De bewoners van den IToogen Duin-en-Daal- schen weg en daar in de buurt, zouden wellicht goed doen een veldhospitaal in hun tuin op te zetten; wanneer zij gezamenlijk eene verpleegster huurden, konden zij tot groot gerief van de aldaar van fietsen vallende menschheid werkzaam zijn. Doch alle gekheid op 'n stokje, zooals 't nu gaat, gaat 't niet! Er is eene verordening op het rijden van de gevaarlijke hellingen, en steeds weer wordt deze, met noodlottige gevolgen overtreden. De overtreders zijn meestal zelf de getroffenen, men heeft medelijden en eene strafvervolging blijft doorgaans uit. Ons komt het voor, dat twee mid delen ter verbetering zijn aan te grijpen: de ver ordening moet worden verscherpt, en van de bewoners dier buurt moeten degenen, die zich daartoe bereid verklaren, worden benoemd tot onbezoldigd rijksveldwachter, in staat dus een bewijskrachtig proces-verbaal op te maken. Des tijds was de heer P. C. A. van der Breggen in Duin en Daal, onbezoldigd rijksveldwachter; de omwonenden hebben van zijn optreden het nut vaak ondervonden. Wil men niet particulieren aldaar tot onbezoldigd rijksveldwachter maken, dan zal de burgemeester er een blijvenden politie post moeten vestigen. Het publiek kan ook me dewerken, door luide zijne afkeuring te betuigen bij onvoorzichtig fietsrijden vanaf de hoogten. Het onzegbare. Er is iets onzegbaars, dat wij toch zeggen moe ten. Een mensch is nu eenmaal geen pijp ka neel, hij eet, hij drinkt, ja hij drinkt vooral, hij heeft een lichaam door een rif in tweeën gedeeld, wat daarboven gebeurt is somtijds zeer belang rijk, vooral daar heel hoog, wat daaronder ge beurt, nu ja, nu komen wij aan het onzegbare. De mensch is bovendien een wandelaar, of wel hij is een wegwerker, met andere woorden, iemand, die met middenrif en al op den weg of aan den weg is, werkt, drinkt niet, maar wel een enkele maal behoefte heeftdaar heb je nu weer dat onzegbare. Neen, wij zullen het maar niet zeggen, alleen vaststellen dat onze gemeente mist, wat onzegbaar is, op haar weinige pleintjes, langs haar wegen, mist ze, hallo, hallo, ja wat mist ze nu eigenlijk. Wie kan het onzegbare uitspreken Wie Talloos vele feiten, niet alleen onzegbaar, maar ontoonbaar, spreken het uit en roepen als om strijd, nood breekt wet. Want het onzegbare langs onze wegen te verrichten, is strafrechter lijk vervolgbaar. Wat er dan gebeuren moet Het is moeilijk. Waar rioleering en bosch samen zijn is de oplos sing bereikbaar; overigens sluite de gemeente contracten met particulieren tot het tegen beta ling door de gemeente voor het publiek kosteloos beschikbaar stellen van afgezonderde ruimten. De school in aanbouw. De aannemer vordert goed met het inheien der ruim 600 palen voor de fundamenten der M. U. L. O .-school. De eerste werklieden komen omstreeks 6 uur, met het eigenlijke heien wordt niet aangevangen vóór klokslag halfacht, een voor de omwonenden zeer schappelijke regeling. Opening onzer Waterleiding. Donderdagnamiddag is het geschied. De water leiding is geopend. En weder dichtgedraaid. Om weder een ontelbaar aantal malen op een ontel baar aantal plaatsen opnieuw geopend en dicht gedraaid te worden. Aanwezig waren onze bur gemeester, wethouders, gemeenteraadsleden, en verscheidene andere heeren. Nadat den burgemeester door Marietje de Boer een ruiker was aangeboden, had in het gewelf van den voorfilter de plechtigheid der opening plaats. De lieer Van Tienhoven, voorzitter der ommissie van bijstand, nam het woord. Hij dankte de hee ren Van der Sleen en jhr. ITolmberg de Beck- feldt voor hunne zoo waardevolle adviezen, en verscheidene andere heeren, die op een of andere wijze aan de totstandkoming hadden medegewerkt, en gaf daarna een korte uiteenzetting van het bedrijf. Het water wordt betrokken uit een grondwater- stroom, welke zich bevindt in een dikke zand laag, die bij de proefboringen bij Duin en Daal, op 90 meter beneden het terrein gevonden werd. Er werden drie bronnen geboord; de filters daar van werden ongeveer in het midden van de zand laag aangebracht. Door middel van electrische centrifugaalpompen wordt het water uit de bron nen opgevoerd. De pompen staan in het oude pompstation Duin en Daal. De benoodigde elec trische stroom wordt door de K. E. M. geleverd. Het opgevoerde water wordt door twee pers leidingen naar de filterwerken op het duin bij „lvarmel" geperst. In de filter ligt een laag grind, en het is dat grind, hetwelk het water van zijn ijzer-bestanddeelen ontdoet. Aan de grindkorrels hecht zich het ijzerroest vast. Door een open vloer van beton onder het grind, stroomt het water in een goot, en daarover henen op den nafilter. Deze nafilter is van dezelfde constructie als de andere, met dit verschil, dat hier boven de grind- laag nog een laag duinzand van ongeveer een meter dikte ligt. Het water wordt nu door een ijzeren pijp gevoerd naar een overstortbuis, die met een handrad wordt op- en neergeschoven. Door deze buis te laten zakken wordt het ver schil tusschen de oppervlakte van het ongefil- treerde water en dat van het gefiltreerde ver groot, en het filtreer-tempo versneld. ITet is in de zoogenaamde rein waterkelders, dat het gefilterde water daarna verzameld wordt. Deze reinwaterkelders, die beide een inhoud van ongeveer 300 M3 hebben, staan onmiddellijk met het buizennet in verbinding. Toen de heer Van Tienhoven geëindigd had, nam de burgemeester het woord, en dankte allen die aan de totstandkoming hadden medegewerkt. Daarna opende de burgemeester de kraan, en daarmede tevens de nieuwe waterleiding. Het water maakte een aangenamen indruk op de aan wezigen. Het schoot krachtig te voorschijn. Krachtig en overvloedig. Natuurlijk was wat er uit deze kraan kwam, maar een klein gedeelte van den geheelen voorraad, maar er was toch al heel wat. Het mag als een bewijs voor de welvaart onzer beminde gemeente gelden, dat te midden van zulk een overvloed van deze vloeistof, niet het eere water, maar de, veèl duurdere, eerewijn werd aan geboden. Desondanks gingen de deelnemers der plechtigheid in volmaakte orde uiteen. Gimning. Door B. en W, van Haarlem is het bouwen van een ketelhuis op het terrein der gemeente-licht fabrieken, gegund aan de firma D. Hoogenbirk Zoon, te Bloemendaal. De Feesten. De feestcommissie besloot de feesten op 15 Oct. te houden, en een terrein te huren achter café „Zcmerzorg" waar de vereenigde schoolkinderen zullen heentijgen. Dat terrein zal worden ver sierd; men zal er prijsspelen houden, er komt een draaimolen, men zal luchtballons oplaten, wel licht organiseert men ook een avondfeest met fees telijke verlichting of iets dergelijks. Ook de be kende heer Chris van Abcoude komt zijn mario nettenspel vertoonen aan de Bloemendaaische en Gverve^nsciie snaken. Men zal inteekenlijsten aanbieden. Bijdragen worden in ontvangst genomen door de heeren Beekman, Cator en Windhorst, taris; J. Lindeman, 2de secretaris; A. Cassee, J. J. van Kempen, voorzitter; J. Mulder, lste secre taris; J. Lindeman, 2de sercetaris; A. Cassee, J. J. Cator, II. Deetman, C. Grootegoed, A. v. d; Ham, M. L. van Holst, II. Hupkes J. Rietvink, J. G. Verbeek, J. Windhorst, F. Wittgrefe. Het eere-comité uit de heeren dr. J. Th. Born- water; mr. Jpost de Graaff; O .A. Houwen; C. D. v. d. Vliet, lid van den raad; en A. IJzerman. Het Jaarboekje. De vierde jaargang van ons jaarboekje is thans in bewerking. Aangezien de oplaag niet grooter is gemaakt dan binnen korten tijd kan worden uitverkocht, en wij met oudere jaargangen vaak

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1913 | | pagina 1