ALGEMEEN WEEKBLAD Gedempte Oude Gracht 63. Telefoon 141. HAARLEM. HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING 0ndergrondsche Loketten-Kluis CINEMA PALACE 13e Jaargang Losse nummers 10 cents. ZATERDAG 22 FEBRUARI 1919 No 8. Het Bloemendoolsch (ileekblad. Trijs per jaar Prijs per nummer 10 cents. Uitgave der N. Vennootschap „HET MIDDEN". Kantoor voor redactie en administratie: Advertentiën 25 cents per regel; bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit vier bladzijden. Geholpen. Wij ontvingen deze week nog op onzen oproep „Wie Helpt van N. N. en N. f 3.—van H. B. B. f 1. van Dr. B. f2.— van Mevr. K. f 2.50, van N. N. f 3.van J. M. f 1.te zamen dus f 12,50; dat is dus met de vroeger reed s ontvangen f20,50 f 38—; Wij hebben dit bedrag aan onzen vriend afgedragen. Hij was zeer in zijn schik, dat kunt ge u wel voorstellen, en laat u door ons hartelijk danken voor uwe vriendelijkheid HELP U ZELF. (Slot.) Het jaarboekje voor de gemeente Bloe mt ndaal bevat eene „alphabetisch ge stelde naam- en adreslijst van inwoners", die wij afgesproken hadden gezamenlijk door te bladeren. Deze lijst bevat onge veer 2500 namen en daar het aantal Bloemendaalsche zielen ongeveer 10.000 bedraagt, zou men de gemiddelde gezins sterkte op 4 kunnen stellen. Men moet er echter rekening mede houden, dat de talrijke bevolking van het Provinciaal Ziekenhuis met zijn meer clan 1000 ver pleegden en zijn uit honderden bestaand per: oneel invloed doet. gelden bij de be rekening der gemiddelde gezinssterkte; Van de inwoners vinden wij aangeduid het kerkgenootschap, waartoe zij belmo ren. Men vindt hier in hoofdzaak Neder- landsch Hervormden en Roomsch-Katho- lieken. Voorts Doopsgezinden. Remon stranten. Israëlieten. Gereformeerden, öhristelij k-gereformeerden. Waalsch- hervormden, leden der Vrije Gemeente, Oud-kirrfiolieken, Hersteld-luthersehen, Evnngelisch-lutherscihen, Apostolischen en leden der Engelsche staatskerk. Ken sjdhier volledige staalkaart van onder godsdiensten dus. Slechts aif en toe vindt men van eenig inwoner vermeld, dat hij tot geenerlei kerkgenootschap behoort. Let men echter op het kerkbezoek, dan is men geneigd tot de conclusie te gera ken. clat niet alle kerkgenootscliappelij- ken trouw kerkbezoek verrichten, 't Zal hier ook wel zijn als eldersdat als tot ccnig kerkgenootschap behoorend inge schrevene met dat genootschap door niet veel meer dan de inschrijving verbon den is. Van elk gezinshoofd wordt in het Jaar boekje aangegeven, welk aandeel hij heeft in de samenstelling der regteerings- collcges, K (kiesgerechtigd vo.or de ïweecle Kamer), S (kiesgerechtigd voor de Provinciale Staten) en G (kiesgerech tigd voor den Gemeenteraad) gaan schier geregeld hand in hand. Het vermelden van deze kiesgerechtigdheid zal wel in onbruik komen, als straks het kiesrecht zijn laatste uitbreiding- vindt. Reeds nu had de drukker van het Jaarboekje ge voegelijk al die ..kapitaaltjes" kunnen sparen, daar het aantal niet-kiesgerech- tigden of niet-voor-alle colleges-kiesge rechtigden betrekkelijk zeer gering is en het feitelijk logischer ware geweest hun ne nainen van een bijzonder kentqekeu te voorzien, zoo men al cleze onderscheiding wcnschte te handhaven'. Vooral nu het vrouwenkiesrecht in wording is, zal het aantal kiesgerechtigden sterk stijgen en zelf- dat der in het Adresboek opgegeven namen gaan overtreffen. Tenzij de uitge ver van het Jaarboekje breekt met den sleur om van een gezin alleen het ..hoofd" te noemen, den slfeur ook om den familie naam der gehuwde vrouw te verdonkere manen, wat toch immers ook de Wet niet doet, die gexjn Mevrouw X of IJ kent, doch Cornelia A.. huisvrouw van Lode- wijk X., en Wilhelmina B., huisvrouw van Gerrit. IJ. In de namen der inwoners van Bloe- fuendaal vindt men bijna, zooveel ver scheidenheid als in de modellen der da meshoeden.. Niet geheel. Want terwijl ik kwalijk twee gelijk- en gelijkvormige to ques zou kunnen aanwijzen, ontdek ik in do adreslijst een dozijn Bakker's, onge veer evenveel Van den Berg-en, meer dan een half dozijn dragers van den naam Bos, wel 15 maal den naam Bijvoet. 12 Catsée's, het overal gebruikelijke aantal Jansen's en Jans,sen's, een respectabel aantal personen, die luisteren naar den naam De Jong. een tiental Laan's, drie werf een vijftal Do Vriezen en nog veel meer voorbeelden van naamgemcenschap. Het record wordt geslagen door den naam Roozep. dien men wel 30 maal in het Jaarboekje vindt aangegeven. Flora heeft dezen familiën zoowel naam als Iteroop gegeven. Ze kweëkon bloemen of BLOEMEMDAAL. Bloemendaalscheweg 113. Gestort Kapitaal f 4,050.000, Reserve ca. f 850.000. met afzonderlijke bergplaats woon koffers met waarde. UITGAAN. Directies van Tooneelgezelichappen, Bioscope-Theaters e. d. kunnen de aan dacht op hare inrichtingen vestigen door geregelde publicatie in deze rubriek. De bijzondere voorwaarden worden op aanvraag gaarne medegedeeld. DE ADMINISTRATIE. handelen er in en men kan veilig aanne men, dat het hare velden zijn, die in den Paa-chtijd zooveel bezoekers naar Over- Veen plegen te lokken. D naam Roozen is trouwens niet de eenige, die u heb parfum van bloemen in de neusgaten der verbeelding brengtj We vinden nog den naam Bloemzaad geafficheerd. Roos, Roosegaarde. Roselaar. Voor Jansens, Mulders of Brouwers behoeft men nog niet tot familie-samenscholing te conclu- cleeren. maar wie ook ma,ar eenigszins thuis is op de kaart van Bloemendaal, weet wel de namen terug te vinden van inboorlingstammen en van geïmporteer- den en masse. Bij gebreke van een Adam, zal de inwo ner Abraham zich wel drager mogen noe men van den meest historischen naam. De naam Van Brederode doet. onze her innering minder eeuwen terug gaan en brengt ook onze gedachten niet zoo ver als naar liet land van den aartsvader. Voor het meerendeel zijn onze familie namen aan beroepen ontleend'. Wij vin den er naar hot beroep vernoemd van bakker, boekbinder, bouwmeester, brou wer, brugman, costeleiu, dooter, jager, kok, koopman, kramer, kuiper, smid, mo lenaar1 en deszelfs variant mulder en tot den plukker, den ruiter en den zwem mer toe,. Aardrijkskundige derivaten zijn Hol land, van Gelder, Assendelft, Enschedé, Heemskerk, Hoorn, van Kampen, Xieuw- poort, Medemblik, Schoorl, van V*eisen, vgn Vollenhoven, van Zutphen en van Zijp, terwijl de waterrijkdom van ons lieve vaderland zich weerspiegelt in de namen Beek, Blankewater, Maas, Berkel, !v:an Rijn, van Scihie, vi. d. Vliet en v. d. Water. Aan ambten en waardigheden herinne ren de namen keizer, graaf, prins, voor wie allen raok oen „kroon" is gereser veerd; voorts dijkgraaf, hopman, etc. Kleuren vindt men terug in zwart, (de) wit. geel(s), bruijn en (van) rood(e). Dierennamen dragen kat. mees, vogel, vis, schaap, wolf(f), briars, de liaan en tuymclaar. Aan grondstoffen ontleend zijn de na men steen, staal, koper, mica, tinholt en ijzerman. Wie van leuke tegenstellingen houdt, plaatst tegenover elkander Oudhaarlem en Nieuwenhuizen, Niet en (vato den) Wel, Noordstrand en Zuiderdiep, Zuur bier en Zoethout, Joiigkees en Ouwejan, Zomer en Winter en Mager en Vet(h). En zoo is er meer te vinden in al die namen, die in het Jaar-boekje voorkomen. Om den schaatsenrijders te believen, noemen we er nog éénMooiweer. Lezer, zoo ik bier van uw naam ijdel lijk heb gebruik gemaakt vergeef mij. En zoo gij, andere lezer, uw naam mist, terwijl hij toch zoo goed van pas ware te brengen geweest vergeef mij eveneens. 't Is goed bedoeld. A. L. EEN HERVORMING OP ONDERWIJS GEBIED. Een belangwekkende hervorming op het gebied van onderwijs gaat zich voltrekken door de stichting „Pallas Athene", welke on langs te Amersfoort werd opgericht. Om u een duidelijk denkbeeld van dat grootsche opzet te geven, drukken wij hier de alge- meene beginselen van onderwijs en opvoe ding, samengesteld door de onderafdeeling voor lager onderwijs van de internationale stichting „Pallas Athene", voor onze lezers af: De internationale stichting Pallas Athene heeft ten doel„het bevorderen van levens verdieping in onderwijs en opvoeding". In de statuten van de Nederlandsche afdeeling van deze stichting staat onder meer, dat zij zal trachten haar doel te bereiken door het bevorderen van eenheid in het onderwijs in het algemeen en van de individueele ont wikkeling van den leerling in het bizonder. Deze drie begrippen nu: levensverdieping, eenheid in het onderwijs en individueele ont wikkeling verdienen een nadere toelichting. Toen in September 1792 het zich vernieu wende Frankrijk bij Valmy de eerste over winning op de verbonden mogendheden be haalde, uitte Qoethe op den avond van dien dag de woorden: „Op deze plaats en op dezen dag is begonnen een nieuw tijdperk in de wereldgeschiedenis en gij allen kunt zeggenik ben bij de geboorte ervan tegen woordig geweest." In de omzetting van den ouden kreet „Vive le roi" tot „Vive la na tion" voorgevoelde Qoethe, hoe het zwaarte punt werd verplaatst naar de natie in groo- ter eenheidsbeleving. Zoo zijn wij nu opnieuw tegenwoordig bij de geboord, van een nieuwen tijd. Weder om wordt het zwaartepunt verplaatst: de eenheid der individuen in naties moet wor den de eenheid der naties in grooter samenhang, waarin de mensch tot bewust zijn moet v.orden gebracht van de eenheid var al het geschapene. Reeds minstens vier jaren nemen wij de barensweeën van dien tijd waar. Wij moe ten er naar streven de diepe geestelijke be- teekenis van dit tijdvak te begrijpen, trach ten door te dringen tot de oorzaken der ontstellende gebeurtenissen, die velen de oogen hebben geopend voor de oppervlak kigheid van de beschaving der 19e eeuw. Uitgaande van het standpunt, dat het ééne Leven overal is en dat dit leven zich ont wikkelt, kunnen wij begrijpen, dat het los breekt uit de knellende vormen, waarin overlevering en onkunde eenerzijds en op de spits gedreven vakgeleerdheid ander zijds het hebben saamgedrongen. De hoofdaandacht ging uit naar het stof felijke; stoffelijke voordeelen waren het doel van het streven. Waarachtig geestelijk leven ging te loor; grootsche karakters werden slechts zelden gevormd. De krach ten van den mensch gingen in het uiterlijke leven van een schijnbeschaving te veel op om nog tijd te vinden voor het leven des geestes. Het is een waan gebleken, dat de groote technische volmaaktheid, uitkomst van het ontledende en samenvoegende verstand, dat de mechanische wereldbeschouwing, waar achtige beschaving zou brengen. Waarachtige beschaving is gevolg van een innerlijk denkleven, van levensverdieping. Het gemis aan levensverdieping, dat tot het huidige verval gevoerd heeft en waar bij wij staren op de scherven van eene vernietigde beschaving, heeft ook de op voeding en het met haar verbandhoudend onderwijs ontwricht. Op de puinhoopen der oude beschaving zal een nieuwe verrijzen en waar de oude beschaving niet steunde op het geestesleven van den mensch en daardoor ten onder ging, zal de nieuwe beschaving den mensch gelegenheid moeten geven zijn innerlijke vermogens te ontwikkelen. De geheele opleiding zal dus veranderd moeten worden. Onderwijs en opvoeding zullen een grootsche taak te vervullen krij gen. Waar nieuwe waarden .zullen gelden in het economische, in het staatkundige en in het religieuze leven en de banden met de oude maatschappij zullen verbreken, daar zal men ook in het onderwijs veeleer moe ten overgaan tot een omwenteling, dan zich tot een hervorming te beperken. Bij een hervorming is men geneigd oude uitgangspunten te handhaven en de veran deringen treden dan veelal op in de bijza ken: bij een geestelijke omwenteling, als hier bedoeld, verlaat men het oude uitgangs punt en betreffen dus de veranderingen het wezen (het innerlijke), en dóór het wezen Groote Houtstraat 113 Haarlem. PROGRAMMA van 21 tot 27 FEBRUARI. 1 NIET FLIRTEN. Komisch. 2 DE SCHRIK DER BERGEN. Wild-West filmwerk in 6 afd. Sensationeel en amusant voor jong en oud. In de hoofdrol WILLIAM RUSSELL. Natuur en sport spelen in de film een groote rol 3. Optreden van GRETHA MEIJER, Instrumentaliste. PAUZE. I DE KAMPIOEN. Komisch, in 2 afdeeiingen. Vrijdag a s. de sucoesfllm E L Z A S, in 5 afd. de bijzaken (het uiterlijke). Dan wordt vervuld wat geschreven staat 2 Cor. vers 17„Het oude is voorbijgegaan, zie, het is alles nieuw geworden". Om het vraagstuk van onderwijs en op voeding op te lossen, is voor alles noodig, dat men zich een helder beeld vormt aan gaande het wezen van den mensch en zijn ontwikkelingsgang. De mensch is een gees telijk wezen (hetgeen meer inhoudt dan een verstandswezen te zijn), in wien de Godde lijke geest tot openbaring komt. Zijn ont wikkeling moet er toe leiden, dat hij zich daarvan langzamerhand bewust wordt, tot dat hij zijn leven in het verband met het Geheel en zijn denken als een moment van het Goddelijke denken leert begrijpen. De geheele opvoeding moet er dus op gericht worden deze innerlijke bewustwor ding voor te bereiden en men beseft daar om het groote belang, dat lager onderwijs, middelbaar onderwijs en hooger onderwijs op ongedwongen wijze logisch aaneenslui ten. De mogelijkheid bestaat hierbij, dat wat nu bij het middelbaar of hooger onderwijs is ingedeeld, in de toekomst bij het lager of het middelbaar onderwijs wordt onderge bracht. Juist omdat in het huidige onderwijs geen samenhang bestaat, openbaart zich allerwe gen een steeds groeiend wantrouwen in de doeltreffendheid en dus in de opvoedende waarde van het onderwijs. Het geheele on derwijsstelsel is een organisatie zonder sa menhang en zonder verband met het geheel van het maatschappelijke en geestelijke le ven. Wel wordt vaak met groote kracht- vei spilling getracht er een bepaalde een heid in te brengen, maar deze pogingen ra ken hoogstens den buitenkant en nemen veelal een bureaucratischen vorm aan, om dat het doel niet is de eigenlijke opvoeding, d. w. z. het innerlijke wezen van den indi- vidueelen mensch tot ontplooiing te brengen. Niet alleen is een algeheele omwenteling noodig van de techniek van het onderwijs, een techniek, die er dus op gericht moet zijn den eigen aanleg van de leerlingen naar voren te brengen, maar het geheele onder wijs moet van eenheidsbesef doordrongen worden; het besef van innerlijken samen hang van al het geschapene in en door den zelfden geest moet bij den leerling worden opgewekt, waaruit voortvloeit dat nimmer africhten voor examen of betrekking uit sluitend doel mag zijn, maar dat gestreefd moet worden naar vorming van zelfstandig denkende, zedelijk en lichamelijk goed ont wikkelde menschen, die zich bewust zijn van hun hoogere, geestelijke taak, bezield met een diep plichtsgevoel ten aanzien van hun arbeid in het groote geheel der maat schappij. Overlading en examendressuur moeten dus uit alle deelen van de opvoeding en het onderwijs geweerd worden. De school moet niet zijn een kwelling, maar een bron van levensgeluk voor de

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1919 | | pagina 1