ALGEMEEN WEEKBLAD
Gedempte Oude Gracht 63. Telephoon 141. HAARLEM.
Groote aankondiging.
8e Jaargang.
ZATERDAG 27 JUNI 1914.
No. 26
Het Bloemendoalseh
Prijs per
halfjaar
bij vooruitbe
taling.
Prijs pei
nummer fO.lO
Kantoor voor redactie, administratie en advertcntiën
Advcrtentiën
10 cents per
regel
hij herhaalde
plaatsing
korting.
Dit nummer bestaat uit 6 bladzijden.
In dit weekblad is tijdelijk opgenomen
„HET MIDDEN", waarvan de eerste afzon
derlijke reeks is afgesloten met No. 34 van
24 Januari l.l.
Inzake de M. U. L.-scliool
rekest rondgegaan
nog het volgende
Aan
Zijne Excellentie den Ministervan
Binnerilandsclie Zaken.
Geven met den meesten eerbied te kennen, de on-
dergeteekenden, allen ingezetenen van de gemeente
Bloemendaal;
dat vafi gemeentewege is gebouwd eene school
voor Meer Uitgebreid Lager Onderwijs, welke in
September van dit jaar zal worden geopend;
dat ter tegemoetkoming in de kosten, welke voor
Adr boek (HELP IJ ZELF, 50 jaargang) 18 rekening der gemeente blijven, eene schoolgeld hef -
in bcwerking. Wij blijven ons beginsel h.and- t-iiïg is Ontworpên en door den gemeenteraad in zijne
hav niet meer boekjes te laten drukken vergadering van 4 Juni 1914 is aangenomen, waar-
dan ij strikt noodig hebben. Onze vorige nje-^ alleen geene rekening is gehouden met de
opia A was in 14 dagen uitverkocht. Ons i Slangen van on- en minvermogenden, maar zelfs
adresboek is voor Bloemendaal zoowel als nje^ me^ je belangen van ouders die een inkomen
voor Haarlem onmisbaar gebleken. Het aan- hebben van minder dan 5000— in het jaat;
tal g plaatste^ boekjes is ieder jaar gestegen. ^eze .schoolgeldregeling in strijd is met artikel
50 der wet op het Lager Onderwijs, en met den g.est
De nieuwe jaargang bij Bloemendaal's
Maa dus Uwe advertentie gereed, liefst
met en teekening of kiek.
Tc .sent op dezen jaargang reeds nu in.
D-
nim
de
stu
11 e 1 ij k bezwaar tegen de
s c h o o 1 g e 1 d r e g e 1 i n g van
4 Juni 1914.
.lo.or den Rand vastgestelde verorde-
op het heffen van schoolgeld aan
ier te openen M. U. L. O. school
o. i. a,f op wettelijke bezwaren.
V ij wijzen hen, ;die dit aangaat, te dier
zak iip:
t 50 (46 oiud) der Lager Onderwijs
wet
toelichtingen op art. 4j oud te vin-
de. in De onderwijswetten in Nederland
ra 1 mi". P. F. Hubrecht, 1880 (3de deel,
1 !2 v., C. 5de deel, biz. 30 v.), en
a,rt. 50 in Th. II. Ketelaar's wet,
LI/ 177 v.
ts op de regeling, met inachtneming
beginselen der wet, getroffen in
Haftrit-m in -1909. (Verslagen van het. ver-
li' 1de in den gemeenteraad, blz. 433 v.)
beginsel in art. 50 neergelegd is dit
lemeente heelt hare schiQolgeldhef-
fii zoodanig in te richten, dat ieder
Sn .rt van onderwijs, dat de gemeen
te geven, toegankelijk zij voor ieder
een, )k voor minvermogenden en voor
o:i\cgenden.
- dus de gemeente naast het L. O.
I O. af M. U L. O. gaat inrichten,
ook dat onderwijs, zij het ook op
ei lizonderlijke schooi', voor allen, on-
i iiinie mogenden t;egjmkeljjk zijn.
i de ministers Borgesius en Heemskerk
Jr. hebben dit beginsel behoorlijk gehand-
li 1 en van Minister Cart van der Linden
kan hetzelfde worden verwacht.
i van dezen tijd;
Redenen, waarom zij zich wenden tot Uwe Excel
lentie met het eerbiedig verzoek d,bze verordening
i ter niet-goedkeuring aan Hare Majesteit dé Ko
ningin te willen voordragen.
't Welk doende, enz.
De aftredende stationschef.
Nu de heer Krul met 1 Juli zijn betrekking als
stationschef van Overveen zal neerleggen, mogen wij
nog wel eens een kort woord ten afscheid aan hem
wijden.
De heer Krul heeft zijn verantwoordelijke post aan
het drukke en vrij onpractisch ingerichte station
en zijne verantwoordelijkheid was vooral in den
dtukken bloembollentijd zeer groot steeds nut
blij gezindheid vervuld.
Thans, nu het station, naar den kant van het
landgoed van mevrouw Bijleveldt, wordt uitgebreid,
treedt de heer Krul af. Hij zal dus in de voordel
len der verbetering geen aandeel meer hebben, waar
tegenover dan staat, dat hij ook de moeilijkheden
van den overgangstijd gedurende de verandering niet
behoeft mee te maken.
Zooals onze lezers weten, heeft de heer Krul een
woning aan de Kleverlaan betrokken, en zal hij in
den brandstoffenhandel en expeditie der firma Krul,
waarvan hij tot nog toe zwijgend vennoot was, daad
werkelijk aandeel in de werkzaamheden gaan nemen.
Wij wenschen liem in dezen nieuwen werkkring
alle goeds.
avond na diensttijd vrij kunnen zijn, terwijl degenen, I
die 21 jaar zijn en een vaste aanstelling hebben of
die als verpleger (verpleegster) aangesteld zijn,
vóortaan elke week tweemaal na diensttijd vrij kun-
nèn zijn, de broeders in de broederweek, dh zusters
iil dö zusterweek, zooveel mogelijk regelmatig over
dè dagen van de week verdeeld.
Voor de geneeskeeren werd een regeling getroffen,
dat zij om de 14 dagen des Zondags vrij zijn.
(School en Bibliotheek. Wat de school betreft, kan
het volgende medegedeeld wardenHet aantal p$-
tkfutjes, dat dit jaar de school bezocht, is met één
verminderd, zoodat thans 5 jongens en 5 meisjes
naar school gaan. Twee van de meisjes kunnen
lezen, terwijl één hunner het leert; van de jongens
lóeren drie lezen en schrijven. Rekenen is voor allen
moeilijk aan te leeren. Zij, die de eenvoudigste vak
ken van het lager onderwijs niet kunnen aanleeren,
hemden zich bezig met fröbelen. Voor het aankoo-
pen van fröbelartikelen wordt jaarlijks een bepaalde
som besteed, die goeden dienst bewijst, daar zij de
minst begaafden hier in staat stelt, zich op school
Tangenaam bezig te houden.
Zooals alle jaren werd dit jaar (ïe algemcene bi
bliotheek weer vermeerderd, nu met ruim 60 boeken.
aan vrouwe J. A. van Vollenhoven, douairière B iron
rnr. J. van Sty rum.
Volgens liet woordenboek van Van der Aa, was
de oppervlakte van „Hartenlust" met de bijbehoo-
rende boerderij, beide overplaatsen met huismans
woning en verdere getimmerten, alsmede hooi-, wei
en teelland 33 bunders, 92 vierkante roeden, 82 vJer-
kante ellen.
In 1847 werd het heerenhuis afgebroken en in
1848 een nieuw gebouwd met het front naar h t
zuiden, waar twee metalen beeldengroepen staan. Dit
is liet heerenhuis, dat in koop II bedoeld wordt en
de laatste jaren dienst dleed als hotel.
Uit het Politi e-r a p p o r t.
P r oc e s s e n-v erbaal -zijn opgemaakt, wegens
rijden zonder licht; rijden over de voetpaden; lcopen
over verboden grond; rijden door het boscli; in ver
boden richting weg berijden; openbare dronkenschap;
overtreding der arbeidswet; spelen om geld op den
openbaren weg..
Gevonden en terug te bekomen, bijK. Bred -
meij.tr, Midden-Duin-en-Daalscheweg n°. 5, te Bloe
mendaal, een mes met nikkelen heft; H. de Boever,
Delftstraat, te Haarlem, een kinderschoentje; mej.
Zij biedt goede lectuur. Er werd dit jaar een zeer Roozen van Kessel, B loemendaalscheweg n°. 235, te
PLAATSELIJK NIEUWS.
De School.
Men -schrijft ons in deze zaak nog het volgende:
Het is toch wel zeer te bejhinmeren, dat niet vóór
de s oolgeldregeling aan den raad werd voorge-
leg.i. <i voorstellen gepubliceerd zijn, zoodat belang
hebbenden daarvan kennis hadden kunnen nemen en
bezwaren tijdig hadden kunnen indienen, te meer
waar het hier voorstellen gold, waarbij zoo'n groot
tl' <1 der inwoners direct betrokken waren.
He schoolgeld-regeling, die een toestand op de
oude chool dreigt te scheppen, welke door deskun-
dii'ti unaniem veroordeeld wordt, blijkt nu boven-
«l -:i geen rekening te hebben gehouden, met het
lei': plan der nieuwe M. U. L.O.-school,
Baaltjes.
Wie langs de Kleverlaan komt, zal, zoo hij het
middelste der drie korte verbindingsweg^ès met den
Kinheimwëg inkijkt, een aantal lage paaltjes opmer
ken, welke hij, zooals men dat gewoonlijk noemt,
niet thuis kan brengen. En toch, het ware geen
geringe verbetering, indien deze paaltjes thuis ge
bracht, of althans weggeruimd werden. Want, waar
toe dienen deze rudimentaire overblijfselen van een
vroeger plantsoen, een voormalige heining van een
landgoed of anderszins Wij weten heel wel: oude
overblijfselen kunnen uit historisch oogpunt liun
waarde hebben en het bewaren ervan kan voor de
cultuur van onschatbare beteekenis zijn. Waar wij ech
ter, ondanks onze goede gezindheid, deze paaltjes niet
als monumenten uit het grijs verleden kunnen zien
en ze eerder, tot eene variatie van steenen des aan
stoots, als palen des aanstoots beschouwen, zagen
wij ze gaarne verdwijnen.
Zooals ze daar thans staan, zijn ze als zoovele voet
angels, wolfijzers of klemmen, waarin de argelooze
voorbijgangers op het onvoorzienst blijven hangen
druk gebruik van gemaakt.
Hervormde Eeredienst. Aan het desbetreffend be
richt van den predikant is het volgende ontleend:
Ook dit jaar kon de arbeid in de hervormde ge-
rpeente van Meerenberg c.a. (de gestichten Meeren-
berg en Duinenbosch vèreenigd) in het gesticht Mee-
renberg geregeld worden voortgezet, zoowel wat de
prediking des Zondags en des Woensdagsavonds, als
wat het onderwijs en de persoonlijke bezoeken betreft.
Dat de taak van den predikant omvangrijk is,, kan
men gemakkelijk nagaan, vooral als men bedenkt, dat
clpze zich uitstrekt over ruim 1600 patiënten. Op
^leprenberg bevinden zich n.l. ryim 1000 en op Dui-
i{epbpsch ruim 600 protestantsche patiënten. Verder
heeft hij ook zijn arbeid onder h!et protestantsche per
soneel en de protestantsche opwonenden, wier aantal
eenige honderden bedraagt en steeds toeneemt. Dank
baar ziet de predikant terug op de groote welwil
lendheid* die hij steeds bij zijn arbeid in het gesticht j
ondervond. Gaarne wordt hem overal toegang ver
leend, en heeft hij eenige hulp ncodig, dan is steeds
een ieder bereid.
Een gropt deel van de opwonenden behoort tot de
hervormde kerk en daardoor tot onze gemeente. De
medewerking en belangstelling van enkelen hunner,
o. a. ook door het geregeld bijwonen onzer godslienst-
oefeningen, doen goed en werken bemoedigend.
Overveen, een zilveren speld; Van Galen, aan de
Houtvaart n°. 16, te Overveen, een huissleutel; aan
het bureau van politie, te Overveen, drie huissleu
tels, twee portemonnaie's met inhoud, een rozen
krans.
Verloren: een portemonnaie met inhoud; een
d.ames-portemonnaie met inhoud; een zilveren speld
jintt gouden knopjes; een paar zwarte overschoenen
e$. een broche met gouden rand.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 19 Juni tot en met Donderdag 25
Juni.
Geboren: z. van J. W. F. van der Valk en
J. M. Dam; z. van N. Hoogewerf en C. H. de Vries;
d. van G. F. M. Roezen en A. A. P. Grippeling; z.
van A. van der Werff en P. Bekius; d, van C. W.
do Yisser en M. W. C. Roelofs.
Qrjfcrd-eitroii w d-:W. J. M. Stam en- Hv G. M.
Bos; P. W. Wolff en T. Godtlielp.
Getrouwd: J. Floor en A. E. Schroder.
Overleden: L. Dekker, 19 j.
Overleden in het gesticht Moeren-
berg: U. Alten® 55 j.; P. M. Heijdanus, 69 j.;
M. C. Elekers
Een nieuwe Zaak.
Zooals onze lezers in de annonce in dit nummer
zullen zien, wordt eerstdaags te Bloemendaal ren
nieuwe zaak geopend. De heer H. C. van der Stad,
\J Y' Y'Y ^g^bng toch acht men het eigenlijke uit Amsterdam, zal namelijk zijn handel in Wild en
- - O.-onderwijs te beginnen in de 7e k assr, gevogelte vestigen in Bloemendaal aan den Bloemen
gttuige het feit, dat, te beginnen met die klasse, de
regeling aanvangt met inkomens van 3000,
Het leerplan voor de M. U. L. O.-scliool laat echter
genoemd onderwijs aanvangen in klasse VT«, waar
o. a. reeds met het onderwijs in het Engelsch wordt
aangevangen. Voor die klasse is evenwel nog eett
daalschen weg n°. 53, nabij liet postkantoor, in het
huis, waar vroeger de horlogewinkel van den heer
Van Niel was.
Vermoedelijk wordt de zaak Vrijdag geopend. De
winkel is geheel naar de eischen des tijds ingericht;
wandbekleeding van keurige tegels geeft een
minimum van 54.aan schoolgeld verschuldigd, aanzien van properheid en frischheid aan de zaak.
r, on/iA j -i 1 _i_ i... 'I111
Evenals te Amsterdam, zal ook te Bloemendaal alle
soort van wild en gevogelte verkrijgbaar zijn, en ook
hier zal geen bevroren Australisch wild en gevo
gelte verkocht worden. Evenals te Amsterdam zal
de bediening prompt, goed en zeer zindelijk zijn.
De families, die des winters te Amsterdam bij Van
der Stad koopen, kunnen des zomers te Bloemen
daal dus evengoed bij dezen, bunnen gewonen leve
rancier terecht.
Ouders nu. met een inkomen van b. v. 3000,-
en wier kinderen dus de oude school blijven bezoe
ken moeten volgens het leerplan der M. U. L. O -
school, hun kinderen naar klasse Vla zenden, wan
neer ze hen het M. U. L.-onderwijs willen doen vol-
ger.. D' schoolgeldregeliiig dwingt hen echter ze te
zenden naar klasse VII. waartegen het leerplan zich
weer verzet.
Van welke zijde men de schoolgeldregeling bc-
«<•1 ouwt men stuit overal op nadeelen. Gaarne zou
den we eens vernemen, wat toch wol de voordeden
ervan zijn, d. w. z. de voordeelen voor de gemeente „Meerenberg".
in zijn geheel en niet die voor een kleine groep in- Aan het thans verschenen jaarverslag van li t.
woners of voor het personeel der betrokken schóól, j gesticht Meerenberg ontleenen wij eenige, hier vol-
De nadeelen, voor het opmaken der balans is 't
goed ze hier nog eens te mehioreeren. zijn deze:
1- De middenstand krijgt voor Zijn kinderen geen
toegang tot de opleidingsinrichting, die door de ge
meente, mede en voornamelijk op haar verzoek, ten
koste van groote sommen werd gesticht.
2. de middenstand is genoodzaakt zijn kinderen
te blijven zenden naar een school, welker leerplan
"iet aan de eischen, die een opleidingsschool stelt,
kan beantwoorden.
3. Het volkskind krijgt niet liet onderwijs waar
aan liet dringend behoefte heeft.
4. De M. U. Jj. O.-cursus kan het eerste jaar niet
gevolgd worden door leerlingen van de bestaande
school, aangezien leerplan en schoolgeld-regeling geen
verband met elkaar houden.
gende, bizonderheden
Wat de belangen betreft, zoo kan vermeld wordeü,
dat het aantal uitwonende gehuwde verplegers 31
December 1913 bedroeg 11. Daarvan waren in ambts
woningen gevestigd 6, terwijl aan 5 nog geen ambts
woning kon verstrekt worden. Bovendien zijn hierop
wachtende 7 hulpverplegers en een aantal nu nog
ongehuwde mannelijke verplegenden. Aan hen, die
in hoogere huurprijzen kwamen dan het bedrag, re
glementair voor vergoeding van woning vastgesteld,
werd voor 1913 een tegemoetkoming vastgesteld.
Ten einde het inwonend person'eel meer vrijheid te
geven, werd de in het vorige jaar genomen maatregel
(zie verslag 1912, p. 24) uitgebreid in dien zin, dat
na 1 Januari 1914 de ouderen, die nu twee avonden
na diensttijd vrij zijn het gesticht te verlaten, eiken
Hartenlust.
Bloemënddal is altijd beroemd geweest om zijn
liefelijke omgeving, maar zoo gezocht als thans niet.
In de dagen van professor Van Vloten (wonend huize
..Kennemeroord" einde Kleverlaan) en Busken Huet
(wonend op ,,Bellevue", er tegenoveT, en later tegen
over de Busken-Huetlaan), was het er rustig. Maar
daarom heerschte er niet de doode, saaie rust van
een afgelegen boerendorp; neen, 't was eèn welda
dige, verfrisscliende, opwekkende rust. Hoezeer heeft
de sclioone, kalme natuur van Bloemendaal, D? Gé-
nestet geïnspireerd.
Waar rijzen zoeter geuren
Waar mengelt de avondstond,
Zoo vriendelijke kleuren,
Zoo lieflijk bruin en blond.
Ik weet geen lustedreven.
Zoo rijk aan melodij;
Waar had ook 't jonge leven,
Een blijder glans voor mij
Groote veranderingen hebben er plaats gehad sinds
zestig jaren. Wie de lijst nagaat van de buitens
vóór een eeuw en nu, zal veel namen missen. Vooral
in de lahtste jaren werden vele groote buitens ver
kocht om versnipperd te worden tot villaterrein. Zoo
ging het met „Duin en Daal", „Duinlust" en „Har
tenlust".
En nu zal Hartenlust" nog meer versnipperd wor
den. Verkoopen gaat men op 2 Juli a.s. een villa
aan de Hartenlustlaan, het oude heerenhuis met
onmiddellijke omgeving, een terrein aan den Vijver-
weg met, den Hartenkamp en nog een aan den Zui-
der-Stationsweg. Onze lezers zullen wbl inzien, dat
vele huizen aan de Dorpstraat dateeren van de ver
brokkeling, zco ook de Noorder- en Zuider Stat;ons-
weg.
Wat de geschiedenis van „Hartelust" betreft, daar
over kunnen we kort zijn, want groote gebeurte
nissen vertelt de historie daarover niet.
„Hartenlust" is geheel aangelegd door den tuin
architect J. D. Zoelier.
Uit de transport-registers blijkt, wie de vroegere
bezitters zijn geweest. De vriendelijke rijksarchi
varis te Haarlem, deelde mij daaromtrent het vol
gende mede
De hofstede (zoo heette vroeger een buitenplaats)
..Hartenlust", is den 7en Mei 1722 verkocht voor
f 16.000,uit den boedel van wijlen mr. SamiVl
GilHs, aan den heer Joan Boreel, secretaris der
stad Amsterdam;
den 25 April 1743 door vrouwe Anna Maria Pels,
weduwe van den heèr Jan Jeronimus Borcel aan den
"lieer AJbertus/Lippert,A$ht>r 14.000,—
den 16 Juli 1755 door den heer Albertrus Lippe t
aan mr. Francois Constantijn Druyvestèijn, secre
taris der stad Haarlem^ vcor 24.500,
den 8 October 1767 uit den boedel van w"len
rrr, Francois Constantiin Druyvesteijn aan mr. Hen
drik Backer, voor 36014,19;
den 27 Juni 1802 uit den boedel van wijlen mr.
Hendrik Backer aan den heer Koenraad Hovens, voor
25.500,—.
Tusschen of in 18371844 behoorde „Hartenlust"
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Geslaagd.
De heer J. M. Groen, te Zandvoort, ambtenaar ter
secretarie aldaar, behaalde na gehouden examen, de
akte van bekwaamheid in de gemeente-administratie
van de Nederlaudsche Vereeniging van Gemeents-
belangen.
Onze gelukwensch aan den geslaagde.
Een treffende gebeurtenis.
„Do Nieuwe Haarlemsche Courant" verhaalt van
een man van 78 jarén, die lam was, en op een keer
nadat hij ter communie was gegaan, weer goed loo-
pen kon, en spreekt van „een wonder".
Voor de rooinsch-katholieken is blijkbaar all s wat
ongewoon is, een wonder; voor ons is alles heel
ongewoon en dus alles een wonder.
Het roomseh-katholieke wezen is het mechanische,
het plantaardige, hoogstens het dierlijke wezen.
Oud Papier".
Met genoegen lazen wij, dat het liefdewerk „Oud
Papier", en daarmede het oud papier zelf, een nieuwe
huisvesting' hebben gekregen, n.l. in een pakhuis aan
den Koudenhorn te Haarlem.
Bij de opening van het pakhuis werd dit door
deken Stoffels ingezegend. Deze roemde in zijn rede,
zooals vanzelf spreekt, de roomsche liefdadigheid,
die op deze wijze van d'o opbrengst van oud, schijn
baar waardeloos papier, den paus verzorgt.
ïn „De Nieuwe Haarlemsche Courant" wordt in
een feuilleton deze „oud-papier"-zaak in den breede
beschreven. Om het groote nut vooral te doen u't-
korr.en, wordt daar geschreven: „En zoo zal het
gedieuren, dat ge uwe goede rcomsche krant leest op
papier, waarvoor vilile romans of on-katholieke kran
ten tot grondstof dienden."
ITct kan echter ook andersom in zijn werk gaan.
En wat moet er dan wel worden van de 424 kilo
wegende baal „Nieuwe Haarlemsche Couranten",
waarvan de schrijver zco blijde als in bet pakhuis
voorhanden, gewaagt
Wij houden ons hart, vast bij de gedachte dat de
afval van deze goed-roomsche kranten, of ande e
roomsche afval, omgewerkt, tot grondstof zal dienen
voor een derden druk b.v. van Uilenspiegel, of van
een anderen onroonischen of anderszins vuilen roman,
of dergelijke helscke gewrochten .Wij moeten er niet
aan dénken. En doèn dat dan ook maar niet.
Museum van Kunstnijverheid.
ïn het museum van kunstnijverheid te Haarlem zil
gedurende eenigen tijd als hulde aan den overleden
beeldhouwer prof. Bart van Hove, de buste van
Hofdijk tentoongesteld worden.
Den 5en Juli "zal in 'géööemd museum een be
langrijke tentoon stelling geop^nj worden van diverse
kantwerken die op de Koninklijke Nederjahdsche
kantwerkschool te 's-Gravenhage vervaardigd werden.
D- tentoonstelling vun de, wérken van den heer
S. jéssurun de Mesquita, die de algemcene belang-
st' l'lin<* hgeft >gewekt, zal nog korten tij^r gpopend
blijven. - A
Zondag is het museum kosteloos toegankelijk.
