I
KERK-AGENDA, Zondag 19 ebruari.
Haarlem: Ver. van Vrijz. Herv. (Gebouw Prot.)
10 u., Ds. Niemeijer, Pred. te BolswardEglise
Walloime, Pas de Service; Rem.-Ger. Gem., 10 u.,
Ds. Haentjens; Ev. Luth. Gem., 10 u. Ds. De
Meijere Ver. Doopsgez. Gem., 10 u., Ds. Binnerts.
Bloemendaal: Ned. Herv. Gem., 10 u., Ds. Berg
man, Luth, pred. te Rotterdam6| u. de heer
Koopman.
Heemstede: Ned. Herv. Gem., 10 u., Ds. Oberman,
Houtrijk en PolanenNed. Herv. Gem., 10 u.,
Ds. B. Baljon.
Santpoort: Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. Van
den Bergh van Eysinga.
Spaarndam Ned. Herv. Gem., 10 u., Ds. S. A.
Baljon.
IJmuiden: Ned. Herv. Gem., 10 u., Ü3. Creutz-
berg5 u., Ds. Oreutzberg.
Zandvoort Ned. Herv. Gem, 10 u., Ds. Pos
thumus Meijjes.
AGENDA.
BLOEMENDAAL.
Hotel „Welgelegen", Woensdag 23 Februari,
8 u., Lezing Dr. J. D. Biehens de Baan.
Café „11 ustboek", Vrijdag 25 Februari, 8 u.,
Vergadering Vrije Liberalen.
HAARLEM.
Bureau van Consultatie tot verleenen van rechts
bijstand aan onvermogenden. lederen Vrij
dag houdt het bureau des namiddags ten hall
twee zitting in het gerechtsgebouw aan de
J ansstraat.
Koloniaal Museum (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 104 ure.
Museum van Kunstnijverheid. (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure.
Gemeentelijk Museum. Dagelijks geopend van
104 ure. Entree f 0.25 p.p. Ie Woensdag
van de maand vrij. Zondags van 10—3 vrij.
H t ad s-B i bliot heek. (Prinsenhof.) Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 104 uur.
Groote Kerk. Dinsdags van 12 ure, en
Donderdags van 23 ure. Orgelbespeling.
Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be
halve Zaterdags en Zondags) van 11 3 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 1—4 ure.
Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79.) Ge
opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
Schouwburg Jansweg: Zondag 20 Februari,
2J u., „Haarlemscke Kunstkring"; 'savonds
8 u., De Kroegzangeres"; Maandag2l Februari,
8 u., „Les Surprises du Divorce"; Woensdag
23 Februari, 8 uur, „De Heer en Mevrouw
Speenhof!"; Vrijdag 25 Februari, 8 u., „Pro
Domo".
Verscheidene raadsleden betreurden het
verdwijnen van die boomen, de voorzitter
trouwens vond het ook jammer, maar wat
moest, dat moest, en nadat de raad als zijn
verlangen heeft te kennen gegeven, dat als
de weg in orde is, daar wederom boomen
geplant zullen worden, neemt hij het voor
stel tot rooien aan.
Wederom was er ditmaal ingekomen een
aantal verzoeken om ontheffing van het
vermaarde artikel 10bis der bouwverorde
ning; zoo wenscht de lieer Scholten een
stoep voor zijn huis, de lieer Monnik een
uitbouw, de heer Van Riemsdijk een auto
garage, cn ieder hunner wordt tevreden
gesteld; maar een verzoek van den heer
Melsert om zoo en zoo een bijgebouw dicht
bij den weg te maken, moet op aesthetische
gronden worden afgewezen. Stoops' Bad
was met een verzoek gekomen om een weg.
die alleen nog slechts op de teekening be
staat, te mogen verleggen. Of dat bezwa
ren ondervinden zou bij den raad? Neen,
het zou als het zoover was, wel goed-
komen.
Al deze verzoeken om ontheffingen heb
ben den heer Laan echter, niet geheel ten
onrechte, verveeld. Hij vraagt of een ver
ordening, die toch menigmaal niet toege
past wordt, niet liever gewijzigd moest
worden? En anders ware het het beste,
dat B. en W. de bouwers bij hun aanvra
gen om te bouwen dadelijk opmerkzaam
maakten dat ze met die verordening reke
ning te houden hadden bij hun plannen.
De Voorzitter belooft, zulks te doen.
Aan de orde is nu een voorstel van B.
en W. om, ter voorziening in de behoefte
aan kasgeld, in den loop dezes jaars een
tijdelijke geldleening aan te gaan van hoog
stens 100.000,—, tegen een rente van niet
meer dan 4 pCt., af te lossen voor of op
31 December van dit jaar; en deze aflos
sing en rente-betaling te voldoen uit de
gewone inkomsten der gemeente.
Wordt goedgekeurd.
Nu een voorstel om burgemeester en wet
houders te machtigen om ten behoeve van
aan bloemisten, waaronder ook te verstaan
kweekers van bloembollen en aanverwante
gewassen, in deze gemeente woonachtig,
door de „Centrale Land- en Tuinbouwbank
met Winstdeeling'' verleende credieten de
Gemeente als borg te doen optreden tegen
over „Het Tuinbouwwaarborgfonds", voor
de door dit fonds tegenover die bank ten
behoeve van genoemde credieten te verlee
nen borgstelling van ten hoogste 9 pCt.
van het bedrag van door ieder der bedoelde
credietnemers aan genoemde bank ver
schuldigde geldsommen, zullende die borg
stelling niet gelden voor credieten boven
5000,—.
De heer Laan zou de meening b. v. van
de heeren Koolhoven en Bijvoet hierover
wel eens willen hooren.
De meening van deze heeren is gunstig.
De heer Koolhoven, herinnert er aan, hoe
om de kweekers te helpen, deze bank werd
opgericht; hoe het rijk 55 pCt., de bank
zoo zelf 36 pCt. en de gemeente slechts
9 pCt. risico hebben zal. Er bestaat trou
wens geen risico, daar de kweekers allen
een onderpand bezitten in den vorm van
voorradige bloembollen, een artikel, waar
op niemand geld geeft en dat nochtans zijn
waarde heeft.
De raad keurt liet voorstel goed.
Het volgende punt is de afschaffing der
kermissen te Bloemendaal, Overveen en
Vogelenzang.
De Voorzitter zegt, dat al hebben deze
kermissen eigenlijk niet plaats, de bestaan
de toestand er toe leiden kan, dat men de
Haarlemsche kermis wel eens naar hier
zou willen overbrengen; hem bereikte zoo
waar reeds de aanvrage voor plaatsing van
een Luna-park met toebehooren.
Nadat de leden het er over eens zijn, dat
nergens in de gemeente, zelfs te Vogelen
zang eenig profijt van beteekenis, uit de
kermisviering getrokken wordt, schaft de
raad de kermis, die er niet is, af.
De benoeming van een doodgraver op de
nieuwe begraafplaats wordt tot een vol
gende vergadering uitgesteld.
De lieer Koolhoven vraagt of de overle
denen met een toestel als te Haarlem in
den grond zullen worden neergelaten.
Ja, dat zullen ze.
Tot leden der commissie tot wering van
schoolverzuim worden in plaats van den
overleden heer Voet en den eervol ontslagen
heer Visser, de heeren L. H. Bijvoet en
J. W. Roozen gekozen; de aftredende leden
worden daarbij opnieuw benoemd.
Het voorstel van het dageliiksch bestuur,
om ter verbreeding van den Kinheimweg
van de N. V. „De Clercq's Proefstation"
voor 90,een stukje grond, groot onge
veer 6'A M2 aan te koopen, vindt bestrij
ding. De lieer Laan vindt het te duur, en
zal er tegen stemmen. Hij doet zulks ook,
de heeren Teding van Berkhout en mr.
Jacometti eveneens, maar de andere hee
ren zijn er voor, en het stukje grond wordt
gekocht.
De benoeming der leden van de stem-
bureaux voor de verkiezing van een raads
lid heeft nu plaats, en wel als volgt:
In het 1ste stemdistrict de heeren: A.
Koolhoven, voorzitter; I. L. J. Bispinck en
C. F. de Roo van Alderwerelt, leden.
Mr. A. W. Jacometti, J. C. Laan, P. As
jes, H. W. van Delden, mr. J. J. de Graaff,
E. Baron van Heerdt tot Eversberg, A. A.
G. de Petit en E. E. van der Valk, plaats
vervangende leden.
In het 2de stemdistrict de heeren: jhr.
A. Bas Backer, voorzitter, (ambtshalve),
A. E. Bijvoet en C. D. van der Vliet, leden.
A. J. de Waal Malefijt, J. Th. Bornwater,
J. B. Bos, H. Neelissen, L. Rempt, L. G.
Prins, A. J. van der Flier en S. P. Rijnier-
se, plaatsvervangende leden.
In het 3de stemdistrict de heeren: jhr.
mr. P. Teding van Berkhout, voorzitter, A.
van der Hulst en E. W. A. van Nederhas-
selt, leden.
C. J. van Tienhoven, A. E. Thiery de Bije
Dolleman, R. Verdegaal, W. J. de Wild, J.
van Snippenberg, dr. J. D. Bierens de Haan.
C. J. de Groot en E. P. J. van Beek, plaats
vervangende leden.
Het voorstel van B. en W., een lantaarn
aan den Bloemendaalscheweg tegenover de
Korte Kleverlaan te plaatsen, wordt aan
genomen.
Te Aerdenhout heeft een nachtwaker ont
slag aangevraagd, en gekregen. Het dage-
lijksch bestuur wil hem, terecht, door een
politieagent vervangen. Het kost maar
75,meer per jaar, en je hebt er meer
wil van. De raad is er voor. In plaats van
den nachtwaker zal dus een agent komen.
Aan de orde is wederom het vaststellen
eener verordening tot benoeming van ge-
meentebeambten. De lezer herinnert zich,
dat deze zaak reeds in een vorige raads
zitting ter sprake kwam, doch eenig verzet
vond. Nu blijken alle heeren het groote
voordeel de bij verordening benoemde
beambten zijn wettig van pensioen zeker,
in te zien, en zijn er eenstemmig voor.
Bij de rondvraag klaagt dr. Bornwater
over de vieze open riool aan den Bloemen
daalscheweg nabij het huis van den heer
Osieck, en de heer Bispinck over het ge
vaar dat de niet voldoende verlichte Delft-
brug aan voertuigen biedt, en de Voorzit
ter belooft, beide grieven te onderzoeken.
Daarmede is de openbare zitting ten
einde, en worden de honden- en de men-
schen-belasting in geheime zitting verder
behandeld. S.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Bond van vrije liberalen. De afd. Bloe
mendaal van den Bond van vrije liberalen,
kiesdistrict Beverwijk, heeft een alge-
meene vergadering uitgeschreven op Vrij
dag 25 Februari a.s. des avonds ten 8 ure
precies, in de groote zaal van café „Rust
hoek", nabij de halte van de electrische
tram te Bloemendaal.
Op deze vergadering heeft plaats o. m.
de verkiezing van twee bestuursleden, we
gens periodieke aftreding van de heeren
jhr. G. C. Quarles van Ufford en J. C.
k. 1
Laan. De aftredenden zijn terstond lier-
kiesbaar.
Na de vergadering zal de heer F. J. W.
Drion, algemeen secretaris van den Bond
te 's Hage, en lid van de Tweede Kamer
der Staten-generaal, een rede houden, over
het zeer actueele onderwerp: „De Proble
men der komende Grondwetsherziening."
Wij wekken een ieder op, den heer Drion
te gaan hooren. Wie de vorige maal te
Bloemendaal onder zijn gehoor waren, zul
len zeker niet verzuimen, ook thans weer
te gaan luisteren, maar ook die hem toen
niet hoorden, mogen niet thuis blijven. Dus
wie maar èenigszins kan, Vrijdag naar
„Rusthoek", hoor.
Aanbesteding. B. en W. hebben de
levering van 240.000 Waalklinkers, gegund
aan de firma H. Wolf Co., te Amster
dam, voor 21,per 1000.
Postkantoor te Bloemendaal. Lijst van
onbestelbare brieven en briefkaarten,
waarvan de afzenders onbekend zijn; te
rugontvangen in de ie helft der maand
Februari 1916:
Mej. I. Vetjens, Amsterdam; P. Pau,
Velsen, Beverwijk; Benoit Rezette, Le Ha
vre; Frans Spirgi, Le Havre.
Lezing Annie Salomons. in een bij
eenkomst van de afdeeling Bloemendaal
van den Nederlandschen Bond voor Vrou
wenkiesrecht op Vrijdagavond 11 Februari
in hotel „Welgelegen", die ook voor be
langstellenden toegankelijk was, sprak mej.
Annie Salomons over „De positie van de
vrouw in dezen tijd."
Een kort verslag kan onmogelijk de hoo-
ge waarde van deze lezing weergeven,
daarom slechts een indruk: mej. Salomons
schetste, hoe thans een vrouwengeslacht
zich een nieuwe plaats heeft te veroveren
in een maatschappij, waarin met de psy
che der vrouw slechts in geringe mate
rekening is gehouden, hoe daardoor voor
de vrouw conflicten ontstaan, veel pijnlij
ker dan economische moeilijkheden.
Zij heeft zeer subtiele dingen op onover
troffen wijze besproken; het was vaak, als
of men Ada Gerlo hoorde. Haar zeggings
kracht en meesterschap over de taal waren
bewonderenswaardig. Haar wijze van spre
ken was lieftallig, maar zéér beslist.
Deze fijnbesnaarde en diepvoelende
vrouw heeft ons uitermate geboeid.
Het was de hoogste vrouwelijkheid!
Laatste sterreknndige voordracht dr.
Pannekoek. Tot de 2de helft der 18de
eeuw was de aandacht bepaald gebleven
tot ons zonnestelsel, en werd het gebied
der vaste sterren alleen bestudeerd voor
zoover dit dienen kon om het zonnestelsel
beter te leeren kennen. Daartoe werden
de plaatsen der vaste sterren gemeten en
legde een Eransch geleerde een catalogus
van nevelvlekken aan, omdat op die plek
ken vaak kometen te voorschijn traden.
Men wist, dat de afstand tot de vaste ster
ren zeer groot moest zijn, daar men bij
hen niet de geringste slingering door de
beweging van de aarde opmerkte en Huy-
gens berekende uit de lichtkracht dat de
zon wel 100.000 X verder af zou moeten
staan, om even klein te schijnen als een
gewone ster. In de 19de eeuw werd de
parallaxe der vaste sterren eindelijk gevon
den en bun afstand berekend 200.000 X den
afstand van de zon te zijn. Hierdoor kreeg
men een idee van de ontzaglijke ruimte
tusschen ons zonnestelsel en het gebied
der vaste sterren.
De eerste die zich met verbeterde teles
coop aan de studie van de vaste sterren
wijdde, was William Herschel, een ama
teur-astronoom. Hij kwam tot merkwaar
dige ontdekkingen: o. a. dat vele sterren
dubbel waren; dat vele nevels zich in ster-
renhoopen oplosten; de andere, zoo con
cludeerde hij, moesten nog verder af zijn.
Ook stelde hij zich de vraag, waarom de
kleine sterren in den melkweg zooveel dich
ter bij elkaar stonden. Dit wordt verklaar-
Is Holland klein op 's werelds kaart,
't Wordt wijd en zijd genoemd
Zijn dorpjes rein, zijn weiden malsch,
Zijn blanke duin geroemd.
Maar bovenal wordt Holland's vrouw
Geprezen door wat leeft.
Nu zij weldra het schoonste haar
Door „Reina Kiamoka" heeft.
Reina Kiamoka's Shampooing is voor hooftbe-
wassching een ongekend genot en tevens supérieur
desinfediemiddei. Heerlijk zacht geparfumeerd.
Prijs per flacon f 1,50 voor maanden voldoende.
Ouder voortdurende controle van het Scheikundig
Laboratorium M. P. Ketting, Singel, te Amsterdam.
Verkrijgbaar bij alle voorname Kappers, Apothe
kers en Drogisten. Te Bloemendaal bij: J. A.VAN
DEN ENDEN, Coiffeur, Bloemendaalscheslraat 77.
baar als de hemel verschillende Tpt i
heeft. Wanneer men zich het heelal in den
vorm van een lens denkt, terwijl de melk
weg zich als een band om het smalle ge
deelte slingert, dan zal men van uit het
middelpunt van de lens naar den rand door
een diepere laag neerzien.
In de 19de eeuw ging men voort met ver
zamelen van feitenmateriaal, het meten van
de afstanden der sterren uit hun parallaxe.
Men vonddat de zon wat grootte betreft,
slechts tot de middelmaat behoort; dat de
dubbelsterren om elkaar heen draaien,
zoodat de aantrekkingskracht dus ook daar
van toepassing is; dat vele nevels een spi
raalstructuur vertoonen. Men stond nu
voor een chaos van feiten en verschillende
vormen geheel ongelijk aan die van het
zonnestelsel, dat men tot nu toe als het type
van wereldstructuur beschouwd had. Ner
gens was liet verband te vinden, totdat
men een nieuwe methode van onderzoek
ging toepassen, n.l. de hemellichamen, door
middel van de spectraal analyse. Het bleek
dat men de sterren kon rangschikken naar
reeksen: lichte nevels, 1". witte sterren
(voornamelijk helium en waterstofgas); 2"
gele sterren; 3". roode sterren. Daar tus
schen kwamen allerlei overgangsvormen
voor. Deze uitkomst toonde duidelijk eei
ontwikkelingslijn van nevel tot uitdoovend
roode ster, een evolutie die ieder hemel
lichaam doorloopen moet. Geen toestand
of vorm kan dus als blijvend beschouw d
wórden, maar elke is aan wisseling ondei
hevig. Een nieuw inzicht, dat geheel het
denken der 19de eeuw op alle gebied z u
beheersehen (DarwinHegel) en op astr
nomiscb gebied leidde tot de cosmogcni.
de leer van liet ontstaan der wereld. De
definities omtrent de onvergankelijkheid
van de stof en de onvernietigbaarheid va i
energie, dat veranderingen steeds in één
richting plaats hebben, nooit omgekeerd
zijn gevolgtrekkingen uit de evolutieleer.
Twee vragen deden zich nu voor: 1".
Hoe komt liet, dat warmte van de zon, d e
toch. ook een evolueerend lichaam is, niet
afneemt 2°. Waar blijft de zonnewarmt
Het antwoord op de eerste vraag weid
gegeven door de natuurkundige opvattin
die men had van liet ontstaan der hem -
lichamen. Door samentrekking van een
nevelmassa ontwikkelt zich warmte, daar
op volgt uitstraling, warmteverlies en na
we samentrekking. De temperatuur wordt
steeds hooger, totdat een dichtheid is be
reikt waarbij gassen vloeibaar worden, dan
begint de afkoeling, ten slotte korstv r-
ming en uitdooving.
Dp zon bevindt zicli nu in de periode
van samentrekking en warmte-ontwiki e-
ling.
Op de tweede vraag trachtte de Zwecd-
sclie geleerde Arrhenius het antwoord tc
geven. Volgens hem is het heelal gevuld
met nevels, soms lichtend zooals de Orion-
nevel, maar meest nog donkere, als de
donkere plekken tusschen de sterren. Deze
zamelen de warmte- en lichtstralen op
voor toekomstige werelden. In deze ne\ Is
vormen zich in een meer gevorderd sta
dium kernen, die soms een spiraalvorm ge
gedaante vertoonen, liet begin van con
nieuwe wereld.
Het probleem van den tegenwoordigen
tijd is de melkweg, doch hiermee is men
nog slechts in het stadium van verzamelen
van feiten en stellen van hypothesen. De
theorie van Herschel werd bevestigd. Prof
Kapteyn vond, dat in den melkweg tegen
elkaar ingaan 2 stroomen van sterren,
waarvan de afzonderlijke sterren weer van
elkaar afwijken. De jongste stertypen ble
ken de kleinste snelheid te hebben, waaruil
hij concludeerde, dat de aantrekkingskracht
pas langzamerhand ontstaat; perioden van
omloop, zooals bij de planeten, zijn dus niet
te verwachten.
Bij nadere beschouwing blijkt de melk
weg geen doorloopende lichtband te zijn,
want er vertoonen zich donkere plekken,
wanden, enz. Easton ziet er een spiraal
structuur in, met de aarde als middelpunt
Door photographische platen steeds lan
ger te exponeeren, ontdekte men steeds
meer verschijnselen waarvan de verklaring
evenwel nog niet gevonden is. Alleen is wel
zeker dat buiten ons zonnestelsel andere
kosmische wetten moeten gelden dan bier, j
Een tiental fraaie lichtbeelden verduide
lijkten het gesprokene.
Met een gevoel van groote voldoening
en dankbaarheid voor het genotene werf
deze reeks van voordrachten gevolgd; ze
hebben zeker bij allen de lust opgewekt, de
opgedane kennis bij te houden en te ver-
grooten.
Fietsers. Lantaarns aan om 5 uur J
minuten.
De Echte EMSER-PASTILLES
worden regelmatig uit BAD-EMS aan-
geroerd, in de nieuwe tijdelijke verpak- J
king, in ronde doozen a 60 cents.
Men zij gewaarschuwd legen uamaak.
Uit liet politie
Processe n-v erba;
wegens: vervoeren van
den zonder licht; loope
grond.
Gevonden en terug
V Kleef, Zomerzorgerla;
aal, een r.-c. kerkboekj
Lcidsehestraat 48rood, te
enscape; J. Rozenhart,
Haarlem, een bankbiljet
elaar, Militaireweg 15, 1
ederen étui met schrijfb
den Berg, Bloemendaal
Overveen, een blauw katc
R. Stoffer, Zandvoorterh
hout, een Lipssleutel; ar
politie te Overveen, een
ren; Nelissen, Rampenla;
een blauwgrijze duif.
V e r 1 o r e neen br
een bril; een zilveren
zweep.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 11 tot en
Februari.
Oeboren: d. van I
Goos.
Overleden in liet
ren berg: C. J. C. Fra
76 j.; E. Weel, 82 j.; J.
J. Boelhouwer, 50 j.
1NGEZON
Zonder verantwoordelijk!
Antwoord aan dr.
M. A. Ril
De liefelijkheden aan
w il zeggen de denigreer
op dr. Wiedeman zich
beschouw ik als een aa
vermaak voor den lezer
zich met de zaak bemot
Ik wil alleen constate
1". dat dr. W. zelf
onderwerp waarover il
schrijven hij critiseerde
saai;
2'L dat hij naar zijn-
niet in staat is Dostoji
3". dat dr. Wiedema
nooit geheel gelezen te
kluif hem te machtig v
4". dat hij des one
sche een oordeel heeft;
5". dat hij des on
sche's stellingen gebru:
6". dat hij ook verk
begrijpen;
7". dat hij toch Tolt
het christendom vervan
in geen christen de
meer zal herkennen.
Ik zou nu op grond
°P grond van andere e
zeggen dat dr. Wiedem
schrijven. Maar dat z;
sta ik in dat oordeel r
het den heer Wieden
ren, ais hij wist, wie di
staat.
