ALGEMEEN] WEEKBLAD
en
HNKVEREENIti9£ 1
ZOON.|
Kestanrant Ra;
orlogs Atlas.
„de Sierkan'1
POO R T.
G. v. d BRINK
i!
i
If,
8 Sept e.k.
alle cursussen'
LEGOBf) - LISSE-
EER (Hoofddorp'
EEN KEER
Kantoor voor redactie, administratie en advertentiën
Gedempte Oude Gracht 63. Telephoon 141. HAARLEM.
he straatweg 69
on 1004.
Hoogst hygiënisA
riem en de ordeliefeMe Heilerlaiiilsclie
jeugd 111 1838,
)e la Station",
lein. HAARLEM.
Jenig adres
rail Diners en Banquet
ouden van Vergaderinte
JRSETIÈRE.
t 717 - Amsterdam
Jaargang.
ZATERDAG 29 AUGUSlU» 1914.
No. 35
11
ARyj^AAT
Ateliers voor Reparatie
et-bekendmaken van gc
l, met overdreven ci ve
dingen van overw mii
t is al zoo oud. als er
en zoolang er publiek -
om de angstig elk nbu
isehen in te lichten,
n 30-jarigen oorlog was
steld met de offickele m, i-
portage, dat een Engelsen
gebeds-tormulier wist
an ongeveer dezen inhei,
wij smeeken U nederig r
ers te willen ingeven <it
t men wete. wanneer m
im heeft te prijzen, o; w
m bijstand heeft te bidtb
eerlijken wij in ons ge
am van den vriend, ter
dat zijn overwinning
terwijl wij aan den ande
U opgaan in het gebed
den vriend, terwi ik
nederlaag een o\ei\\in
i in de Engelsche kerken
eenhof-avonclen.
ot het geven van Spe i
e manschappen der fortui
Bloemendaal enz.
il. Reeds zijn voor avond
e forten afspraken gem,
80—12 uur..
ijeïI 7—9 a
[OUT DE CLERCQ
3. Prolongatie.
Bewaring.
(Loketten)
i Hillegom. j|
i £5
onze geurige en smakt'
Het Btoemendaalsch UeeKbtad.
li
Prijs per
halljaar fl.so
bij vooruitbe
taling.
Prijs per
nummer fü.10
Advertentiën
10 cents per
regel
bij herhaalde
plaatsing
korting.
is***
J
üi: nummer bestaat uit 4 bladzijden.
!ii dit weekblad is tijdelijk opgenmen
i MIDDEN", waarvan de eerste afton-
ul ice reeks is afgesloten met No 34
vin 24 Januari l.l.
Hoflevers9iciei*Si|
ILEM. Telefoon 1343.
C'il
FEUILLETON.
i he. was
jj stellen voor de abonnees van
blad gratis een Oorlogs-At is
/edempte kleuren beschikbrir.
ü-.iae Atlas bevat acht fraaie n
lelijke kaartender oorlogst;
•eiaen in België, Noord-Frankri c,
s - Lotharingen, Oost-Duitsdi-
itl, Polen en West-Rusland, e: 2.
,er 'rootte van 33 X 25 cM.
7 odra de atlassen in ons beit
,'P 'i. zullen wij dit per bulletin a
le itstalkasten der voornaams 3
winkels bekend maken.
Zoolang de voorraad strekt kan
i■■ze Atlas dan kosteloos worden
j aald aan de volgende adressen:
t Haarlem aan ons Kantoor
mpte Oude Gracht 63
or de Oostzijde van de wijs
B;c :nendaal b/d heer J. Steyner
j uneimweg 95;
oor het overige gedeelte van
mAndaal bij den heer mi.
man, Vijver weg 7.
ft Nederland het lijdelijk aanzien
is één man. wiens stempel staat 0
litsche volkskarakter, Bismarck. Nin
zer voert den oorlog, zooals de Duit-
hem nu voeren, maar Bismarck-.
Bismarck was in Duitschland „de
•ie krachtmensch met het goede hart
iver het buitenland is Bismarw
's geweest de noeste krachtmensch mtr
i :hter oordeel en den onverzettelijken
1 ij waren en blijven bereid een vole
onderen, dat zich naar zijn grooie
.et vormt. Maar zulk een volk
ir vormt een gevaar, alleen af te
en door zich zelf naar dat volk ie
maar met den onverzettelijken wil
de niet één te willen zijn. y*
orstelstrijd der Belgen begint te ge-
p onzen worstelstrijd tegen Spanje,
is het volk dat zijne vrijheid duur
)t. Een onverstandig wellicht, maar
d België is thans onze naaste tuur.
wij lijdelijk blijven Betrekkelijk,
taat niet aan ons in te grijpen inet
and tot vijand en Engeland tot
vriend. Engeland heeft Zuid-Afrika behan
deld, zooals Duitschland thans België be
handelt. Zedelijk heeft Engeland toen een
terugslag gehad, die het nooit te boven
komt.
Maar moet Nederland het lijdelijk aanzien
dat de broeder-buur wordt vermoord
Neen. Wij hebben ons om te wenden. Met
afschuw. En laat ons, die ons hart toch
op eenige wijze moeten koelen, elkander
aangrijpen in vreedzaam worstelende oefe
ning en het stille vuur van den vrijheidszin
aanblazen, patronen aanmaken en ons
steeds vinniger gereed maken; maar ook in
grooter aantal.
De leus afkomstig van verstandige con
ferenties is: de burger die zijn eigendom
verdedigt is een vrijbuiter en dus vogelvrij.
Welnu, laat ons dan allen soldaat worden,
wanneer wij onze dorpen en steden over
eind willen houden. Er is geen matiging
meer, er is geen bezinning meer ten zuiden
van onze grens. Laat degeen die daarover
heen vliegt om naar ons te zien, niets zien
dan een akker vol flikkerende bajonetten,
en laat de regeering tijdig beseffen dat de
man uit ons volk niet verstandiger is dan
de Belgische, wanneer het om zijn eigen
dom, zijn vrouw, zijn moeder en zijn kind
gaat. Heeren in Den Haag, wij bezweren
11, laat met bizondere haast nieuwe gewe-
r:n aanmaken; aan een fort heeft tegen
woordig niemand iets, overweegt of niet
algemeer.e dienstplicht nu dadelijk moet
worden ingevoerd.
Wat ons redden moet is niet de hoeveel
heid oi de draagkracht onzer kanonnen,
maar de hoeveelheid onzer bezielde man
nen en het water. Maakt alle man soldaat.
DOOR
een schotsch journalist.
(Vervolg.)
V 1 este reizigers rennen zoo snel door
dat zij weinig zien en niets lee-
was mijn plan dit te vermijden en
''iis één dag te vertoeven 0111 de om-
te zien, beroemd om de tulpen-
ti een school te bezoeken. Van de
fkvo begaven wij ons dus naar de
an meester Prinsen, gelegen in een
aat, in de hoop verlof te krijgen
bezoek aan de Normaalschool of
lijk Seminarie voor onderwijzers,
-■trove; Cousin zoo met lof spreekt. (De
1 in publique en Hollande). In het
een dit op een teleurstelling uit te
e heer Prinsen was kort te voren
ligd door een verslag van Nicholls
school in een rapport aan de En-
"i;: egeeringdat hij weigerde ie-
het Britsche rijk te ontvangen en
et zonder moeite, dat mijn vriend
1,1 v «agde hem van gedachte te doen
ren. Ten slotte gaf hij toe en deed
open, tot een net, vrij groot ver
Maar spoedig.
T.
V
GEMEENTEBESTUUR.
Onder voorzitterschap van jlir. A. Bas
Backer vergaderde de raad Donderdag
middag- in bijna voltallige zitting, dewijl
alleen de heer Van Stolk ontbrak.
Aan de ingekomen stukken valt te
ontleenen, dat liet geven van onderwijs
in de Frausche taal nog voor een ja|ar
aan de openbare school te Vogelenzang
verzekerd is en dat de heer Meijer ink
eervol ontslag vroeg en verkreeg als
gymnastiekleeraar aia.11 de openbare la
gere school te Bloemendaal, ingaande
1 September. D.e heer Meijerink krijgt
het te druk, zeide de voorzitter.
Het onvoltooid laten der nieuwe wegen
in Oosterduin hield den raad eenigen
tijd bezig. De .zaak is, dat bij gebrek
aan bestratings materia pi de laatste hand
niet aan liet werk geslagen kan worden,
weshalve de raad den aannemer een half
jaar uitstel van oplevering toestond.
Er waren twee verzoeken om onthef
fing van het bepaalde bij art. lObis
trek toegang gevende, waar een model
klasse in vollen gang was. Van hier kwa
men wij in een andere kamer en zoo door
liepen wij de verschillende lokalen. In eik
zaten een dertigtal kinderen onder toezicht
van een jongen man, die in zijn onderwijs
de methode van den heer Prinsen volgde.
Op heden zijn er 30 kweekelingen. Over
dag bezoeken zij de verschillende scholen
der stad ter practische oefening in het les
geven en des avonds ontvangen zij onder
richt van den heer Prinsen. De school in
diens huis schijnt enkel als model-instituut
te dienen tot speciale oefening en vorming
der aanstaande schoolmeesters. Dezen
worden meestal gekozen uit die aan zijn
zorg toevertrouwde leerlingen, die blijken
hebben gegeven bizondere tact te bezitten
iii het onderrichten van hun medescholieren.
Van de regeering ontvangen zij gedurende
hun kweekelingstijd, die vier jaar duurt,
een kleine toelage.
Meester Prinsen is opziener van al de
scholen te Haarlem en omstreken en staat,
gelijk hij zelf zeide, onder toezicht van de
algemeene schoolcommissie en den minis
ter van onderwijs. Op mij maakte hij den
indruk met hart en ziel het onderwijs te zijn
toegedaan; de regeering laat hem vrijelijk
zijn eigen leermethode volgen en zijn zelf
gekozene leerboekjes gebruiken, waarvan
hij verscheidenen zelf schreef en die niet
ingekomen, n.l. van de heeren Van Dijk
en Marks, die beide wegens liun 011-
belangrijken aard onmiddellijk werden
toegestaan.
Aan de orde was nu de voorloopige
vaststelling' van de gemeenterekening
over 1913. De voorzitter las het rapport
van den accountant voor, hetwelk hel
der den toestand uiteenzette en stelde
de goedkeuring' er van voor. D.e heeren
hadden er geen bedenkingen tegen, zoo-
dat deze rekening", waarvan de ontvang
sten 601.313,84 bedragen, de uitgaven
567.486,-- en het batig slot f 33.827,84.
den weg van alle goedgekeurde rekenin
gen kan gaan. Ook een suppletoire be
grooting dienst 1914 werd vastgesteld,
waarna de raad zonder er veel over te
praten B. en W. machtigde om van de
Binnenlandsche aan te koopen vier per-
ceelen bouwgrond, gelegen aan den Hoo-
gen Duin en Daalschen Weg, te zamen
groot 3806 M.2, tegen den prijs van
f 9000,Zulks ten dienste der water
leiding. Op aanraden van den heer Laan
wipte cle raad echter artikel 8 uit de
betreffende koopovereenkomst. Daarna
kreigen B. en W. met dezelfde gulheid
toestemming 0111 van den heer Van Len-
nep grond te koopen, bestemd voor ver
betering van den Vogelënzang'schen Weg.
Thans benoemingen van onderwijzers.
Tot hoofd der openbare lagere school
werd benoemd 110. één (Ier voordracht,
de heer K. Tinholt uit Hoorn. De beide
andere voorgedragenen waren de heeren
G. Hellinga uit Enkhuizen en C. W.
Huibrechtsen, uit Vreeswijk. De heer T.
Popma, werd daarna met algemeene
stemmen benoemd tot onderwijzer aan
de nieuwe M. U. L. O. school. Nadat
de raad nu ook nog met den gezwin-
den pas het kohier schoolgeld 2e kwar
taal 1914 had vastgesteld, waren wij
gekomen aan het meest belangrijke punt
der agenda: een voorstel tot werkver
schaffing.
De voorzitter leidde het met een en
kel woord in. Zooals andere gemeenten
is ook Bloemendaal hoogstwaarschijnlijk
werkloosheid wachtende. Dat deze be
streden moet worden, behoeft geen na
der betoog en ten einde dit afdoende
te kunnen, hadden B. en W. het oog
laten vallen o-p een oud, sympathiek
plan, waarover reeds heel veel geschre
ven en gesproken iseen weg door het
duin naar Zandvoiort n.l. Als de raiad
zijn goedkeuring- lean hechten aan het
sluiten eener leening van honderd dui
zend gulden, in principe n.l., zouden
daarna de onderdeelen van het groot-
sche plan kunnen worden geregeld en
met gerustheid de toekomst onder de
oogen worden gezien. Reeds hebben B.
en W. eenige voorloopige stappen ge
daan. Zoo zijn de erven Van der Vliet
met .het. plan in kennis gesteld en is
hun goedkeuring gevraagd, verder is aan
Gedeputeerde Staten verzocht de lee
ning goed te keuren en mochten B. en
W. van den Commissaris der Ko-
alleen op zijn scholen, maar ook op vele
anderen in de provincie in gebruik zijn. Zijn
onderwijsmethode bestaat ten eerste uit de
kinderen het alphabet te leeren, daarna de
woorden en lettergrepen met beweegbare
letters in een raam, aldus een oneindig aan
tal samenstellingen verkrijgende van een
bepaalde lettersoort. Daarna worden de
klanken en den invloed der letters onder
wezen met tastbare voorwerpen, zoo wordt
b. v. de klank der letter i duidelijk gemaakt
met de afbeelding van een vlieg, de kin
deren moeten dan het woord vlieg lang
zaam uitspreken en dan wordt uitgelegd,
dat de klinker van dit woord de klank en
naam is van de letter i. En ten derde on
derricht hij zijn leerlingen in de beteekenis
der woorden, zoo moeten zij b. v. bij het
woord vlieg alles vertellen, wat zij van dit
dier afweten, waarbij hij hen door zijn
vragen op weg helpt. Hen aldus onderwij
zende, noodzaakt hij hen over het bespro
ken onderwerp na te denken tot oefening
van hun verstand en geheugen. Deze me
thode van het woorden leeren, tot denken
uitlokkend, w.ordt op het geheele onderwijs
toegepast en wordt door meester Prinsen
als de belangrijkste factor van zijn systeem
beschouwd. Zij komt geheel overeen met
die, welke in Engeland de „intellectual
method of teaching" wordt genoemd.
Van de modelscholen werden wij door den
ningin zelfs een zeer aanmoedigende
houding ondervinden. Voorts is uit een
conferentie met het dagelijksch bestuur
van Zandvoort gebleken, dat ook deze
gemeente waarschijnlijk haar aandeel in
het werk zal nemen. Als nu de raad
zich met de leening kan vereenigen, kan
met- gerustheid de dreigende werkloos
heid worden afgewacht.
De heeren bespa-aken het geval ampel.
Jhr. mr. Teding van Berkhout toonde
zich geestdriftig voor het denkbeeld ge
stemd en bracht hulde aan het college
van B. en W,, ook omdat het dezequa.es-
tie zoo tijdig ter tafel had gebracht.
De heer Koolhoven was minder enthou
siast en kwam met de nuchtere vraag,
of er in onze gemeente nu werkelijk
zooveel werkloozen te wachten waren,
dat een dergelijke groote uitgaaf hier
voor gemotiveerd kon worden. Voorts
vond hij, dat deze enorme leening het
belastingpercentage te zwaar zou druk
ken. De heer Laan wilde meer bijzonder
heden weten, alvorens hij zijn stem zou
kunnen geven en zoo spraken de heeren
dooi", tot ten slotte dr. Bomwater met
een motie kwam (ongeredigeerd), waarin
de raad zijn instemming met het ge
hoorde te kennen gaf en aandrong op
een spoedige indiening der definitieve
plannen. Ieder was het hiermede eens
on daar de rondvraag niets opleverde,
was de zitting geëindigd en ging de raad
in een vergadering met gesloten deuren.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Over een weg en nóg een weg.
In het gemeenteverslag wordt lovend ge
wag gemaakt van de verbetering van den
Zijweg achter Elswout. Ha, konden wij er
zooveel bij doen voor den Duinlustweg.
Verre van dien. Met zijn dierbare glooiin
gen en aangename gladheid kon deze voor
fietsers, automobilisten en motorrijders een
gelukzaligheid zijn. De kuilen en gaten
doen deze hemelsche gelukzaligheid ech
ter in een min of meer helsche foltering
verkeeren en brengen den argeLoozen rij
der op den rand der hersensschudding.
Uit het Jaarverslag.
We ontvingen het verslag van den toe
stand der gemeente Bloemendaal over het
jaar 1913, en ontleenen daaraan eenige
bizonderheden.
In den loop van 1913 werden er 103
kinderen geboren, er stierven 171 men-
schen. Huwen deden er 47.
Indien wij het aantal 47 vermenigvuldigen
met het bedrag, dat voor elk huwelijk door
de gemeente aan den ambtenaar van den
burgerlijken stand wordt uitbetaald, komen
we tot de slotsom, dat de gemeente 47 X
5,of 325,aan gesloten huwelijken
ontving, (een cijfer, dat echter niemand mag
heer Prinsen naar een groote Tusschen-
school in de buurt gebracht, waar zooals
van zelf spreekt, alles naar hetzelfde sys
teem geregeld is. Zij bevat 230 kinderen,
die een kleinigheid voor hun onderwijs te
betalen hebben: één kind uit een gezin drie
stuivers, twee kinderen vijf stuivers, drie
kinderen zes stuivers per week. De kinde
ren worden onderwezen in lezen, schrijven,
rekenen, aardrijkskunde, geschiedenis, Bi
belsche historie en muziek. Het was prettig
de orde en kalmte te zien, die in deze schooi
heerschte, er was niets van dat geroeze
moes, dat men bij het binnenkomen van een
Engelsche school hoort. Op reinheid en
orde wordt streng gelet in de Nederlandsche
scholen, waardoor zij ver boven onze 011-
derwijs-inrichtingen staan, waar de kinde
ren vaak uitrennen als een kudde vee en
zich buiten de schooldeuren gedragen, als
was al het daarbinnen geleerde te ver-
geefsch geweest.
J. N. J. J e n s e ti.
(Wordt vervolgd.)
Prinsen, die het verslag vermoedeliik niet
zelf gezien had, was hierover verkeerd inee-
licht, daar Nicholls in zijn rapport integendeel
het onderwijs in ons land hoogeiijk prijst. Zie
G. Nicholls. "Poor lawsIreland. Three reports
London 1838, bldz. 156, 157.
