ENISER WATER
Aanvraagformulieren voor voedsel ten
behoeve van zieken en zwakken voor de
maand Februari, moeten vóór 15 Januari
zijn ingekomen bij het Levensmiddelen-
bedrijf.
Onkosten der Distributie. Bij eene be
rekening der kosten ingevolge art. 3 2e lid
der Distributiewet 1916 is gebleken, dat
van 1 Oct. '17 tot 1 Oct. '18 per inwoner
is betaald: door Bloemendaal S \,12\ door
Bennebroek 1,91; door Heemstede 1,99;
door Haarlem 3,17.
Thee. Gedurende het tijdvak 828
Februari moet door detaillisten 1 ons thee
worden afgeleverd tegen inwisseling van
bon 51 der koffie- en theekaart aan die ver
bruikers, van wie zij het lichaam dier kaart
gewaarmerkt hebben voor ontvangst van
bon 52.
Inbrekers op het spoor. De politie is
twee Duitsche deserteurs op het spoor, die
verdacht worden uit „Oud-Zomerzorg",
kleedingstukken te hebben ontvreemd. Een
der gestolen pelsjassen is te Amsterdam
opgespoord.
Koninginnedag. De vereeniging „Ko
ninginnedag" houdt eene vergadering op
Vrijdag 17 Januari des avonds te 8 uur in
het hotel „Van ouds het Raadhuis'' te Over-
veen.
De agenda bevat als voornaamste punt;
bespreking van plannen eener feestviering in
1919. Ook moet eene bestuursverkiezing
plaats hebben wegens het overlijden van de
heeren A. van der Hulst en W. de Wild en
wegens het periodiek aftreden van de hee
ren P. P. Rijnierse, P. N. Bijvoet, W. Q. F.
Qehrels, J. J. van Kempen en E. Kievit, (die
terstond herkiesbaar zijn). Voorts rekening
en verantwoording van den penningmeester
over 1918.
Jongensbelangen. Op Zondag 12 Janu
ari des middags te 4 uur zal in het gebouw
„Maranatha" de eerste bijeenkomst plaats
hebben voor jongens van 1216 jaar. In
die bijeenkomst hoopt men te geraken tot
oprichting eener vereeniging, die het gees
telijk en maatschappelijk belang van de jon
gens beoogt. De oproep tot bijwoning dezer
eerste bijeenkomst gaat uit van de heeren
ds. J. A. van Leeuwen, A. E. Beekman, W.
F. Q. Dankbaar, Q. de Groot en H. G. van
Riessen.
Voor particulier automobilisten bedraagt
voor Januari het rantsoen motorbrandstof
60 liter, voor motorwielrijders 20 liter auto
spirit.
Deze hoeveelheid kan ontvangen worden
op den Januari-bon van de door het Rijks
kantoor voor Verlichting en Aanverwante
Producten, afd. V uitgereikte rantsoenee-
ringskaart. De bon moet niet aan het Rijks
kantoor, doch aan den op de rantsoenee-
ringskaart vermelden leverancier worden
gezonden.
Uit het politie-rapport.
Gevonden en terug te bekomen bij
Voet, Busken Huetlaan 1, Bloemendaal,
een tule befje; G. van Apeldoorn, Elswouts-
laan 7, Overveen, een kinderklomp; Oer-
lemans, bij Warnaars, Kweekduinweg 2,
Overveen, een zilveren collierhanger; Koh
ier, Korte Zijlweg 14, Overveen, een tasch;
C. Grootegoed, Bloemendaalscheweg 75,
Bloemendaal, een gladde gouden heeren-
ring; J. van de Raadt, Bloemendaalsche
weg 51, Bloemendaal, een handtasch; J.
Httizinga, Kennemerweg 13, Bloemendaal,
een pijp in étui; aan het bureau van politie
te Overveen, twee dubbeltjes.
Verloren: een zweep, een gouden
broche met drie pareltjes; een gouden ring;
een manchet; een paardenhalster; een paar
wollen handschoenen.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 3 Januari tot en met Don
derdag 9 Januari.
Geboren: d. van J. Koster en G.
Ridder.
Ondertrouwd: H. N. A. Jacometti
en C. Poutsma.
Getrouwd: M. van der Raad en J.
van Straten.
Overleden: A. Cassee, 62 j.
Overleden in het Provinciaal zieken
huis nabij Santpoort; F. Beukenkamp, 42 j.;
H. Krane, 21 j.; J. F. Kruger, 46 j.; J. A.
Bruijntjes, 36 j.; J. M. H. Reinecke, 83 j.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Draadlooze telegraphic. Maandag j.l.
hield de heer Van de Volkere, op uitnoodi-
ging der „Vereeniging tot verbreiding van
technische wetenschappen" in den schouw
burg aan den Jansweg, te Haarlem, een
zeer belangwekkende voordracht over
„draadlooze telegraphie en draadloos licht".
het beste middel tegen
gp. INFLUENZA,
hoest, verkoudheid.
66 cent per heele kruik.
Op het tooneel stonden eenige tafels, waar
op elementen, lampjes, bellen, kleine ma
chines, enz. lagen. Ook stonden er een
drietal antennen ,met behulp waarvan spre
ker proeven deed.
De heer Van de Volkere, een zeer geestig
man, verklaarde ons eerst „het element".
Daarna deed hij eenige eenvoudige proe
ven met gloeilampjes en bellen. Terecht
merkte hij op, dat de electrische bellen aan
de huizen bijna altijd weigeren. Daarna ver
telde hij iets over de geleiding. Vaste me
talen, ?oo zeide hij, zijn uitstekende stroom-
geleiders. Daarna begon hij over de draad
looze telegraphie. Hij had sein- en ont
vangtoestellen bij zich. Het ontvangtoestel
plaatste hij aan den eenen, het seintoestel
aan den anderen kant van het tooneel.
Daarna begon hij te seinen. En waarlijk het
gelukte prachtig. De amanuensis ontving
het bericht, scheurde het af en gaf het aan
een der toeschouwers, die het op zijn beurt
doorgaf.
Spreker toonde aan, hoe ieder heel ge
makkelijk en goedkoop zelf draadlooze tele
graphie kan aanleggen. Hij raadde een ieder
toch niet den telegramstijl te gebruiken,
doch direct de ontvangen woorden op te
schrijven, daar er anders licht vergissingen
kunnen plaats hebben.
Ten slotte stelde hij ieder in de gelegen
heid vragen te stellen. Hieraan werd slechts
door twee personen gehoor gegeven.
'Toen de voordracht ten einde was, werd
spreker met een luid applaus beloond. En
terecht, want ik geloof, dat een ieder, ook
de minst ingewijde, door de voordracht
van den heer Van de Volkere een goed in
zicht in de draadlooze telegraphie moet
gekregen hebben. J.
De iaarlijksche gymnastiek-uitvoering
ten bate van het Lighalfonds. Wij ontvin
gen een omzendbrief van den volgenden in
houd:
De noodkreet in de dagbladen, dat de
Lighal der Vereeniging tot bestrijding der
Tubeiculose, door geldgebrek, een tekort
van 3500,waarschijnlijk zal worden
gesloten, heeft ook u ongetwijfeld diep ge-
troffen.
De eerstondergeteekenden, de heeren A.
J. Meijerink te Haarlem en W. F. Bijvoet te
Bloemendaal, hebben thans, nu buitenge
wone omstandigheden aanwezig zijn, ais;
schuld, vermindering van inkomsten, enor
me vermeerdering van verpleegkosten, stij
gend aantal patiënten, enz., het initiatief ge
nomen bij gelegenheid van de Jaarlijksche
Gymnastiek-uitvoering op Zaterdag 25 Ja
nuari a.s. eene buitengewone poging aan te
wenden om sluiting der Lighal te voor
komen.
Nu de overheid dit gedeelte van bestrij
ding der tuberculose aan particuliere zorg
overlaat, is de eenige weg die der liefda
digheid.
Daartoe hebben overige ondergeteekend-
den zich in commissie vereenigd om het
streven van bovengenoemde heeren zoo
krachtig mogelijk te helpen bevorderen, ten
einde het Lighalfonds in staat te stellen het
aangevangen nuttige liefdewerk ongestoord
voort te zetten tot geluk en welzijn van
vele arme patiënten en hunne gezinnen en
tot heil van ons allen.
De. jaarlijksche lijsten voor vrijwillige
bijdragen komen hiermede te vervallen; dit
jaar is de vorm van circulaire gekozen, om
dat de leerlingen door schoolverzuim we
gens de Spaansche griep, geen tijd hebben
om de lijsten aan te bieden.
Tot zoover de omzendbrief. Wij wekken
gaarne een ieder op, niet minder dan in
vorige jaren voor het goede doel bij te dra
gen, liefst nog meer, al zal het overredend
woord van de jongens en meisjes, met hun
inteekenlijsten, dit jaar niet medewerken.
Het doel is uitmuntend. Voor 12 Januari
worden de bijdragen verwacht bij den heer
A. J. Meijerink, Kleine Houtweg 2rood.
Haarlem. Denkt u er aan
„Jan van Beers" 16 Januari a.s. zal
de koninklijke rederijkerskamer „Jan van
Beers" uit Utrecht, een tweede voorstelling
van Molière's „Tartufe" te Haarlem komen
geven in den Stadsschouwburg. Zooals men
weet, is het doel dezer voorstelling weder
om, steun te verleenen aan een drietal nut
tige instellingen van liefdadigheid te Haar
lem: „Het Centraal Genootschap voor Kin
der- en Vacantie-kolonies", „Huisverzor
ging" en „Lighalfonds'.' Wij wekken gaar
ne ieder op, deze voorstellingen der alom
geprezen rederijkerskamer te gaan bijwo
nen. Men doet dan twee goede dingen ge
lijktijdig: men smaakt kunstgenot en dient
tevens een uitmuntend doel.
MUZIEK.
Stephan Partos. Het programmaa van
het tweede concert, te geven door den ge
malen 15-jarigen Hongaarschen violist Ste
phan Partos, in den Schouwburg Jansweg,
te Haarlem, Vrijdag 17 Januari, bestaat uit
het concert van Mendelssohn, „La Folia"
van Corelli, de Faust-Fantasie van Wieni-
awsky, verder werken van Beethoven, Mo
zart, Pente en Hubay. Louis Schnitzler zal
weder begeleiden.
DE INTERNA TIONALE SCHOOL VOOR
WIJSBEGEERTE TE AMERSFOORT.
(Vervolg.)
Hoe verbrokkelt het opnemen van de
meest onsamenhangende wetenswaardighe
den de menscheziel! Is juist de steeds
fijner splitsing in los naast elkaar staande
„leervakken" niet een der oorzaken van
die hopelooze versnippering, waaraan de
moderne mensch te gronde gaat? Waar is
de levensstijl, de levensharmonie gebleven,
die in technisch onvolkomener en verstan
delijk beperkter eeuwen het sieraad was
van den zielsgezonden mensch Is het
niet deze harmonie, die stijl, waarnaar
men terughunkert, nu men met zijn ziel bij
den psychiater en met zijn maatschappij
bij den oorlog terecht is gekomen?
De „wetenschap" in den zin van een
kleurlooze mededeeling van feiten, door
onderzoek aan de „werkelijkheid" getoetst,
kan, hoe nuttig op zichzelf ook, hier de
leemte niet aanvullen. Vroeger deed het
de kerk. En het is geenszins onjuist, wan
neer dr. Bierens de Haan in zijn zooeven
aangehaald opstel de Amersfoortsche
stichting ten opzichte van haar roeping met
de kerk vergelijkt.
„Het werk," zegt hij, „dat weleer door
de kerk ondernomen werd, maar aan haar
ontvallen is, omdat zij zich tot het verleden
richt zal in de toekomst worden ver
vuld door de levende wijsbegeerte."
Terecht legt dr. Bierens de Haan hier
den nadruk op het leven. De Amersfoort
sche school draagt een sterk-uitgesproken
pragmatisch karakter: Non scholae, sed
vitae! Terwijl de schoolsch-wetenschappe-
lijke wijsbegeerte slechts op mechanische
wijze met het overig leven der leerlingen
verbonden wordt, en daarvan niet meer
dan een los aanhangsel vormt, tracht de
Amersfoortsche school haar „wijsbegeerte"
organisch in het leven der leerlingen te
doen opnemen. De wijsbegeerte is hier van
vakwetenschap levensleer geworden. De
Amersfoortsche school wil dus allereerst
practisch zijn. Zij is op de werkelijkheid
gericht en tracht het inzicht, dat zij haar
leerlingen eigen maakt, te bezigen tot le-
vensveredeling en levensgeluk. Haar doel
mag men dus niet met het streven naar
„geleerdheid" verwarren. Integendeel, zij
beseft de waarheid van Lao Tse's woord:
Die weten, zijn niet geleerd;
Die geleerd zijn, weten niet.
En zoo draagt deze stichting, al verwaar
loost zij in geenen deele de eischen van het
intellect, in zoover een mystiek en ethisch
karakter, dat zij, ontstaan uit verzet tegen
de overschatting van het intellect, harmo
nie tracht te scheppen tusschen de ge
moedsbehoeften, het zedelijkheidsbesef en
de eischen van het verstand. De volledige
mensch, die zij tracht te kweeken, is boven
het tijdperk der hedendaagsche barbaarsch-
heid uitgegroeid.
II. Praktijk.
Is de Amersfoortsche school, wat haar
wezen betreft, een openbaring van den
tijdgeest, ook in haar wijze van werken
staat zij geenszins op zichzelf. Allerlei
verschijnselen, ook buiten haar, wijzen in
éénzelfde richting van arbeiden. En het
is ook hier weder de onvoldaanheid met
het maatschappelijk leven en de onbevre
digdheid, die de materialistisch-intellectua-
listische levenspraktijk in de ziel van den
enkelen mensch achterlaat, welke haar
werkwijze hebben bepaald.
Een drietal karaktertrekken vallen in het
oog bij het moderne streven naar geestelijke
verdieping. De wijsheid zoekt men niet
langer in het muffe schoolvertrek of achter
de groen saaien gordijnen der kerkvensters,
maar men volgt ook hier den algemeenen
drang naar het buitenleven. Hebben niet
de technische eenzijdigheid van het materia
lisme en de overschatting van het intellect
haar steriliteit het beste bewezen in de troos
teloosheid van het groote-stadsleven Waar
in eindelooze huizenrijen verdieping op ver
dieping zich stapelt, verschrompelt de in
tuïtie van den mensch, die zelfs in zijn
grootestads-ontaarding nog altijd een stuk
natuur is gebleven. Zijn geest, beëngd tus
schen de huizencomplexen en de fabrieks-
schoorsteenen, zoekt de ruimte gelijk de
gekooide leeuwerik heimwee heeït naar de
wei.
De moderne mensch is tot de slotsom
gekomen, waarvan Walt Whitman ge
waagt, als hij in zijn Lied van den open
heirweg getuigt, dat religies en wijsbegeer
ten voortreffelijk kunnen zijn in collegeza
len en toch niets bewijzen onder de uitge
strekte wolken en langs het landschap en
de vloeiende stroomen. En het zijn vooral
de jongeren in de gemeenschap, die de zilt
heid van de zee en den geur van de dennen
weer willen aanvaarden als toetssteen voor
hun levensbeschouwing. De bekrompen
heid van het dogmatisme, de omslotenheid
van het systeem, de benepenheid van tra
ditie en conventie is het, die zij ontvluchten,
wanneer zij, als een schoon symbool, hun
tenten opslaan in de hei en vergaderen in
de bosschen.
Wie denkt hier niet aan studenten- en
jongenskampen, aan de padvindersbewe
ging, aan zendingsfeesten en openluchtsa
menkomsten, aan Woodbrooke en Barchem,
als aan zooveel plaatsen, waar kerk en
school uit hun ouderwetsche omslotenheid
naar het vrije veld zijn verlegd? Uit den
zelfden natuurdrang is de Amersfoortsche
school ontsproten, die haar wijsbegeerte
predikt te midden van hei en dennen, in een
omgeving die, door de Bazel's genie wei-
gebruikt, harmonisch meewerkt tot het doel
dezer stichting. De Amersfoortsche wijs-
geeren zijn niet langer perkamenten kamer
geleerden, maar bruingebrande kinderen der
zon. Zij zullen de „ziekte der geleerden"
niet oploopen door 't verstarde zitten in
muffe schoollokalen, maar vergaren, gelijk
de peripatetici van het zonnevolk der Grie
ken, al wandelend wijsheid.
Een tweeden karaktertrek hebben zij met
andere uitingen van den modernen tijdgeest
gemeen. De onrust van het hedendaagsch
maatschappelijk leven heeft den mensch de
gelegenheid benomen tot zichzelf in te kee-
ren. Stilte en harmonische sfeer, allereerst
noodig voor zelfbezinning, zijn in onze sa
menleving zoek. De behoefte naar „retraite''
doet zich hierdoor te meer gelden. Een tij
delijke afzondering van de wereld in een
gelijkgestemde omgeving is vereischte ge
worden voor wie zichzelf niet wil verliezen
in de dolzinnige jacht van het zakenleven.
Ook gezonde zielen hebben op hun tijd
het sanatorium noodig, en het is een van
de betreurenswaardige tekortkomingen van
het protestantisme, dat het het klooster uit
sluitend aar de roomschen heeft overgela
ten. Doch bloeit in de laatste jaren het
moderne kloosterwezen niet op in die af
gesloten centra van geestelijk verkeer, waar
toe, ieder naar zijn aard, b. v. behooren
zoowel Point Lorna als Woodbrooke, zoo
wel de stichting van Steiner te Dornach als
het slot Mainberg van Johannes Müller
De Amersfoortsche school neemt in dit
moderne kloosterwezen haar eigenaardige
plaats in. Ook zij heeft een strenge huis
orde en een stipte dagverdeeling; ook zij
waarborgt den enkeling volledige afzonde
ring, doch stelt hem tevens in de gelegen
heid tot voortdurend geestelijk verkeer met
zijn kloosterbroeders. In den alzijdigen
omgang ligt haar opvoedkundige waarde.
Onwillekeurig maakt men hier een ver
gelijking met den arbeid op de heuvelen te
Barchem. 'Tusschen Barchem en Amers
foort ligt, in hoeveel opzichten er uiterlijke
overeenkomst valt waar te nemen, een
principieel verschil. Is Barchem nadrukke
lijk godsdienstig van aard, Amersfoort is dit
niet. Religieus zou deze stichting alleen in
zoover zijn te noemen, dat het zoeken van
's levens diepsten grond in de praktijk dik
wijls op godsdienst uitloopt. Is de omschrij
ving, door dr. De Hartog van „godsdienst"
gegeven, juist, en is derhalve godsdienst „sa
menhang beleven", dan behoort religie tot
het wezen der Amersfoortsche school.
Maar, afgezien van het bezwaar, door
sommige vooraanstaande personen in de
stichting jegens haar verondersteld religieus
karakter gekoesterd, moet men den term al
heel ruim gebruiken om haar hier toe te
passen. Wie de namen der verschillende
leiders nagaat, bemekt al spoedig, met hoe
veel verscheidenheid van inzicht men hier
heeft te doen.
Logica, kennisleer, levensleer, kuituur
filosofie, mystiek, rechtsfilosofie, leer der
samenleving, theologie, kunstleer, Ooster-
sche of Westersche wijsheid wisselen zich
in de leergangen af.
En nu spreekt het vanzelf, dat elke spre
ker en elk onderwerp zijn eigen sfeer mee
brengt. Wie b. v. een cursus over mystiek
van mevr. De Hartog meemaakt, zal van het
karakter der stichting een anderen indruk
meenemen dan wie dr. Clay hoort over de
ontwikkeling van het denken. De opzet van
de school is echter,dat bij deze verscheiden
heid de diepere eenheid des geestes ervaren
zal worden, want juist het onsamenhangend
naast elkaar voortbestaan van vakken en
stelsels is hetgeen deze school bestrijdt; zij
streeft naar synthese en harmonie.
Derhalve veronderstelt .zij ook bij haar
leerlingen den drang naar veelzijdigheid.
Wanneer dezen aan één bepaalden leider
of leidster zich vastklemmen en daarbij de
andere leiders verwaarloozen, verliezen zij
het doel van de school uit het oog. Zij be
reiken dan het omgekeerde van hetgeen zij
zijn gaan zoeken. Want zij brengen niet
zelden de zelfstandigheid van hun oordeel
en levensbeschouwing in gevaar, als zij ei
gen persoonlijkheid inwisselen voor ander
mans gezag ex cathedra.
Dit gevaar is hier grooter, wijl hier aan
den cursusleider sterker overwicht wordt
toegekend dan b. v. te Barchem. Wisselen
daar in een week tijds een tiental voorlich
ters elkaar af, hier behoudt één persoon
veertien dagen, ja, soms drie maanden aan
een onafgebroken de leiding. En ofschoon
deze concentratie het rustig denken ten
zeerste bevordert en juist de voortdurende
sfeer van den leider het voorgedragene
aanvult en het onderling begrijpen verge
makkelijkt, dient men niet uit het oog te
