De Echte ENISER-PASTILLES
KERK-AGENDA, Zondag 5 Maart.
Haarlem: Ver. van Vrijz. Herv. (Geb. Prot.b.)
10 u., Prof. Eerdmans, Pred. ta Leiden; Eglise Wallone
as de Service; Rem.-Ger. Gem.,10 u., Ds. Haentjens
5v. Luth. Gem,, 10 u., Ds. de Meijere; Ver. Doopsgez.
Gem., 10 u., Ds. Hylkema, Donderdag I21/4U. huwe
lijksinzegening, Plantenga.
Bloemendaai: Ned. Herv. Gem., 10 u., Ds. Van
Leeuwen; 6 j u., Ds. Van Leeuwen.
Heemstede: Ned. Herv. Gem., 10 u., Ds. Oberman,
Doopsbediening.
Houtrijk en PolanenNed. Herv. Gem., 10 u,
Ds. B. Baljon.
Santpoort: Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. Van
den Bergh van Eysinga, Doopsbediening.'
Spaamdam Ned. Herv. Gem., 10 u., Ds. S. A.
Baljon.
IJmuiden: Ned. Herv. Gem., 10 u„ Ds. Creutz-
berg5 u., Ds. Creutzberg.
Zandvoort Ned. Herv. Gem10 u., Ds. Pos
thumus Meijjes, Doopsbediening.
AGENDA.
HAARLEM.
Bureau van Consultatie tot verleenen van reohts-
bijstand aan onvermogenden. lederen Vrij
dag houdt het bureau des namiddags ten half-
twee zitting in het gerechtsgebouw aan de
Jansstraat.
Koloniaal Museum (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 104 ure.
Museum van Kunstnijverheid. (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure.
Gemeentelijk Museum. Dagelijks geopend van
104 ure. Entrée f 0.25 p.p. Ie Woensdag
van de maand vrij. Zondags van 10—3 vrij.
btads-Bibliotheek. (Prinsenhof.) Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 104 uur.
Groote Kerk. Dinsdags van 12 ure, en
Donderdags van 2—3 ure. Orgelbespeling.
Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be
halve Zaterdags en Zondags) van 11—3 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure.
Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79.) Ge
opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
Schouwburg Jansweg: Zondag 5 Maart
8 uur Roze Kate"; Maandag 6 Maart, 9 uur Ge
maskerd Bal Lett. Ver. Cremer; Oinsdag 7 Maart
8 uur, jubileum Kreeft, „Nachtdienst"Donder-
dagT9 Maart, 8 uur, „Dolle Hans".
S c h 0 uw burg „De Kroon" Zondag 5 Maart,
8 uur, „De Troubadour".
zucht; „oppermachtige eerzucht" te noe
men.
Behalve Tripolis, dat meer verteert dan
het opbrengt, is er van het Middellandsche
Zee-program niet veel overgebleven, terwijl
het koloniaal program in hoofdzaak reeds
in 1896 fiasco maakte.
Maar onder de gebleven vraagstukken
zijn die omtrent Oostenrijks's ltaliaansche
landschappen en steden de voornaamste
en het meest te billijken.
Maar evenals Frankrijk Egypte, zoo
blijft Italië Tunis betreuren. Van Riserta
kunnen de Fransche kanonnen eenmaal een
uittocht van de ltaliaansche vloot bedrei
gen. Want Tripolis kan nooit vergoeding
geven, al heeft men de Banco Romano ook
beschuldigd den aanval daarop, uit econo
mische redenen, te hebben geprovoceerd.
Het Balkan-vraagstuk scheen in 1913
opgelost, voor zoover dat mogelijk was,
en is. Een jaar later lag alles „in pastei".
Dreigden vrienden vijanden, vijanden
vrienden te worden. Thans is de Balkan
de eenige plek, waar feitelijk nog actief
wordt gevochten. Voor „Groot-Servië" ziet
het er droevig uit. Voor „Groot-Bulga-
garije", de bondgenoot van Duitschland en
dus ook de „vriend" der Turken, ziet het
er beter uit. Alleen Rumenië en Grieken
land hebben hun neutraliteit bewaard.
Misschien om mede te spelen als de an
deren verzwakt zijn Want dit zijn de
gebleven vraagstukken, die niet verstard
zijn, dat de georganiseerde volken van
den Balkan niet allen willen uitbreiden
ten koste hunner huurlieden. „Staatkundig
evenwicht" schijnt daar onmogelijk; alleen
van het „beginsel der nationaliteiten"
schijnt redding te verwachten. De vraag
of de Turk dan zal blijven waar hij is, kan
voor het oogenblik niemand oplossen.
De oplossing van het vraagstuk van den
Stillen Oceaan is voor allen van belang.
Elke stap die daar aan de Oostkust van
Azië en in Amerika wordt gezet, heeft
gevolgen voor, heeft invloed öp den aard
der gevaren, die Europa eenmaal zullen
bedreigen als misschien over een eeuw,
of over twee eeuwen Rusland, Amerika
en China, dan ontwaakt, hun kamp zullen
beginnen. Want ook Amerika, door het
bezit der Filippijnen genaderd tot het Azia
tische vraagstuk, heeft aan de overzijde
van den Grooten Oceaan, die zijne weste
lijke kusten bespoelt, levensbelangen.
„Practically Sovereign" op zijn^ eigen
continent 0. a. Panama (1903), Colum
bia (1905), San Domingo (1910) hebben
dat, naast den invloed van het Amerikaan-
sche kapitaal in Mexico bewezen wordt
Amerika bedreigd door het program van
Ito. Shin Nipon Nieuw Japan wil
zijn weg zoeken over de eilanden van den
Stillen Oceaan en op het vasteland van
Amerika.
Maar ook het plan van Romura, om
voor het overbevolkte Japan in Azië, een
uitweg te zoeken (Korea, Mandschurije) is
voor Amerika gevaarlijk. En vooral in
Mandschurije trachten de Amerikaansche
handel en de Amerikaansche industrie
vasten voet te krijgen.
Dat alles lijkt in een ver verschiet. Maar I
heel absurd is de gedachte toch niet, dat
Europa, op het oorlogsterrein verscheurd
en verarmd, na den oorlog, verscheurd en
verarmd in allen zin, getuige zal zijn van
een nieuwen strijd. Wel aan de andere
zijde van den aardbol, maar daarom niet
minder beslissend, misschien voor eigen
lot.
Wie nadenken wil zelfstandig wil na
denken over een toekomst, waarvan de
oorzaken in het verleden liggen, stuit al
tijd op hetgeen anderen reeds gezegd
hebben. Groote of geleerde auteurs heb
ben altijd reeds het veld onderzocht, dat
zich achter en voor ons uitstrekt. Hun
oordeel is reeds geveld. De massa heeft
slechts na te praten.
Maar hij, die weet, hoe dikwijls reeds
die toekomst-fantasieën zijn gelogenstraft,
wordt tegenover die voorspellingen scep
tisch. Wie had b. v. ooit geloofd, dat de
Engelsche vloot veilig zou worden opge
borgen in een toekomst-oorlog Wie zou
ooit hebben verondersteld, dat diplomatie
ke overeenkomsten van den rang als het
tractaat van 1839 omtrent België, zonder
schroom zouden worden behandeld als
scheurpapier? Wie zou ooit hebben ge
dacht dat Normann Angel's „Great Illu
sion" door de feiten zou worden gelogen
straft? Daarom: Toekomstvoorspellingen
kunnen, wat de feiten betreft, nooit hooge-
ren rang behalen dan die van hypothesen.
En noch Homer Lea, noch Kjellèn, om bij
deze beiden te blijven, kunnen ons ooit
meer geven dan stippellijnen, voortzettende
de bekende, in vaste lijnen getrokken, fi
guren.
Toch hebben wij, zooals gezegd, aan die
voorspellingen, aan die stippellijnen behoef
te. Wij worden gewaarschuwd voor ge
varen, die kunnen komen. Wij worden voor
bereid op complicaties, die zich kunnen
voordoen. Maar wat wij wenschen, wordt
ons niet gegeven. Dat kan alleen een
ziener, als die waarvan de geschiedenis
der menschheid herhaaldelijk gewaagt. Die
gave had Bonaparte en in zekeren zin ook
Pitt, die bij het vernemen van de Fransche
overwinningen in 1805, zeide: Rol op die
kaart van Europa. Zij is voor 10 jaar on
bruikbaar. Wat uitkwam op den dag
af. Zoon ziener was ook Willem Bil-
derdijk.
Maar hun voorspellingen golden nog
slechts Europa. Wat wij bijwonen is „het
grondverzet in de wereldmacht." En uit
wat wij weten moeten wij ons voorberei
den, in de toekomst, op nog grootere ca-
tastrophen. De „gebleven vraagstukken"
wijzen dat voldoende uit.
Of wij d. i. het tegenwoordige geslacht
dat nog beleven zullen, is een onbe
antwoorde vraag.
Daartegenover blijft de hoop de niet
ongegronde hoop dat ook in den we-
reldstrijd op den mensch van toepassing
is, wat Schiller van de kunstenaars zong:
„Herr der Natur. die deine Fesseln liebet
..Die deine Kraft in tausend Kamnfen übet.
„Und prangend nnter die ans der Venvildrung
siieg".
H. A. R i 11 e r.
Bezoekt de KRUYDER-TENTOON
STELLING, Nleesterlottelaan
16, dagelijks open van 11--4 uur, behalve
Woensdags. Schilderijen Pastels
Teekeningen Aquarellen.
België en de Europeesche beschaving!
II. (Vervolg en slot.)
„Om iets te zijn, moeten wij Vlamingen
zijn; wij willen Vlamingen zijn; om Euro-
peeërs te worden." Vermeylen zou zoo
zeggen: het één gaat niet zonder 't an
der
In de Europeesche cultuur onderscheidt
men twee groote richtingen, twee levens
stijlen: de romaansche en de germaansche.
Zij, die de Flaminganten bestrijden, be
weren, dat die het Vlaamsche volk van de
wereld willen afzonderen. Waarom
zouden die dat toch willen? Een haat tegen
Fransch, daar hebben we hier nooit wat
van gemerkt; wel soms, een zekere kre
geligheid, waar 't opgedrongen wordt,
maar dat is dan een protest tegen 't op
dringen, niet tegen de taal of de cultuur
zelf. Maar de tegenstrevers, zij staan
minder welwillend tegenover Germaansche
invloeden: de zoogenaamde voorvechters
eener Fransche cultuur treden in ons land
geregeld aanvallend op, zij beschouwen
België als een wingewest voor de Fransche
cultuur. Wij hebben hier een ras van cy
clopen, ze hebben maar één oog, en dat is
gestadig gericht op Parijs. In hun kranten
wordt het geringste zuchtje uit Frankrijk
luid uitgeschald, en geen bizonderheid over
de onbeduidendste Parijsche klucht wordt
ons onthouden.
In Brusselsche kranten merkt ge integen
deel nooit één woord over de litera
tuur of de wetenschap van elders! Het
geestelijk leven van Engeland, Nederland,
ja van Vlaamsch België wordt er gene
geerd, stelselmatig doodgezwegen. Wat
loeren wij er omtrent de machtige econo
mische organisatie van Duitschland, zijn
wetenschap, zijn techniek? Een deken der
Luiksche universiteit schreef onlangs, dat
de Duitschers zich bij ons zoo goed inbur
geren, omdat zij in hun land dichter tot
c!e barbaarschlieid staan! Een schoolhoofd
praatte nog pas over „le caporalisme prüs-
sien", naar aanleiding van schoolsystemen,
terwijl er in Duitschland voor studenten en
professoren toch oneindig meer vrijheid
bestaat dan hier gedroomd wordt! Neder-
Iandsche geleerden als Lorentz, Zeeman,
Van der Waals, Kamerlingh Omnes, Hugo
de Vries e. a„ zijn hier voor 't meerendeel
onbekenden! In ons parlement flapte een
kamerlid er uit, dat men aan de Neder-
landsche universiteiten niet in het Neder-
landsch doceert! De oceaan, de hemel vol
starren is minder oneindig dan de kwaad
aardige domheid dezer menschen, waar
het er op aankomt om het Vlaamsch te
bestrijden. Immers het Fransch is de uni-
verseele taal der beschaving, Parijs is de
wereld.
De wéreld? Weet ge, dat het Fransch
als internationale taal eerder achteruit
gaat In Zweden heeft nu het Duitsch het
Fransch als tweede taal op de scholen ver
vangen. In Rusland is Duitsch de tweede
taal. In Hongarije houdt men niet van de
Duitschers, maar de tweede taal is er
Duitsch. In het Balkan Schiereiland was,
25 jaar geleden, het Fransch als tweede
taal; het Duitsch is in zijn plaats getreden.
Te Konstantinopel behelpt ge u beter met
Duitsch dan met Fransch. In Roemenië is
het groote kapitaal verduitscht, en is de
tweede taal Duitsch. In Italië heeft men
een hekel aan de Duitschers, maar de Duit-
sche industrie drong overal door, en aan de
internationale tafels is de meest gebruikte
taal: het Duitsch
Illusie, dat het Fransch de wereldtaal zou
zijn. Wat wordt er in het Fransch ver
taald Bitter weinig. Er wordt meer uit
vreemde talen vertaald in Duitschland, ja
in Nederland, dan in Frankrijk. Van Car-
lylc bestaan in 't Fransch maar een paar
boekjes. De groote Engelsche lyriek is er
zoo goed als onbekend. Een Nederlandsch
standaardwerk, van prof. Holeman, over
scheikunde, moest 18 jaren wachten om, na
eerst in 't Duitsch, Russisch, Italiaansch,
Hongaarsch en Spaansch vertaald te zijn,
in 't.... Fransch en in 'tlapansch
overgezet te worden.
Neen de Franschelaars, onze Fransche-
laars, zijn de achterblijvers. Zij zijn eigen
lijk de provincialen van België. Zien zij
iets anders dan de Europeesche provincie
Frankrijk
Als men nadenkt, dat in Nederland feite
lijk zoo veel meer Fransche boeken worden
gelezen en gekocht dan in België; dat daar
tot vóór korten tijd, om één ding te noe
men, de Revue des deux mondes het hoog
ste buitenlandsch debiet had; dat een blad
als de „N. Rott. Ct." op de hoogte houdt
van de Fransche literatuur en tijdschriften,
als geen enkel Belgisch blad het doet!
Neenlaten wij maar eerst fiks op
eigen beenen staan. En dan zullen wij de
beide beschavingen de schoone-uiterlijk-
heid der Romaanche, de diepe innerlijk
heid der Germaansche op normale wijze
tot ons trachten te nemen, en, wie weet,
tot nieuwe schoonheid in ons verwerken en
laten uitgroeien. Want hoe schoon ligt
toch cns land, en wat zouden wij het schoo-
ne, van waar het kome, gaan versmaden,
waar ons beide richtingen harmonisch ver
rijken kunnen
Neen, niet in den smeltkroes moeten wij,
tot die poespas van een „Belgische ziel"
ontsta, maar laat ieder bouwen op eigen
aard en eigen bodem, en we zullen op
groeien, zoo hoog en zoo schoon moge
lijk, tot een zoo volledig mogelijke men-
schelijkheid.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Bond voor Vrouwenkiesrecht. - Héél wat
bondsleden trotseerden 1.1. Maandagavond
de smeltende sneeuw en de groote modder
poelen om in „Welgelegen" de belangwek
kende redevoering bij te wonen van me
juffrouw Marie Hubrecht, die kort geleden
uit de Scandinavische landen terugkeerde.
Kort en krachtig schetste spreekster, die
Scandinavië grondig kent, wat daar door
samenwerking van de vrouwen op allerlei
gebied reeds werd verkregen: hoe alle
feministisch streven zich daar harmoni
scher dan in ons land als het ware in een
enkelen machtigen stroom rondom de
vrouwenkiesrechtbeweging gecentraliseerd
heeft, en hoe aldaar door uitmuntende or
ganisatie verrassende resultaten zijn be
reikt.
Door den machtigen Frederika Bremer-
bond, die over rijke schenkingen beschikt,
worden 0. m. tallooze studiebeurzen aan
veelbelovende jonge vrouwen geschonken
en wordt in velerlei richtingen gewerkt ter
verhooging van het algemeen peil der
vrouw.
Het gemeentekiesTvcht. dat reeds jaren
geleden in verschillende van die landen
voor de yrouwen werd/ingevoerd, heeft er
bovendien niet weinig toe bijgedragen om
hare gezónde belangstelling in allerlei
maatschappelijke verbeteringen op te wek
ken. Het volledige kiesrecht werd haar als
natuurlijke uitbreiding van het gemeente
kiesrecht het eerst in Finland, daarop in
Noorwegen en kort geleden ook in Dene
marken geschonken. In Zweden wordt ei
hard voor gewerkt; daar zijn echter op het
oogenblik reactionaire stroomingen merk
baar.
Wat aan het feministisch streven aldaar
in hooge mate ten goede is gekomen, is dat
het van meet af aan tallooze vrouwen uit
de meest beschaafde kringen tot zich trok;
dat men daar minder hecht aan standsver
schil; dat in alle lagen der maatschappij
de vrouw het zich tot eene plicht rekent
door eigen arbeid in haar onderhoud te
kunnen voorzien, en dat velen uit de eer
ste kringen er een eer in stellen, juist het
onderwijs aan de volksscholen ter hand te
nemen. Het is verrassend zoo beschaaf;!
als het volkskind daardoor geworden is;
De presidente sprak hierop met overtui
ging den wensch uit, dat menige gedachte
uit het hooge Noorden, dezen avond tot ons
gekomen, ook in ons land bezielend moge
nawerken.
In de pauze traden vele leden toe, en
werd druk met de spreekster nagepraat
waarop mevrouw KremerWijt op hare
buitengewoon sympathieke wijze eenige
schoone verzen voordroeg. Een waardig
slot van een avond, die wellicht eene nier-
we impulsie aan ons overal oplevend fem
nisme kan schenken.
Postkantoor te Bloemendaai. Lijst van
onbestelbare brieven en briefkaarten, waar
van de afzenders onbekend zijn; terugon -
vangen in de 2e helft der maand Februari
1916.
P. Pan, Beverwijk.
Aanrijding. Maandagavond omstreeks
8 uur is een juffrouw, wonende te Haarlen
op den Julianaweg door een auto aangere
den. Ze kwam zoodanig met de auto in
aanraking dat zij niet meer in staat wa
haar weg te vervolgen.
Per fietsbrancard is ze naar haar woning
vervoerd. P.
Sneeuw. Toen dc sneeuwval de vo
rige week was geëindigd, zijn ze op ver
schillende plaatsen dadelijk begonnen met
het opruimingswerk. In Bloemendaai ecu-
ter vond de gemeente het nog niet noodig
om daarmee een begin te maken en toen
de tijd daar was, dat de dooi zijn intrede
deed, werd alles aan het werk gezet om
de sneeuw op te ruimen. Maar te laat.
Nu kon het niet meer verhinderd wor
den, dat de straat in een modderpoel ver
anderde waar men tot de enkels toe in
zakte.
Ook voor voertuigen en wielrijders was
het bijna onmogelijk er door te komen,
Had de gemeente ons dit pretje niet kun
nen besparen? P.
Dr. Bierens de Haan herdenkt 14 Maart
a.s. den dag, waarop hij, vóór 25 jaar, te
Utrecht promoveerde als doctor in de theo
logie. Het zal den jubilaris op dien dag
zeker niet aan betuigingen van waardee-
ring en sympathie ontbreken.
Chambly-voorstellingen te Bloemendaai.
Maar, Menschen;
Maar, lieve, beste menschen. hoe hebben
we het nu met u?
Daar probeeren wij u en uw personeel
beide een allerpleizierigsten avond te be
zorgen, we maakten het u makkelijk; ui
liadt alleen maar een kaart in te vullen en
ons te sturenen waarlijk, nóg zijn er
geen kaarten genoeg ingekomen om
voorstellingen te laten doorgaan. Er moe
ten er minstens 10 maal zooveel zijn. Dus,
als het u belieft, laat ons weten, dat
komt; stuurt ons bericht, of teeken op de
lijst van wie uit onzen naam u zal komen
bezoeken.
We doen het voor uw plezier, niet voor I
het onze; we dachten: laat ons voor de
vrienden nu eens een aardigen avond in
richten.
En aardig is het, dat verzekeren wij u. I
De voorstellingen zullen nu in de tweede
helft van Maart plaats hebben
Dus doet u nu allemaal mee. Dan lukt
het wel.
Donderdag had 'op het kerkhof te Over-
veen onder groote belangstelling de begrm
-worden regelmatig uit BAD-F.MS aan-
gevoerd, in de nieuwe tijdelijke verpak- JRyPi
king, in ronde doozen a 60 cents.
Men zij gewaarschuwd tegen uamaak.
feiiis plaats van ntej. J. A.
Lerares aan de Haarlemse
gerschool. Verscheidene spr
de begaafdheid en karaktei
der overledene. Zij was e
professor Van Walsem.
Vrij-liberalen. Vrijdag
ju „Rusthoek" de algemee
van den bond van vrij-li
oorzitter was de heer jhr,
van Ufford. De heer Graic]
bracht zijn verslag uit, de r
antwoording van den heer
werden goedgekeurd, en de
van Ufford en J. C. Laan al
herkozen. Daarna sprak de
Den Haag, over de ophan
herziening.
Aan het station Overvee
perron een hek aangebrach
beid daar zeer ten goede k
Recht voor allen. D01
dag vorige week hadden i
de M. U. L. O. vrij. Maar d
openbare scholen te Bh
W aarom niet vragen wij.
deren misschien geen zin
tan het sneeuwfeest op 1
rs Wat in 's Hemelsn
doeling geweest zijn om
n der drie gemeentescln
en en die van de twee am
ken? Wie beslist over
ie practijk Het is wer
beslissing, en men moet
genoegen nemen met zuil
Let is meer dan bespottel
hreef Allard Pierson, d
rager van het Nederlar
elft der 19e eeuw, niet 1
van den nieuweren tijd
len" is
Wat duivel, moeten 1
Uiting maar goedvinde
l'ocht Of geen tocht
e Roo van Alderwerelt
eden in den raad over t
M. U. L. O.-school geklaa
nik eens onderzocht, en
port van den architect, c!
dat het niet tochtte. De
een volgende zitting, dit
bij zijn oordeel: het tóe
uit. Als wij het wel heb
nog iets aan de venster;
den tocht te weren. Me:
gen, dat die zaak al lan:
'hans wezen moest. Mc
kinderen moeten als het
kaal voor den tocht on
nu? Tocht het? Of ni
beweringen helpen hier 1
De heer J. A. van Ri.
derwijzer te Wassenaar.
1 Maart op de M. U. L.
getreden.
Bietsers. Lantaarr
uur 12 minuten.
Dr. Dirk Bakker-font
herinneren, dat bij dr.
jubileum als geneeshee
dat in September 1915
comité gevormd werd 0
blijvend blijk van wat
Bij monde van den heet
dit comité den jubilari
geveer 5000,aan, b
telijke patiënten en vi
als dr. Dirk Bakker-fo
nog meer dan ooit in di
zou om zijn lieveling
van behoeftige patient
voort te zetten.
Dr. Bakker wenschte
na zijn dood, het doel d
Wie met zijn tijd
En prijs stelt 01
Schalt daad'lijk „1
Want dat werk
Vallen wellicht u'
Of plaagt de roi
Wasch met dit m
En gij zult wor
„Reina Kiamok
is voor Hoofdbewassc
Dit is het eerste 1
dat onder voortdurei
tröle staat.
Verkrijgbaar bij al
Apothekers en Drogis
Te Bloemendaai bi
•LA. VAN DEN
Bloem
