ALGEMEEN WEEKBLAD
Uitgave der N. Vennootschap „HET MIDDEN". Kantoor voor redactie en administratie:
Gedempte Oude Gracht 63. Telefoon 141. HAARLEM.
0ejaarganj
ZATERDAG 20 November 1915
No. 47
•i
I
Bloemendodsch Weekblad.
Prijs per jaar
2,60
Prijs
per nummer
25 cents.
Adyertentiën
10 cents per
regel;
Mj contract
belangrijke
korting.
Dit nummer bestaat uit 4 bladzijden.
in dit weekblad is tijdelijk opgenomen
„Ht MIDDEN", waarvan de eerste afzon
der' i-e reeks is afgesloten met No. 34
van 24 Januari 1914.
AANDACHT!
n allen, die dit zien en lezen zullen
saluut.
vestigen de aandacht erop, dat stuk»
hei nor onze redactie of advertentiën
ui- .k D o n d e r d a g s a v o n d s steeds
ir. s bezit moeten zijn. Mogen we onzen
v iea verzoeken, daarmede rekening
'iden? Het bespaart hun en ons
stelling. En teleurstellingen, we
het allen, is een artikel, waar=
i .een den invoer tot het uiterste be=
n moet.
::-i. 'jUAESTIE ROMAIN ROLLAND.
Vansche pers heeft onlangs de
Romain Rolland aanhangig ge-
Het geschiedde naar aanleiding van
i om den auteur van „Jean-Chris-
op openlijke wijze te huldigen. Maar
'it er stemmen opgegaan, die betwij-
i it' Rolland zijn hulde verdient: hij
t demonstratief met zijn uitwijken
- Zwitserland afstand gedaan van zijn
geestelijk vaderlanderschap. De
noemt dit: de Fransche zaak ver
maken; daar Rolland toch voor het
eette te strijden en nu door zijn uit-
zich aan „partijdige" invloeden wil
.ken, waaruit dan volgt dat zijn
igd zijn van Frankrijk's reent in de-
ri.id niet vast zou staan,
r mijn hemel, mogen wij wel uitroe-
erkent men in deze tijden dan geen
Europeaan.geen universeelen mensch
En waar moeten zij zich anders
die niet pro-Galliër of pro-Gcr-
ii willen wezen, kannen wezen, omdat
ruime zielen tot zoon eenzijdigheid
ii staat zijn, dan op neutraal gebied
aar zij dikwijls ook nog geen rust vin-
Indien wij het niet inzagen, dat een
heid, n.l. vast aaneengesloten de
ertuiging voorstaan, dat de Germanen
erplettering verdienen, het absoluut
digc voor Frankrijk is in dezen strijd
m stand te: blijven houden en te over-
nen, wij zouden de intellectueelen,
thans hun stem verheffen tegen wien
ter wel'icht Frankri'ks greotsten zcon
t den nieuweren tijd zal geoordeeld wor-
groot als mensch èn kunsteraar, •hun
iirechtvaardigen toorn ten eenermale mis
duiden. Welk een eisch van de „Revue", dat
Rolland zijn prachtig artikel „Boven het
strijdgewoel" zal verscheuren, daar hem
lit. door de „Kultur" verblind, werd inge
geven! Ik vraag maar of een verblim'e
/ulke bezonnen en eerlijke regels kan
schrijven:
„Wij hebben een taak. wij allen, kunste
naars en schrijvers, priesters en denkers,
van ieder vaderland. Het is een onteering
haar de-hartstochten van een beuzelachtige
en wangedrochtelijke rassen-politiek te zien
vieren, die, wetenschappelijk ongegrond
(daar immers niet één enkel land een we
zenlijk zuiver ras bezit), niet anders kan
dan. zooals Renan in zijn schoonen brief
aan Strauss heeft gezegd, leiden tot zoölo
gische oorlogen, verdelgingsoorlogen, ana
loog aan die. welke verschillende soorten
knaagdieren of vleescheters onderling voe
ren om het bestaan."
Het wederom door den oorlog beproefde
Frankrijk kan niet anders dan ieder der
haren wantrouwen, die niet gehoor geeft
aan haar geweldige oproep: Serrez les
rangs! Laten daarom de neutralen die on
rechtvaardig door haar hoon getroffenen
in eere herstellen en hun grootheid tegen
over het eigen miskennende vaderland
hooghouden. Want eens zal dit vaderland
met heel de beschaafde wereld trotsch er
op zijn, dat een Franschman in deze vruwe-
lijke tijden het door de edelste gevoelens
geïnspireerde manifest „Boven het strijd
gewoel" heeft kunnen schrijven; en dan
zal dit feit voor Frankrijks hoogstaande
beschaving een roem te meer wezen, on
vergankelijker misschien nog dan de slag
aan de Marne, die de moreele kracht der
natie heeft aangetoond.
Constant van Wessem.
Onze Van RaemdoncK=tentoon=
stelling wordt heden (Zaterdag)
ten 2 uur geopend in plaats van
ten 1 uur.
WIJSBEGEERTE.
Wijsbegeerte te Haarlem. Het bestuur
van het genootschap voor Zuivere Rede
heeft in het najaar eene commissie be
noemd. bestaande uit den voorzitter, mej.
Ester Vas Nunes te Amsterdam, en den
heer Verkruysen, leeraar aan de Kunst
nijverheidschool te Haarlem, tot het be
leggen van leergangen in plaatsen, waar
niet door het werken van prof. Bolland
zeiven, aan beoefening van wat gemeenlijk
de Hegel-Bollandsche denkwijze heet,
wordt gedaan. Mej. Vas Nunes geeft op
verzoek van dit comité, te Haarlem een
drietal openbare voordrachten in de nieu
we zaal van „Zang en Vriendschap" (Jans
straat, Haarlem, op de Zaterdagen 20 en
27 November en 11 December a.s.. telkens
des avonds 8 uur).
Het onderwerp is de wijsbegeerte als
hoogSte aangelegenheid des geestes. J-l.
Woensdag waren reeds meer dan 200 aan
vragen voor kaarten ingekomen. Een groot
aantal leeraren en onderwijzers, enkele
predikanten, doch nagenoeg geene leden
van rechterlijke macht, balie en geneeskun
digen kring zijn onder de aanvragers. Het
gemis aan belangstelling in de wijsbegeerte
in dezen tijd bij die laatste drie categorieën
van wetenschappelijk ontwikkelden te Haar
lem. is even verklaarbaar als te betreu
ren. De wijsbegeerte werpt niet onmid
dellijk practisch nut af, en in Haarlem is
men in de eerste plaats uit op dadelijk
practisch nut, verder op gezelligheid en
muzikaal genot, het andere is voor velen
bijzaak. Doch ook voor de Haarlemmers
is geschre.ven: niet uw succes in practi-
sche aangelegenheden en niet uw genot,
maar de waarheid zal u vrij maken. Dat
zoovele anderen aan de oproeping gev 1
geven, komt ons verklaarbaar voor. De
vraagstukken van strijd, dood. zedelijk
heid. recht, godsdienst, kennis en kunst
verschijnen door de tijdsomstandigheden
voor menigeen in een nieuw en somher
licht- Hoevelen hebben bij het uitbreken
van den wereldoorlog niet geklaagd: onze
wereldbeschouwing vergaat. Bij intuïtie
moet men nu gevoelen, dat de denkwijze
van hen. die met Herakleitos den strijd den
vader aller dingen hebben genoemd en
die de ontwikkeling zien als eene ophef
fing van verdeeldheid tot hoogere eenheid,
thans in elk zich bezinnend Nederlander
iets te zeggen heeft. Wellicht dringt ook
meer en meer het besef door. dat de chris-
tlijke wijsbegeerte, waarnaar door velen
in en buiten de kerk nog wordt gezocht, in
Hegel en in Bolland aanwezig is.
„Het Bloemendaalsch Weekblad" zal
geregeld verslagen der voordrachten van
mej. Vas Nunes geven.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Woningbouwvereeniging. De statuten
der Woningbouwvereeniging „Bloemen-
daal" zijn bij Koninklijk Besluit van 5 No
vember goedgekeurd.
Het is met groote voldoening dat wij
dit bericht plaatsen. Wanneer de bouw
plannen der Vereeniging een vasten vorm
hebben aangenomen, deelen wij onzen le
zers er meer van mee.
Straatkabaai. Een zich noemende
Zale of Salen, maakte onlangs den Kin-
heimweg onveilig door huis aan huis te
gaan vertellen, dat hij geene betaling kon
krijgen wegens uitgestoomd bont; de
man vloekte, dreigde, schreeuwde, doch
bewaarde daarbij in zoover een soort de
corum. dat de politie geen termen kon vin
den hem in te rekenen en een zoet lijntje
moest gebruiken om hem mede te tronen.
Wij raden onze eerzame huismoeders aan,
te zorgen altijd hun geld of hun man in
voorraad te hebben als zij, gelijk de huis
moeder in quaestie bij geval of beter ge
zegd bij ongeluk dezen man iets hebben
opgedragen. Er waren termen den man
zelf te doen uitstoomen. Als zijn adres
geeft hij een koffiehuis te Haarlem op, in
de Kleine Houtstraat, hij woont echter in
een logement in de De-Witstraat, aldaar.
De eigenaar van het koffiehuis wil ook
niets meer met den man te maken hebben.
Na eenige dagen kwam de kerel nuchter
en alleronderdanigst om zijn geld vragen.
Men zei. dat hij het aan het politiebureau
kon gaan halen, wat hij nu vermoedelijk
gedaan zal hebben.
Onze Raemdonck-tentoonstelling. Wij
herinneren onze lezers er aan. dat onze
Vftn Raemdonck-tentoonstelling heden. Za
terdag, ten 2 uur. in plaats van ten 1 ure
voor het publiek zal worden opengesteld.
Wij zagen nu nog weer verscheidene oor
spronkelijke stukken, welke wij nog slechts
door reproductie kenden, en die nadere
kennismaking voerde tot nog groóter be
wondering voor den maker. De lezeressen
en lezers van ons blad moeten vooral niet
verzuimen te komen kijken. De tentoon
stelling duurt tot en met 29 November. In
•tegenstelling met ons vorig bericht, zal de
tentoonstelling ook des Zondags tot 4 uur
open zijn. We rekenen op u aller bezoek.
Ongeval. Woensdagavond sprong een
ijzeren telefoonpaal aan den Korten Zijlweg
■Huk: hef afgebroken stuk, dat aan de dra
den neerhing, bood gevaar voor het ver
keer. Ontboden werklieden ordenden den
toestand echter spoedig.
Fietsrijders. Rijwiellantarens moeten
worden aangestoken ten 4.23 uur.
Postkantoor te Bloemendaal. Lijst van
onbestelde brieven en briefkaarten, waar
van de afzenders onbekend zijn; terug
ontvangen in de le helft der maand No
vember 1915:
Brieven. W. J. Smit, Haarlem; firma
M. Witsenburg, Amsterdam.
Briefkaarten. J. Stokman. Land
storm militair; J. Renée, Leiden; Pietje v.
Heil. Petjangaan.
Nota: Aan de afzenders wordt aanbe
volen, hun adres op de stukken te ver
melden, opdat deze bij onbestelbaarheid
aan hen kunnen worden terug gegeven.
Uit het politie-rapport.
Processen-verbaal zijn opgemaakt
wegens: opgeven van een valschen naam;
looren over verboden grond; rijden-zonder
licht.
Gevonden en terug te bekomen bij
C. Hartman, Gen. Bothastraat 8. te Scho
ten, een nikkelen rijwielpomp; J. Vermeer,
Bloemendaalscheweg 233, te Overveen. een
geel lederen riem gemerkt 8290.
Verloren: een bloedkoralen halsket
ting met gouden slotje; een wit wollen
kinderslobkousje; een beertje (kinderspeel
goed); een zak waschgoed.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 12 November tot en met
Donderdag 18 November.
Geboren; z. van P. van der Raad en
A. Dekker; d. van Th. F. van Opzeeland en
C. M. Stokman.
Ondertrouwd: N. van der Werff
en A. Kohner.
OverledeninhetgestichtMee-
renberg: H. J. Kratsenberg. 87 j.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Een Haarlemsch dagbladschrijver gehul
digd. 25 jaren trouwen dienst, geeft
iemand recht op erkenning en wanneer die
dienst gericht is geweest niet op het brood-
winnen alleen, maar ook op een ideaal,
recht op hulde. Wanneer ook wij den heer
Sarlet huldigen als medewerker aan een
der Haarlemsche bladen, dan doen wij dit
in de overtuiging, dat hem zelf daarbij een
ideaal voor oogen heeft gestaan.
Naar men ons mededeelt, heeft de bur
gemeester te Scheveningen doen omroepen
dat door de visschers (die veel geld ver
dienen. maar het roekeloos door de vingers
laten glijden) dezen winter niet moet wor
den gerekend op steun van het steun
comité.
Wij vernemen dat koper in den vorm
van gegoten ankers, die zwart geteerd
werden, over de grens worden gesmok
keld. Wie nog niet overtuigd vrijhandelaar
is. gelieve eenige aandacht te schenken aan
de grof-onzedelijke werking van grens-
afsluiting en den daarop noodwendig vol
genden smokkelhandel. Gelijk de „N. Ct."
zegt: halve dorpen langs onzen grens, tal
van militairen incluis, zijn aan het bedrie
gen en verduisteren, wat smokkelen heet.
12 December a.s. wordt dé spoorlijn
AalsmeerNieuwersluis geopend.
Te Aalsmeer, in welke plaats men hoopt
een groote toekomst tegemoet te gaan,
wordt een clubhuis voor liefhebbers van
roeien en zeilen ingericht, nabij een lig
plaats voor minstens 40 booten. De kwee
kers zorgen voor het diephouden van de
plassen in de buurt, de groote hoeveel
heden aarde welke in gewone tijden dage
lijks aan de wortels der verkochte plan
ten wordt weggevoerd, wordt door uitbag
geren der plassen geregeld aangevuld.
De gemeente Haarlem heeft f 500.000 ge
voteerd voor eene op te richten middelbare
technische school. Haarlem komt. wat het
middelbaar onderwijs betreft, allengs bo
venaan. dank zeker in de eerste plaats aan
het organiseerend talent van den vorigen
wethouder van onderwijs mr. Thiel.
De particuliere internationale hooge-
school voor wijsbegeerte moet, naar men
zegt, te Amersfoort komen. Amersfoort
heeft uitnemende spoorwegverbindingen,
omdat daar de spoorwegen steeds buiten
de bebouwde kom vielen en geen belang
rijke waterwegen de spoorwegen kruisten.
Wij vragen ons echter af. waarom ook
niet de gemeente Haarlem zou dingen naar
deze instelling.
Te IJmuiden wordt veel geklaacH over
gebrek aan ruimte in de spoortreinen en
over te beperkte gelegenheid tot het nemen
van plaatskaarten. Wij waren herhaalde
lijk getuige van de juistheid dezer klachten.
Na den oorlog zal de H. S. M. hierin gron
dig verbetering moeten brengen, wil zi.i
geacht worden te voldoen aan de dringend
ste eischen des tijds.
De vereeniging tot bevordering der be
langen van Slecht-Hoorenden, heeft in de
stations der spoorwegen bordjes hangen,
waarop is afgebeeld een insigne voorzien
van de letters S H. Daaronder staat het
verzoek aan publiek (en conducteurs) om
degenen die zulk een insigne dragen en
die dus door hun slecht hooren hulpbehoe
vend zijn. steeds met gebaren en niet met
woorden op mogelijk gevaar te wijzen. Wij
hebben zelf zulk een bordje voor ons kan
toor aangevraagd en geven hen, die voor
het praktische en mensehlievende van
dezen wenk gevoelen en een voor het pu
bliek toegankelijk kantoor hebben, in over
weging. ook zulk een bordje aan te vra
gen. Het adres van het secretariaat der
vereeniging is 's-Gravenhage.
Haarlemsche Tooneelclub. Zaterdag
27 November geeft de Haarlemsche Too
neelclub een voorstelling. Gespeeld wordt
„De onbekende Gast", blijspel van Tristan
Bernard.
Museum van Kunstnijverheid. In de
rotonde vap het museum van kunstnijverr
heid te Haarlem, is thans tentoongesteld
een uit koper gedreven altaarstuk yan aan
zienlijke afmetingen, vervaardigd op de
werkplaats voor kerkelijke kunst van den
heer Gustaaf van Kalcken, alhier.
Ook het speelgoed is nog te zien.
