h bet „Jtotel jtoyal"
Mevrouw G. v. d. BRINK,
ins van Albert Hahn
„De Notenkraker".
,l .v» V\\A\W«v
r«»:A V\v.mw\i
V£\ VWv^'
hebben gespaard?"
ïans het hoofd niet
i treedt Doncker, door de
het comiteit tot ontspanning
tl waarschijnlijk te Hah-
van Kunstnijverheid.
e platen, voorstellende mo-
3elgische steden, welke thans
im van kunstnijverheid te
tentoongesteld, zullen ook
g te bezichtigen blijven,
e toegang kosteloos.
KUNST.
•ntoonstellingen in den
schen Kunsthandel.
lam voor een kunsttentoon-
oet denken aan bajonetten.
Is. Toch zijn 't schilderstuk
hen krijgt en géén voorstcl-
dslagen. bestormingen, enz.,
ipjes, bloemstukjes en bin-
i dat alles op de eerste ex-
voor een eenheidsprijs van
geëxposeerd op de „oorlogs
van deze maand, zijn ech-
een eenheidsprijs te koop.
jois is er toch niet. Frans
leeft er aardige schetsen. De
r soort tentoonstellingen is
aar was niets bizonders te
ers dan uit het venster van
er. Er lag een kam op de
zou zijn haar kunnen gaan
dat had hij al gedaan. Hij
dborstel grijpen, maar zijn
al gepoetst. Daar was ze.
:e. In zijn verwarring greep
an, en hield die voorover,
de oogenblik voelde hij aan
wicht dat de kan leeg was.
anders grijpen, maar bc-
neer dat daarvoor in aan-
hij had zichzèlven wel bij
grijpen ,maar deed ook dat
;en deerniswaardige houding
>r de waschtafel. Zijn dwa-
wamen ineens op den spie-
j bemerkte dat zijn gezicht
en als een vuurpijl schoot
inIk ben rood. Ik bloos
lus nu ook wel zeggen," en
d, snauwde hij het meisje,
aar hem keek, kwaadaardig
ijgen nog een kleine erbij,
ver een maand. Over een
n dag. Over een uur. Mis-
r al."
te in huilen uit. Van schrik,
raar deed.
ing, wou hij haar troosten,
hem te binnen wat hij den
ils een mogelijkheid gedacht
roken, als een verzachtende^
„Misschien komt het wel
d!" riep hij bijna juichend,
ner uit, geheel ontdaan, en
hij zelf dood ter wereld was
STEYNEN,
Jroed en ik heb niets tegen menschlievend-
ËjeiJ en hulpvaardigheid in den nood. Maar
6ou 't in ernst niet te hopen zijn dat vele
Xuer schilderende landgenooten, zoowel
Barnes als heeren, hun tijd en geld beter en
|rir; iger besteedden, dan met het fabricee-
B' van prullige schilderijtjes? Dat 't een
■aangenaam tijdverdrijf is, neem ik gaarne
Iaan? maar ze deden beter, hunne gewroch
ten'(lees: gedrochten) niet in 't publiek ten
Ito n te stellen. We leven in een tijd, dat
ld, kunst sterk beoefend en verkracht wordt.
I lederéén schildert tegenwoordig.
\ls er door den oorlog en de daaruit
I voortvloeiende misère wat minder algeméén
Beschilderd werd, zou dat m. i. eene op-
luchting zijn.Pit tore.
MUZIEK.
Orgelbespeling in de Qroote- of Sint
Bavokerk, op Donderdag 3 Sep
tember 1914, des namiddags van
2—3 uur, door den heer Louis
Robert.
Pit uil waren uitsluitend Fransche com-
ponisten aan 't woord.
Het eerste nummer was een „Prélude et
I fugue .'-majeur van C. Saint-Saëns, een
uerk ,/aarin duidelijk de rijkdom van ons
org o'tkwam.
Hierop volgde „Choral II" van César
J Franek. Daarin komen zeer vele won-
Itjei' -schoone gedachte-overgangen (mo-
dulati' s) voor. Voor afwisseling was N". 3
„Sciic eetto" van Ch. Tournemire ook bui-
ten "on bekoorlijk; luchtig en bevallig en
geest - In de „Pastorale" van Alex. Quil-
mant amen weer gansch andere klanken
tot li u recht en in N". 5 „Rhapsodie sur
des ai: Catalans" van Eng. Gigout, was 't
één t al verscheidenheid van klanken en
zooa! de titel aanduidt in snel tempo af-
wiss nd.
Op Zaterdag-middag 5 September had
om drie uur de opening plaats van het
Institi: it voor Muziek van Johan de Veer.
Bij opening was veel belangstelling van
de ie van leerlingen, ouders en familie
van mlingen. Een inleidingswoord werd
door den directeur gesproken. Vervolgens
I werd door de zangleerlingen van het Insti
tuut en oud-Hollandsch lied van Valerius
Igezo' ten, zeer toepasselijk in deze dagen;
ïi.l,0, Nederland, let op uw saek"'; dit lied
werd 'ezongen onder leiding van den direc
teur. Daarna werden door mejuffrouw Lief-
tinck twee liederen van Dan. de Lange ge-
zongen, op teksten van Giza R'tschel en
Willem KIoos. Vervolgens werd door 't
I koor a capella gezongen 't oud-Holland-
I sche bed van Valerius: „Waer dat men zich
al keert of wendt" en tot besluit zongen
allen te zamen het „Wilhelmus" 't geheel
was dus zeer nationaal-getint en er heersch-
te een aangename en geanimeerde s'.em-
tning
Kerkconcert ten voordeele van het
Koninklijk Nationaal Steun-comité.
te geven door de dames A. Noor
dewierReddingiüs, sopraan, en
P. de Haan—Manifarges, alt, en
den heer A. B. H. Verhey, orga
nist.
Hei./elfde programma werd door dezelfde
zangeressen en organist verleden jaar ook
uitgevoerd, behalve een lied van Valerius:
«0, Heer die daer des hemels teute spreidt."
Ook nu viel de mooie samenklank der beide
stemmen weer opook de solo-liederen wa
ren mooi en de heer Verhey is een bekend
goed organist, volgens verslaggevers en
trots alle voortreffelijke eigenschappen der
uitvoerders was deze uitvoering volgens
mijn opvatting, niet zoo hoogstaand als die
van verleden jaar.
Orgelbespeling op Donderdag 10
September 1914.
t Was wederom met één van die "won-
oerbare werken van den grooten Bach, dat
deze orgelbespeling aanving, n.l. „Praelu-
dium et Fuga", in d. kl. t. In een boek van
Fritz Vollbach wordt Bach's kunst (vooral
zÜn orgelfuga's) „eine Höhenkunst" ge
noemd, in denzelfden zin als de gothiek.
'Falestrina daarentegen vertoont de „Fla-
dienkunst", n.l. als de breede Romaansche
Fogen). Bij Bach en de Gothiek is 't de
zelfde overheerschende gedachte „des Em-
Porstrebens, der Ueberwinding des Mate
is und des Ringens nach dem Unend-
Iichen", enz. Men denke eens over dezen
zin na, want werkelijk is muziek niet maar
klanken zonder meer, maar wel degelijk is
er verband tusschen muziek en iets anders.
zelfs veel anders; hier b. v. bouwkunst,
men luistere toch niet zonder denken,
aUeen maar met het gevoel, en dan kan
men dezelfde muzikale lijnen hooren, die
m de Gothische bogen (spits en omhoog
gaand) te zien zijn in de kerk. Bach is in
opzicht een meester-architect, zuiver en
Plder (als misschien bij geen ander) zijn bij
em de muzikale lijnen, die ook krachtig
Pwaarts streven. (Slot in groote terts, na
ogin kleine terts.)
Hierna hoorden we „Concert D. gr. t.
van G. F. Haendel, waarvan ik ook zeer
genoten heb.
Het laatste nummer was: „Suite" van
F. Borowski; op zichzelf ook weer mooi.
maar met meer „effect"-middelen dan de
beide andere. Over de vertolking zwijg ik;
"t is toch overbekend hoe de organist
Robert speelt.
Nog een opmerking naar aanleiding van
'tgeen in „Haarlem's Dagblad" voorkomt
over de Toccata en Fuga van Bach door
Verhey en wel dit: „Ook de weloverlegde
afwisseling van manualen, de gevoelvolle
tempo-modificaties droegen er veel toe bij
het volgen van dit magistraal orgelwerk tot
een zeldzaam genot te maken." De vraag
is nu maar heeft Bach zelf die tempo-
modificaties gewild In dat geval heb ik er
vrede mee, anders is 't een willekeurige
daad, die Bach niet verhoogt, maar „ver
tolkers zieligheid" en ijdelheid is.
Deze stukken werden wegens plaatsruimte
een week uitgesteld.
ONTVANGEN BOEKEN ENZ.
I'rederik van Eeden heeft in den loop van
dit jaar een klein boekje in het kent gege
ven Pij W. Versiuys: Aan de vrije jeugd
Uu cent). Het is een aanmaning en oproep
tot oprechtheid, tot onafhankelijk zien ge
dragen van üe ouderen, wier kennis de
intuïtie der jeugd vaak wil vernietigen.
De ouderdom, zegt Van Eeden met en
kele andere woorden, is vaak verslaafd aan
spotziekte, zwartgalligheid, aan de leu
gens van het dagelijksch leven, hebzucht
en bijgeloof, aan weekehjkheid en gemak
zucht, en aan de nuchtere ondichterlijke
wereldbeschouwing, die ze gezond verstand
noemt. Maar hij wil den verrader spelen
en de jeugd waarschuwen.
Van Eeden's zedenleer voor de jeugd is
deze: doe niets wat ge niet met geheel uw
ziel voelt dat u goed is om te doen, laat u
daarbij noeti door het voorbeeld en de ge
woonten, noch door de leeringen of voor
spiegelingen van ouderen afleiden.
Van Eeden spreekt in dit boekje niet
over de maatschappij en hare nooden, noch
over de vraag: hoe en door wie moet de
maatschappij worden geleid; maar het gaat
in dit boekje alles „om de persoonlijke, vrije
ontwikkeling van elk afzonderlijk individu.
Aan het slot van zijn boekje stelt Van
Eeden verschillende vragen, die betrekking
hebben op het maatschappelijk leven, b. v.
deze „Zoudt ge het rechtvaardig vinden,
„als de gemeenschap in uw Ievensonder-
„lioud voorzag, terwijl gij, ofschoon in staat
„te werken, geen arbeid teruggaaft?" en
deze: „Is het rechtvaardig in een gemeen
schap, waar de beste arbeid vaak onvol
doende beloond wordt en de nuttigste ar
beider vaak in de grootste behoeftigheid
leeft, het gemeenschappelijk voortgebrachte
goed in weelde te verkwisten, zonder zelf
nog iets nuttigs teweeg te brengen
Van Eeden's fijn gevoel heeft hem zeer
duidelijk geantwoord welk antwoord op
dergelijke vragen het antwoord der jeugd
zou zijn.
Dat fijn gevoel voor recht, dat Van
Eeden bij de jeugd veronderstelt, wil hij
aanmoedigen en hij wekt de jeugd op,
daarnaar te handelen, want bij haar kan
gevonden worden het gezamenlijke willen,
de bezieling, de geestdrift, de strijdlust en
het uithoudingsvermogen.
Eerste hulp bij ongelukken.
De firma G. B. van Goor Zonen, te
Gouda, gaf thans den tienden, verbeter
den, druk in het licht van een bekend, nut
tig werkje: Dr. Friedrich von Esmarch"s
„Eerste Hulp bij ongelukken". De verta
ling, of liever, de bewerking, is van A. Arn.
Quanjer, inspecteur van den geneeskundi
gen dienst der landmacht.
Het boekje is zeer eenvoudig en begrij
pelijk geschreven en saamgesteld. Eerst
krijgen we een duidelijke uiteenzetting van
het menschelijk lichaam en zijne organen
in normalen staat, daarna worden ons de
mogelijke kneuzingen en verwondingen be
schreven en de zaakkundige, snelle behan
deling daarvan aan de hand gedaan. Niet
weinig behulpzaam bij deze aanwijzingen
zijn een aantal aanschouwelijke voorstel
lingen, tusschen den tekst gedrukt, en een
alphabetisch opgestelde lijst van alle zaken,
waarover in het boekje gehandeld wordt.
Het is een zeer doelmatig boekje, dat wij
gaarne aanbevelen. De uitvoering is keu
rig, terwijl de prijs 60 cent voor inge
naaide exemplaren laag mag heeten.
Bij den uitgever L. J. Veen, te Amster
dam verscheen weder eene aflevering dei-
bekende Gele Bibliotheek a 50 cents per
gebonden deeltje.
Ditmaal is het woord aan Felix Rutten
met zijn: „Onder den Rook der Mijn."
Wij ontvingen het jaarverslag der vereeniging
„Haerlem", die intussclien liaar twaalf-enhalfjarig
bestaan herdacht. In het verslag wordt eene aar
dige beschrijving gegeven van den jaarlijkschen
toclit, ditmaal naar Monnikendam, Broek, Edam,
en Volendam. Ook vinden wij een bezoek, op 22
Juni 1.1., aan het Vredespaleis vermeld. De win
teravond-kunstbeschouwingen vonden veel bijval.
Het aantal leden steeg tot 342. Te weinig. Gaarne
wekken wij onze lezers op, lid te worden van
deze vereeniging.
De jaarlijksche bijdrage voor begunstigers is
5Q cents tot 1,voor leden 2.50; voor
donateurs 5,
Men kan zich opgeven bij den secretaris, den
heer J. L. Tadema, Gedempte Oudegracht 91.
VAN HIER EN DAAR.
De Evangeliën.
Het doet goed in een tijd als de onze, van
de Evangeliën te hooren spreken op de
wdjze als Dirk Coster dat in de laatste
„Gids"-aflevering doet:
Door het wezen der zinnelijke schoon
heid en vreugde te bepalen tegenover de
liefde, die het kernpunt van des menschen
wezen is, door hare afgrondige gevaren
open te werpen, door met een weergaloos
fijne en beweeglijke tesamenstemming met
de veelvuldige, wisselende werkelijkheid, de
wegen tot liefde voor de verschillende men-
schensoorten te ontwerpen, heeft het Chris
tendom, dat zijn de Evangeliën in hun his
torisch gezuiverde kern, de vreugde der
zinnen en der aardsche schoonheid niet
verworpen of voorbijgezien, doch integen
deel verzuiverd en verheerlijkt.
De groote vergissing bij het lezen dei-
Evangeliën is, dat de mensch ze onwille
keurig verstaat, als sprekende tot een en
gelen onveranderlijken mensch in onveran
derlijke omstandigheden. In werkelijkhe'd
spreken zij tot de meest verschillende wij-
'ien van menschelijk bestaan in de meest
verschillende omstandigheden. Daar zij een
voortbrengsel der natuur zijn in den hoog-
sten zin des woords, kondigen zij dit niet
aan in titels en ondertitels. Zij liggen a's
't ware te wachten, ieder dier verzen voor
zich, totdat het oogenblik in den mensch
gekomen is, waarop zij in hem van louter
woord tot louter leven kunnen worden, üe
zin der Evangeliën schijnt te groeien met
den mensch mede. Vandaar ook dat de
grootste wijzen aan het einde huns levens
de groote som van hun eigen wijsheid
in de Evangeliën als 't ware hervonden.
En vandaar, aan de andere zijde dat som
mige woorden die voor enkelen waren, tot
noodlottige consequenties leidden toen zij
voor allen werden aangewend. Zoo het
ascetisme, enz.
De invloed van het weer op den oorlog.
Het weer kan, zooals men weet, den oor
log beïnvloeden. Menig veldheer werd door
een onweersbui gered. Napoleon noemde
de zon z'n bondgenoot; bij zonneschijn
werd hij overwinnaar, en toen hem de ge
nadeslag werd toegebracht was het weer
druilerig en onbestendig. Pichegru, de groo
te Fransche generaal, zeide eens: aan het
weer heb ik alles te danken. Vandaar dat
ik er van overtuigd ben, dat ieder soldaat
een weer-profeet moet zijn. Ik leg me van
af mijn twintigste jaar op de weerkunde
toe. Een van Pichegru's adjudanten was een
meteorologisch waarnemer en pleegde met
den generaal voortdurend overleg, om tot
een goede weervoorspelling te komen. Die
adjudant de weerkunde was toen nog
geen echte wetenschap maakte een spin-
nen-observatorium. Volgens hem was de
spin eigenlijk je ware weer-profeet. Van
het doen en laten van de spinnen zou dan
af te leiden zijn, welk weer te wachten
was. Waren de spinnen b. v. onrustig, dan
zou een weersverandering waarschijnlijk
zijn; verstopten de spinnen zich, dan was
vorst op til, enz.
Volgens sommige meteorologen wordt
omgekeerd, het weer door den oorlog be-
invloed. Wanhee.r het geschut het uren in
den omtrek doet daveren, wordt de baro
meter onrustig. Evenals de dierenwereld
schijnt 't weer van 't kanongebulder bang
te worden. Het weer verliest zijn vast ka
rakter, de zonneschijn wordt getemperd
door den Cirro-Stratus-dek, eindelijk wordt
onweers-formatie waargenomen; er is een
locale depressie ontstaan, en een plaatse
lijke storing is te wachten. Maarde
kanonnen hebben alleen dan invloed op het
weer, als het luchtdrukverschii uiterst ge
ring is, en als er geene andere depressie of
krachtige anti-cyclonen aanwezig zijn.
En dit is zeer schaars het geval.
„Vrede door Rechf
De Algemeene Nederlandselie Bond „Vrede door
Hecht" verspreidt een omzendbrief waarin erop
wordt gewezen dat, terwijl thans de Bond zelf
tot werkloosheid gedoemd is, de leden elk voor
zich echter niet werkeloos mogen toezien. Er
moet aldus de omzendbrief door hen die
niet onder de wapenen zijn, veel ten algemeenen
nutte worden gedaan, in het besef, dat vrees en
moedeloosheid niets goeds tot, stand brengen en
dat vooral in deze tijden kalmte en overleg, ge-
gepaard met krachtig handelen, noodzakelijk zijn.
De Bond is gereed, om, zoodra de omstandig
heden het toelaten, het vredeswerk te hervatten.
voorh. ..De la Station".
Stationsplein 2 te HAARLEM,
ligt ter lezing: N. Rotterd. Courant, Handels
blad, Telegraaf, De Standaard, De Tijd,
De Maasbode en 't Nieuws van den Dag,
terwijl voor families, welke Haarlem overdag
bezoeken, een Portefeuille ter lezing ligt, welke
bevat The Graphic, 1' Illustrai ion, London
News, Illustrirte Zeitung, Uber Land und
Meer, Punch, Fliegende Blatter, The
Sketch, London Life en Het Leven al-mede
bet Berliner Tageblatt en The Daily Mail.
CORSET1ÈRE.
Keizersgracht 717 - Amsterdam.
ars a ït er)
'Ielefoon 1751. Ateliers voor Reparatiën
Internationale Filmindustrie.
Volgens het vakblad „Plutus" wordt het
kapitaal, dat reeds in de film-industrie ge
stoken is, op 1 lA2 milliard geschat. Alleen
in Europa en Noord-Amerika wordt met
250 millioen gewerkt.' De kosten der fiim-
fabricatie worden veelal overschat. Ruwe
film wordt berekend met 2042 pf. per
meter; het film-positief heeft in doorsnee
een materiaal-waarde van 50 pfper meter
gekleurde films zijn ongeveer 30 p.f. duur
der. Bij verkoop kan men van een een
heidsprijs spreken, waarbij de meter met
Mk. 1, in den laatsten tijd zelfs met Mk. 1,50
wordt berekend. De gezamenlijke kosten
der films zijn voor bijzondere soorten tame
lijk hoog; toch zijn de beste films wel voor
25.000 Mark te maken en slechts in zeer
bijzondere gevallen, wanneer daarvoor ge
durende vele weken de medewerking van
verscheiden honderden personen gevorderd
wordt, kunnen de kosten zelfs tot 250.000
Mark stijgen. Gewoonlijk worden van een
film honderd copieën gemaakt, soms 120
130 en in enkele gevallen zelfs 300.
De levensduur van een film is maar zeer
kort; hoogstens 25 weken waarna zelfs
de beste film volkomen verbruikt en waar
deloos is. Bij groote films worden het mo
nopolie en eerste opvoeringsrecht zeer duur
betaald. Zoo werd voor een zeer kostbare
film, die voer vijf landen tegelijk was ge
maakt, het monopolie-opvoèringsrecht voor
Duitschland alléén met een prijs betaald, die
precies alle kosten goed maakte, welke voor
de vervaardiging waren gemaakt. Bij ver-
koopen voor alléén opvoeringsrecht wor
den soms prijzen van 5000 Mark per week
betaald.
(„Maandbl. tegen de Vervalschingeu.")
Neet jandia.
Het hoofdbestuur van het Algemeen N', -
derlandsch Verbond heeft besloten de uit
gave van „Neerlandia" voorloopig tc sta
ken.
Het is tot deze inbreuk op het contract
kunnen overgaan door de in deze t'jdcn
zeer gewaardeerde tegemoetkoming van de
N. V. Geuze Go's Drukkerij.
De tien geboden van de vrouio.
I. Zie wel toe, dat gij niet den eersten twist
uitlokt; maar, zoo deze onvermijdelijk is, tracht
dan uwe meening goed te verdedigen en te doen
zegepralen. Zoo gij in den eersten twist gelijk
beliaalt, zal u dit doen stijgen in de achting van
uwen man.
II. Vergeet nooit, dat gij een .mensch" en
niet een „engel" hebt gehuwdvergeef uwen
man dus zijne gebreken en zwakheden.
III. Vraag niet altijd geld aan uwen malt,
maar wees spaarzaam om iets over te houden
van 't geen hij u geeft.
IV. Zoo ge meent dat uw man zonder hart is,
gedenkt, dat hij toch eene maag heeft. Door
lekkere, nette schoteltjes, zult gij zijn hart wel
treffen.
V. Laat hem van tijd tot tijd het laatste
woord. Hij zal er over tevreden zijn, en uzelf zul
dit geen kwaad doen.
VI. Lees dagblad en tijdschrift, om op tie
hoogte te zijn van 'tgeen uwen man aanbelangr.
Hij zal niet weinig verheugd zijn met u te kun
nen praten over zaken, wetenschap of politiek.
VII. Wees nooit barsch noch giftig tegenovt
uwen man; aanzie hem altijd als uwen meer
dere.
VIII. Geef van tijd tot tijd toe, dat uw man
meer weet dan gij; alles wel ingezien, zijt gij
niet alwetend, noch onfeilbaar.
IX. Zoo uw man verstandig is, wees zijne
vriendin; zoo hij niet verstandig is, wees zijne
vriendin en raadgeefster.
X. Heb steeds den grootsten eerbied voor de
ouders van uwen echtgenoot en vooral voor zijne
moeder. Gedenk dat deze hem verzorgd en be
mind heeft, langen tijd voor gij hem kendet.
VRAGENBUS.
Den heer A. S„ te A.:
Ja, ook met den heer D. bespraken wij
de mogelijkheid als door u bedoeld.
Ja, niet slechts vragen van zuiver maac-
schappelijken aard, doch alle vragen, wei
ke men tot ons richt, zullen wij gaarne, zoo
mogelijk, beantwoorden.
