KERK-AGENDA, Zondag 14 Maart.
Haarlem: Vereen van Vrijz. Herv. (Geb. Prot.)
10 u. Ds. Cannegieter Dz., Pred. te Uitgeest
Eglise Wallone IO5 heures du matin, Mons. Cler,
Pasteur a Leyde; Rem-, Ger. Gem. 10 u., Ds.
Haentjens; Ev. Lutb. Gem. 10 u., Ds. DeMeijere;
Ver. üoopsgez. Gem. 10 u., Ds. Hylkema.
BloemendaalNed. Herv. Gem. 10 u., Ds.
Van Paassen, Pred. te Haarlem. 6j u. de heer
Koopman.
Heemstede Ned. Herv. Gem. 10 u., Dr. Slot,
Pred. te Rekken.
Houtrijk en Polanen Ned. Herv. Gem., 10 u.,
Ds. B. Baljon.
Spaar ndam Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. S. B.
Baljon.
Santpoort: Ned. Herv. Gem. 10 u., Geen dienst,
7 u. Dr. Van den Bergh van Eysinga.
limuiden: Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. Creutz-
berg, 2j u. Ds. Creutzberg, Doopsbedieniug;
Doopsgez. gem. en Ned. Prot. Bond, 10J u., Geen
dienst, 7 u. Dr. Lente, van Leiden
Zandvoort: Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. Conradi,
Ein. Pred. te Haarlem.
AGENDA.
BLOEMENDAAL.
Café „Rusthoek" iederen Zondagmiddag en avond
concert.
HAARLEM.
Bureau van Consultatie tot verleenen van rechts
bijstand aan onvermogenden. lederen Vrij
dag houdt het bureau des namiddags ten balf-
twee zitting in het gerechtsgebouw aan de
J ansstraat.
Koloniaal Museum (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 104 ure.
Museum van Kunstnijverheid. (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure.
Gemeentelijk Museum. Dagelijks geopend van
10—4 ure. Entrée f 0.25 p.p. Ie Woensdag
van de maand vrij. Zondags van 10—3 vrij.
Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79.) Ge
opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
St ad s-B ibliot heek. (Prinsenhof.) Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 104 uur.
Gr00te Kerk. Dinsdags van 12 ure, en
Donderdags van 2—3 ure. Orgelbespeling.
'l'eyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be
halve Zaterdags en Zondags) van 11 3 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure.
Schouwburg Jansweg: Zaterdag 13 Maart:
8 u. Pen; Zondag 14 Maart: 8u. De Violiers;
Maandag 15 Maart: 8 u. RobertBertram
Co.; Dinsdag 16 Maart: 8 u. Opzet en
Toeval; Woensdag 17 Maart: 8 u. Wie einst
irn Mai; Donderdag 18 Maart8 u. Pro Domo
Dinsdag 16 Maart: 8 u. Jaarl. Alg. Ledenver
gadering der Vereen, tot bestr. der Tubercu
lose, Consultatiebureau Oude Gracht 41.
Donderdag 18 Maart: 8 u. Vergadering Ned.
Natuurhistorische Vereenigi
Café Brinkmann, Tuinzaal.
Bloemendaalsche Amateur-photografen-
vereeniging.
Dinsdagavond hield de Bloemendaalsche
amateur-photografen-vereeniging in „Wel
gelegen" weder een harer gezellige en leer
zame vergaderingen. De heer Adriaan Boer
toonde eenige fraaie door hemzelven ge
maakte opnamen; de heer Bispinck hield
een bespreking over een nieuwe Amerikaan-
sche kino-uitvinding, en vertoonde nog ver
scheidene fraaie kieken.
School ,,'t Kopie".
De plaatselijke commissie van toezicht op
het middelbaar onderwijs te Bloemendaal,
zendt ons het jaarverslag over de bizondere
Hoogere Burgerschool voor meisjes met
vijfjarigen cursus ,,'t Kopje" te Bloemen
daal, directrices mejuffrouw A. Gratama en
mej. H. J. M. A. Barger. Wij ontleenen er
het volgende aan:
Het aantal leerlingen bedroeg op 31 De
cember 1914, 74. waarvan 2 voor enkele
lessen.
Behalve de gewone vakken wordt ook
onderwijs gegeven in de navolgende, val
lende buiten het leerplan, als: Italiaansch.
Maatschappelijk Werk en Voordrachtsles-
de leemten zijner opvoeding onthullen, voor
het oog der klanten bleef hij het idool der
eruditie; nimmer zou een hunner hem,
over de ophanden zijnde reis sprekend, on-
liescheidenlijk vragen of hij goed de Engel-
sche taal verstond; eerstens zou niemand
dit durven, daar de groote man met eenen
blik van minachting den vermetelen vrager
verlamd zou hebben; en tweedens rees de
mogelijkheid dat deze Cesar geen Engelsch
kennen zou, nimmer in de breinen der toch
zoo omvangrijke clientèle, (hij noemde de
benamingen van de meeste zijner artikelen
in het Latijn, en wie zulks niet begreep,
was den naam van wetenschappelijk man
niet waardig. Dit \onnis was, gedurende
zeer vele jaren reeds, een der meest geliefde
uitlatingen van Gesar Kever zelve.)
Wat men een bezwaar zou kunnen noe
men, was de sluiting der zaak gedurende
de week hunner afwezigheid; dit bedrijf aan
een ander overlaten was ondoenlijk, daar zij
niemand hiertoe bekwaam noch waardig
achtten. Wel hadden zij even een verren
neef in hun hersenen gekoesterd als even-
tueelen zaakwaarnemer, doch de heer Kever
was hiervan-teruggekomen; het geval was
zeer ernstig; zij. die zich gedurende zoo
langen tijd in het bezit van het volste ver
trouwen der stadgenooten wisten, mochten
niet aan een onervarene de verantwoorde
lijke zorgen overlaten eener instelling waar
de geringste misgreep, het luttelst abuis de
gansche gemeente in rouw kon dompelen.
sen, terwijl vanaf den aanvang van den cur
sus in September tot ultimo December j.l.
in de vijfde klasse één uur per week belan
geloos door den heer Wildervanck de Blé-
court Burgerlijk Recht werd gedoceerd.
Met verschillende klassen zijn bezoeken
gebracht aanverscheidene belangwekken
de instellingen, in het verslag genoemd;
verscheidene lezingen werden bijgewoond.
Na de groote vacantie zijn in de hand
werklessen kleedingstukken door de leer
lingen vervaardigd, welke met de Kerst-
vacantie aan 't Steuncomité zijn gezonden.
Elk bezoeker zal na korten omgang met
het onderwijzend personeel en leerlingen
getroffen worden door den aangenamen en
opgewekten geest, die op deze school
heerscht, en de aangenaamste indrukken er
van mee naar huis nemen.
Jubileum.
Naar wij vernemen, zal op 20 Maart a.s.
de heer J. van der Meij den dag herdenken,
waarop hij vóór 25 jaar in betrekking kwam
bij de familie Bispinck.
Verbetering.
Met meer dan gewone vreugde zien de
bewoners van den Kinheimweg den ont
redderden toestand, die aan de bestrating
voorafgaat, benutten om een riool te leg
gen, welke vermoedelijk ten taak heeft, de
vuile sloot achter genoemden weg af te
wateren.
Uit het politie-rapport.
P r 0 c e s s e n-v e r b a a 1 zijn opgemaakt
wegens: baldadigheid; loopen over verbo
den grond.
Gevonden en terug te bekomen bij
Timmermans, Cronjéstraat n". 19. te Scho
ten, een donkere gestroomde boxhond; aan
het bureau van politie te Overveen, een
hondenhalsband; een rozenkrans; een pet
en een sigarenpijpje.
Verloren: een portefeuille, twee por-
j temonnaies en een zwarte vulpenhouder.
BURGERLIJKS S"AND.
Van Vrijdag 5 Maart tot en met Donder
dag 11 Maart.
Geboren: z. van P. A. Roozen en C.
H. M. Hamath; d. van Th. G. van der Vel
den en P. Kroon.
Overleden: P. de Graaf, 44 j.; J.
Derksen, 78 ,i.. wonende te Amsterdam.
Overleden in het gesticht Mee-
ren berg: C. Outhoff, 64 j.; A. Winder,
74 .i.'d'N. Dekker, 18 j.; A. Dee, 24 j.
Lezingen mevr. ilr. J. van den Bergh
van EysingaElias.
I.
In den aanvang van haar voordracht
zeide Spreekster, hoe de huidige ramp
spoed de heldhaftige daden en ook minder
1 aangename eigenschappen van het Belgi
sche volk haar tot deze beschouwingen aan
leiding waren. Niet meer dan aanleiding
echter.
Wanneer wij zoo vervolgt spreek
ster ons deze reeks avonden met de
cultuur van België zullen bezighouden,
houden wij ons eigenlijk met de cultuur van
geheel West-Europa bezig, want daarvan
is die van dit kleine land de weerspiegeling.
België wordt en terecht, het slagveld van
Europa genoemd; min of meer lijdelijk zag
het op zijn bodem de twisten tusschen de
Kon een vergif, dat argeloos instede van een
laxeermiddel werd uitgereikt, geen gansche
families in het verderf storten, ja, hen uit
roeien met wortel en tak Mijnheer Kever
besloot dus het magazijn gedurende hun
reis te sluiten, en wenschte de reden dezer
sluiting door middel van plakkaten voor
het venster zijnen begunstigers aan te kon
digen. Hoe echter moesten deze plakkaten
luiden Dit was het wat hij veel en lang
overpeinsde. „Wegens zeereis gesloten"
had hij eerst willen kiezen, doch was daar
van teruggekomen, wijl het hem wat onbe
scheiden docht, of onbescheiden genoemd
zou worden, eigenlijk, wat geen goeden in
druk op zijn medeburgers zou maken.
„Wegens vertrek naar Londen" had zijn
vrouw voorgesteld, doch ook dit was ver
worpen; immers het kon den klanten toe
schijnen als kwamen ze heel niet meer te
rug, en werd de stad voor het vervolg uit
gesloten van de rijke zegeningen hunner
tegenwoordigheid; na lang aarzelen, en
overleggen, en weer aarzelen en opnieuw
overleggen, werd het plakkaat aldus vast
gesteld: „Wegens totale afwezigheid is dit
magazijn gedurende acht dagen gesloten."
Eerst hadden zij er nog „Tot Weerzien^"
aan toe willen voegen, wat hun echter, bij
nader bezien, te familiaar voor de clientèle
leek.
Vele weken waren er verloopen; met de
uiterste inspanning zijner zelfbeheersching
was het mijnheer Kever gelukt, in dien
groote volkeren beslechten. Dat de groote
legers elkander juist in België ontmoetten,
kwam natuurlijk voort uit de ligging van
dit land tusschen de drie groote, om beurten
elkaar bekampende, volkeren: Duitschers,
Engelschen en Franschen. Diezelfde ligging
bracht het ook echter uitteraard vele voor
deden; het werd een middelpunt van nij
verheid, handel, van levendig internationaal
verkeer, en in verband daarmede, van een
groote internationale cultuur.
België, het eeuwenlang onderdrukte, is
gedurende de middeleeuwen een der meest
intens levende landen der wereld geweest.
Op zijn bodem ontmoetten elkaar de Ger-
maansche en Romaansche cultuur en wer
den daar, elkander aanvullend, tot eere
speciale, eigenaardige cultuur. Dit feit heeft
beurtelings den Franschen en Duitschers
aanleiding gegeven tot de onjuiste uit
spraak, dat de Belgen geen zelfstandig volk
uitmaken. Een der grootste Duitschers, He-
gel, zelf zegt nochtans, dat een volk het
welk een eigen geschiedenis heeft en zich
daarvan bewust is, een zelfstandig volk is.
En nu is er werkelijk geen land, dat grooter
historici heeft dan België.
Gaan wij eerst eens even de voornaam
ste cultuurtijdperken van België na. De
eerste periode is die ten tijde van Karei
den Groote, dat is omstreeks 800; de inval
len der Noormannen vernielden de voort
brengselen dezer beschaving voor een groot
deel, doch omstreeks 1200 zien wij haar
weder opbloeien en aanhouden tot 1400; de
cultuur van dat tijdperk is de klassieke
Vlaamsch-Brabantsche cultuur, welke dan
geleidelijk overgaat in het Bourgondische
tijdperk en de renaissance. De 80-jarige oor
log onderbreekt die renaissance en we zien
het land dan ten prooi aan Spaansch Jezuïe
tisme en imperilaisme. België vervalt in een
geestelijke verlamming tot den tijd der
Fransche revolutie; in de negentiende eeuw
eindelijk treffen we België als een onafhan-
kelijken staat aan, stoffelijk welvarend,
doch geestelijk arm. Thans zijn er teekenen
van herstel van de oude Belgische bescha
ving; men denke slechts aan twee thans
levende groote mannen: den historicus
Pirenne, een Waal, en den letterkundige
August Vermeylen, een Vlaming.
Als België opduikt in de geschiedenis, is
het evenals een groot gedeelte van Frank
rijk en Engeland bevolkt door Kelten, later
door Romeinen beheerscht; de naam Bel
gië is dan ook van Keltischen oorsprong.
De Schelde was de grens tusschen deze ge
romaniseerde Kelten en de Germanen, doch
deze rivier bleef niet lang de grens, immers
de Germanen drongen zuidelijker voort, en
in Clovis zien wij den Germaanschen vorst,
die België en Frankrijk beheerscht; ziehier
dus de Germaansche en Romaansche invloe
den vermengd, ziehier den oorsprong der
tweeëenheid van België's cultuur. In later
tijd wordt die tweeëenheid van cultuur nog
begunstigd, doordat het Vlaamschc gedeelte
onder een Franschen bisschop stond en het
Waalsche tot het bisdom Keulen, later tot
het bisdom Luik behoorde.
De centrale ligging van België kwam
eerst recht tot stand, toen Karei de Groote
oostwaarts zijn rijk tot de Elbe uitbreidde.
Na de verwoesting door de Noormannen
braken voor België twee eeuwen van inzin
king van nijverheid en handel aan, en
slechts de landbouw werd door de bevolking
gedreven; dit was een tijd van geestelijke
armoede.
De invallen der Noormannen noopten de
zenuwachtigen tijd de zoo noodige kalmte
temidden der poeders en zalven te hand
haven, als eindelijk de groote dag aanbrak.
Aan den vooravond werden de plakkaten
aan de ruiten gehecht; het noodlot wilde
echter, dat deze, in overijling bevestigd, ten
onderste boven terecht kwamen, wat eerst
den volgenden dag ontdekt werd, wanneet-
de echtelieden reeds vertrokken waren.
Dezen hadden zich zeer tijdig naar het
station begeven, het dienstmeisje achter zich
aanvoerende, dat op een kruiwagen den lij-
vigen tweepersoonskoffer transporteerde.
Er was een maandretour naar Rotterdam
genomen; in deze wereldstad zou men den
dag trachten zoek te brengen, en vandaar
des namiddags per Batavierlijn naar Londen
vertrekken. Van emotie overmand, was
mevrouw op een der perronbanken neerge
zegen, waar het dienstmeisje haar met Eau
de Cologne rijkelijk overgoot. De heer Ke
ver stapte zonder een zweem van vrees
over het plankier op en neer, en rookte in
doodsverachting een sigaar. De weinige
bekenden, welke hij daar op dat vroege uur
ontmoette, herkenden hem nauwelijks, zoo
zeer had hij zich voor deze reis gekleed,
vermomd mocht ik zeggen. Hij, die nim
mer op straat was aangetoffen dan met
een hoogen cilinderhoed, welke hem een
aan zijn stand passende distinctief toe
scheen, droeg nu een groen geruite pet, die
hem in hare nieuwheid gelijk een tulband
om het hoofd bolde en hem, zacht gezegd,
Afbeelding van een te Zandvoort aangespoelde::
mijn, die later door de marine werd onschadelijk I
gemaakt.
verschillende potentaten zich te verweren I
daar hun leenheer hen aan hun lot over
liet; Vlaanderen werd zoo allengs mach
tiger; onder Fransche bisschoppen, zooals
wij zagen, ontving het veel cultuur vanuit I
Frankrijk, terwijl door het onder de heer-
schannjj van het toen Duitsche bisdom Luik
levende Walenland aan Duitschland veel
cultuur werd gebracht; zoo de ridderro
mans. In dit verband is vooral te noemen
Hendrik van Veldeke, een Maastrichtsch
edelman,die aan de Fransche hoven leefde e
door de Fransche kunst tot eigen werk werd I
geïnspireerd, welk werk, oorspronkelijk in
liet middel-Nederlandsch geschreven, in het
Duitsch werd vertaald en den grondsla?
legde voor de Duitsche letterkunde. De
nieuwe Zuid-Nederlandsche cultuur echter
is van anderen oorsprong.
In het bloeitijdperk van Vlaanderen is een I
kenmerkende eigenschap: de krachtige
stedenontwikkeling De nijverheid bloeide,
voornamelijk de laken-industrie. De be-1
noodigde wol voor deze industrie kwam 1
Engeland, en hier is er dus een innig er-1
band tusschen de economische belangen van I
beide landen. De cultuur was echter vrijwel
uitsluitend op Frankrijk aangewezen; b:; het
machtiger worden van dat land begon men
allengs in Vlaanderen reeds meer en meer I
Fransch te spreken. Hadden voordie de
adel en het patriciaat zich van die taai be
diend, nu begon ook de burger, die voor be-1
schaafd wilde doorgaan, zulks te doen. en
de taal was er dus toen reeds een sociaal
verschil, in plaats van, gelijk elders, een
rassen- of volken-verschil.
De patriciërs bevoordeelden de kunsten,
deden schoone kerken,stadhuizen, belfrieden
bouwen; de arbeiderstoestanden echter wa
ren slecht. De ontevredenheid, nog aange-1
wakkerd door vrije, communistische pree-
ken, welke reizende kloosterbroeders overall
hielden, voerde tot een grooten opstand in I
1280. De Fransche soldaten bedwongen dit|
oproer echter, en de onderdrukking der ar
beidende bevolking begon opnieuw. In dien I
tijd leefden er twee groote Vlaamsche
schrijvers, Jacob van Maerlant en Willem;
beider werken zijn de tegenstelling van de
hoofsche, patricische letterkunde dier da-1
gen.
Jacob van Maerlant is de eerste echt
Vlaamsche, echt Nederlandsche dichter; hij
behoorde tot den. halfgeestelijken. klerken-
het aanzien eener lachwekkende rariteit I
verleende. Zijn onberispelijk doflaken cos- T
tuum werd tot aan de uiterste randen der I
broekspijpen overdekt door een eveneens
geruiten reisulster, welke, wanneer de dra
ger in rust was, gelegenheid voor het dam-1
of schaakspel aanbood; over den rechter-1
arm hing een plaid, die, evenals al het an-1
dere, geruit was, en wier franjes ijverig het
perron aanveegden; een taschje, waarin-
broodjes met (Westfaalsche) ham en even
veel met cervelaatworst verholen lagen,
hing aan een riem over zijn schouder; in del
hand hield hij de „Practische Gids voorI
Toeristen" geklemd. Mevrouw Kever droeg
een waterproof van muisgrijze gravenett
en een hoed, welke zeer sober gegarneerd I
was, (twee losse strikken van paars moiré-1
lint, en een bouquetje van eveneens paarseI
viooltjes, wat beeldig stond tegen het zwar-1
te fond van het hoedje), over den schouder I
hing aan een riem een lederen taschje, dat.
instede van broodjes m.et ham en cervelaatj
worst, een binocle bevatte; in haar 1
handen, omkleed met peau de Suède,
zij een fraaie parapluie geklemd; deze wasl
in opgerolden staat, de kop was een Chris|
tofle-zilveren meermin, afgezet met
eenvoudigen zwarten strik. Zij was i£l'|
bleek, doch haar houding was vol van £e,|
wonderbare wilskracht; een milde geur derl
vorstelijk verspilde Eau de Cologne ontstee
haren kleederen.
(Wordt vervolgd
stand. Hij was een autod
t]iie was, wat de wet
vóór Frankrijk, doch
sche letterkunde, bijna u
„it romans, welke ten t
burgerij, ook in het Nei
vertaald, teekende hij
Maerlant was zeer veel
politieke, geschiedkundig
werken; litterair staat 1
lem hooger, Maerlant g
beeld van zijn tijd, voor;
tische opvattingen dier
ware moralist, hij beliai
dichten quaesties als het
gebrek aan zedelijke m
hoogere klassen, en stel
trouweloosheid aan de 1
van groote beteekenis vc
de algemeene cultuur, c
niet het minst voor dez
Over zijn tijdgenoot 1
ver van den vos Reinaa
ster ons onderhouden ii;
zing, dat is op Woensd;
Prijsvra
De uitslag van onze
geen der ingezonden ar
kroning in aanmerking
den prijs den ets va;
onze volgende prijsvraa
UIT ANDERE GEMEENTE!
Ned. Natuurhistorisc
De afd. Haarlem der
-che vereeniging hou
Maart des avonds te 8 1
in café Brinkman (tuin;
Museum van Kin
In de rotonde van het
nijverheid zal dezer d
stelling worden geoper
der Fransche houwbee
de elfde eeuw tot op Ik
sance.
Zondag is de toegang
Vrijwillige Lt
Nu de minister van c
dat de vrijwillige lands
wordt gekleed, hebben
Haarlem e. o. bevel
spoedigste te laten me
.Nederland".
Evangelische A
De algemeene vergat
che Maatschappij, in
gesteld, zal gehouden w
in het American Hote
April a.s.
De afdeeüng Zuic
waarschijnlijk voor die
ren; de voorzitter die
voorzitter van het Ho<
melijk den fungeerer.de
meester niet kunnen b
van penningmeester ne
ernstige redenen besto
halve met dezen besti
Hiervan wordt bij deze
daal wonende leden ke
twijfeld zal het Hcofdb
regelen nemen om aai
gen toestand een einds
Speen
Ons kwam dezer d
van de „Nieuwe Haar
handen, waarin een sc
voorkwam met den til
Speenhoff".
Met dit vlijmscherp
hoff's populariteit toe
spotten ..met het heil
altaar en troon en go
Dat is nogal wat. I
Altaar! Troon! Godst
lioff. hè.
Wat zullen de lezer:
rant" bang van hem zi
durft meer naar hem
vrees, dat hij 's avond:
li.ik, in plaaiS van naar
de hel gaat.
„De Midcla
Wij wijzen onze
komst der vereenigin;
a.s. Maandag te hou
bouw te Haarlem. De
boren uit het hoofd v
tog, de predikant-wij
name, maar wellicht
aangevochten plaats i
landsch Hervormde k
duitsch Hervormde g<
in het bizonder. „De
volgd op ,De Dagera;
ring van de vereenigi
eenige jaren geleden,
zaal der sociëteit „V
lem, een openlijke s
