I. C. HAAN, Bartfiljorisstraat 3
:s
TELEFOON 250.
DAMESKAPSTERS
Verlengde Koepeilaan 6,
BLO EMEND A AL.
Manicure - Shampooing.
Handel in WILD en GEVOGELTE
H. C. VAN DER STAD,
Telefoon 512.
Prima versche Eieren.
in groote verscheidenheid,.
in elke breedte.
reeds lang met liuimu vroegere dragers
verstorven. .Maar wel dat betrekkelijke on
kunde zicli denigreerend uitlaat over en
tegenover hem, die de meerdere is, omdat
hij vasthoudt, wat eenmaal is
v e r w o r v e 11 en zich liet rapier niet uit
de hand laat slaan.
Hij die behandeling van de grondwet-
vraag is dat in zekere mate gebéurd. Er
is toen vergeten, dat alleen argumenten
kracht hebben, dat bespotting slechts een
zeer tijdelijk succes van lagere geesten kan
hebben.
la gevoelen kan men verschillen, maar
de feiten, in ca.su de historische feiten,
zijn afdoende. En het wil mij voorkomen,
dat die historische feiten lien in het on
gelijk stellen, die de grondwet willen doen
dalen tot het niveau van eene gewone
wet. Ik spreek dus als historicus, niet
als jurist.
„L'histoire se répète", zegt men. Ik kan
geneigd zijn dat te gaan gelooven. En dus
ook geneigd 0111 te vragen of liet clan toch
soms vergeefs is, de inspanning, om op een
liooger niveau te komen. Dit betreft nu
niet de quaestie van de grondwet alleen.
Bij die gedachten kan alleen troosten
de overweging, dat de waarheid eenmaal
zeker weder te voorschijn komt, even zeker
als de beduimelde en vervuilde munt, in
li c t v u u r g e w or p e 11, zijn onbeschadigd
stempel weder vertoont.
Ja, peinzensmoede. Ook naar aanleiding
van iets anders. Er is in Nederland een
beweging om een standbeeld op te richten
voor Jan de Witt. E11 wel 0111 zijn groote
beteekenis als staatsman. Dut juist betwij
fel ik. Groot was De Witt als onkreukbaar
financier, als wiskundige, als magistraal
naar Romeins ch model, als leider van de
duizendkoppige regeering van onze 17de
Eouwsche Republiek. Maar als staatsman
Stond liij in het midden der vorige eeuw
niet bekend als een sectelioofd. Zeker,
het was Jorissen, die dat uitsprak. En
Jorissen stond bekend als bevoor
oordeeld. Daarom wil ik liever het oor
deel van een man aanhalen, wiens naam
een waarborg is tegen ondoordachte uit
spraken.
Aan liet slot van zijn beootrdeeling
van L ef bre - P ontal i s Jean de
Witt, Grand Pension n aire cle H o 1-
lande, zegt Prof. J. C. Naber:
„Vergetend, dat niet vrije keuze, maar ge-
„meenschappelijk gevaar levensvatbare bond-
genootschappen in liet leven roept; vergetend,
„dat men eerst dun aan de grootheid van een
„staat moest denken, wanneer zijne veiligheid
„volkomen verzekerd is; vergetend, dat geen
„staat straffeloos ondernemingen waagt, buiten
„verhouding tot zijne krachten; nam dit genie
„zijn vlucht buiten alle beschrijving te hoog.
...Men verbaze zich niet over den afloop. De ge
schiedenis van Icarus, is de geschiedenis van
„Jolian de Witt." [De Gids, 1888, IV. 24 J.]
Wat verwijt dus Naber aan De Witt?
1. Dat hij den grondslag niet voortdu
rend zich voor den geest roept, waarop
a. 11 e e 11 met succes verbonden kunnen
wc)rd en aangegaan.
i 1Dat hij dacht over uitbreiding van
de macht van den Staat, terwijl het niet
ontwijfelbaar vast stond, dat niemand de
veiligheid van den staat belaagde.
III. Dat De Witt geen rekening liield
met de krachten, waarover de Republiek
der Vereenigde Nederlanden kon beschik
ken.
Veel verder wil ik er niet op ingaan.
Maar ik wil toch vragen, of die fouten
niet veel afdoen van den roem als staats
man, vnn hom, aan wieu ze verweten wor
den.
Wie o. a. bij Matley las op welke manier
-v-, Oldenbarnevelt liet politieke schaakbord
Tan Europa overzag, wie bij Macauly, zij die
schrijver dan ook te veel bewonderaar van
Willem lil, beschreven vindt, hoe de ko
ning-stadhouder altijd zoekt naar hen,
w i e r bel a 11 g bet was zich met hem
tegen Frankrijk te vereenigen, zal tot de
overtuiging koonen, dat, wat staatsmans-
beleid betreft, Johan de Witt niet in de
schaduw kon staan noch van zijn grooten
voorganger, noch van zijn grooten opvolger.
Zeker, de groote gaven van Johan cle
Witt kunnen niet worden ontkend. Sir Wil
liam Temple was de eerste om te erken
nen, dat hij in veel opzichten de mindere
van De Witt was. E11 een standbeeld voor
D e Witt als magistraat, als onomkoop
baar, als onkreukbaar Regeeringspersoon,
al eerste dienaar der Republiek, die zijn
gelijke zoekt, is niet misplaatst. Maar de
proeven, die hij als staatsman heeft afge
legd, mogen hem, naar mijne meening, niet
uitsluitend voor een standbeeld 111 aan
merking doen komen.
Want ook voor staatslieden geldt: ex
u n g u e 1 e o 11 e 111.
De Tweede Kamer wordt liaast weder op- j
nieuw geopend. We zijn dan drie maand u
verder en we zullen dan weten, of liet A 1-
baneesclie wespennest tot een nieuwen v r-
sclirikkelijken oorlog aanleiding zal hebben
gegeven, als in dien tijd de Oostenrijksche
keizer niet gestorven is. Bezweken onder
de laatste verschrikkelijke aandoening. Die
gedachte brengt op de toespraak van H. M.
de Koningin aan de troepen te Groningen
en op het Eeredoctoraat in de "Ne-
derlaudsche Letteren, aan Hare Majesteit
aangeboden. „Het Volk" lieefl met het eer
ste, „De Amsterdammer" met het tweede
gespot. „De Amsterdammer" op denigree-
rende manier. Is dat een speciale gave van
„De Amsterdammer"? Onlangs hoorde ik
een zeer ontwikkeld onderwijzer geen
„man van rechts" - zeggen: „DeAmster
dammer" begint hoe langer hoe meer dp
„De Controleur" te gelijken. Doe er uw
voordeel mee, „Amsterdammer". Derge-
sinaak valt. l)ie beoordeeling over liet
lijke oordeelvellingen zijn graadmeters voor
de Redactie 0111 te weten lioe men in den
doctoraat aan II. M. van ..De Amster
dammer" valt ook niet in mijn smaak.
Ik zwijg er echter over. Alleen wil ik
zeggen, dat .H. M„ die zich in jeugd en
op rijperen leeftijd een voorstandster van
liet. N e d e r 1 a 11 d s c h heeft getoond,
soms voor buitenlanders prikkelende
manier, deze erkenning met volle recht mag
waardeuren. Er zijn aan vorstelijke perso
nen wel doctoraten zonder eenige meritis
verleend. Maar ik begrijp het burgerlijk
radicalisme van Mr. Wiessing niet. Men
is aristocraat of democraat. Men
is geloovig of ongeloovig. Maar wat
„De Amsterdammer" eigenlijk wil? Een
hoofdartikel, waarin nu eens duidelijk werd
uitgedrukt, waar dat Amsterdamisme
eigenlijk op neerkomt, zou in „eene be
hoefte" voorzien. Uilenburg deugt niet.
Maar de Keizers- en Heerengraclit ook niet.
Treub is de mail niet, en Pierson niet, en
Troelstra niet, en Heemskerk niet. Wat,
in Godsheerenaam, dan? (Een „Punch" is
het blad ook niet. Behalve dan door
B ra a kensi e k, wiens teekeningen de
lust, is van het politiek Nederland. Al heeft
hij concurrenten in „Telegraaf" en „Volk",
Ra. e ma kers en 11 a li 11). Er zou een
hoofdartikel te schrijven zijn met het op
schrift „Sedert De Koo's dood".
Ongetwijfeld plakt „De Amsterdammer"
deze regelen, als ze gelezen worden, in
„het boek des blaanis". Ofschoon ik het
zoo erg niet bedoel.
Laat „De Amsterdammer" zich toeleg
gen niet op A m s ter dam i s 111 e, maar
op N e d e r 1 a n d i s 111 e. Op de zaak van
Nederland. Niet alleen op die van een
lx:perkten en zelfgenoegzamen kring. De
Koo's stichting zal dan des te beter tot
haar recht komen. D i x i.
H. A. 11 i 11 e r.
Letteren en Kunst
Dezer dagen werd te Guernesey, de
plaats, waar Victor Hugo als balling leef
de, een standbeeld voor den grooten schrij
ver opgericht. Een aantal ministers en
autoriteiten waren in een Franscli pant-
serschip erheen gegaan; de begeleiding be
stond uit twee t orpedobootenop een
vierde boot waren vele honderden genon.
digden.
De onthulling had op zeer feestelijke
wijze plaats. De Fra.nsche minister van
onderwijs, de schrijver Victor Margueritte,
voorzitter der Soeiété Victor Hugo, de
schrijver Paul Hervieu, voorzitter van de
Soeiété des auteurs draniatiques, de schrij
ver Georges Lecomte, voorzitter van de
Soeiété des Geus de lettres, en verscheidene
anderen hielden redevoeringen nabij het
standbeeld. Mornet Sully en Albert Lam
bert zegden verzen van Hugo, een gedicht
ter verheerlijking van Hugo door Fernand
Gregli en een door Amélie Mésuieur. Het
laatstgenoemde gedicht is als een eclio
van Hugo's „Chansons des rues et de«
bois"we geven onzen lezers liier een ge-
gedeelte eruit. „Apothéose" is de titel.
Soleil de midi, terre et cieux.
Vastes mers, multiples étoiles,
Saluez entre tons les dieux
Celui qui renait sous ces voiles.
C'est bieu sou image, c'est lui
Qui, sur la falaise se dresse,
Le jour de la revanche a lui,
Jour de triomphe et d'allégresse.
U11 peuple vient le célébrer,
Chez uii peuple ami qui l'acclame,
Autour de nous 011 sent errer
Le souffle puissant de son ame.
U11 parfum de myrrhe et d'encens
S'exhale des bois, des charmilies.,
C'ourbez vos fronts, adolescents,
Prosternez-vous, jeunes filles
v
X yr
-
X
'X N-_r-- -
T1
;r w
1 1 W j'l»ll 'JXa .jé
AX/i
UrRECHTV
xfU.,
/Öi^nRïii'
u»L.,™ - G't!»"* Q.i.W Hjhi' VTWl
i 4
cpy
f
;.Lrli «w" -
U.II- v.,
"-"''■ij->
"mm
■'ï-.U'.i'i""'1 J -'-f-
r"",. J
-Lr,. I,.., V V
Jr- T-ï'-'-rV-:>-)■s.»
vs't .-.te -W -I
- v
11.1. tlM't llXTV.IIi: v
DE NIEUWE HOLLANDSCHE WATERLINIE.
Uit ..Onze Weermacht te Land", door Jhr. G. A. A Alting von Geusau.
Uitgave van Ipenbuuh Van Seldam, A'dam.
Victor Hugo, dans la t'it
L'exilé sublime et morose,
Debout devant l'imniensité,
Asiste a son Apothéose!
Parijs bewonen,
o] izienbarend.
Ze zijli vrijwel al
al
Nog steeds ligt op onze schrijftafel een
uitgave van den ondernemenden Amster-
(kimsclien uitgever Ij. J. Veen ter bespre
king. ..Leo Ver bene" is de titel van het
boek. Schrijver is A. L. Terégo. Het is
een omvangrijk werk, in twee deelen.
De schrijver geeft ons hierin op aange
naam voorgedragen wijze liet verbaal van
den afvalligen roomsclien priester. Vanaf
h°t prilste kinderleven volgen wij met den
schrijver de gansche ^esoiiiedenis van
zijnen held. Later zien wij den knaap als
student op het Groot-Seminarie en bespeu
ren wij de ontvankelijkheid van zijn ge-
moc! daarna treffen wij hem aan als den
jongen roomsclien priester, en volgen hem
in zijn geestelijken loopbaan. Oritisch aan
gelegd, gaat liij echter al spoedig tornen
nan cle zoogenaamde „waarheden des ge-
loofs", en het gevolg' is, dat hij meer en
meer gaat twijfelen. Zijn gemoedstoestand
is met dien van den dichter-predikant te
vergelijken
Al wat ik eens verstond,
Versta ik 1111 niet meer.
Het blind geloof verzwond,
Le twijfel drukt mij neer.
Hij kan echter niet scheiden van wat
hem eens het hoogste, het heiligste was.
Doch na veel leed en zeer veel 'strijds
bevrijdt hij zicli van den knellenden band
van het priesterschap.
Het boek is friscli en goed geschreven
en naar het leven is ons liet geestelijk
avontuur van den jongen roomsclien pries
ter vertoond. Wij bevelen de lezing gaarne
aan bij allen, clie belang stellen in dit
zonder twijfel zeer belangwekkend onder
werp, dat voegen wij erbij door andere
auteurs wel eens minder boeiend en min
der aantrekkelijk werd verwerkt dan door
dezen A. L. Terégo.
Te D'Usscldorf wordt een tentoonstelling
gehouden van werken van een aantal Duit-
sclic schilders, welke gemeen hebben, dat ze
Wie in Italië reist, heeft nu
onbelangrijk bedrag uit te
museum-oiitrées. Dew -uitgave za:
aan verdubbeld worden, - zoo vert
Handelsblad", -- wanneerliet
werp der regeering aangenomen w.<
ten doel heeft de salarissen dei-
musea geëmployeerde a.mbteiiarei 1
beteren. Hiervoor is Stil),000 lire
en do regeering aclit het billijk, dal
zoekers deze som opbrengen. De t<
prijs der voornaamste .'musea, tin
lire, zal worden verdubbeld, de 1
len van I'ompeji zullen zelfs vier
do rekening van den bezoeker brei 1
de kleinere bezienswaardigheden,
1111 een lialve lire kostten, zullen vo
een lire heffen.
('ézanuc voor Rosa, 'Bnnhour's verin
schilderij ..Labournge Niverinis" 1
Luxembourg, zei tot iemand in zijn
ving, die hot bewonderde: „Oui, e','
ril lement ressemblant".
Eerstdaags zal in liet Lnxembour;
rijs ecu fraai plaket "worden gepla-1'
is oen portret van den grooten s
Stendhal, door Rodin in brons g
naar het vermaarde relief van Davi
gers.
Ter viering van de onthulling' wan
standbeeld te Guernesey zal te Pad
19 dezer, 111 een der groote schouv,
een weldadiglieidsvoorstelling wor
geven ten bate van do arme kinder*
Guernesey. Men zal o. m! een nog
vertoond stuk van Hugo in één boei
voeren, „Le Spleen" getiteld.
(Mén weet, dat Hugo zeer veel v
deren hieldmen vindt in zijn werk
treffende bewijzen van die liefde voo;
doren. Tijdens zijn verblijf te Gueme e
hij op vaste dagen geregeld bij zie i
huis groote maaltijden aan arme kin
van de plaats).
Twee aparte Haarwasch- en Kapsalons.
Zeep door H H. Doctoren aanbevolen.
Geheel eiectrisch drogen door de nieuwste machines.
Dames 75 Cents, Kinderen 50 Cents.
Haarwerk van prima gegarandeerd Natuurhaar.
Dp bediening geschiedt uitsluitend door Dames.
van
Bloemendaalsche Weg 53, nabij het Postkantoor.
Dagelijks versch voorhanden
prima kwaliteit Wild en Gevogelte,
als
Kalkoensche Hanen, -Hennen en -Kuikens,
Kapoenen, Brusselsche en Hollandsche Poulardes,
Piepkuikens, Braad- en Soepkippen, jonge
Duiven, Canetons, Eendvogels, "Wilde Eendvogels.
Dagelijks voorhanden
Aanbevelend,
H. C. VAN DER STAD.
m&ENTULL
