L
K NIEUWS.
voor Vrouwenkiesrecht.
op vrouwenkiesrecht allengs
ilt overal nieuw leven in de
bonds'-afdeelingen waar te
in Bloemendaal is het pro-
de wintercampagne, dat op
alhier verspreid werd, veel
an vorige jaren,
bijeenkomst zal op
/onds 8 uur in „Welgelegen"
en belooft zeer interessant
s. Junod, uit Den Haag, de
die ook dezen zomer in
jdevoering tijdens de open-
nst in „Duin en Kruidberg'
zeer wist te boeien, zal
„De rechtspositie der vrou'
enstig oogpunt." Debat daar-
ewenscht, en werd reeds van
toegezegd.
van den heer T. B. Roorda.
:ame deelname zal op 14 Ja-
rds ten 8 uur in de zaal van
t", door den heer T. B. Roor-
door ons in uitzicht gestelde
orden gehouden. De heer
agmenten uit Dante's „Vita
:zen.
gaarne een ieder op, te gaan
deze belangwekkende voor
en zijn voor onze abonnees
5 verkrijgbaar aan ons kan
lik
•nemen, zal dokter Niemeijer,
lechts kort geleden te Over-
onze gemeente weer ver-
uidelijk van de Ned. Hen.
het geraamte zien van ee
sen gebouw. Wij ontvinger
:onden stukken, waaruit d
at het kerkhof en het artis
iouding zoo schoone gehee
omgeving hopeloos zoude
rd. Wij zijn op verkennin
runnen mededeelen, dat alle
ig tijdperk van voorbereiding
eker is.
van het geraamte duidt al
roef, die, zijn wij goed inge-
t zal worden gevolgd door
an de nieuwe cathechisatie-
er (waaraan groote behoefte
r, in dien vorm. De moeilijk
nieuwe ruimte ook moet die
ontvangst van doopelingen,
sprake van zou kunnen zijn
mte te vinden in de oud
:n weg aldaar. Architecte
Mulder Van Asdonk, di
;ich weder om advies tot et
architect buiten de plaats
id. Men tracht angstvallig
lijk vergelijk tusschen prac-
ïetische noodzakelijkheid.
middag. Het feestje voor
an de Vereeniging „Kleintje-
Vrijdag 24 December plaats
:eer was de heer Chr. v. Ab
'bekende kindervriend, met
st ontboden. De poppenkast
rd zeer in de smaak. Terwii'
i's bereidwillige dames rond
ebakjes, enz., zong de heer
verschillende aardige liedjes
e kinderen een verhaaltje,
rekkelijkste van dien middag
2 poppenkast. Mejuffrouw
gaf ook eenige nummertjes
:n beste. Nadat de kinderen
getrakteerd waren, was het
it jaar weer geëindigd. Een
t aan den heer Limperg en
Ihorst die voornamelijk zorg-
:estje uitstekend geslaagd is,
i plaats. P.
l\ij vernamen, dat op het laatste oogen
ic de heer K. Bos, te Overveen, een brief
li dt raadsleden zou hebben gestuurd
t woningbouwplan der vereeniging
meiidaal" af te raden,
raagd mag worden, waarom aldus
iad heeft o. i. wijs gedaan, zelf de
te leggen op den grond, legt de ge
nu flinke breede wegen, licht en
leiding aan, dan komt de principieel
verpen aanvraag om bijbetaling van
In, udijksch tekort, vanzelf te vervallen.
Like der wegen volgens het plan der
■L ion, dat ook bij den inspecteur der
k.sgc/Gndheid in goede aarde viel, lijkt
de aangewezen weg.
Postbestelling. Herhaaldelijk verne-
|en klachten over de late morgenbe-
jteüi' Gewoonlijk zoo ongeveer om half
Lu zijn vroegst, soms ten tien uur of
jazelfs, ontvangen Bloemendaalsche
Tien- n, die in den omtrek der Klever-
aan nen, de ochtendpost. Het is be-
BUI'.
groote bijeenkomst in de schouwburgzaal
van „De Kroon" georganiseerd. Verschil
lende sprekers en spreeksters zullen daar
de voorstellen tot grondwetsherziening be
spreken.
I St-
r'
/e ir
iel'
villi
p
?erd
jest
iva
Ijaa
St'
sei
I
I
i\
In
et
lx
E
Zou daaraan niets te veranderen
en we ons af.
s bad. De Staatscourant van 25
it de statuten van de Naamlooze
hap Overdekte bad- en zwemin-
Stoop's Bad, te Bloemendaal, be-
kon. besluit van 20 November
een kapitaal van 250.000,
in 5 seriën van 50.000,elk
uit vijf aandeelen van 10.000,
de eerste en tweede serie zijn ge-
bij de vennooten. de heeren A.
S. W. de Clercq, beiden te Bloe-
Directeur is de heer G. F. de Roo
werelt, te Bloemendaal, commis-
Je heeren C. W. de Visser, A.
J. C. Wolterbeek. Het doel der
'iap is het stichten en exploitee-
een overdekte bad- en zwemin-
Bloemendaal.
m. - Maandagnacht is door de
rm een raam eener villa van de
n gerukt, zoodat de ruit in dui
ken brak.
Mfeest. Den kinderen der Zon-
was op de boerderij van „Els-
den eersten Kerstdag een feest
P den tweeden Kerstdag gaf zus-
ra in haar woning een feest aan
aantal kinderen. Ook in Meeren-
er veel werk van het Kerstfeest
Oost en West." -Voor de leden dezer
vereeniging zal op 5 Januari 's avonds ten
8 uur de heer Sibinga Muider in de
schouwburgzaal van „De Kroon" een voor
dracht houden over de rijstbouw en de sui
ker-industrie.
Ambtelijke sleur. Nog steeds staat mr.
W. A. 't Hooft in de ambtelijke telefoon
gids van Haarlem opgegeven als president
der Rechtbank, terwijl zelfs zijn telefoon
nummer daar vermeld staat voor de post:
President van de Rechtbank. Vergissen wij
ons niet, dan is mr. Losecaat Vermeer
reeds meer dan 10 jaar president. Deze
slordigheid is gehandhaafd in de nieuwe
telefoongids n". 20. Het doet ons denken
aan het geval van het Grootboek, dat vele
tientallen jaren geleden geregeld renten
uitbetaalde op een volmacht van een reeds
lang overleden wethouder van Haarlem.
bij hem terug, omdat hij telkens dingen
heeft, die niemand anders heeft. Nu is er
ets- en steendrukwerk van Kathe Kollwitz,
de vrouw van den Berlijnschen kinderarts,
die hevig ontroerd door het armelui's-leven
der groote stad u die ontroering weet me
de te deeien in modern werk, dat wellicht
op Millet geïnspireerd een eigen kant is
uitgegaan, welke wij in ieder geval niet bij
eenigen Hollander hebben gevonden en die
in de beeldende kunst even hoog staat als
verschillende verzen van Henriette Roland
Holèt in de literatuur.
Wie zich in oude kunst wil vermeien,
kan bij den heer De Bois verscheidene
mappen vinden. Wij hebben er eenige
mappen gekocht voor 17 Va cent per stuk.
Ge kunt er u ook een kapitaal lichtend
schilderij van Breitner aanschaffen.
Het fijne werk van mejuffrouw Bosscha
moet ge u door den heer De Bois zelf laten
verklaren. Haarlem en Bloemendaal be
zitten in deze kunstzaal een groote aan
winst tot veredeling van het leven.
De heer De Bois is een plaatsgenoot van
ons.'
1
h e.t p o 111 i e-r a p p o r i.
s s e n-v e r b a a 1 zijn opgemaaki
nopen over verboden grond; stcl-
Idstrikken.
iden en terug te bekomen bij:
Kleverlaan 123, te Bloemendaal,
en horlogeketting; aan het bu-
olitle te Overveen, een manchet
een wollen kinderhandschoen,
ren: een gehaakt beursje; een
en vulpenhouder: een zwart da-
n aanloopen: een lersche
Van den Brink, Elswoutslaan te
woningen te Overveen. Men
rapport de raadscommis-
gen op de aanhangige plan-
ruw van burgerwoningen op
gemeente aangekochte stuk
nd. Het door de heeren Mul-
isdonk ontworpen bouwplan
Gezondheids-commissie de
juiching. Men oordeelde het
mndheid gebaat door de ee-
en tevens artistiek opgevatte
telde daarbij voor eene ge-
oemendaal niet, dat bij be-
uwing van het terrein wei
woningen meer daarop kon-
esteld.
dat hier in zoover terecht
s van het verkeerde begin-
an bebouwing af te zien van
idernemers, die niet eenig
relang, maar alleen hun ei-
eoogen. Komt Bloemendaal
;verzorging van den arbeider
rger in deze streek achter-
de wijze waarop het gebeurt
raan brengen.
RLIJKE STAND.
rijdag 24 tot en met Donderdag
incumber.
11 ire ii: z. van J. van Twisk en J.
Iman; z. van J. W. Kramer en L.
'.endlikz. van G. Storm en H. Ko-
van E. Wegelin en J. de Vriese;
d. van L. Blom en C. G. Gijzel.
1 e r 1 e d e nA. Franse, 60 j.
Overleden in het g e s t i c h t M e e-
r ii b e r g; W. Warning, 84 j.; P. Rcskam,
79 j.
Uil ANDERE GEMEENTEN.
Rederlundsch fabrikaat. - De zoo sym
pathieke vereeniging „Nederlandsch fabri
kaat" wekt in een omzendbrief een ieder
op. als lid toe te treden. Wij ondersteunen
gaarne deze opwekking. Men kan zich
opgeven aan het adres der afdeeling Haar
lui: lepenródestraat 11. De jaarlijksche
contributie is van I 1,tot 10,—.
De heer G. Roodenburch overleden.
Een ferm man, een dapper ambtenaar
wordt in hem gemist een hardnekkig strij
der voor het openbaar onderwijs en tegen
onkunde, en nepotisme is met hem heen
gegaan; oef zeggen na zijn overlijden de
clericale broertjes uit den omtrek en de
bestuursleden van den conservatieven
Bond van Ned. onderwijzers, maar hij
wordt oprecht betreurd door eiken Neder
lander die het openbaar onderwijs eert en
bevordert en die haat de massa-tirannie of
ze komt van de zijde van den pastoor of
van den klasse-onderwijzer.
VAN HIER EN DAAR.
De roepen der schildwachten. Het is
bekend, dat het door de Hollandsche
schildwachten gebruikte woord „werda",
niet anders beteekent dan „wiedaar"? Het
is even Duitsch als het gebruikelijke „half'
(houdt stil), dat bij ons ook het burger
recht heeft gekregen.
De Duitsche soldaat gebruikt diezelfde
termen: „Halt, werda?" De Russische sol
daat op wacht roept personen, die hem
verdacht voorkomen, aan met het simpele
„hoe?" En de Engelsche schildwacht vraagt
kort „Who goes"? Wie gaat daar De
Belgische en Fransclie militaire voorpos
ten gebruiken het bekende „Qui vive"
Deze uitdrukking beteekent woordelijk:
„Wie leeft er"? en is zonder korte ver
klaring niet begrijpelijk. De aanroep is
echter afkomstig van oud-Fransche oor-
logsgebruiken. Destijds riepen de schild
wachten „Vive qui" of „Longue vie"
„a qui"? zoodra een vreemdeling naderde.
Het antwoord daarop luidde steeds: „Vive
Francois", welke naam als parool gold.
Papier in de geneeskunst. Er is al weer
een nieuwe, goede eigenschap van papier
ontdekt. Het is de bekende arts dr. Ziegel-
roth, die het papier voor cosmetische doel
einden gebruikt wenscht te zien. Papier is
inderdaad bizonder geschikt om een hygië
nische plaatsvervanger voor den borstel te
leveren. Met geen enkel voorwerp kan men
zoo goed de handen wasschen als met een
prop papier. Wanneer men niets anders bij
de hand heeft, neemt men gewoon kranten
papier, wat water en zeep. en de overwin
ning op het vuil, speciaal het diep in de po
riën gedrongen vuil, is spoedig behaald. Het
is natuurlijk altijd beter, ongebruikt papier
te nemen. Het bekende toiletpapier is er
zeer geschikt voor.
Dr. Ziegelroth dweept met de papieren
prop als handborstel. Hij gaat zelfs zoo ver.
dat hij in de chirurgie den borstel wil ver
bannen, om plaats te maken voor de prop
papier.
Museum van Kunstnijverheid. Het inu
scum van kunstnijverheid te Haarlem werd
gedurende de maand December bezocht
door 294, over het jaar 1915 door 7292 be
langstellenden. Uit de aan het museum
verbonden boekerij werden gedurende De
cember 162, over 1915, 2215 boek- en
plaatwerken naar verschillende plaatsen
van ons land verzonden.
De aan het museum verbonden school
voor kunstnijverheid werd over het jaar
1915 bezocht door 314 vrouwelijke en man
nelijke leerlingen.
Op 3 Januari wordt de cursus hervat.
RECHT EN WET.
Faillissementen. Bij vonnis van de Ar-
rondissements-Rechtbank te Haarlem, d.d.
28 December 1915, werd A. Wijnands, ma
kelaar en koopman in paarden, wonende te
Haarlem, in staat van faillissement ver
klaard, met benoeming van jhr. mr. F. W.
van Styrum, Nieuwe Gracht n°. 9, Haar
lem, telefoon n°. 583, tot curator; en mr.
P. J. G. van der Muelen tot rechter-com-
missaris.
Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht.
Voor 25 Januari heeft deze vereeniging een
LETTEREN EN KUNST.
Kunstzaal De Bois. Een bezoek over
waard. Een gastvrij huis, een eerste klas
gastheer; het is hem niet te doen u bij
hem te doen koopen, maar alleen om u
goede, merkwaardige en zeer goede kunst
op uw gemak te doen zien en hij helpt u
daarbij met dikwijls verduidelijkende op
merkingen. Weet gij er evenwel iets van
en woont ge in of bij Haarlem, dan, dit
weet hij, komt ge te eeniger tijd van zelf
De derde kunstlezing door het comité
Bierens de Haan c.s. belegd, werd Woens
dag 29 dezer gegeven door den heer Brem-
mer. Het zien van beeldende kunst, was
zijn onderwerp. Welk een genot een man
daar over te hooren, die èn weet èn durft.
We hebben harde dingen moeten hooren.
Wij Haarlemieten en omstrekenaars zijn
eenvoudig geslachtofferd als vertegen
woordiger op een laten Decemberdag in
het oorlogsjaar van het publiek-van-alle-
tijden. Niets is zoo conservatief als de
mensch; alle nieuwe kunst stuit bij ons op
tegendingen; wij zijn niet licht geneigd als
wij de 30 voorbij zijn, onze voorstellingen
te herzien, de moeite te nemen onder de
leiding van nieuwe kunstenaars ook van
ons zelf iets nieuws te maken. Wat doet
beeldende kunst, ze geeft niet iets te zien.
maar ze geeft te verstaan, ze openbaart
een gevoelen, ze brengt ons in geestelijke
gemeenschap met het leven van den ma
ker; zijn fijnheid van verbeelding is het
die ons tot nieuwe diepten van inzicht toe
laat, zoodat wij ook in ons zeiven komen
tot eene fijnere voorstelling dan wij uit ons
zelf hadden; wij zien de natuur door de
oogen van de schilders. Maar waarom
verzetten wij ons dan tegen het nieuwe,
dat ons aldus immers rijker, fijner, edeler
maakt
Wij doen dat volgens de wet der ver
wachting. Wii verwachten wat wij kennen
en het onbekende onverwachte is ons on
aangenaam, lusteloozen, gemakzuchtigen
als wij uit onzen menschenaard zijn. Wij
denken te zullen zien wat wij gewoon wa
ren te zien en wanneer dit niet gebeurt, zijn
we verstoord, eigenlijk op ons zelf, maar
we toonen ons verstoord op degeen die
ons uit de rust heeft opgeschrikt en wij
laten hem als Vincent Van Gogh honger
lijden dat hij zwart ziet.
Wij laten toe, dat zijn stukken voor een
appel en een ei naar een opkooper gaan
om als hij dood is gegaan en in de mode
gekomen, voor veel geld zulk een stuk
voor onze verzameling aan te schaffen
Mauve had destijds van tegenkanting van
ons publiek al evenzeer te lijden; dc men-
sclien bedankten bij schoofjes voor den
kunstkring te IKotterdam, die een schil
derij tentoonstelde, dat wij nu allen heel
gewoon, goed zeggen te vinden. Het was
de tijd van overgang der vee-stukken a la
Paulus Potter, op het impressionisme. De
schilderkunst heeft zich eerst allengs van
de letterkunde los gemaakt aleer ze louter
schilderkunst werd, die niet anders is dan
de schoone openbaring van de heiligheid
van het licht.
De Barbizon-school in Frankrijk werkte
het impressionisme gelijk omhoog met
Mauve, Roelofs, later Israels, de Marissen
bij ons.
Bij Vincent van Gogh stond spreker uit»
voerig stil. Ook ten zijnen aanzien is ge
bleken, dat het publiek, niet in staat posi-
tief de partij te kiezen voor een genie, zich
in het declineeren van genieën op het ge-
voel af nooit vergist.
Ook over de verhouding van kunst en
j natuur zeide Bremmer ingaande dingen.
De kunst heeft niet tot doel de imitatie
j van natuur, maar het vastleggen van eene
aandoenings-verhouding, waarbij de kun
stenaar zelf veld van waarneming en uit
voerder tevens is. De kunstenaars zijn de
groote lijders en scheppers tegelijkertijd.
Wie met hen wil medeleven, heeft zich
j zelf aan hun werk over te geven, onbevoor-
I oordeeld, zonder bijgedachte, met de aan-
j dachtige wil tot getroffen worden, tot
mede-lijden, tot mede-jubelen.
De vraag of iets groote kunst is, dekt
geenszins die, of men voor zich iets mooi
vindt. Niet iedere persoonlijkheid laat zich
aan de onze aanpassen. De kunstenaar
nu, hoeveel denkwerk, hoeveel zijn rede-
I neering aan zijn scheppen ook voorafgaat,
schept met zijne geheele persoonlijkheid,
welke als bron van eeuwig leven zich ont
sluit en vrucht geeft.
Bremmer heeft, geloof ik, niet meer dan
een 10-tal lichtbeelden vertoond en daar
bij dit alles en nog veel meer verteld en
uit het duister onzer onbezonnenheid de
schoonheid in die beelden helder doen lich
ten. Hij toonde zich met deze beperking
een le klasse meester. Wanneer gij, kunst-
minnenden onder onze lezers later den
naar Bremmer ziet in een tijdschrift, op
het titelblad van een boek, in een aankondi
ging van eene lezing, koop, bestel, ga on
gezien, geef u over, er is daar dan altijd
een kunstenaar over kunstenaars aan het
werk. Voor dezen avond aan het comité
onze bizondere dank en hulde.
De Larensclie Kunsthandel te Amster
dam zal in Januari een tentoonstelling
houden van al de door Albert Hahn getee-
kende caricaturen van dr. Abram Kuyper.
Wie zich eenigszins herinneren zullen wat
Halm zooal daarvan wrochtte, behoeft
geen aansporing om de tentoonstelling te
bezoeken. De opening heeft op 4 Januari
plaats.
TOONEEL.
Hans Blaubes. Daar is mevrouw Hop
manKwast, bekend door haar „Rood
kapje" en „Asschepoester" zoowaar weer
met een nieuwe kinderoperette voor den
dag gekomen. Tot groot pleizier van de
jonge menschjes heeft ze die Dinsdagmid
dag vertoond. „Hans Blaubes" is in èen
woord alleraardigst. En goed gespeeld en
gezongen dat het werd! Neen maar, het
kan niet beter. De kinderen genoten dan
ook geen beetje, en het drukke en lang
durige handgeklap telkenmale was wèl een
bewijs, hoe de jongelui deze heele voor
stelling muziek, spel, tooneel-inrich-
ting, bewonderden.
Het was een leuk middagje, hoor, in de
Kerstvacantie.
„De Hydra", satiriek blijspel van
Karl Ettlinger bij de N. V. „Het
Tooneel", dir. Willem Royaards.
Onder regie van Henri Brondgeest ging
dit „satirieke blijspel". Waarom die pre-
tentieuse benaming Satire? Hm. Een blij
spel: 't zou er méé door kunnen. Eerder
een klucht: Een door elkaar gegooide
moppentrommel. Een bepaald soort van
Duitsche geest met hier en daar een klein
tikje sentimentaliteit. Van dien gezichts
hoek uit: Wel aardig.. Licht verteerbare
Kerst-, Nieuwjaars-amusements-kunst met
een niet slechten dialoog. Met heel goed,
waardeerbaar spel! De hydra o nieuws
gierigen is het veelkoppige monster, het
publiek. Het milieu: de theaterwereld.
Twee compagnons: Werther, de zaken
man, Hans Lindt, de idealist. En men ziet
hoe deze, die de hydra als een ridder
zonder smet of blaam bestrijden wilde,
gaat verworden in een praktijk van vijf
lange jaren. Na de „Iphigenie", na het
klassieke repertoire, na het spelen van
talentvolle „jongeren" gaat „Het bed van
dt Majoorsvrouw" en beleeft 800, zegge
achthonderd opvoeringen in den Goethe-
schouwburg en Hans Lindt leert den rijk
dom kennen. Irene Leng, de eerste actri
ce, ziet haar harte-wensch vervuld: zij
heeft als vrouw succes, bloote beenen- en
blanke schouders-succès, maar ze heeft er
nu genoeg van, dik genoeg en wil Hans
Lindt wel trouwen, als hij den nieuw te
beginnen schouwburg wil openen met
„Hamlet".
Hans Lindt was Brongdeest. Vlot spel,
zooals we dat van Brondgeest kennen.
Zie, eene verrassing biedt Brondgeest zel
den: We behoeven nooit op 't programma
te kijken wie de acteur nu wel is, die deze
of gene rol speelt als het Brondgeest is.
De kunst van „Transformeeren" verstaat
Lou Saalborn, die Werther speelde, beter,
't Was héél goed! Aardig type-spel. Zoo
ook Van Praag, die 'n soort van theater-
vloo is en de schrijver van „het bed".
Misschien maakt hij zich wat al te warm.
Sophie de Vries voldoende: Dit is nu wel
niet direct haar „emplooi". Johan Broe-
delet speelde, zooals het behoort, een stijf
heer, een schrijver. Marie Holtrop een
lief vrouwtje en Te Wechel maakte een wel
aardig typetje van den secretaris van de
zaak.
Edmond Visser.
TOONEELOVERZICHT.
Rotterdamsch Tooneelleven. Voor het
oude jaar voorbij is, heb ik nog een schuld
af te doen en te berichten over een viertal
voorstellingen in deze maand. „Raffles"
door de Rotterdammers, „De Snob" door
de Rotterdammers, „Zijn eenige Vrouw"
door „Die Haghespelers" en „Om de
Kroon" door Marius Spree (vet gedrukt)
en een aantal anderen, die blijkbaar als
mindere goden bij zijn gezelschap worden
beschouwd.
