OPTISCHE ARTIKELEN
bij DIRK HÜTTER. Opticien.
12 TAKSTEEG 12, AMSTERDAM.
"5
s
Ue Jaargang.
ZATERDAG 24 Maart 1917.
No. 12
Redactie en Administratift
Ged. Oude Gracht 63
Telefoon 141
HAARLEM
Ket Bloetnendaalsch Weekblad.
Prijs per jaar f 2,60
Advertentiën
10 cents per regel.
ft
U 0)
i C
O C
b re
S
0) JÉ
'E
x a
u j,
N ,S
s
O
Dit nummer bestaat uit twee bladzijden.
Bestelt onze Telefoongids gerangschikt
naar de nummers.
Wie ons 25 cent in postzegels stuurt,
krijgt deze franco toegezonden.
GRENSVERANDERING
IV.
Hen zonderling voornemen, gelegen in
de sfeer van goede trouw, practiscli en
theoretisch stuulsrecht en economisch be
lang en waarvan de doorvoering zou zijn
in strijd met goede trouw, uit staatsrech
telijk oogpunt zoowel praktisch als theo
retisch onjuist en economisch in striid
met Int algemeen belang.
Voor lieden allereerst eenige trekken uit
de geschiedenis onzer gemeente.
Het oudste Bloemendaalsche monument,
waarvan wij ons herinneren gelezen te
hebben, is de klokketoren te Overveen,
het gehucht gelegen in de voormalige
heerlijkheid Tetterode. Overveen was met
Haarlem door een zandweg verbonden,
waarschijnlijk is het ouder dan Haarlem,
omdat onze voorouders wel zoo verstan
dig zullen zijn geweest in het zand wonin
gen op te slaan, voor dat zij tot de lagere
tuinder gezonde streken afdaalden. Op
oude platen ziet men, waar nu het raadhuis
der gemeente Bloemendaal (dat nog door
Zocher gebouwd is) staat, de voor berg
plaats van landloopers en dergelijkcn die
nende klokketoren, die bij brand en onraad
van nut was. op dat kruispunt van wegen:
want er liep ook van ouds een zandpad
langs den voet van het duin ter plaatse
waar nu Hloemendaalsche en Korte Zijl-
weg loopen. De yeg van Haarlem naar
Zandvoort liep over dit kruispunt, althans
hier in -de buurt, want het thans tot rijweg
verbreede pad achter de Overveensche hui
zenrij zuidelijk van den Zijlweg. in de kom
van Overveen gelegen, heette Zandvoorter-
pad, een naam dus van beteekenis voor de
geschiedenis van de gemeente en welke wij
hopen dat daarom voor den nieuwen weg
onveranderd behouden zal blijven. Langs
Zijlweg. Zandvoorterpad en Visscherspad
(bij Kraantjelek nog te onderkennen) zal
dan de eerste en langen tijd eenige zand
weg naar zee geloopen hebben. Mr. H. Ph.
't Hooft te Haarlem is in het bezit van een
aardige oude prent, waarop deze zandduin-
weg, voorzien van een karos met twee
paarden, loffelijk is afgebeeld. Wanneer is
al het land oostelijk van de duinen in cul
tuur gebracht om bloemen op te teelen.
wanneer zijn er de bleekvelden aangebracht
(een oude bleekcrij was de Dompvloed; de
blcekerij van de wed. Oehrcls en die van
Van Dieren Bijvoet zijn de eenige Bloemen-
daalsche welke nog over zijn), wanneer zijn
liooger op tegen de duinhellingen aan de
eerste buitens aangelegd Wij weten het
niet. Waarschijnlijk zal in het twaalfjarig
bestand voor een en ander de eerste spit
in den grond zijn gezet. Zeker is dat het
Bloemendaalsche duinwater steeds van uit
nemende hoedanigheid geweest is en dat
de Haarlemieten, die thans zoo gulzig het
grootste stuk van Bloemendaal denken
binnen te slokken, eeuwen achtereen in hun
drinkwater maar vooral in hun bier uit
Bloemendaal zonder dat het hun veel kostte
hun voornaamste natte levens- en genot
middel hebben ontvangen. Wij mogen nu
wel zeggen: ondank is 's werelds loon. Trou
wens nóg drinkt Haarlem water uit Bloe
mendaalsche duinen en dankt het aan de
goede zorgen van Bloemendaalsche men-
sehen, de eigenaren der duinen en het ge
meentebestuur de gezondheid en de helder
heid zijner ingezetenen. Dat de bevolking
van Vogelenzang. Overveen en Bloemen
daal van die van Haarlem zeer onderschei
den is geweest en gedeeltelijk is gebleven,
blijkt onder meer uit de geduchte standjes
die herhaaldelijk tusschen beide groepen
zijn voorgekomen en uit tal van hier voor
komende eigennamen die men in Haarlem
niet aantreft. Oni eenigen te noemen zijn er
b. v. hier en te Haarlem niet: Houtgraaf.
Zuijderduijn. Keercweer. Ravensbergen, Van
der Hulst. Wezenaar, Floorcn. Hoogesteijn.
Bredemeijer. Verdegaal, Rouwens, War-
menhoven. Korstanje, Duivesteijn alle met
echt oud-Hollandschen klank. De graven
van Holland, die in Aelbertsberg een jacht
slot hielden, zullen we luitjes met zulke
namen onder hunne jagers hebben gehad.
Vast staat, dat liet aanleggen van buitens
van beteekenis. hier liet werk is geweest
van rijke Amsterdammers.
Dit sprak ook van zelf. Haarlem moge
destijds wat hebben beteekend. o. a. van
wege zijne uitnemende brouwerijen, let wel
voor hun taak berekend omdat zij het water
gebruikten uit onzen Brouwerskolk (aan
vankelijk door de Brouwersvaart naar
Haarlem vloeiende, later in waterschuiten
van uit de koik naar Haarlem verscheept)
tegen Amsterdam heeft Haarlem nooit kun
nen optornen, en zooals nu de eigenaar
van Koningshof niet is een bankier uit
Haarlem maar uit Amsterdam, zoo zijn de
buitengoederen Leiduin. Oosterduin, Vaart
en Duin, Lindenheuvel, Bloemenheuvel. Wil-
nisoord, De Rijp. Welgelegen, Zomerzorg.
meerendeels zoo niet alle Amsterdamsche
en geen Haarlemsche scheppingen. Marce-
lis, die Elswout aanlegde, was een vreem
de O. W.-er van het einde der 18e eeuw. 1
en de hier goed bekende namen Borskl,
Hartsinck, Sillem. Van Lennep. hebben
geen Haarlemsehen, maar een Amsterdam
sehen klank. Evenzeer zijn later de namen
Pretorius. Bispinck, Stoop, Arnold, Van der
Vliet. Buiige. Oijens- Van Hoorn, Kalff.
Laan, Moltzer, Prins. Van Randwijck,
Van Riemsdijk, Seheltema, Van Wessem,
Dekker. Thijsse, Van Tienhoven, Vas
Visser. VerschuyI. Vettewinkel, Vinke, De
Wijs. Wolterbeek en nog zooveel tiental
len welbekende andere niet van uit Haar
lem naar Bloemendaal overgewaaid. De
eigen bevolking heeft Bloemendaal. Over
veen en Vogelenzang welvarend, Amster
dam en de Zaanstreek hebben hen ten slotte
ri.ik gemaakt en Haarlem heeft ten allen
tijd in allerlei vorm van dien rijkdom geno
ten. Via de gemeente Bloemendaal is in
den loop der tijden geregeld een deel van
Amsterdam's rijkdom en van Zaanschen
rijkdom op Haarlem afgestraald. Aan den
opbouw en bloei onzer gemeente heeft Haar
lem. in die omstandigheden rechtstreeks
bijna nooit, middelijk weinig bijgedragen.
Wel heeft Haarlem aan Bloemendaal meer
malen roof gepleegd. De geschilderde gla
zen b. v. in de Hervormde kerk te Bloe
mendaal zijn slechts (slechte) copieën van
de oorspronkelijke die te Haarlem het raad
huis sieren, maar aldaar niet behoorden
aanwezig te zijn.
Niet alleen wat de bevolking, maar ook
wat sommige inrichtingen van algemeen
beiang betreft, wijst de geschiedenis ecu
zelfde lijn aanBloemendaal heeft de na
tuurlijke rijkdom en een bruikbare bevol
king. Amsterdam brengt het met handel,
scheepvaart en nijverheid verdiend kapi
taal aan en Haarlem profiteert via Bloe
mendaal.
Thans slechts eèn voorbeeld: Amsterdam
is de eerste gemeente geweest welke eenc
duinwaterleiding inrichtte in onze duinen.
Amsterdam dronk het eerst duinwater uit
Leiduin. Haarlem ontving later drinkwater
uit onze duinen door middel van de Am
sterdamsche leiding. Het heeft zich eerst
betrekkelijk vrij laat van Amsterdam onaf
hankelijk gemaakt, doch dit slechts kun
nen doen ten koste van Bloemendaal's ge
bied en door medewerking van Bloemen
daalsche ingezetenen; mevrouw de wed.
Van der Vliet Borski stond een deel harer
uitgestrekte duinterreinen aan Haarlem In
gebruik af. onder de voor Haarlem zeer
weinig bezwarende voorwaarde van water-
levering aan hare buitenplaatsen; Bloemen
daal werkt in alle opzichten mede. Dm
de belangen van de inwoners onzer ge-
m-entc bekommerde Haarlem zich daarbij
niet dan voor zoover het dienen dier be
langen haar uitdrukkelijk als voorwaarde
was gesteld bij zijn zelfzuchtig streven.
Amsterdam heeft er nooit over gedacht
annexatie van Bloemendaal te vragen om-
t ziin watervang was op Bloemendaal'
gebied. Doch hoe vele malen de bekwame
directeur der Haarlemsche waterleiding, de
heer Havelaar, zijn lonkend oog. inlijvings-
lustig op onze duinen vallen liet. 't is niet
te zeggen. Slechts is het van belang er op
te wijzen wat het rapport over 1915 van
het Rijksbureau voor drinkwater-voorzie-
11- en de daarmede verbonden commi
(waarvan de heer Havelaar deel uitmaakt)
behelst in liet hoofdstuk Haarlem. Daar
over de volgende week.
(Wordt vervolgd.)
KRONIEK DER WEEK.
16 Maart. In „Vrij België'" schrijft Van
Cauwelaert over het bezoek van den „Raad
van Vlaanderen" aan den Dnitschen Rijks
kanselier o. m.
Het activisme is door zijn noodlot tot
zijn onvermijdelijk uiterste gebracht. Met
den mond vol loyalisme, tot ontrouw; in een
waan van zelfstandigheid tot dienstbaar
heid. Het activisme is niet langer een
Vlaamsch werk. het is geworden een staat
kundig werktuig in vreemde hand. Het
wacht op bevelen."
En verder:
..Voortaan zit de leiding van het activis
me te Berlijn. Het blijft niet langer, zelfs
ZEER RIJKE COLLECTIE
(bij 't SPUI).
TEL. 8829
niet in den vorm, een samenwerking met de
bezettende macht, als tijdelijke beheerder
van ons Belgisch huishouden: de Raad van
Vlaanderen is gegaan naar Berlijn, en heeft
zijn orde-woord genomen bij den rijkskan
selier. Zijn politiek is geworden Duitsche
rijkspolitiek en kan door de Vlaamsche
Beweging, welk haar kracht steeds heeft
gevonden in de zelfopoffering harer aan
voerders en in de vrijheid van onzen volks
wil niet worden erkend.
Tegenover deze onbetwistbare feitelijk
heid, moet ieder activist definitief zijnen
w eg kiezen. Moge het wezen de weg des
terugkeers."
17 Maart. Uit Rusland komt het bericht,
dat grootvorst Michaël slechts dan zijn
rechten op den Russischen troon zal doen
gelden, indien het volk zich daarvoor heeft
uitgesproken.
is Maart. De Britsche en Fransche troe
pen rukken aan het Westelijk front voor
waarts. in verband met het achteruitbren
gen van het Duitsche front.
IS Maart. Het Fransche ministerie
treedt af.
IS Maart. De Russen maken vorderingen
aan het Kaukasische front.
IS Muurt. De nieuwe Russische regce-
ring geeft haar richting in een manifest
aan. De omwenteling wordt als geëindigd
beschouwd.
IS Muurt. Er worden drie Amerikaan-
sche schepen in den grond geboord.
is Maart. Een Reuter-bcricht uit Shang
hai maakt melding van het bezetten van
Duitsche concessies door Chineesche troe
pen.
21 Maart. „Het Handelsblad" schrijft:
Wij meenen, tot recht begrip van de
z.g. activistische beweging onder de Vla
mingen nog eens de aandacht te moeten
vestigen op wat ^volgens onzen Brussel-
schen correspondent de ..Gazet van Brus
sel" over den tocht van eenige Vlamingen
naar den Rijkskanselier heeft gezegd
„Nuchter, zakelijk en onvooringenomen
beschouwd vat ik mijn indrukken over de
zooveel drukte verwekkende reis naar Ber
lijn samen in de beschouwing, dat zij Vlaan
deren de onafwendbare zekerheid verschaft,
dat zijn lot nu voorgoed vastgeknoopt is
aan den uitslag van den oorlog. Die ze
kerheid bepale voortaan ons denken en ons
handelen."
Hierin wordt zoo duidelijk mogelijk dus
gezegd, dat het „denken en handelen" van
de Vlamingen behoort gericht te zijn op
een dusdanig eind van den oorlog, dat
Vlaanderen's ,,lot" zoo wordt als de acti
visten het wenschen. En ieder voelt, dat
de reis naar Berlijn niet de „onafwendbare
zekerheid" heeft verschaft, dat een over
winning van België op Duitschland dat
..lot" goed zal maken. Maar wel een over
winning van Duitschland op België. Zoo
dat dus al het „denken en handelen" der
activisten moet zijn gericht op een over
winning van Duitschland.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Dinsdagnacht.
Weidsche stilte te Bloemendaal. Zooals
dat hoort. De mensehen naar lied, uitrus
tend van de dagelijksche zorgen, mondje
open en oogjes toe. Buiten vriendelijkheid
en vrede, alles ordelijk, behoorlijk, een dorp
als een teekenvoorbeeld. Niets op te zeg
gen.
Maar opeens in de stilte een aanrollend
rijtuig. Stopt ter hoogte van den Vijver-
weg. Het portier gaat open. Individuen
stappen uit. Sluipen naar het magazijn der
(iebrs. Beekman. Openen de deur met een
valschen sleutel. Komen terug, torsen een
vracht autobanden, stappen in met hun
weerlooze prooi. Het rijtuig rolt weg. Am-
sterdamw aarts. Blijft rollen tot Sloterdi.ik.
Stopt daar eensklaps. Agenten openen por
tier ..Aardappelsmokkelaars De lange
arm der gerechtigheid onderzoekt tastend.
Gewaande aardappelen worden ontmaskerd
als nieuwe autobanden. Consternatie. Indi
viduen er glad bij. Hulde.
Moraalniemand moet te Bloemendaal
komen als hij er niet noodig heeft. Wie
iets van de Bloemendalers wegpakt, wordt
vroeg of laat bestraft.
- Op de Maandag 1.1. gehouden vergade
ring der afdeeling Bloemendaal van het
Centraal Genootschap voor Kinderherstel-
lings- en Vacantiekolonies werd tot be
stuurslid benoemd in plaats van mevrouw
Jacometti, mevrouw De Wijs. en werden
de lieeren dokter H. L. van Beusekom en
S. P. Rijnierse als zoodanig herbenoemd.
Het jaarverslag, en de rekening en ver
antwoording der penningmeesteresse ge
tuigden van een zeer gunstigen toes
der afdeeling.
H. Kemper.
Onze lezeressen en lezers vinden hierbo
ven het welgelijkend portret van H. Kemper.
Voor wie het nog niet weten mochten,
vermelden wij hier even, dat Kempor de
man is, die Donderdag jubileerde vanwege
het feit. dat hij 50 jaar in betrekking was als
schilder bij de firma Van Willigenburg.
Vijftig jaar! Denk u eens eventjes na. Dat
is. wat je noemt, geen uur of dag. Wij voor
oris nebben wel eens gedacht, dat bet schil
dersvak eigenlijk weinig afleiding gaf; eer
lijk gezegd, leek het ons een beetje verve
lend. Maar we zijn van dat denkbeeld
teruggekomen bij Kemper's jubileum. Een
vak. dat je vijftig jaar kunt volhouden
zonder dat het je verveelt, is geen verve
lend vak. Zoo is een jubileum als dat van
Kemper niet slechts een eer voor den jubi
laris, maar ook voor het vak. zouden we
zoo zeggen.
Kemper zal dien feestdag niet gauw ver
geten. Eerepoort. vlaggen, veel aanloop, ge-
lukwenschen, bloemen en allerlei mogelijke
betuigingen van vriendelijkheid en waardee-
ring. Zijn patroon sprak hem hartelijk toe-
en bood hem een couvert met inhoud; zijn
kameraden gaven hem een aardig geschenk.
Alles en alles: een echt genoeglijk feest.
Kemper is 62 jaar, maar dat zou je niet
aan hem zeggen; als hij zoo voortgaat, kan
hij nog best zijn 75-jarig jubileum vieren.
En nog wel meèr ook.
Huisvlijt. Zondag 24 Maart zullen in
de school der Bloemendaalsche Schoolver-
eeniging van 2 tot 3'A uur te zien zijn de
voorwerpen, die dezen winter op de Hujs-
vlijtcursussen van den Volksbond werden
vervaardigd.
De voortreffelijke lezing, door den heer
Ph. C. Visser onlangs in „Rusthoek" ge
houden, heeft, naar wij vernemen, nog een
heel aardig bedrag, n.l. bijna 100.- voor
de Huisverzorging der Tuberculose-vcreeni-
ging" opgebracht.
Het zal noodig zijn eindelijk in onze ge
meente het vraagstuk van het gemis van
openbare gemakhuisjes op te lossen. Het feit
dat er nu drie tramlijnen in onze gemeente
uitmonden, geeft voor degenen die daar fn
de buurt wonen, menigmaal het gebrekkige
van dit gemis te aanschouwen.
Brand. Vrijdagmorgen brak bij het aan
maken van een kachel in de bleekerij van
Gchrels brand uit. Gelukkig bleef het onge
val beperkt tot het drooghok. Het liet zich
in het begin erger aanzien.
De dames en lieeren. die bijdroegen in
het geschenk voor den overwegwachter
Koster, zullen met genoegen vernemen, dat
Koster door iets van zijn geschenk af te
zonderen, en „Het Bloemendaalsch Week
blad" door er evenveel bij te leggen, te
zamen ook een tastbaar blijk van waar
deering aanboden aan Rijswijk, den wak
keren machinist, die den trein nog zoo
e
v
v
2
S
t
u
S
N
O)
'S3
N
1
JB
5
a>
o
O
h
