A. CASSEE
Zijlstraat 83. Tel. 1307.
C. I. CASSEE, Electro Technisch Bureau,
DIRK ZWIEP JV
BEHANGERIJ. 3T0FFEERDERIJ.
De Etalage is gereed.
Amer. Optiek - Alleen le klas werk - Vakkundige behandeling.
N.V. HOENDERDOS' 8RANDST0FFENRANDEI
Bloemendaalscheweg 108a. telefoon 1107. Bloemendaal
D. VAN ZETTEN,
Architect, HAARLEM.
Ged. Oude Gracht 63. Tel. 2670.
De afdeeling Haarlem van „L'Alliance
Franeaise" gaat dezen winter hare werk
zaamheden hervatten. Ttoneeluitvoeringen
en voordracht-avonden worden in uitzicht
gesteld. Men kan zich als lid opgeven bij
den heer J. C. Peereboom, p. a. Haarlem's
Dagblad, Haarlem. Het lidmaatschap is
3,—; voor een tweeden persoon uit een
zelfde gezin 1,50, en 1,voor alle ver
dere gezinsleden.
VAN HIER EN DAAR.
Ook Australië gaat zich zelf uitmoorden.
In heel Australië zijn niet meer dan
150.000 man geschikt voor den dienst, oud
20 tot 44 jaar, en 45000 van hoogeren leet-
tijd. De heer Hughes, eerste minister (die
zelf niet mee zal gaan), weet uiteen te zet
ten, dat de politiek der Australische regee
ring is: tegemoet te komen aan „de steeüs
stijgende vraag naar manschappen te vel
de". Waar zouden die andere manschap
pen zoo ineens' gebleven zijn De premier
(die daarnaar niet zelf gaat zoeken), doet
alsof hij het niet weet. Er is ook veel vraag
naar briquetten. Anne drommels.
den. De volksvertegenwoordiging kan zoo
niet meer zijn een „nationale kracht". Het
democratische verbond staat ook het vrou
wenkiesrecht voor.
Nadere gegevens kan men verkrijgen bij
den heer Paul Hugenholtz, Joh. Vermeer
plein 18, Amsterdam.
Het „N. v. d. D." plaatste deze week on
der het opscb.rift: De hulp der geallieerden
aan Italië, het telegram van Havas over
uitreiking te Brescia, op plechtige wijze,
van medailles. Het Eransche leger was ver
tegenwoordigd en de muziek speelde de
Marseillaise. De zaak der geallieerden is
hiermede flink opgeschoten.
De vredelievende Amerikaansche president
Wilson, de vredesvriend van over den
Oceaan, heeft kolonel House, een man als
een huis, naar Europa gezonden om uit te
maken, niet hoe de vrede gesloten, maar
hoe de oorlog gewonnen moet worden.
Zou niet hij alleen gezegd kunnen wor
den den oorlog te hebben gewonnen, die den
vrede sloot
De onveiligheid bij dag en bij nacht is in
ons land dermate toegenomen, dat stem
men opgaan overal burgerwachten oi te
roepen. Orde is bewegelijke harmonie. De
bastonen van de misdaad treden te sterk
naar voren, de groote orkestmeester, de
staat, moet de bovenpartijen meer naar ve
ren halen.
Wereldvrede? Wij lazen onlangs in de
„N. R. Ct." (Ochtendbl. van 6 dezer), een
merkwaardige beschouwing, van den heer
H. G. de Bruin uit Leiden, over het onder
werp „Wereldvrede". Schrijver gaat de po
litieke en krijgs-gebeurtenissen eens na, en
vraagt zich af, welke dan toch wel de ont
zaglijke macht is. die de algemeene ontwa
pening tegenhoudt, terwijl alle menschen
(van welke nationaliteit ook,) die wenschen.
„Die macht," antwoordt hij, „kan niet
anders zijn dan het menschelijk egoïsme.
De zachtzinnigste mensch, die nog geen
vlieg kwaad zou doen, wordt bloeddorstig
als het erom gaat, een aandeel in de schat
ten der wèreld te verkrijgen. De handels-
en politieke aangelegenheid over de wereld
zijn te gecompliceerd, dan dat het mensch-
dom zoo-maar op algeheele ontwapening
behoeft te rekenen. Geen volk van eenige
beteekenis of het kweekt weer plannen van
wraak en roof tegen een ander volk in de
toekomst, schrijft de heer De B. ons inziens
terecht, en hij eindigt met de beschouwing,
dat het leven een schouwtooneel is. Ei
genlijk is het heel wat erger dan zoo'n be
trekkelijk onschuldig tooneel; hèel wat er
ger, dunkt ons.
Het democratisch verbond. Wij ontvin
gen een beginselverklaring en werkprogram
van het democratisch verbond, dat staat te
worden opgericht. Deze instelling wil aan
sturen op het vormen van zelfstandige en
belangstellende kiezers die bewust deelne
men aan het politieke leven, waardoor het
gekozen stelsel van Evenredige vertegen
woordiging niet meer zal kunnen leiden tof
een coöperatie of zelfaanvuiling van het Par
lement. Deze laatste werkt clubgeest onder
de Kamerleden in d hand, en zal op den
duur tot verwording van het Parlement lei
Abr. Kuyper. Aan een karakteristiek
van Abr. Kuyper, door 1. Querido in „De
Eorens,, gegeven, ontleenen wij:
„Zijn ijzeren kanselieren-trony is mis
schien wat al te dreigend geboetseerd voor
het kleine, lieve Holland. Zulke Cromwell-
en Calvijn-moms werpen op onze klinker-
tjes-in-zon een al te boemanachtige scha
duw. Mijn hemel, hoe verantwoorden deze
grimmige godsmenschen zich voor de tee-
dere oogen van Christus. Hoe durven deze
blinkend-gepantserde hellebardiers van het
sombere strijdgeloof te verschijnen voor het
zachtzinnige Gelaat van heiligen weemoed
overwaasd"
„Hij is een echte Standaard-type van den
calvinistischen predikantenkring en een
flonkerende ster-journalist. Maar welk een
gruwelijke, harde, denkbeeldentyran, welk
een kille ontleder, welk een hardvochtige
geloover en huichelende phraseur, die zijn
induttende handlangers met een knuppel
den slaap uit de oogen slaat. Naar Cal-
vijnsch model is hij gekneed, deze verloste
des Heeren, doch hoeveel oneindig minder
psychische macht bezit hij dan de koelzin-
nig wreede theoloog uit Genève."
Huldeblijk. De inrichtings-commissie
der tentoonstelling „La Cité Reconstituée"
te Parijs gehouden, heeft zooeven, door
tusschenkomst der Belgische regeering, de
Hulde-diploma's doen toekomen, welke deze
commissie aan de deelnemende Belgen heeft
toegekend: n.l. aan den heer Louis van der
Swaelmen, architect-paysagiste uit Brussel,
voor de merkwaardige inzending betreffen
de de Organjsatic v. d. Wederopbouw, die hij
heeft voorbereid'voor het Comité Néerlando*
Belge d art Civique, dat hier, naar men
weet, bestuurd wordt door de architecten
Berlage, Cuypers, Evers en de heeren P.
Otlet en Van der Swaelmen.
VOLKSGEZONDHEID.
ZWEMMEN EN BADEN.
De heer Ed. Cuypers, de architect van
Stoop s bad, zond aan het bestuur der Ned.
Vereeniging voor Volks- en Schoolbaden
een schrijven, waarvan „tegengaan der ver
ontreiniging van het zwembassin door de
zwemmers het onderwerp vormt.
De heer Ed. Cuypers, die, in verband met
de opdracht voor het maken der plannen
voor de Overdekte Bad- en Zweminrichting
„Stoop s bad" te Bloemendaal, in de nieuw
ste inrichtingen op dit gebied in Duitsch-
land en Oostenrijk-Hongarije is geweest,
heeft, met de betreffende directeuren zoo
wel als het personeel, hunne ondervindingen
op allerlei gebied besproken. En wai derge
lijke inrichtingen in Engeland en Amerika
betreft, put hij ook uit uitgebreide gegevens.
„Wat nu betreft het tegengaan der ver
ontreiniging van het zwembassin door de
zwemmers, staan daarvoor twee wegen
open:
L'. De mogelijkheid scheppen van een at-
doende reiniging vóór het gebruiken
van een zwembad;
2". Het indirecte middel, uit een sociaal
oogpunt van veel hooger waarde, het
gebruik van baden in het algemeen
zoozeer te bevorderen en de mogelijk
heid daartoe te vergrooten, dat eene
grootere waarborg betreffende de rein
heid der bezoekers verkregen wordt.
Wat het eerste punt betreft is, zelfs bij
de strengste controle, het enkel gebruik van
'een douche niet voldoende. Behalve een
voetbad, is het een dringende vereischte de
zwemmers te noodzaken, waarvoor dan
een behoorlijke gelegenheid moet zijn,1)
om hun geheele lichaam te kunnen afzeepen
en grondig te reinigen. Bij de tegenwoor
dige methode van afzeepen onder de dou
che, worden juist die deelen van het li
chaam, die het meest eene reiniging behoe
ven, over het hooid gezien, zoodat men bij
overweging van dit alles er van zou wal
gen om onder toestanden, zooals deze tot
nog toe vrij algemeen bestaan van een
overdekte zweminrichting gebruik te ma
ken.
Het is echter liet begrip van ware zinde
lijkheid, dat zoo velen absoluut ontbreekt
en dat dergelijke toestanden bestendigt. In
dit verband is er van onze Oostelijke na
buren zeer veel te leeren. Ook daar waren
de toestanden voor 15 a 20 jaren niet beter
dan hier. Van overheidswege heeft men
zich daar echter met deze problemen bezig
gehouden; de gelegenheid voor baden en
zwemmen werd zooveel mogelijk bevor
derd, door de gemeenten werden Volksbad-
en Zweminrichtingen gebouwd en het baden
en zwemmen op de scholen verplichtend
gesteld. Waarom zoude zulks hier niet
mogelijk zijn? Waarom beteekent dit een
inbreuk op de persoonlijke vrijheid Dwin
gen wij ook niet onze kinderen tot het
schoolgaan, het doen van gymnastiek, enz.
enz. Indien er kinderen zijn voor wie zulks
nadeelige gevolgen zou kunnen hebben,
welnu hier kan men dan een medisch
attest eischen, waarna vrijstelling kan wor
den verleend. Laat ons niet te angstig zijn
met de maatregelen welke toch uitsluitend
in het eigen belang van het volk zelf zijn.
Is het niet beschamend, dat in een land
waar meer water eji goede gelegenheid tot
zwemmen is dan ergens ter wereld, het
.aantal zwemkundigen in verhouding zoo
klein is. Wij moeten nu eindelijk gaan in
zien, welk een groote rol een goede beoe
fening van de zwemsport en meerder ge
bruik van baden in de gezondheid van ons
volk speelt en wij moeten trachten om het
verzuimde zoo spoedig mogelijk goed te
maken. Een meerdere steun van gemeente
zoowel als regeeringswege moge daarbij
niet uitblijven.
Bij punt 2 zou ik nog het volgende willen
toevoegen:
„Er zijn hier wederom ook twee wegen,
„nl. de oprichting van de noodige volks
badhuizen en douchebaden,
1 „en, wat van nog grooter belang isde ge-
„legenheid scheppen en bevorderen voor
„het nemen van kuip of douchebaden In
„huis.
„Indien men in deze beide richtingen
„gelijktijdig voertwerkt, komt het mij voor,
„dat op den duur de Volks- en Schoolballen
„overbodig kunnen worden. Het moet er
„toe komen dat de (lees dagelijksche alge
heele) reinigingvan het lichaam der men-
„sclien geen taak blijft, maar een behoefte
i „wordt en waarvoor dan ook in iedere
„woning, moge zij nog zoo bescheiden zijn,
„de gelegenheid niet ontbreekt.''
Een goede oplossing hiervoor te vinden
ligt voor een groot deel op het gebied van
■ons architecten en levert verschillende
vraagstukken op. welke van alle zijden
bekeken moeten worden."
1) In een afgesloten, maar toch makkelijk te
controleeren ruimte.
bier'er ligt een reeks van jaren tus-
schen het ten tooneele brengen van het
„Poppenhuis" en dat van Hedda üabler's
zelfmoord uit teleurstelling, zucht tot op
zien baren enlafheid.
Uit een zakenoogpunt heeft de directie
gelijk; leege zalen maken de kas niét vol.
Zij, die er niet waren, hebben zich echter
de gelegenheid laten ontgaan, mevrouw
Tartaud, die in haar uitbeelding der Hedda-
figuur in zekeren zin meer het fatalisme
dan het „omnenschelijke" huldigde, in een
harer allerhoogste prestaties te zien. Van
een prachtige strakheid was naar spel, van
een indrukwekkende hoogheid en voor
naamheid, van een snijdende scherpte en
pijndoende wreedheid en van een felle
hartstochtelijkheid waar de rel dat eischt.
Bewonderenswaardig ook Frits Tartaud
als Tesman en Morrien als Brack. Wel
niet geheel opgewassen tegen de rol van
mevrouw Ehsted, was Mien Vermeulen,
maar zij deed verdienstelijke dingen en
zij heeft den „cri de coeur". Onbevredigd
liet de Eijlert van Folkcrt Kramer.
Wat te zeggen van den „Homo Novus"
dien Dekking en Van Kossem hebben gefa
briceerd? Veeleer aan een O.-W blijspel
is hun stuk, wil hun stuk een politieke sa
tire zijn; tot een satire hebben zij hef ech
ter niet gebracht. Het is bij een klucht,
met weinig nieuwe vondsten en effecten
gebleven. Het eciste bedrijf is het aar
digst; dan zakt het blijspelletje en met het
slot wisten de auteurs blijkbaar geen raad.
Natuurlijk worden er wel eens kluchtige,
grappige dingen in gezegd en er zijn ook
wel een paar aardige scènes, doch tot een
eenigszins diepere karakteristiek van den
O-Wee-er zijn de auleurs toch niet willen
of kunnen komen.
Het stuk wordt alleraardigst gespeeld.
Rotterdam. P. J. Blok.
ONTVANGEN BOEKEN, ENZ.
Van Gerbrand Adriaenszoon Bredero, deu
nog te weinig algemeen bekenden, echt Ne-
derlandschen dichter, zal een volledige uit
gave bij S. L. van Looy te Amsterdam ver
schijnen. Bewerker is dr. J. A. N. Knuttel.
L. H. Grondijs schrijft over Coer's werk,
„Het Nederlandsch Lied":
„In enkele momenten van bevoorrech
ting, van begenadiging Godes hebben in
den stroom der eeuwen, te midden der
wachtende naties, enkele hooge naturen In
eene geniale bezinning van helderheid de
vormen ontdekt en uitgesproken voor de
gemoedswaarheden, waarin straks het vork
zichzelve zal herkennen, waarin de natie,
als naar haar spiegelbeeld grijpende, hare
diepste waarheden verwerkelijkt voor zich
ziet"
TOONEEL.
Timbertown-tollies. Wij herinneren
onze lezeressen en lezers, allen ongetwijfeld
vrienden van de Timbertown-follies, er nog
even aan, dat deze op 21 en 22 dezer weer
met een geheel nieuw programma in den
schouwburg, Jansweg, Haarlem, zullen op
treden. Er zullen er maar weinig zijn, die
dit niet willen bijwonen.
De uitvoeringen geschieden ten bate der
Haarlemsche Toynbee-vereeniging.
Rotterdumsch Tooneelleven.
Twee premières in drie dagen.
Dat is bij ons „Rotterdamsch Tooneel"
een zelden voorkomend verschijnsel.
En welk een afstand tusschen Ibsen's
„Hedda Gabler" en het O.-W. blijspel van
Henri Dekking en mr. Van Kossem!
Qua opvoeringen, beide best!
Het „Rott. Tooneel" waagt zich slechts
een enkel maal aan Ibsen. „Nora", „Ros-
mersholm", „Steunpilaren", nu „Hedda Ga-
Van een bngenoemden dichter verscheen
dezer dagen bij den uitgever C. A. J. van
Dishoeck te Bussum een bundeltje versjes,
„Dertig rondeelen". „Uit 's werelds pop
penkast" is de hoofdtitel. Ziehier een staal
tje van de soms wel guitige versjes van
dezen Leidschen student:
„De universiteit,
Is net als d'eeuwigheid,
Daar gelden jaren weken.
De universiteit,
Verstrekt een ordeteeken,
Aan alle brave leeken.
En een ander, dat een vers van Vondel
parodieert:
Wie is het, die zoo hoog gezeten,
Den menscli zijn daaglijksch oordeel schaft?
Wie, die in wijsheid ongemeten,
Op hoogen rechtertroon gezeten,
Wat deugdzaam is den mensch doet weten,
Wat leelijk is naar rechten straft?
Dat is de Pers, die hoog gezeten,
Den mensch zijn daaglijksch oordeel schaft,
Dat elk bij alles medeblaft.
Ge ziet: niet onverdienstelijke versjes
zijn er onder.
De uitvoering is voortreffelijk, zooals we
dat van Van Dishoeck gewoon zijn. De
prijs van het boekje is 1,—
Vertr. persoon, kl. eigen
ink.) fl. en net voork., schrijft
g. hand, voor kantoor, maga
zijn, controle, portier, vertr.
post, zekerh. k stellen, döjaar.
Prima referentb n
Brieven onder letters V. P.
bur. van dit blad.
zaaohandelaar,
ENKHÜIZT1N,
zoekt tegen ruime pro
visie actieve agenten.
Vraagt voorwaarden en inlichtingen
iUitne keuze St. jticolaas-Caikaux.
J. J. WEBER ZOON, Opticiens.
Koningstraat 10.
Tel. 648 (f RO Tel. 648
w.
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING
Volgestort Kapitaal f3.050.000,—. Reserve f712.500.
haarlem. aalsmeer. beverwijk, edam.
hilleg0m. hoofddorp. leiden. lisse. ijmuiden.
VERRICHT ALLE BANKZAKEN.
4 pCt. Depositobewgzen met 1 jaar opzegging.
SAFE-DEPOSIT.
D. MIEZERUS, Eleèrmaker,
MODE-ARTIKELEN
Zijl weg 87. Telefoon 815.
1
BLOEMENDAAL,
Bloemendaalsche weg.
Telefoon 2857.
HAARLEM,
Leidsche plein 15—19
Telefoon 773.
Inlichtingen en begrootingen kosteloos.
