ALGEMEEN WEEKBLAD
Kantoor voor redactie, administratie en advertentiën
3e Jaargang.
ZATERDAG 4 APRIL 1914.
No. 14.
i
Het Blondaolsch Weekblad.
Prijs per
halfjaar fl.50
hij vooruitbe
taling.
Prijs pei
nummer fO.lO
EL-Jj
Gedempte Oude Gracht 63. Telephoon 14Ï. HAARLEM.
Advertentiën
10 cents per
regel
bij herhaalde
plaatsing
kortins
Dit nummer bestaat uit 6 bladzijden.
In dit weekblad is tijdelijk opgenomen
HET MIDDEN waarvan de eerste afzon
derlijke reeks is afgesloten met No. 34 van
24 Januari 1.1.
De uitspraak,
ke ArixiulissonK'His-reClitbaiik ie llaar-
i it dtd' 1.1. Dinsdag, dl Maart, uitspraak
ia zake den lieer Krol, voormalig eigenaar
van Lunenburg en de gemeente Bloe-
ndaal. tMen zie over deze zaak ons
nummer van 7 Februari 1.1.).
De Kcchibank ovtrwopg om te begin-
u oï zij bevoegd was van deze verdo
ng kennis ie nemen, de gedaagde ge-
{'lire had n.l. hare onbevoegdheid be-
\a*erd, op grond dat deze zaak eene was
''treffende de uitvoering der gemeente
lijke bouwverordening. De Rechtbank acht-
e zich wel b voegd, omdat de vordering
leunde cp -een bouwen in strijd met de
ddendc bouwverordening. Ten tweede bo
oste de Rechtbank, dat niet opging het
ddel van niei-ontvankelijkheid, doorge-
•agde opgeworpen, omdat de gemeente,
iar gedaagde had gesteld, nooit een on-
clitmat ige daad gepleegd zoude hebben en-
icel door bouwing zonder bouwvergunning
au E. en \Y. en zonder ontheffing ten
anzien van de plaats van bouwen van
gemeentewei", en wel op grond dat de
■ischer niet gesteld had, dat onrechtmatig
nbreuk was gemaakt op een hem per
oen lijk toekomend recht, maar de vor-
iering gegrond was op hei lijden van
.rjiade, teug» volgc van een bouwen in
irijd met de plaatselijke bouwverordening
in het algemeen.
Hierna overwoog de Rechtbank, dat
orzcover de eisch was ingesteld op het
Miiiwen door de gemeente zonder in allen
urm gegevt 11 bouwvergunning van E. en
\V., de e ischer niet ontvankelijk moest
worden verklaard, hetwelk ook het geval
vas, volgens de Rechtbank, voorzoover de
eisch was ingesteld op grond van het niet.
nnchtnemen van den afstand van 20 M.,
w> lkc de verordening wil dat aldaar tus-
sclien 2 gebouw mi wordt inaclitgenomen.
Wel achtte de Rechtbank de vordering
(nu vankelijk voorzoover die gegrond was
op het feit, dat de gemeenteraad niet
vooraf aan de gemeente ontheffing had
verleend van de verplichting, voorgeschro-
vt u bij art. lObis der bouwverordening',
hetwelk de bepaalde afstanden voor
schrijft, waarmede bij het bouwen o.a. in
Duin en Daal rekening moet worden ge
houden.
De Rechtbank onderscheidde derhalve
scherp de gemeente als publiekrechtelijk
lichaam, dat voor allen geldende voor
schriften vaststelt, van de gemeente als
privaatrechtelijke persoon, welke, in het
belang har er huishouding werken onder
nemende en gebouwen stichtende, ook zelve
onderworpen is aan datgene, wat zij in
die andere hoedanigheid heeft bepaald.
De Rechtbank overwoog ten aanzien van
dit punt uitdrukkelijk, dat de gemeente,
l ri va at rechtelijke handelingen verrichten
de evenals een prive-persoon gebonden is.
Verder verwierp de Rechtbank de bewe
ring van gedaagde, als zou een stilzwij
gende ontheffing van de bepalingen van
an. lObis gelegen zijn in het feit, dat op
hu. terrein piketpalen hadden gestaan, op
rhoden afstand, dat de raadsleden die
hadden gezien en dat in overeenstemming
met die piketpalen gebouwd was. De heer
Krol had ontkend, dat het raadsbesluit,
waarbij beslot n was de waterleiding in
richting aldaar te bouwen, de ontheffing
bedoelde te verleenen, en de Rechtbank
kon uit den inhoud van dat besluit ook
niet. tot het aannemen van die bedoeling
geraken. Waar door de gemeente niet was
aangeboden te bewijzen, dat die piketpalen
ii de bij het besluit behoorende teekc-
ningon gestrekt hebben tot grondslag van
hot raadsbesluit, maar alleen te bewijzen
was aangeboden, dat feitelijk dienovereen
komstig was gebouwd, werd het bewijs-
aanbod der gemeente voorbijgegaan.
De ontheffing, beschreven in art. lObis,
voorlaatste alinea, ziet, volgens de Recht
bank, voorts alleen op nog* te verrichten
werken en zij kan derhalve niet, gelijk de
gemeenteraad had gepoogd te doen, nadat
reeds met den bouw was aangevangen, als
nog verleend worden.
De Rechtbank verklaarde op al die gron
den de afwijking van de verordening, zooals
die heeft plaats gehad, voor een onrecht
matige daad, achtte bij de dagvaarding
voldoende gesteld hoe de eischer daardoor
schade gel den had en veroordeelde mits
dien (ie gemeente R.ioemendaal om aan
den hei r Krol die schade 4 vorgpXlen,
en tevens om de proceskosten
aan zijne zijde gevallen, aan
beta ion.
Naar wij vernemen zal de heer Krol
nu zeer spoedig aan de gemeente Eloe-
moiidaal een staat deen beteekenen, waar
op het door hem gevorderde schadebedrag
vermeld siaat. Over dit bedrag wordt'dan
va o noodig opnieuw geprocedeerd, tenzij
de gemeente Dloemenclaal van do gegeven
lieefdbeelissingen in hoogor beroep gaat.
bij hei Gerechtshof te Amsterdam.
Een b e 1 a n g r ij k manifest.
In een blijkbaar met veel zorg gestelden op
roep, geteekend door Dr. J. D. Bierens de Haan,
Dr. H. Brugmans, li. van i^mbdehdc Ridder, 11 r.
1'. H. F ischer, G. Fopma, Dr. J. H. Gunning Wzn.,
Dx*. G. J. Heering, F. 11. G. v. lterson, Ui*. Ph.
Kohnstamm, A. Roest Crollius en A. C. Schade v.
Westrum, gericht tot allen, die belang stellen „in
het geestelijk en maatschappelijk leven van ons
volk' wordt eene poging gedaan om liet verband
tusschen godsdienst en politiek zuiverder
te stellen, dan in ons land helaas gebruikelijk is.
In alle dagbladen heeft de oproep, met de
toelichting, hetzij volledig, hetzij m de voornaam
ste trekken vermeld gestaan. vY ij, die woekeren
moeten met onze plaatsruimte, kunnen beide be
langrijke stukken niet opnieuw overnemen.
Moesten wij hen kenschetsen, dan zouden wij
ze noemeneene welmeenende poging van eenige
(hoogstaande, doch in de practisclic poli
tiek ^gelukkig!) onbedreven mannen om ter dege
nadenkende medeburgers op te wekken, met nen
I samen te vormen een groep van vrijzinnigen, wier
I kenmerk het zoude zijn te bezitten, wat de zoo
genaamde concentratie ten eenenmale ontbreekt
religieusen zin en het besef, dat de nien-
schen en dus ook de maatschappij en de staat,
die slechts uit menschen zijn samengesteld-,- niet
leven bij brood alleen, een besef reeds tientallen
van jaren, krachtig levend bij enkele hoogstaande,
niet jezuïetisch ageerende katholieken en bij enkele
waarlijk geloovige calvinisten, die in de politiek
ter rechterzijde staan.
Wat in hot matiifesi en in de toelichting wel aan
doet, is het gemis van elk afkeurend noemen,
zelfs van elk zinspelen op dc personen van be
kende politieke tegenstanders, een bewijs van ide-
eei zelfbewustzijn, schitterend afstekend bij de
tegenwoordige wijze van strijd voeren van profes
soren, kamerleden en dagbladschrijvers der rech
terzijde, die hun onvermogen om de oorzaken
hunner nederlaag van 1913 door nadenken op te
sporen, bemantelen met aanvallen van persoonlij
ken aard, welke in den regel zelfs onbeantwoord
blijven, zoodat zij, dc geslagenen, d:e zich zelf had
den, te bezinnen, zich toonen niet wijs en tevens
zich lichtelijk belachelijk maken tegenover het ont
wakende volk.
Dat dc intellectueelen op hunne roepstem ant
woord zullen ontvangen van het ontwakende volk,
betwijfelen wij en het is deze twijfel, welke een
andere oproept, die aan hun slagen, indien zij
beoogen te vormen eene nieuwe politieke partij.
Naar onze meening althans zal geene politieke
partij in dezen tijd in ons land levensvatbaar blij
ken, die niet hare voorstellen uitstrekt lot vlak
boven de onderste lagen onzer vele lagen rijke
samenleving.
O.i. zou deze groep het meest, immers het
meest wezenlijk macht komen uit te oefenen,
indien zij als een dcesem de andere partijen van
links, in het bizonder de drie partijen der zoo
genaamde concentratie wist te doorleven of te
doorwonen. Zij kan dan haar karakter hooghou
den. Voor haai* geldt in zoover hetzelfde als voor
den Nation alen Bond van Protestantsche kie
zers Beide deze groepen gemengd werkende
zouden het cement kunnen worden, dat de con
centratie-partijen bond aan elkander en aan het
nederlandsche volk. Want tot dusver staat het
volk van de concentratie als vervreemd, juist door
dat de concentratie-partijen, in het groot gezien
en in het algemeen gesproken, met het religieus
karrakfter van het nederlandsche volk, rekening
niet hebben gehouden. Het behoeft in dit verband
geen betoog, dat wij de onderteekenaars van dit
manifest van harte welslagen toewenschen in hun
opzet.
Dat de ohderteekenaars in dezen geest willen wer
ken. blijkt ons uit wat een hunner ons schrijft,
n.l. dit
„Het manifest beoogt eer een kuituurbeweging
„dan een politieke beweging. Zicli plaatsend op liet
„vrijzinnig standpunt, wil men onder vrijzinnigen
„het religieus besef wekken; liet bewustzijn bren
gen dat een staatkunde niet meer opportunistisch
„mag zijn, doch haar grondslag vinden moet in de
„idee. Een bepaalde politieke partijvorming of eene
„stembusactie ligt niet in de bedoeling van het mani
fest, veeleer adeling, verdieping en verheffing van
„het vrijzinnig bewustzijn.'' Wij voegen er nog dit
aan toe. „Het Midden" is het blad, dat hetzelfde
heeft gewild. Voorts zouden wij liet toejuichen, wan
neer de onderteekenaren van liet manifest, gelijk
degene, die zich tot ons richtte, liet woord gods
dienst gerégeld vervingen door het woord religie.
De kerken, in het bizonder de door dwingelanden be
stierde roomsche kerk en de in den Ivuyper-koers
drijvende kerken, hebben mét hun gezags-fanatisme
en heethoofdige dweeperij een groot deel van dus
volk van den godsdienst vervreemd, en aan het woord
HET AFSCHEID VAN Mr. VAN DER MERSCH.
De merkwaardige zitting, waarin mr. Van der
Mersch afscheid nam van de magistratuur, was druk
bezocht. Onze kiek geeft slechts een gedeelte van
dé niét te groote kantongerechtzaal weer. Er werd
o. a. door jhr. mr. Van Styrum, als deken der
advocaten en mr. Kick nis ambtenaar O. M„ zeer
go; il gesproken. Men ziet op onze foto achteraan
I gezien, van links naar rechts: mr. Van Lier, ambte
naar O. M.. mr. Tuymelaer, mr. Merens, mr. H. J.
O. O. Enschedé, daar naast mr. Van der Mersch, die
in liet midden zit. mr. dr. Vis, dan mr. Thöne Jr.,
staande de griffier mr. Van der Boon, leunende,
I deurwaarder Glaser, daar achter vaag bij liet'raam,
de heer Blankwater, de ijverige en keurig-nauw-
godsdienst" in het verbeeldingsleven van liét volk
véle hatelijke voorstellingen en het gevoel van be
nauwing verbonden. Daarmede is rekening te houden.
let vrijzinnige volk moet niet de gedachte kunnen
koesteren, dat deze intellectueelen, het willen terug-
brengennaar dit soort politieleen godsdienst.
gezette le-klerk ter griffie, in den hoek staande, mr.
Bredius, langs den wand drie dames, waaronder mej.
Van der Mersch, met eenig embonpoint mr. Joost
de Graaft, onder de lamp juist terugkomende van
den lessenaar, waar hij een Vonnis liad aangehoord,
mr. Slingenberg, dadelijk in aangenaam gesprek met
zijn noordelijken confrère- en .Groninger studiegenoot
Andreae. Daarachter mr. Macdonald en 2 «onher-
kenbaren, op den rug gezien notarissen en rechters.
Mr. Fick, ambtenaar O. M., zit links aan de tafel
met het blad papier voor zich.
Den heer Van der Mersch zij ook van onze zijde
veel goeds in zijn rusttijd toegewenscht.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Met genoegen maken wij er melding van, dat
onze plaatsgenoot, de heer W. C. van Rietschoten,
geslaagd is bij zijn examen voor opzichter bij den
1 Rijkswaterstaat.
Do lieer W. C'. van Rietschoten is de zoon van
den directeur van ons post- en telegraafkantoor.
Zijn welslagen zal zonder twijfel al zijnen voetbal
lenden en niet voetballenden vrienden veel genoegen
doe ij.
Wij ontvingen n°. 9 van het tiendaagSeli fotoblad
„Focus", onder leiding" van Adriaan Boer. Het blad
biedt wederom een aantrekkelijken inhoud en een
aantal fraaie kieken.
Tn een bijlage vindt men van de hand van den
heer Adriaan Boer, een uiteenzetting van diens
breuk nut liet photoblad ..De Camera", waarvan hij
vroeger redacteur was.
mann met zijn violoncel de toehoorders te boeien,
terwijl mejuffrouw Ré Levie als altijd, haar klavier-
spel wist te doen bewonderen.
Het is jammer, dat nog steeds menschen komen,
die hinderlijk zijn. Herhaaldelijk moesten eenige be
zoeksters gewaarschuwd worden. Waarom blijven
zulke menschen niet thuis
Dat men echter in ruimen kring mejuffrouw
Levie's opzet en moeiten te waardeeren weet, bleek
uit het feit, dat mejuffrouw Verbeek haar, uit naam
der bezoekers een tochtscherm en een varen
aanbood. Mejuffrouw Levie was door deze blijken
van waardeering ontroerd. Zij dankte bewogen, en
beloofde den bezoekers voor het volgend seizoen een
reeks even goede concerten als die van dit jaar.
Zeer voldaan ging men huiswaarts.
Naar wij vernemen wordt in het gebouw der Bloe-
mendaalscke Sehoolvereeniging Zondagmiddag een
kleine tentoonstelling gehouden, en wel van velerlei
werkjes, door de naarstige handen der leerlingen
gewrocht.
Te Overveen heeft in de Openbare School ook
Zondag eenzelfde tentoonstelling plaats; beide ten
toonstellingen zijn geopend Zondagmiddag van 2
3y2 uur.
Openbare vergadering Witte Kruis".
De af deeling Bloomendaal der Noodhollandsche ver-
eeniging „Tiet Witte Kruis", zal Donderdag a.s„
's avonds 8 uur, in het hotel „Van Ouds het Raad
huis", eene openbare vergadering met gelegenheid
tot debat houden, waarin door den heer F. van
Twisk, penningmeester der afdeeling, zal ingeleid
worden het onderwerp„Tiet woningvraagstuk in
het algemeen en voor onze gemeente in het bizonder".
ITet model eener goede arbeiderswoning wordt in
de pauze en na afloop der vergadering ter bezichti
ging 'gesteld. Waar do toegang voor alle ingezete
nen. dus ook voor niet-leden, geheel vrij is, ver
wachten we, gezien het belangrijke onderwerp, een
volle zaal; „liet Witte Kruis" verdient alle hulde
voor de gelegenheid, die zij ook aan niet-leden biedt,
deze lozing te kunnen bijwonen.
Vliegen.
Zaterdagmiddag was Bloemendaal in rep en roer.
Aan de Kleverla m stonden duizenden menschen
opgepakt, en tuurden naar de lucht, waar zich een
roomgele tweedekker snorrend voortbewoog. De
inzittende was luitenant Versteegh, die ons op zijne
kunststukken verrassen kwam. Herhaaldelijk landde
hij op het veld bij de Kleverlaan, om kort daarna
weder op te stijgen met zijn passagier. Een groot
gedeelte van den middag worden de Bloemendalers
op deze wijze aangenaam bezig gehouden.
V olJcsconcert.
Tiet-vierde Volksconcert was weder goed bezocht.
De zaal was stampvol.
Met groote belangstelling werd het programma
gevolgd, en na elk nummer volgde een luid hand
geklap.
Het pianospel en de zang der dames Iloeksema
waren uitmuntend. Niet minder wist dc heer Bahl-
Een wachthuisje.
Met meer dan gewone belangstelling mochten wij
dezer dagen te Overveen aan den hoek van den
Julianaweg een friscli en vroolijk uitziend gebouwtje
opmerken. Het was daar zoo juist geplaatst, en
werd door de ijverige ververs opgeschilderd, en de
menschen waren reeds aardig gevorderd. Het huisje
blonk tegen je in.
Wij waren daar toevallig getuige van een eigen
aardige gebeurtenis: Een heer en een dame, Am
sterdammers, welke vanaf Haarlem den Zijl weg af
gewandeld waren, stonden nabij het tramhuisje te
wachten, en vroegen eindelijk aan een der werklie
den, om de hoeveel tijd de tram vertrok. Zij ston
den, naar zeggen, daar al een half uur te wachten,
en begrepen er niets van. Men had hun gezegd, dat
ze, als ze maar den Bloemendaalschen weg hielden,
eindelijk aan den rechterkant een tram voor Haar
lem zouden vinden. Zij hadden den Bloemendaal
schen weg gehouden, en begrepen er niets van. Een
der werklieden, die het wèl begreep, wees er lien op,
dat dc bedoelde tram nog een eindje loopens verder
was, aan de Kleverlaan. Met een pijnlijken glim
lach dankten de vreemdelingen, en zetten hun tocht
vooiL
Tramlijn.
Waar de Schotersingel zich in twee takken ver
deelt. en een, min of meer, druk verkeer van voet
gangers en voertuigen op te merken valt, deelt ook
sedert eenige dagen de tramlijn zich in tweeën. De
nieuwe tak, den Verspronekweg óp, groeit met den
dag, tot een lust^ der oogen.
Bloemen daal-commando.
Woensdagavond hield de gymnastieksafdeeling
van „Bloemendaal-commando" in de openbare lagere
school te Bloemendaal. haar jaarlijkschen wedstrijd.
