i klasse-moraal Waar
et de samenleving En
t met het christendom
erover, mevrouw, is eene
strijdwijze de levende
boom of is ze als een
en aan- en uittrekt Wat
de socialistische mo* d
belste der „idealistiscue
>ns land: Henriëtte Ro-
IEUWS.
r Vrouwenkiesrecht.
-hte vergadering, die de
Welgelegen" onder voor-
ïevrouw Van Heerdt tot
liield ds. Junod uit Den
acht over „De Reclits-
v uit godsdienstig oog-
n korte weergave dezer
overtuiging uitgesproken
de leermeesteres voor
verleden vindt men vele
en opvattingen, die de
Dit geldt ook voor de
vrouw. Een geleidelijke,
/ooruitgang is er echter
;en.
en en Egyptische boeren
gen nog de vrijheid oni
ijn keuze te vragen, het
rdt uitgehuwelijkt door
er dat naar haar oordeel
'bintenis gevraagd wordt.
zie den bijbel bij de
toe. Daarenboven bleven
liet de eenige echtgenoo-
juwen deelden met haar
ms; indien zij zelve kin
oden zij zelfs eene van
in, opdat de echtgenoot
ónderen verwekiu
is bij dergelijke gewoon-
mden met de menschen
hedendaagschr Euri
recht wordt btheerschf
aan oude tijden ontleend
i land, zijn de zeden nog
drillend van die van hei
ïals daar, acht men ooi
te, goede vrouw een ze-
:in, maar dat ook uitsiii
zou zij buiten dat ge: i
m?
ouwen, weinigen nog
wast aan, -- die het 01
aangedaan, zien en er
tegen hunne stem doen
tegenstanders behooren
„geestelijken, vooral de
iet verwijzing naar het
naar het nieuwe Testa-
;e de gelijkgerechtigheid
e de apostel Paulus den
;n mannen onderdanig te
ij den mannen zachtheid
m opzichte tevens „Is
hoofd der vrouw, gelijk
I der gemeente is"? Deze
rschriften uit den bijbel
erlijk opgevat. Die voor
oor oude tijden, maar de
Verandert eiken dag.
euwen won het individu-
ïen laten niet gaarne ter
enschap hun persoonlijke
loeten vrouwen dat wel
Zijn zij in eenig opzicht
Of zijn zij mèt ons in
noch man noch vrouw
tr dus rechten geven ge-
onszelven. Medezeggen-
aar werd reeds iets ver-
t moeite. De kerk echter
geer ten achter.
:helpen om de vrouw in
plaats te verschaffen
mt op grond harer ver-
p grond van een hoogen,
ienst ook: dien van den
n en vrouw èen zijn.
men, werd de nieuwe 5
gemeente Bloemendaal.
nd aan den heer Bultman
rangen. De architecten
isdonk hebben hun plan
veelbesproken arbpiders-
Rampelaan op het Raa
De groepeering d
ïliggende plantsoé
welgeordend, cn t
de lande! "ke "mg*
erkregen werd.
ote mevrouw Van Hec.
1 ijverige kampster vi
heeft een Open brief
lsche vrouwen en meisje
en, „Een EerctaaR" get;
ak is het behoorlijk vooi
i millioen vrouwen vo«"
recht, door nu 1
cr dat onderwerp haar inzichten te ver-
[uimen.
Wij geven tevens hier nog even i
aires op der bibliothecaresse der afdeeling
[jloemendaal van den Bond voor Vrouwen
l^srecht: mej. Van Marken, „Op 't
vdtje", Bloemendaal.
lezingen dr. J. D. Bierens de Haan. -
Lezeressen, lezers, denkt er om, dat dr.
Bierens de Haan, te beginnen met Woens
dag 12 Januari des avonds 8 uur ,in „Wel
zegen", zijn leergang over wijsbegeerte
veder aanvangt. Men verzuime niet deze
Zangrijke reeks voordrachten bij te gaan
wonen.
Di toegangsprijs voor de vier lezingen
bij Dkaar is 2,per persoon. Men kan
zich opgeven bij den heer J. C. de Wijs,
V rder-Stationsweg 18, Bloemendaal.
U zingen dr. A. Pannekoek. De reeks
I lezingen van dr. Pannekoek te Bloemen-
I dan! zal doorgaan. De lezingen zullen in
„Rusthoek" worden gehouden des Zater
dag-avonds ten halfnegen, te beginnen op
Zat e dag a.s. 8 Januari. De prijs van een
kaart voor alle lezingen is slechts 1,
tc men; 5 zulke kaarten kosten slechts
i 4. ze zijn verkrijgbaar bij den heer D.
ik Jercq, Koepellaan 4, Bloemendaal.
Jngen Roorda. We wekken onze
4, „ssen en lezers op, nog plaatsen aan
ais kantoor te bestellen voor de lezing
den lieer T. B. Roorda, Vrijdag 14
I ri in „Rusthoek" te houden.
ij herinneren er aan, dat de heer
R da met deze zelfde voordrachten te
A erdam en Laren zeer veel bijval vond.
wij rekenen op velen uwer, opdat de
dracht ook te Bloemendaal zal kun-
mplaats vinden.
e toegangsprijs voor onze lezers is
s l'ts 50 cents, tot Dinsdag zullen kaarten
a ons kantoor te Haarlem verkrijgbaar
Honker Bloemendaal. Vrijdag 31 De
er lier, ongeveer kwart over achten, ging
pl sding overal het licht uit in Bloemen
de 1. Op straat kon men geen hand voor
zii zien en men liep dan ook groot ge-
r tegen een hek of een boom op te
i en. Gelukkig was de duisternis niet
\,i langen duur en hadden we spoedig
uz i- licht. Maar het is den heeleri avond
i: in orde geweest en we werden nog
i nigmaal in donker gezet. Toen het den
,ten keer gebeurde, zat ik juist een olie-
te eten en ik schrok zoo hevig, omdat
ineens in volslagen duisternis gehuld
dat me de oliebol in het verkeerde
k lgat schoot, zoodatenfin daar wil
,e niet verder over uitlaten, maar men
i het een Oudejaarsavond tusschen licht
- donker kunnen noemen.
De oorzaak is onbekend. P.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Noord-Hollandsche Vereeniging tot Be
vordering van Volkskunst. Het bestuur
der Noord-Hollandsche Vcreeniging f
Bevordering van Volkskunst onder presi
dium van den heer E .A. von Saher, kwam
Woensdag 29 December bijeen in de
school van kunstnijverheid te Haarlem.
Besloten werd de werkzaamheden weder
te hervatten. De speelgoed-tentoonstelling,
gehouden in het museum van kunstnijver
heid, hoewel nog niet zeer groot, heeft toch
reeds succes gehad, daar met Engeland en
Amerika onderhandelingen tot het leveren
van speelgoed werden aangeknoopt. Er op
gewezen werd, hoe b. v. in Neurenberg een
groot deel der bevolking een verdienste
vindt in het versieren van speelgoed. Er
werd besloten een prijsvraag uit te schrij
ven voor het ontwerpen en uitvoeren van
modern speelgoed.
Chr. v. Abcoude komt!!! Naar wij
Tiiemen zal de heer Chr. v. Abcoude een
nder-matiné geven in hotel „Vreeburg
12 Januari a.s.
Wij vinden het een heel aardig idee van
.'.■li lieer Chr. v. Abcoude, ons ook in Bloe-
endaal een bezoek te brengen. C.nze le-
ressen en lezers verzuimen dan ook niet.
hunne kinderen er heen te zenden, want
het belooft een heel gezelligen middag tc
worden. Entreekaarten zijn verkrijgbaar
hij den boekhandelaar P. Stins.
N.B. De toegangskaarten zijn voor ge
leiders 50 cent en voor kinderen 25 ct. P.
Uit het p o 1 i t i e-r a p p o r t.
Processe n-v e r b a a 1 zijn opgemaakt
wegens: openbare dronkenschap; rijden
door Bloemendaalsche bosch; ioopen over
verboden grond.
Gevonden en terug te bekomen bij:
.1. van Beem, Binnenpad 10, te Overveen,
een portemonnaieN. Rouwens, Bloemen-
daalscheweg 95, een damesparapluie; J.
Lodewijks te Aerdenhout, een ceintuur;
G. Roozen, Rollandspad 37, te Overveen,
een penhouder; aan het bureau van politie
tc Overveen, een kindertaschje; een boekje
van F. A. Beelen, Kruisstraat te Haarlem;
een gekleurd kindertaschje; een tabakdoos.
Verloren: een ring met sleutelseen
portefeuille; een handschoen; een zilveren
lorgnet in étui; een zilveren broche.
Komen aanloopen: een trekhond
bij Oskam, Rollandspad 19, te Overveen;
een keeshond bij Holland, „Koningshof" te
Overveen.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 31 December 1915 tot en
met Donderdag 6 Januari 1916.
Getrouwd: C. van Nugteren en A. M.
M. E. Spoor.
Overleden: M. van der Fluijt, 86 j.
A. M. van der Veldt, 10 j.
Overleden in het gesticht Mee-
renberg: W. J. Kroese, 65 j.; M. E. A.
Bachiene, 44 j.
Museum van Kunstnijverheid. In het
museum van kunstnijverheid te Haarlem, is
thans de tentoonstelling Huib Luns geo
pend.
De heer Huib Luns zal den 18den
bruari in de rotonde een voordracht hou
den over de geschiedenis en de ontwikke
ling der houtsneden en deze voordracht
met practische wenken en het maken van
afdrukken toelichten. Belangstellenden kun
nen deze voordracht kosteloos bijwonen.
Toegangsbewijzen kunnen worden aange
vraagd bij den directeur van genoemd mu
seum.
De strijd tusschen electrisch licht en gas
beslist. Dit is de titel van een door de
bekende Philips' Gloeilampenfabriek uitge
geven vlugschriftje, waarin de voordeelen
van electrische verlichting tegenover die
met gas worden aangetoond. Als deze
voordeelen worden vooral genoemd: ge
lijkmatige lichtsterkte, weinig warmte, lut
tel brandgevaar, geen gevaar voor verstik
king, veiligheid voor de kinderen.
De plaatsing van eenige verslagen moest
wegens gebrek aan ruimte een week wor
den verschoven.
ren welke toonscheppingen waard zijn te
blijven voortleven tot genot, stichting en
verheffende loutering van verschillende ge
slachten. In 1916 moge het muzikale leven
in onze Spaarnestad „sempre crescendo"
gaan, niet alleen in aantal van uitvoeringen,
maar tevens in gehalte.
MEVR. G. v. d. BRINK, Cor-
setière, KEIZERSGRACHT 717,
AMSTERDAM.
«UZiEK.
Bachconcert. Het vierde Bachconcert
heeft plaats op Dinsdag 11 Januari. Soliste
is mevrouw Charles Cahier. De uitnemen
de zangeres is voor de Haarlemmers geen
onbekende meer. Het programma omvat
werken van Brahms, Meyerbeer, Saint-
Saëns en Wagner.
Als ik nog eens terugdenk aan de vele
concerten, die ik in den loop van 1915
hoorde, dan komen er natuurlijk voor van
zeer verschillend gehalte en verschillende
graden van belangrijkheid, in meer dan
één opzicht. Op 't gebied van orkest
muziek herdenken we de Bachconcerten.
2 uitvoeringen van „Zang en Vriendschap'-',
2 van „Toonkunst" en vele van „Haar
lem's Muziekkorps"; voorts de uitvoerin
gen van vele zangvereenigingenvan con
certen in „De Kroon" en de bovenzaal der
„Vcreeniging"; dus: meer kamermuziek
cn „last not least" de concerten in de
Groote Kerk met solisten en de vele orgel
bespelingen in de Groote Kerk zonder so
listen. Welke concerten nu „het mooiste
waren", moge ieder voor zich zelf uitma
ken, dat is een persoonlijke aangelegen
heid, die afhangt van de verschillende gra
den van gevoel, verstand (kennis, weten
schap) en begrip van de hoorders en bij
de recensenten van de sympathie of anti
pathie ten opzichte van de uitvoerenden.
Eén concert van heel bizonderen aard heb
ben wij dit jaar gemist, n.l. „den Henschel
avond", die altijd „eenig in zijn soort" was.
Natuurlijk moeten niet alle uitvoeringen
volgens denzclfden maatstaf worden be
oordeeld, want het gehalte van uitvoeren
den en publiek is zoo geheel verschillend
en de uitgevoerde werken ook. Over 't
algemeen vind ik de programma's veel te
lang, zóó lang wel eens, dat men op het
laatst niet meer geniet of kan verwerken
wat men hoort. Ook de samenstelling der
programma's zou nog wel voor verbetering
vatbaar zijn, want soms is 't een wonder
lijk „allegaartje", dat een gemis aan goe
den smaak en begrip verraadt, waarover
ik maar niet veel zeggen zal, maar toch
niet stilzwijgend kan laten voorbijgaan.
Evenmin het later komen en vroeger ver
trekken van een deel van 't publiek en de
hoogst merkwaardige op- en aanmerkingen
van de luisterende en kijkende bezoekers
want hoe vreemd het ook schijnen moge:
de „Toonkunst" is voor de meesten niet
uitsluitend een fioorkunst. In het afgeloo-
pen jaar hoorden we vele reeds bekende
werken en vele nieuwe klanken en zelfs
zeer nieuwe klanken uit nieuwe instrumen
ten, die zóó vreemd aandoen, dat men ge
neigd is te vragen of dat nu nog muziek
mag heeten. Toch is 't alles noodig en be
langrijk om te leeren kennen als uiting van
den tijdgeest, en alleen de Tijd zal ook lee-
De „Iudustrie"
viert haar jubi-
VOOR ONZE DAMES.
De industrieschool.
bakvischj es-afkorting
leum.
De „Industrieschool voor vrouwelijke
jeugd", te Amsterdam, bestaat 50 jaar.
Het is werkelijk belangrijk genoeg zich
even te verdiepen in de ideeën, die bij de
oprichters der school voorzaten. Men had
toentertijd nog andere begrippen over de
opvoeding van jonge meisjes. Gymnasium
en hoogeschool moest de vrouw nog ver
overen en voor de jongedochter uit den
burgerstand werd na afloop der school
jaren het naaien leeren voldoende geacht.
Het hooggeroemde „Nut" zette er de
schouders onder. Enkele bestuursleden dier
instelling waren de meening toegedaan,
dat, wilde men de vrouw in staat stellen
op meer veelzijdig gebied zich een positie
tc verwerven, ten einde in eigen onderhoud
te kunnen voorzien, men daarbij practisch
te werk moest gaan. Dat, waarin toen door
de meisjes als het ware ge-amateurd werd,
moest grondig worden onderwezen. En
zoo kwam men er toe, als vakken van on
derwijs te stellen nuttige en fraaie hand
werken, teekenen, kleuren, machine-naaien,
eenvoudig kartonneeren, stroovlechten, en
dan nog herhaling en voortzetting van het
lager onderwijs. Als leerlingen zocht men
meisjes, zoowel uit den burger- als uit den
arbeidersstand, en men bepaalde het
schoolgeld dienovereenkomstig. De werk
mansdochters verschenen echter in steeds
geringer aantal, totdat men er toe over
ging de school alleen open te stellen voor
burgermeisjes. Sedert heeft de school nog
enkele hervormingen meegemaakt. Thans
ligt het idee, zich tot de practijk te rich
ten, nog altijd tot grondslag. De beide
handwerkacten, het examen assistent
apothekeres is het doel der meeste leer
lingen. Het confectie- en lingcrievak wordt
er verder grondig onderwezen. Wie voor
zijn dochter, die goeden smaak en volhar
ding aan den dag legt, een degelijke op
leiding wil voor de rijkst bezoldigde be
trekkingen in deze branches en die haar
liever niet eenige jaren ziet achtergezet
op een rommelig atelier, wendt zich tot
deze school.
Nu ik het toch heb over het onderwijs
aan vrouwen, vraag ik nog een oogenblikje
attentie voor een ander onderwerp. Ieder
begrijpt van welk belang voor de volks
gezondheid en speciaal voor de zuigelin-
gensterfte-bestrijding een goede kraam-
vrouw-verpleging is. Het rijk heeft daarom
kweekscholen voor vroedvrouwen opge
richt en de particulier heeft het zijne ge
daan door de baker te beschimpen en niet
anders dan een verpleegster, een zuster in
haar mooie, zindelijke toilet in de kraam
kamer toe te laten. De bakers zijn echter
met haar tijd meegegaan. Vrouwen met
niet meer dan een baker-opleiding noemen
zich nu verpleegster, zelfs gediplomeerd
kraamvrouwverpleegster, en hebben zich
georganiseerd in de Onderlinge Vereeni-
ging van Kraamvrouwverpleegsters, goed
gekeurd bij Koninklijk Besluit van 1 Mei.
1914, welke uitsluitend gediplomeerde ver
pleegsters uitzendt. Wil men een klacht
over dezen toestand, geuit door de vere -
niging „Nosokomos" gelooven, dan hebben
die verpleegsters een papier in den za",
haar door een vroedvrouw overhandigd,
nadat ze eenigen tijd bij deze in de leer
zijn geweest, gedurende een paar maanden
e.en avond per week, en wel eens een be
valling hebben bijgewoond; dit laatste is
echter niet eens altijd het geval.
De namen onder het desbetreffende in
gezonden stuk in „De Telegraaf" staan er
mij borg voor, dat er hier inderdaad een
misleiding plaats heeft, waartegen gewaar
schuwd moet worden. Deze rubriek wordt
zoowel door ongetrouwden als getrouwden
gelezen en heel stellig ook door enkele
vrouwen, die op het punt staan, zich van
de noodige hulp te voorzien. Wil men dus
geen slachtoffer van onkunde worden, dan
is het geraden, zich te wenden tot de ver-
eeniging „Amsterdamsche Kraamverzor-
ging", welke speciaal voor de Amsterdam
sche on- of minvermogenden werkt, of tot
de Nederlandsche Vereeniging tot bevor
dering der belangen van verpleegsters en
verplegers, „Nosokomos", secretariaat v.
Bacrlestraat 28, of tot den Ned. Bond van
Ziekenverpleging Van-Mierisstraat 87, allen
te Amsterdam.
Verbeteringen:
Onder het stuk in ons vorig nummer
„Geschiedschrijving van den tegenwoor-
digen oorlog", viel door een vergissing de
onderteekening weg. Onze lezers zullen
echter wel begrepen hebben, dat het arti-
ELKEN VRIJDAG AANWEZIG
IN „HOTEL CENTRAL",
LANGE POTEN, DEN HAAG.
kei van de hand van onzen trouwen mede
werker den heer H. A. R i 11 e r is.
In ons verslag over de voordracht van
H. P. Bremmer in hetzelfde nummer slopen
eenige zetfouten in, met name in het slot.
Dat slot herhalen we hier dus nog eens:
Bremmer heeft, geloof ik, niet meer dan
een 10-tal lichtbeelden vertoond en daar
bij dit alles en nog veel meer verteld en
in het duister onzer onbezonnenheid de
schoonheid van die beelden helder doen
lichten. Hij toonde zich met deze beper
king een le klasse meester. Wanneer gij,
kunstminnenden onder onze lezers, later
den naam Bremmer ziet in een tijdschrift,
op het titelblad van een boek, in een aan
kondiging van eene lezing, koop, bestel, ga
ongezien, geef u over, er is daar dan altijd
een kunstenaar over kunstenaars aan het
werk. Voor dezen avond aan het comité
onze bizondere dank en hulde.
Hieronder volgen nog eenige verbeterin
gen van zetfouten, die in ons stuk „Hegel
en de door Duitschland begonnen oorlog"
in ons vorig nummer voorkwamen:
Kol. 1, regel 12 en 13 moeten luiden: ide
aal van den maatschappelijken mensch
voor oogen stelt den weerloozen;
In kol. 1, regel 18 van onder staat: zelf
standig meer; dit moet zijn zelfstandig
man;
In kol. 2, regel 22 van boven staat: het
duidelijkste den; moet zijn: het duidelijkste
in den;
In kol. 3, regel 51 van boven staat 16e
eeuw, moet zijn 18e eeuw.
TOONEEL.
„J. J. Cremer". In de laatst gehouden
bestuursvergadering der Koninklijke Let
terlievende Vereeniging „J. J. Cremer" is
besloten, dit tweede halfjaar feestelijk te
openen door de opvoering van het blijspel
„Haar laatste Wil", van J. W. v. d. Heij
den. Dit blijspel in 3 bedrijven werd in
den uitgeschreven wedstrijd met den len
prijs bekroond.
De feestavond, waarop de prijsuitreiking
zal plaats vinden, is bepaald op 15 Fe
bruari. Vooraf 7.al gaan een kinder- en
groot bal op Woensdag 2 Februari a.s. 'w
den schouwburg. Den leden van „Cremer
wacht dus wel een genotrijke wintercam-
pagne.
Schouwburg Jansweg. Donderdag 13
Januari komt in den sdnouwburg Jansweg,
te Haarlem, „Het Ned. Tooneel" het gezel
lige blijspel „Het witte Paard" van Blu-
menthal en Kadelburg opvoeren. Wie nu
eenigszins weet, wie die Blumenthal en
Kadelburg zijn, weet ook wat „Het Witte
Paard" is, n.l. een recept om te lachen, en
bijna zonder ophouden. Dus wie dat eens
een avond wil, weet wat hem te doen
staat
Nog een prettig vooruitzicht opent ons
de heer Van Gasteren. Dinsdag 25 Januari
komt het reeds vermaarde gezelschap En-
gelsche geïnterneerden „The Pimpertown
Follies", ook in Haarlem een van haar ge
noeglijke voorstellingen geven. Het belooft
een drukke en allerplezierigste avond te
worden.
WIJSBEGEERTE.
De boekhandel De Haan Zoon, te
Haarlem, heeft de gelegenheid geopend tot
inteekenen op eene philosophische porte
feuille. Deze portefeuille bevat alle groote
wijsgeerige tijdschriften. Men verbindt
als medelezer voor een geheel jaar.
De prijs is 10,per jaar.
ONTVANGEN KALENDERS.
De Noord-Brabant, maatschappij tot ver
zekering op het leven, van 1843, te Waal
wijk, zendt ons een frisch gekleurde ka
lender voor 1916.
De Biscuitfabriek „Victoria" te Dord
recht en Brussel, zendt ons een fraaie
kalender met photogravuren naar Holland-
sche meesters verlucht. De kalender heeft
hierdoor een nationaal karakter, wat zon
der twijfel sympathiek stemt.
EMSER WATER.
Met warme melk het vanouds bekende
meest doeltreffende middel tegen Hoest
en Verkoudheid. Alleen echt met dit
Handelsmerk 29 cent per heele kruik.
