ALGEMEEN WEEKBLAD Kantoor voor redactie, administratie en advertentiënj Gedempte Oude Gracht 63. Telephoon 141. HAARLEM. 8e Jaargang. ZATERDAG 20 JUNI 1914. No. 25 Prijs per halfjaar f].5o bij vooruitbe taling. Prijs pei nummer fü.10 WB Advertentiën 10 cents per regel bij herhaalde plaatsing korting. Dit nummer bestaat uit 6 bladzijden. In dit weekblad is tijdelijk opgenomen „HET MIDDEN", waarvan de eerste afzon derlijke reeks is afgesloten met No. 34 van 24 Januari l.l. EHÖi.i' Onze Rondvraag. De door ons gestelde vragen waren de volgende Acht u het uit onderwijskundig oog- ]n gewenscht, dat volgens eenzelfde leer- l'l; tegelijkertijd lager onderwijs wordt er rven: aan kinderen, die eindonderwijs ingen, en aan kinderen, die moeten w lun opgeleid voor het voortgezet on- drrwijs. Acht u liet juist, dat in den tegen- digen tijd in eene buitengemeente met v treilde bevolking, welke voor ongeveer - te rekenen tot den stand van ar ts en beambten, voor Va tot den rriid- ii and en voor 1/i tot de rijke lieden, en air zich bevindt een welverzorgde 1 eener sclioolvereeniging mei 181), geld, en een welverzorgde gewone school met laag schoolgeld, liet t'igeld voor een te openen M. U. L. O. s, berekend wordt naar de maatstaf v .1000, - jaarlijksch inkomen en lioo- - at de eerste (1 klassen betreft, en r on maatstaf van 3000, en lioo- at betreft de drie M. U. L. O. klas- De heer A. M. Borren te Breda, voor- zilt van de vereeniging voor M. U. L. O., antviordt ons: 1. Wanneer liet mogelijk is, dat ge- sctfi len wordt, het onderwijs aan hen, tlie op I..'-jarigen leeftijd de school voorgoed ver; en en aan lien, die voortgezet on- den\ ijs zullen genieten, is scheiding in li'elang van beide categorieën van leer lingen. Over het geheel komt het mij ge- w i se*lit voor, dat aan eene school voor AI L. O. eeu vrij lioog schoolgeld wordt a, omdat de kosten voor do ge- ii ;.i o voel aanzienlijker zijn dan die voor ei gewone volksschool, en omdat het in lillijk voorkomt dat belanghebbenden ii iio groot e kosten bijdragen. Daarbij is i de wet bepaald, dat minvermogenden v i r lager schoolgeld worden toegelaten ui nvermogenden kosteloos. Wel maakt li oen vreemden indruk, dat voor een 1' mg van 6 jaar door iemand met/3000 ii l omen tenzij liij onder de minver- uioi uilen wordt" gerangschikt 54, schoolgeld moet worden betaald, en da,t voor denzelfden leerling, als hij 14 jaar oud is geworden, slechts 30,verschul digd is. Gewoonlijk wordt voor M. U. L. O.-klassen het schoolgeld hooger gesteld dan voor de Lagere klassen, omdat het aan tal leerlingen daar kleiner is, terwijl de traktementen der onderwijzers daar lioo- gcr zijn. Het. isf echter moeilijk uit de verte de toestanden te beooideelen, en ik kan me niet voorstellen, dat .de Bloemendaalsclie rtlioolcommissie, wier inzicht in onder wijszaken ik meer dan eens gewaardeerd heb, zonder goede motieven tot deze scholgeldregeling heeft geadviseerd. Do heer A. IJzerman te Bloemendaal schrijft 1. Uit een onderwijskundig oogpunt acht ik het niet gewenscht, dat voor de leerlingen, die eindonderwijs ontvangen, hetzelfde leerplan geldt als voor de kin deren, die opgeleid worden voor liet mid delbaar en gymnasiaial onderwijs. 2. Als gemeenteambtenaar wensch ik mij niet uit te spreken over een besluit, dat door den gemeenteraad is aangeno men. De heer Hk. Kingma, hoofd eener op leidingsschool te Haarlem, zeuclt ons de volgende beantwoording In antwoord op uw .eerste vraag deel ik u gaarne mede, dat volgens mijn mee ting eindonderwijs en voor b ere i- dings onderwijs zeer verschillende leer stof en zeer verschillende methoden eischen. Waag men die beide in eenzelfde leerplan wil diénen, worden vaak de belangen van het grooter aantal leerlingen, die eind onderwijs ontvangen, opgeofferd aan de belangen van eenige leerlingen, die het onderwijs zullen voortzetten. De juiste en volledige beantwoording van uw tweede vraag eischt nauwkeurige be kendheid met plaatselijke toestandendie ontbreekt mij. In 'i algemeen gesproken: De gemeente, die zich geroepen acht tot het verschaffen van voortgezet onder wijs, behoort m. i. de deuren wijd open te zetten voor ieder, die er van wil en kan profiteeren. Het beoogde doel in dit geval voor bereiding voor H. B. S., gymnasium, kweek school, en andere inrichtingen kan het best bereikt worden door een school voor M. U. L. O.haar leerplan dient clan, a,l naar de eischen, geheel gevolg'd te wor den in 7 of meerdere klassen. En om ve len het volgen van dat onderwijs moge lijk te maken, is een laag schoolgeld een gebiedende eisch. Evenwel dient men het minimum niet zóó laag te stellen, dat er een te groote toeloop komt van leer lingen, die om andere redenen dan de ern- stige bedoeling voortgezet onderwijs te j genieten, de lagere klassen te veel be volken en die door hun aantal en hun mindere geschiktheid het onderwijs soms in hooge mate belemmeren. Hit gevaar bestaat inderdaad! Onvermogende leerlingen met aanleg en lust tot verdere studie dienen of van gemeentewege óf van particuliere fond sen geholpen te worden. Een buitengemeente behoeft m. i. eerst in de laatste plaats te overwegen, of er een afzonderlijke school is voor kinderen van hen, die meenen, dat in den leertijd reeds splitsing naar stand moet plaats hebben. In grootere steden kan die splitsing noo- dig schijnen, de ouders zullen toch wel inzien, clat het liooge schoolgeld geen dichte heining is tusschen „van stand" en „niet van stand". De heer E. L. Brouwer, hoofd eener M. U. L. O. school te Haarlem, schrijft ons Vergun mij, dat ik, zonder eenige mo tiveering, de door u gestelde vragen met een kort: neen, beantwoord. De eerste vraag zou anders eene prin- c.ipieele beantwoording, gegrond op over wegingen zoowel van paedagogisclieii als van praclisclien aard wèl waard zijn, doch dat zou tot een groote uitvoerigheid lei den en waarschijnlijk een breed debat tot gevolg hebben. Beide nu - uitvoerigheid en penne- strijd moet ik vermijden, aangezien tij delijke overspanning eiken overbodigèn geestelijken arbeid voor mij op dit oogen- blik uit den booze doet zijn Mijn meening omtrent de regeling der schoolzaken te Bloemendaal komt met die van u vrijwel overeen. Kort geleden heb ik aan iemand uit die- gemeente, die pan het openbare leven daar zeer deelneemt, on verholen mijn oordeel gezegd. De heer J. II. Gunning Wz,, districts schoolopziener te Amsterdam, schreef Uit principe lean ik dergelijke vragen, betrekking hebbende op een ander district clan het mijne, niet beantwoorden. De heer Jan Ligthart, hoofd eener school, Den Haag, schreef: Tot mijn leedwezen kan ik aan uw ver zoek niet voldoen, daar ik mij niet in staat en bevoegd acht, bijgaande vragen in 't kort afdoende te beantwoorden. De heer L. A. E. Ulehake, oud Bloemen daler, schrijft ons: „Wat ik in het laatste nummer van Het Bloemendaalsch "Weekblad in zake de schooi las, drukt ook wel mijn meening uit". De heer A. G. Boes, secretaris van de Plaatselijke Schoolcommissie te Haarlem en inspecteur van het Lager Onderwijs in Ned.-Indië, beantwoordt onze vragen op deze wij-ze: Ik acht het zeer zeker niet gewenscht en zelfs niet goed mogelijk, dat aan kin deren, die eindonderwijs ontvangen en aan kinderen, die moeten worden opgeleid voor voortgezet onderwijs, tegelijkertijd volgens eenzelfde leerplan lager .onderwijs wordt gegeven. Het leerplan eener onderwijsin richting houdt zóó nauw verband met cle latere bestemming der leerlingen, dit bij de samenstelling ervan niet alleen rekening behoort te worden gehouden met de vraag, of de leerlingen eindonderwijs ontvangen dan wel worden voorbereid voor voortgezet onderricht, doch da,t het zich zelfs wij zigt naar den aard van clat latere, ver dere onderwijs. Zoo is bijv. zee- terecht ^door de ontwerpers van het leerplan voor de op uw woonplaats te openen school voor M. U. L. O. de 6cle klasse gesplitst in Vla, die aansluit bij het eerste leer jaar van het eigenlijke M. U. L. O. en Ylb, waar aansluiting wordt gezocht bij het Middelbaar Onderwijs en waar in ver hand daarmede iets minder aan lezen en kennis der natuur en iets meer aan reke nen, Ned. taal en Franscli wordt gedaan. Brengt men kinderen, die met de kennis op de lagere school opgedaan de wereld ill 'moeten, en kinideren, voor wie die school slechts oen voorbereiding is, in dezelfde klassen te zanien om hen naiar eenzelfde lila,ti onderricht te doen geven, dan zal cla,t ten naideele zijn van éèn dezer cate gorieën of van beide. En hoe zal ik nu uw tweede vraag be antwoorden? Zie, mijnheer de redacteur, ik heb als ideaal voor oogen een toe stand, waarbij alle soorten van onderwijs inrichtingen voor alle kinderen van ons volk openstaan en waarbij alleen de ver standelijke aanleg van een kind in ver band met zijn vermoedelijke latere be stemming de keuze der school zal bepalen. Zoover zijn we evenwel nog uiet, zelfs iu Bloemendaal niet, maar toch had men, meer rekening houdend met, den demo- cratischen geest van onzen tijd, en met de belangen der minder rijk bedeelden het staatje der klassen van betaling naar be neden wat kunnen voortzetten-, zóó, dat bijv. menschen met inkomens van f 2000, eni minder voor hun eerste kind 1,50 's maands betalen in plaats van 4,50, zooals nu is bepaald. Bij een schoolgeldregeling als nu is aan genomen, loopt, men kans, dat een groot aantal kinderen uit den z.g.n. midden stand, ofschoon bestemd om later M. U. L. O. of Middelbaar Qride: rwijs te ont vangen, om finan-cieele redenen op dë oude school moeten blijven en ontstaat daar gevaar vooir een toestand, dien ik in het antwoord op uw eerste vraa? afkeurde. de van eene zijde van niet geestverwan ten, waarvan va|ststa|a,t dait zij dooreen ge nomen van zijn werken geen kennis nemen, en welk doctoraat hem zou worden aan geboden tusschen eeu musicus en een me dicus (dokter Eyknian), zij 't ook wel licht ernstig bedoeld door de hoogleera- ren niet als ernstig is kunnen worden op genomen. De benoeming van Prof, Windisch te Leiden en nog iets. Voor de vrienden van heb Genootschap voor Zuivere Rede. Bij K. B. van 13 dezer is tot hooglee raar iu cle faculteit der godgeleerdheid te Leiden om onderwijs te geven iu de oud-christelijke letterkunde en cle uitleg ging van het Nieuwe Testament benoemd dr. H. Windisch, privaat-docent te Leip zig!.. De aangewezen man voor dezen leer stoel was, hierover bestaat vrijwel één stemmigheid, dr. G. A. van den Bergh va,u Eysinga, Ilerv. predikant te Helmond en privaat-docent apn de Universiteit te Utrecht. De benoeming valn Windisch is een wel sprekend bewijs van de verlegenheid, waar in de Leidsche faculteit heeft verkeerd. Ook zij kon Van den Bergh van Eysinga niet voorbijgaian, deze had reeds een euro- peeschen naam, vóór Windisch iets publi ceerde maarhij is een erkend leer ling van HegelBolland en Windisch (voorloopig) niet. Vooral de z.g.n. moderne theologie leeft met de leer van Zuivere Rede en hare werkelijkheid op gespannen voet. Juist bij gelegenheid van de herdenking van prof. Bolland's 60steü geboortedag werd bekend, dat ?en werk van een zijner beste leerlingen, dr. J. Clay, leeraar in de natuurkunde en privaat docent té Delft, een studie over het begrip „Natuur", van wege het Stolpiaansch legaat met goud was bekroond. Bij genoemde herden king wijdde de lieer J. A. Schouten, wis kundige te Rotterdam, aan dit feit eene toegejuichte rede. Bij deze herdenking is tevens ter sprake gekomen het feit, dat aan prof. Bolland niet, toen het daartoe tijd was, een eeredoctoraat in de faculteit van letteren en wijsbegeerte is aangeboden. Naar ter herdenkingsdag verluidde zouden verscheidene hoogleeraren te Leiclen, af ziende van eigenaardige ui drukkingen, hun door collega. Bolland bij gelegenheid toege voegd (Bolland is geen parlementariër) zijn werk toch wel, waardeeren. Hoe ver of weinig ver dit dan zou gaan, blijkt uit liet opzettelijk niet benoemen van dr. Van den Bergh va,n Eysinga. Dat prof. G. J. P. J. Bolland geen eere doctoraat der universiteit te Groningen heeft willen aanvaarden, schijnt aldus te moeten worden opgevat, dat eene derge lijke aanbieding voor zijn leer ingang be gint te vinden in het land en reeds 17 jaar door hem wordi onderwezen, kornen- Wij 'hebben het genoegen aan cle leden va,n het Genootschap voor Zuivere Rede te berichten, dat nog een 40-tal boekjes dor handelingen beschikbaar is gekomen, waarvan bij het bestuur is ann te vragen. PLAATSELIJK NIEUWS. De Tram naar Overveen. De lijn der N. Z. T. M., die liet Verwulft te Haar lem met de grens Overveen te Haarlem verbindt, is geopend, Woensdagmorgen liad de openingsrit plaats, zonder feestelijkheid. Wij vermoeden, dat deze fees telijkheid wordt uitgesteld tot den eersten dag, waarop de tram tot hotel „Van Ouds Let. .Raadhuis loopen zal, een eindpunt, dat zich als gelegenheid tot openingsfeestelijkheid als het ware aan de tram- directie opdringt. Hoopvol houden wij dus, en velen met ons, het oog' op een, nabije, toekomst gevestigd. Wat den rit Verwulftgrens aangaat, deze kost nog geen 6 minuten. De stopplaatsen zijn aan de Jacob ij n est raat op de Raaks, aan de Zijlbrug, Coorn- hertstraat, Duvenvoordestraat en Julianalaan. Men kan dan ook van Schoten of van den Hout, naar grens Overveen rijden, en stapt dan op het Verwulft over voor 7% cent. Deze rit heen en weer kost 10 cents. Wij namen, ofschoon de lijn geheel op Iluailemscii gebied ligt, dit bericht als plaatselijk op, wijl onze om-eïL-blj de grens Overveen wonende abonnees be langstelling voor deze nieuwe lijn hebben zullen. Tot nogtoe lijkt de toevloed van passagiers niet erg groot; we zagen althans vele trams ledig of bijna ledig op en neer rijden, en dat kan de be doeling toch niet zijn, indien wij althans eenig in zicht in een tramweg-exploitatie hebben. Op 51-jarigen leeftijd overleed tc Bloemendaal, de lieer W. R. Uterinöhlen, oud-kapitein der maat schappij „Nederland". Met ongewone vreugd zien wij het werk aan de verdubbeling der tram-sporen, dagelijks meer en meer vorderen. Het overstappen is reeds niet meer noodig', de passagiers volvoeren liun tocht van en naar Haarlem reeds weder zonder onderbreking. Ongeval. Woensdagavond ten ongeveer lialfacht, geraakte onze anders zoo idyllisch rustige Dorpstraat eenig- zin's in het ohgereede, doordat een handwagen, te heilloozër ure door den bestuurder losgelaten, de spiegelruit in het door den heer Walter bewoonde huis niet opmerkte, en zich in verband daarmede gedroeg', d. w. z. liet perceel wilde binnendringen, hetgeen hem dan ook' gedeeltelijk lukte, echter uitt dan nadat bovengemelde ruit geheel vewoest was. Welk een geluk, dat de horloges, klokken en chro nometers van den heer Van Niel niet meer achter deze ruit lagen, want de schade ware dan nog' voel grooter geweest. Het beproefde menselidom noemt, terecht, zulke dingen: een geluk bij een ongeluk. In de plaats van den heer J. TT. Krul, wien tegen 1 Juli als stations-chef te Overveen ontslag uit den dienst verleend is, werd benoemd de heer J. Linde man, die thans te Winterswijk als commies le-klas werkzaam is. T ncht éloosli eid. Naar aanleiding van ons stukje in ons vorig num mer, „Tuchteloosheid" getiteld, ontvingen wij van den garnizoens-commandant een schrijven, waarin hij ernstig onderzoek naar de bedrijvers van derge lijke onhebbelijkheden toezegt, en een strenge be straffing van hen in uitzicht stelt. Ten einde echter de schuldigen aan te wijzen, moeten wij onze lezeressen verzoeken, zich bij éen on gemanierde bejegening rechtstreeks tot den com mandant van den troep te wenden. Dit zal natuur lijk den meesten waarborg opleveren, dat de schul dige ook werkelijk-ontdekt wordt. Tn gevallen dat zulk een klacht onmiddellijk bij den bevelvoerenden officier onmogelijk mocht zijn, doè men mededeeling van het gebeurde aan den heer luitenant-kolonel garnizoens-commandant te Haarlem, daarbij zoo nauwkeurig mogelijk vermel dend uur en plaats, wapensoort (infanterie, artil lerie, of cavalerie), alsmede alle verdere bizon- derheden die ertoe kunnen leiden den bedrijver van het feit te vinden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1914 | | pagina 1