Klicka-concert. Vrienden van muziek
te Bloemendaal, denkt eraan, dat de gele
genheid, een zeer uitnemend kunstenaar in
onze plaats zelve te hooren, u Maandag 31
Januari geboden wordt.
Wie nog kaarten voor het concert van
Klicka op dien avond in hotel „Duin en
Daal" verlangen, koopen deze dus on
verwijld aan het hotel of in het sigaren
magazijn van den heer Van 't Riet te Bloe
mendaal; Haarlemmers kunnen deze kaar
ten krijgen aan het piano-magazijn van den
heer Van Ooij, Kruisweg. De toegangsprijs
is 1,50.
Wij herinneren er aan, dat de harpnum-
mers zullen worden afgewisseld met liede
ren, te zingen door freule Repelaer van
Driel.
Lezingen dr. Hier ens de Haan. We
herinneren onze lezeressen en lezers er
nog eens aan, dat de eerstvolgende lezing
van dr. Bierens de Haan Woensdag a.s.
's avonds ten 8 uur in „Welgelegen" plaats
heeft.
Het Jaarboekje. Ons jaarboekje „Help
u Zelf" voor 1916 is gereed. Het bevat be
halve de gewone rubrieken, ditmaal voor
het eerst een lijst van plaatsgenooten al-
phabetisch naar hun beroep gerangschikt,
een aanvulling, die de vrienden en koopers
zonder twijfel zullen waardeeren.
Kis mengelwerk vindt men er een be
schrijving in van een oud-Bloemendaalsch
bedrijf: de bleekerijen, voorts een aantal
kieken in verband met plaatselijke gebeur
tenissen uit het voorbije jaar.
De oplaag, hoe flink ook, is gewoonlijk
in een ommezientje uitverkocht. Gij allen
dus, die een boekje wenscht en het nog niet
bestelde, weest er bij als de kippen, of ze
zijn op. Bestel ze aan ons kantoor of bij
den boekhandel. Niemand, die ook maar
iets met Bloemendaal van doen heeft, kan
buiten „Help u Zelf".
De prijs is 1,50 per stuk.
Amateur-Photografenvereeniging. Dins
dagavond vergaderde deze vereeniging in
„Welgelegen". Een verzameling fraaie
stereophoto's en lantaarnplaatjes op het
gebied van natuurlijke historie, door den
heer Burdet vervaardigd, werd door de le
den bewonderd. Bij de gehouden bestuurs
verkiezing bleef het oude bestuur, bestaan
de uit de heeren Bispinck, Cool, Huysser en
De Kruijff, weder aan; èen lid werd er aan
toegevoegd, de heer Nicola.
De door „Het Bloemendaalsch Weekblad"
georganiseerde lezing vond veel bijval. De
heer Roorda gaf ons een blik op Van Such-
telen's schitterende vertaling van Dante's
„Vita Nuova", welke vertaling velen nog
niet kenden, en die nochtans door hare
buitengewone eigenschappen klank
rijk en zinvol een algemeene bekend
heid verdient. Het gehoor dankte den spre
ker door een luid handgeklap.
Oproep. Voor de noodlijdenden ten
gevolge der overstroomingen, wordt drin
gend vrouwen- en kinderkleeding gevraagd,
te zenden naar 't nood-ziekenhuis, Prinsen-
Bolwerk, Haarlem, alwaar een dames-co
mité zitting heeft Cs morgens van 1012.
's middags van 23). Door dit comité
wordt 't ingekomen goed aan 't centrale
comité ter distributie gezonden.
Voor dit doel zal ook gaarne door me
vrouw Waller—Pierson, Vijverweg 4, Bloe
mendaal, goed of geld in ontvangst geno
men worden.
Fietsers. Deze week uwe lantaarns
aan ten 4 uur 54 minuten.
Uit het p o 1 i t i e-r a p p o r t.
Overleden: M. C., Alders, 84 j.; C.
G. Hagen, 26 j.
Overleden in het gesticht Wee-
renberg; A. F. L. M. Krugers, 22 j.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Lezing dr. J. I). Bierens de Haan.
Voor de vereeniging „De Middaghoogte"
hield j.l. Maandag dr. J. D. Bierens de
Haan eene lezing over „het Spinozisme
Spreker schetste allereerst het zoeken
naar een nieuwen weg, dat zich vooral op
kunstgebied, maar ook in de religie open
baart. De oude vormen hebben afgedaan.
Nieuwe wegen worden gezocht. De religie
dreigt te worden omvergeworpen. Zij heeft
een hachelijke positie. Zal zij zich kunnen
handhaven, dan zal zij haar oor te luiste
ren moeten leggen bij den wijsgeer van den
nieuwen tijd.
De nieuwe wijsbegeerte is herleefd door
Spinoza, die het diepst tot bewustzijn van
zichzelf is gekomen. Het Spinozisme is de
geest van wijsgeerigheid, die hoogere re
delijkheid, zooals ze door Spinoza is aan
gewezen en heenloopt door de geschiedenis
der nieuwe philosophie.
Het Spinozisme zet in met het godsbe
grip als het steunpunt der wereld. De gods
gedachte is het fundament der wereld. Het
denken aan God is het denken aan de
verhouding tuschen God en wereld. Oud
tijds zag men God en wereld als een tegen
stelling. Spinoza zag en leerde den inner-
lijken samenhang. Hij zag God als grond
der wereld in zich dragende het geheel, de
kosmos. God en wereld zijn onlosmakelijk
en de verhouding van God en wereld is
niet een vrijmachtige. Het Spinozisme vond
het begrip der wetmatigheid. Spinoza
noemde het immanente causaliteit.
Men heeft de wereld gedacht als een
Gods-product, maar het Spinozisme ziet
de wereld als symbool. In het symbool zet
God zich zelf. Niet de veelheid van we
zens in de wereld, maar de ééne werk
kracht, de Godheid lééft de wereld. Nie
mand verstaat dan ook de wereld, totdat
hij de Godheid ziet, Die er zich in open
baart.
Bij nieuwe wijsbegeerte voegt zich ook
het nieuwe begrip van het geestesleven,
d. i. bewustwording van onszelf. Het zelf is
niet voorwerp maar onderwerp. Iedere
mensch heeft een „ik". Het raadsel van
het menschzijn is mogelijk, doordat onze
„ik"heid meer is dan onze persoon. De
mensch is naar zijn wezen goddelijk. Het
wezen van alles is de Godheid zelf. Het
zelf, de „ik"-heid is het goddelijk zelf dat
zich in de wereld verpersoonlijkt. Door
zelfbewustzijn tot Godskennis is daarom
de weg, dien het Spinozisme wees. Wat
nu, is de mensch Denkend of strevend
Spinoza leerde, dat de mensch denkend
is. Denkend zijn bestaat hierin, dat de
mensch zich bewust wordt van zijn eeuwig
wezen. En dat denkend zijn doorloopt, vol
gens het Spinozisme, drie trappen: Het
stadium der verbeelding, het stadium van
het verstand en dat der schouwende rede.
De religie der toekomst heeft aldus
zeide dr. Bierens de Haan een groote
taak. Zij moet betuigen, dat alle waarheid
innerlijk is. De religie moge het hart zijn
van de geestes-beschaving der toekomst.
E.
Gymnastiek-uitvoering. Naar wij ver
nemen zal de heer Meyerink Zaterdag 29
Januari weer een gymnastiek-uitvoering
geven. De uitvoering zal plaats hebben in
den schouwburg te Haarlem.
Er zullen aan deelnemen de leerlingen
van de M. U. L. O.-school te Haarlem,
hoofd de heer Brouwer, en de leerlingen
van de M. U. L. O.-school te Bloemendaal.
hoofd de heer A. IJzerman.
De opbrengst zal ten bate van het Lig-
halfonds zijn. P.
KERK-AGENDA, Zondag 23 Januari.
Haarlem: Ver. vaa Vrijz. Herv. (Gebouw Prot.)
10 u. Dr. H. W. Ph. E. van den Berg ran
Eysinga, pred. uit Zutpben. Onderwerp Toorop's
Het Heilige Schreed; Eglise Wallonne, Pas de
Service; Rem.-Ger. Gem., 10 u., Ds. Haentjens;
Ev. Lutk.Gem., 10 u. Ds. De MeijereVer.
Doopsgez. Gem., 10 u., Ds. Binnerts,
Bloemendaal: Ned. Herv. Genu, 10 u., Ds. Van
Leeuwen6J u„ Ds. Van Leeuwen.
Heemstede: Ned. Herv. Genu, 10 u„ Ds. Pos
thumus Meijjes, pred te Zandvoorl.
Houtrijk én Polanen Ned. Herv. Genu, Onbe
kend.
Santpoort: Ned. Herv. Genu 10 n., Ds. Van
den Bergh van Eijsinga.
Spaarndam Ned. Herv. Gem., 10 u., Ds. Baljon.
limuiden: Ned. Herv. Gem., 5 u., Ds.Hovy, pred.
te Wijk aan Zee; Donderdag 3j u., huwelijks
inzegening door Ds. Van Bemmel, pred. te Beverwijk.
Zandvoort Ned. Herv. Gem10 u., de heer
Smit, cand. tot den Heiligeu Dienst; 7 u„ de heer
Smit.
AGENDA.
BLOEMENDAAL.
„Rusthoek", Zaterdag 22 Januari, 8| uur,
Dr. A. Pannekoek.
„W e 1 g e 1 e g e n" Woensdag 26 Jan. 8 u.', Lezing
Dr. J. D. Bierens de Haan.
„Duin en Daal", Maandag 31 Jan., 8 uur,
KlickaConcert.
HAARLEM.
Bureau van Consultatie tot verleenen van rechts
bijstand aan onvermogenden. lederen Vrij
dag houdt het bureau des namiddagsten half-
twee zitting in het gerechtsgebouw aan de
J ansstraat.
koloniaal Museum (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 104 ure.
Museum van Kunstnijverheid. (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure.
Gemeentel ij K Museu m. Dagelijks geopend van
104 ure. Entrée f 0.25 p.p. Ie "Woensdag
van de maand vrij. Zondags van 10—3 vrij.
Stad s-B ibliotheek. (Prinsenhof.) Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 104 uur.
Groote Kerk. Dinsdags van 12 ure, en
Donderdags van 2—3 ure. Orgelbespeling.
Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be
halve Zaterdags en Zondags) van 11—3 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure.
Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79.) Ge
opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
-Schouwburg Jansweg Zondag 23 Jsn..8u.
Hans Blanbes, 's avonds 8 u.. Mea Culpa.
Dinsdag 25 Jan., 8 u„ The Timbertown Fol
lies, Woensdag 26 Jan., 8 u. Lentewolken.
Donderdag 27 Jan. 8 u., Le Danseur Inconnu.
Zaterdag 29 Jan. 8 u., Gymnastiekuitvoering
Meijerink
Schouwburg do Kroon; Dinsdag 25 Jan.
8 uurVereeniging voor Vrouwenkiesrecht
Openbare Vergaderine.
ziek, Matthijs Vermeulen, is door de tele-
grafonitis aangetast. In ditzelfde blad, blz.
2, kolom 6, begint deze man, die op zich
genomen heeft den goeden smaak van het
publiek te heipen vormen, over het con
certgebouw aldus: „Willem Mengelberg is
„nog altijd ongesteld en wij hopen, dat het
,,K. K. brood, waarvan hij aanstaande week
„weer enkele porties zal moeten innemen,
„te Frankfort a. M„ zijne kwaal niet ver
ergert."
Kijk, dat leest zeker publiek met een
grijns, met een grijns van haat, een grijns
van vrees en wellust tevens van hier-toch-
nog-maar-lekker - in-het-wittebrood-te-zit-
ten. Maar is het soms smakeloos
Wat zoudt ge zeggen van een bericht in
een buitenlandsche krant: de overstroo- 1
ming van Noord-Holland gaat nog altijd
verder, wij hopen, dat daardoor Nederlan
ders in hun smokkelhandel van vee niet al
te zeer zullen worden belemmerd.
Ik kan ieder blad van „De Telegraaf"
opnemen en in elk nummer vind ik sensa-
tiewekkende aantijgers, beleedigers blijk
baar onder den zweep van redactie en di
rectie aan het werk, en in hun midden
troont Schroder, die zonder door maat
schappelijke ervaring gerijpt te zijn, in ken
nis van het maatschappelijk leven, dit leven
met quasi Multatuliaansch-Van-Deyssel-
achtige genialiteit ontleedt en beschimpt tot
het geheele Nederlandsche volk voor hem.
gelijk hij zelf zegt, is geworden: de vuilnis
bak van Europa.
Is het waar, dat hij (uit Duitschland ge
komen, zooals hij, zich aangetrokken ge
voelt tot een Duitschen schuilnaam), eerst
op zijn vijfde jaar is komen deel uitmaken
van dat volk
Ik vergat nog iets. Ook uw broer zit op
een troon en veroordeelt en slaat tot ridder
en vuurt aan en strijdt met het wapen zijner
particuliere smokkelaarsrecherche. Maar
waar heeft uw broer de administratieve
kennis vandaan, om de feiten oordeelkun
dig te bekijken, en de mogelijkheden van
verbetering technisch te waardeeren? Miste
hij die kennis, dan gold voor hem Goethe's
woord: „Wer sich mit der Administration
abgiebt, ohne regierender Herr zu sein,
muss entweder ein Philister oder ein
Schelm oder ein Narr sein."
Men kent den boom, behalve aan zijn
stam en bladeren, nog beter aan zijn vrucht.
We zullen de volgende week samen ontle
den de vrucht van het optreden van uw
broer en van Schroder, de bijlage van het
nieuwe „mondaine" tijdschrift „De Kro
niek" van Dec. '15 geschreven door den
redacteur Joh. C. P. Alberts, en door dezen
betiteld: „De naam van onze Koningin
misbruikt."
Gegroet,
T.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Lezing van dr. Pannekoek. De tweede
sterrekundige voordracht van dr. Panne
koek heeft de hoorders zeker niet minder
bevredigd dan de eerste.
Van 500 jaar vóór Chr. brachten wij het
tot de 16e eeuw na Chr. Wij leefden de ge
heele kuituurgeschiedenis dier eeuwen me
de, wij waren in den geest getuige van den
vreeselijken onderlingen strijd van het
menschdom, waardoor aan vooruitgang der
wetenschap niet tc denken viel, zoodat wij
dan ook tot het treurig resultaat moesten
komen dat de sterrekundige wetenschap
van Aristoteles eerst weder geheel verloren
ging en de menschen zich van de le tot
de 4e eeuw na Chr. weder tevreden stelden
met de meest primitieve denkbeelden daar
omtrent, als de platte aarde en het daar
over gewelfde hemeldak. Dit was zelfs on
der Karei den Groote nog zoo, toen een
monnik Beda als iets zeer merkwaardigs
berichtte, in Plinius gelezen te hebben, dat
de aarde rond zou zijn.
Het wereldrijk van Alexander den Groo
te moest plaats maken voor de Arabieren,
die, geïnspireerd door Mohammed, een
rcuzenrijk stichtten, omvattende Voor-Azië
en Afrika. Dit was het rijk der Kalifen,
met Bagdad als geestelijk-politiek middel
punt. Zij namen de Grieksche beschaving en
wetenschap aan, maar bleven leerling en
brachten het in al de eeuwen van hun
macht niet verder in de Astronomie; zij
waren geboren geduldige en nauwkeurige
waarnemers en teekenden alles nauwkeurig
op, ten einde de teekenen des Hemels te
kunnen duiden en voorspellen (Astrologie).
De Arabieren waren geboren rekenaars en
muntten uit in wiskunde, chemie en Ooster-
sche philosophie. Hun werk werd weder
grondig vernield door de Turken en de
Mongolen, en dezen moesten omtrent het
jaar 1000 n. Chr. weder wijken voor de
christelijke Germaansche beschaving. De
kerk, die eerst alleen Rome en omgeving
omvatte, breidde zich allengs uit en kon
zich, na de kerstening van de Hongaren,
onder Gregorius VII (1100 n. Chr.) de stout
moedigheid veroorloven, kruistochten te
gen de Arabieren te ondernemen. Op de
kruistochten kwam veel Grieksch-Arabi-
sche wetenschap naar Europa. Thomas v.
Aquino heeft Aristoteles uit de Arabische
bewerking leeren kennen en diens stelsel
in de kerkleer opgenomen (scholastiek). De
13e eeuw was het toppunt der kerkelijke
macht in Europa bereikt. Zij vormde een
krachtige monarchie.
Dante was ook bekend met den bolvorm
der aarde, zooals uit zijn tocht naar de
onderwereld blijkt.
De steden komen door uitbreiding van
handel, verkeer en industrie meer en meer
op, er komt een zekere rijkdom, die ook
den leek veroorlooft, tijd en kracht aan
studie te wijden en de wetenschap niet lan
ger in het uitsluitend bezit en beheer der
monniken te laten. Dit wordt als ketterij
beschouwd en de hervorming, het losma
ken van de kerk, is er het gevolg van. De
studie van de Grieksche en Romeinsche
klassieken werd ijverig beoefend, en zoo
kwam Feuerbach er toe, kennis met de
astronomische ideeën van Ptolemaeus te
maken, neergelegd in zijn werk Almachaei
daarin heeft hij de geheele kennis van het
Heelal, zooals die in zijn tijd bestond, neer
gelegd. Hij kende de 5 planeten, Venus,
Mercurius, Jupiter, Mars en Saturnus, hij
kende hun dubbele cirkel-beweging, hun
perioden, de beweging en banen van zon
en maan.
Zelfs nog in 1206 ontstond er een vinnige
strijd tusschen de universiteit van Parijs
met de kerk van Rome omdat de eerste aan
de leer van Aristoteles dorst twijfelen. Aan
dit stelsel dat de kerkvaders in hun kerk
leer hadden opgenomen, werd geen twijfel
geduld, tot eindelijk de eischen der tijd
rekening en der zeevaart gebiedend een
ieeken-herziening der astronomische denk
beelden geboden. Nieuwe waarnemingen
waren dringend noodig en zoo bracht dan
eindelijk de 16e eeuw het stelsel van Co
pernicus, dat door een groote uitbreiding
van het waarnemingsveld en nieuwe me
thode, een verdiept inzicht in den bouw
van het heelal bracht. Hierover handelt
de volgende voordracht op Zaterdag 22
Januari 's avonds 8K uur in „Rusthoek"
Elke voordracht vormt een geheel. Toe
gangsprijs is 1.
Postkantoor te Bloemendaal. Lijst van
onbestelbare brieven en briefkaarten, waar
van de afzenders onbekend zijn; terug
ontvangen in de le helft der maand Janu
ari 1916: Baruch Meijer, Leerdam; mej.
J. van Pellecom, Heemstede.
De Storm. In Bloemendaal heeft de
schade, door den storm veroorzaakt, niet
veel te beteekenen gehad. Een boom nabij
de stalhouderij van Gebrs. Böttger, is af
geknapt gelijk een rietje. P.
Processe n-v e r b a a 1 zijn opgemaaki
wegens: rijden zonder licht; stellen van
wildstrikken; loopen over verboden grond.
Gevonden en terug te bekomen bij
A. W. Franssen, Barendsestraat 5, te Haar
lem, een nikkelen opzetketting van een
hoofdstel; J. Lodeweegs, Korte Laan, te
Aerdenhout, een ceintuur; Blankwater,
Middenduin te Overveen, een bontje; aan
den politiepost te Bloemendaal, een 'noepel;
een kussensloop; een jongenshemd; aan
het bureau van politie te Overveen; een
zakmesje.
Verloren: een gouden broche; een
gouden schakelarmband; een bril in étui;
twee portemonnaies; een tramabonnemeut;
een linnen geldzakje met inhoud.
Komen aanloopen bij; C. Groote-
goed, Bloemendaalscheweg 75, te Bloemen
daal, een fox-terrier; mr. J. de Graaff,
Meerenbergscheweg 40, te Bloemendaal,
een smoushondje.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 14 Januari tot en met Don
derdag 20 Januari.
Ondertrouwd: D. van Zanten en E.
Gepkens.
De Groote Houtstraat en de
kleine Speenhoff.
„De geheele geestelijkheid van
Brabant en Limburg zorgt dan
ook, dat Speenhoff in deze provin
cies niet kan optreden."
Bovenstaande woorden ontleenen wij aan
een redevoering van den weledelen heer
Ganzenboom, in de spoedvergadering der
vereeniging „De Groote Houtstraat" Dins
dagavond ten beste gegeven.
MEVR. G. v. d. BRINK, Cop-
setière, KEIZERSGRACHT 717,
AMSTERDAM.
ELKEN VRIJDAG AANWEZIG
IN „HOTEL CENTRAL",
LANGE POTEN, DEN HAAG-
