ALGEMEEN WEEKBLAD Ondergrondsche Loketten-Kluis Gedempte Oude Gracht 63. Telefoon 141. HAARLEM. HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING UITGAAN. CINEMA PALACE 13e Jaargang Losse nummers 10 cents. ZATERDAO 29 MAART 1919 No 13. Het Bloemendooluh Weekblad. Pr^js per jaar f 4- Prijs per nummer 10 cents. Uitgave der N. Vennootschap „HET MIDDEN". - Kantoor voor redactie en administratie: p Advertentiën 25 cents per regel; bij contract belangrijke korting. BOLSJEWISME EN ANARCHISME. Door de communistische partij en de Vrije Socialisten-Vereeniging werd op Maandag 1.1. een debat-vergadering gehouden in het „Brongebouw". In plaats van den anarchist Rijnders, die door ziekte verhinderd was, debateerde, onvoorbereid, de anarchist Rinkema tegen den communist Wijnkoop. De opkomst was groot, bijna geheel vol was de ruime zaal. .Wijnkoop, die het eerst sprak, verdedigde de volgende twee stellingen: Dit nummer bestaat uit vier bladzijden. N°. 2. Mr. Van HalL die jaren lang te Amster dam wethouder van onderwijs is geweest, had er op het laatst een kunstje op verzon nen. Hel was mos van den Raad geworden, vaak gebruikelijke plagerij, om bij benoe mingen van onderw ijzers op N". 2 der voor dracht de meeste stemmen uit te brengen. Toen de gewoonte begon, zag men vaak mr. Van Hall nijdig op zijn snor bijten. Langzamerhand scheen hij er zich echter bij neer te leggen. Maar wie het spotlichtje in de oogen van den geestigen wethouder had zien glinsteren, wist wel beter. Mr. Van Hall verschalkte heel fijntjes den I<aad, plaatste boveti op de lijst den candidaat, dien hij niet bij voorkeur benoemd zag, gaf zun mannetje N". 2 der voordracht cn zag hem zoo goed als geregeld benoemd. Het zal voor B. en W. van Bloemendaal zaak worden eens op dergelijke listigheidjes te gaan zinnen. Want het is nu al eenige malen voorge komen, dat de Raad niet benoemde wien hij toch benoemd zou hebben, zoo deferentie voor het schiftingsvermogen van B. en W. den boventoon luidde gehad. Zeer onlangs was het nog 't geval met de benoeming van eene onderwijzeres. De Voorzitter zag nog kans, het blijkbaar niet onvoorziene échec aan te dikken door een speciale aanbeveling van N". 1 der voordracht. Toen de meeste stemmen zich niet op N°. 1 vereenigden. was deze benoeming nu niet bepaald aan genaam te noemen voor wie de voordracht luidden opgemaakt. Sterker is het nog gegaan met de be noeming van een hoofd der school te Vo gelenzang. Op N". 1 der voordracht werd geen enkele stem uitgebracht. In dit blad is reeds getuigd van de blijd schap, die de benoeming van N°. 2 der voordracht gewekt heeft. Natuurlijk ware a)les veel vlotter gegaan, zoo de den Raad gratissima persona direct als N". 1 op dc voordracht ware geplaatst geworden. Dat dit niet is geschied, behoeft niet noodza kelijkerwijze aan B. en W. geweten te wor den. Immers hebben dezen de voordracht op te maken met den districts-schoolopziener. Nu is het wel opvallend dat op N". 1 der voordracht geen enkele stem is uitgebracht, dus ook niet die van den wethouder Kool hoven en ook niet die van den wethouder De Waal Malefijt. Moet nu de groote meer derheid, waarmede N°. 2 der voordracht werd benoemd, moet het onthouden van zelfs deze 2 stemmen aan N°. 1 worden geacht een votum te zijn tegen den dis tricts-schoolopziener Dan is het nog kras, dat de twee wethouders zich bij de benoeming niet liever hebben onthouden, dan afwijking gezocht in de prioriteit van eene voordracht, waaraan zij toch zelf heb ben medegewerkt. Er zat natuurlijk achter deze benoeming veel meer dan voor den oppervlakkigen waarnemer zichtbaar is geweest. Dat een schoolhoofd het zoo moest afleggen tegen een onderwijzer, is een feit, dat wel revolu tionairen schijn moet hebben voor al wie gewoon was titulatuur te venereeren. Dat een Vogelenzangsche onderwijzer het won van uit andere gemeenten afkomstige solli citanten, wijst op anciëniteitsrechten, plaatselijke invloeden en persoonlijke eigen schappen. En dat de heeren Verdegaal en Van Kessel de eerste al bijzonder on handig de benoeming' trachtten aan te houden, doet naar redenen zoeken, die ver band houden met de kiesvereenigingen, door wier invloed deze heeren tot raadslid verkozen zijn. BLOEMENDAAL. Bloemendaalscheweg 113. Q-estort Kapitaal f 4,050.000. Reserve ca. f 850.000. met afzonderlijke bergplaats voor koffers met waarde. I. Het bolsjewisme vernietigt de poli tieke en economische macht van de bour geoisie en organiseert de macht van het proletariaat, om de maatschappij in eco nomisch en geestelijk opzicht op communis- tischen grondslag te baseeren en te hand haven. II. In het zelfbestuur der Sowjets komt de persoonlijke deelneming van de massa's in het beheer van hun eigen bestaansvoor waarden op de meest zuivere manier tot uiting. Het vernietigen der politieke en econo mische macht en het organiseeren der macht van het proletariaat zijn zaken, waar mede de anarchist het natuurlijk eens is. Het Bolsjewisme doet het bovengenoemde om de maatschappij op communistischen grondslag te vestigen. Ook daarmede zul len, hoop ik, de anarchisten het eens zijn. Dat dit op communistischen grondslag stel len der maatschappij behalve in economisch ook in geestelijk opzicht dient te geschieden, zal de anarchist al evenmin tegenspreken. De meiisehen dienen geestelijk geschikt te worden gemaakt om den nieuwen econo- mischen stand-van-zaken te kunnen mee maken. Wij nu willen dien nieuwen com munistischen grondslag, eenmaal door ons gevestigd, ook handhaven. Als er kozakken of anderen komen om het met zulke offers en arbeid verworven communisme weer omver te werpen, kunnen de communisten al bezwaarlijk op den loop gaan, zij zullen dus de vruchten van hun arbeid met geweld tegen geweld dienen te verdedigen. En dat is goed. Spreker wijst erop, dat liet Bolsjewisme groote vorderingen in Europa maakt, en de tijden voor een verdere verbreiding zeer gunstig zijn, en komt daarna tot de verdedi ging van zijn tweede.stelling. De politieke en economische macht der bourgeoisie te vernietigen is niet het moei lijkste. Het afnemen van grondbezit, ma chines, grondstoffen, transportmiddelen, enz. (wat de bourgeoisie roof noemt, maar wat niets met roof uitstaande heeft, daar dit alles eeuwenlang is opgehoopt met het geld van den onbetaalden arbeid der werklieden,) dat alles nu hun af te nemen is niet zoo moeilijk. Moeilijk is de opbouw. Men zegt. de Bolsjewisten zijn vernietigers. Neen, zij, de bourgeoisie, vernietigde millioenen men- schenlevens, en wat al niet mèer in den oorlog! De macht van het proletariaat nu te or ganiseeren, dat is het waar het dan op aan komt. De bezitsmaatschappij is in arbeids maatschappij overgegaan; vroeger waren de bezitters der doode productie-middelen de baas; nu zijn de levende arbeiders zei ven de baas. Het probleem voor die arbei ders (neem b. v. Rusland eens) is nuhoe moeten ze hun eigen arbeidsproductie be- heeren Er moet over gepraat worden. Maar die 20.000.000 menschen kunnen nu maar niet op een vlakte hier of daar bij el kaar komen. Men kiest daarom in elke werkplaats, elke .fabriek, elk bedrijf, enz, afgevaardigden voor raden, sovjets. Mis schien is een anarchist tT tegen. Maar ik zou haast zeggenwaar ben je dan voor Men kan zeggen: dat lijkt voel op ons par lement, maar da: is niet zoo. Bij parit- ment is* geen sprake van democratie, van het volk. Als ik b.v eens niet meer revolu tionair zou spreken in de Kamer, dan zou niemand daartegen iets kunnen doen. Ik zou erin blijven. Op het oogenblik, dat de communistische maatschappij in Rusland kwam, waren er arbeiders en soldaten. De laatstgenoemden zijn evengoed slaven en uitgebuiten als de arbeiders. Zij laten zich niet gebruiken tegen arbeiders. Directies van Tooneelgezelachappen, Bioscope-Theaters e d. kunnen de aan dacht op hare inrichtingen vestigen door geregelde publicatie in deze rubriek De bijzondere voorwaarden worden op aanvraag gaarne medegedeeld. DE ADMINISTRATIE. Het democratische van die sovjets nu is, dat hij, die niet revolutionair is, onmid dellijk uit zijn functie wordt gehaald. Zoo is Ook met Trotzky gebeurd, hij werd als volkscommissaris ontslagen. (Nu doet hij in andere functie zijn plicht.) Ik wil niet zeg gen, dat de arbeiders altijd den tuisten weg wisten te vinden; er waren bij overname van bedrijven arbeiders, die dachten er een slaatje uit te slaan; zij begrepen niet, dat dit ook weer verkeerd was. Arbeiders zijn als ze baas worden, vaak nog erger dan de patroons. Maar dat misbruik is door de communistische gemeenschap den kop in gedrukt. In Rusland is het groot-grondbezit opgeheven, maaï niet, zooals de sociaal democraten zeggen, is het kiein-grondbezit ervoor in de plaats gekomen. Neen, ge meenschappelijk grondbezit willen zij stel len; men laat de opbrengst van den grond aan de gemeenschap ten goede komen. Men gebruikt met zijn gezin ervan, en het overige gaat naar de steden. Het woord is nu aan Rinkema. Als we Wijnkoop heefemaa! geloofden, zoo ongeveer begon hij, dan konden wc wél naar huis gaan. Waarom vraagt Wijnkoop zouden anarchisten niet met hem meedoen Ik zal u zeggen waarom. Dan moet Wijnkoop eerst staken zijn parlementair bedrijf, waar hij zijn plaats in de Kamer gebruikt voor propaganda. Neen, zijn eerste stelling is mooi, maar is voor de anarchisten. De macht komt zoö toch niet in handen van het proletariaat, maar in handen van eerzuchtige politici en dergelijken. Voor Spreker zijn de Russi sche Bolsjewiki en de Duitsche Spartacis- ten allemaal S. D. P.-ers; Wijnkoop en Ra- vesteijn e. a. waren ook als S. D. A. P.-ers werkzaam. Wij zagen de S. D. A. P. in alle burgerlijke instellingen indringen, en zoo doende verburgerlijken. En ook de S. D. P. zal, als zij maar eenmaal genoeg macht zal hebben om aan alles, ook aan de regeering deel te nemen, van zelf verburgerlijken, verwateren. Onderling, zeker, moeten de arbeiders beraadslagen, vooral in den eersten tijd. Daarmede gaan de anarchisten accoora. Maar wij zitten niet in Rusland, en wij laten ons niet om den tuin leiden. Wat wij wil len, is het individu op den voorgrond stel len. De mannen van de S. D. P. zoeken echter dc massa. Dat is niet voor ons; wat voelen zij voor de vrije ontplooiing van het individu Wat voor de dienstweigering b.v.? Neen, geen parlementarisme; dat is een dwaalweg. Het volk, dat parlementair denkt, meent ervan af te zijn met op vaste tijden te gaan kiezen; dan komt het wel in orde, denken zij. De S. D. A. P.-ers geven af op het ka tholicisme, maar wat zijn ze anders Troel stra kan de gekste bokkesprongen maken, en zijn partijgenooten praten ze nog goed. Voor ons gaat het erom, de menschen stuk voor stuk te ontwikkelen, ze geestelijk sterk te maken. Men gaf in Rusland den grond aan de boeren, maar die hielden ze voor zichzelf; die hadden nog geen socia listisch inzicht. Wij willen de menschen ontwikkelen opdat ze, als de revolutie komt, weten hoe ze hem moeten inrichten. Neen, wij kunnen niet meegaan. Voor ons is het ideaal: regeeringloosheid. Wij doen mee met Wijnkoop om de macht van het proletariaat, maar dan moet hij niet meer meedoen aan verkiezingen; wij wenschen geen macht van den staat. Het woord is weder aan Wijnkoop. Ik tien bereid, zegt hij, elk oogenblik mijn Groote Houtstraat 113 Haarlem. PROGRAMMA van 28 Maart tot 4 April. L EEN ABSOLUUT SCHANDAAL. Komisch. 2. HET SCHRIJFMACHINELINT. Dramatische Comedie in 1 afd. 3 MENSCH TEGEN DIER. Een zeer boeiende geschiedenis in 5 afd. niet enorm dressuur. 'De eerste film na den oorlog in dit genre, in Holland gearriveerd. 4. Optreden van Mr. DE HAAN. Neerlands eerste Buikspreker. 5. BAL NA BAL. Komische Comedie in 2 afd. Wie kent niet den beroemden komiek CHARLIE CHAPLIN. Men zal eveneens de Vrouw willen zien, waarmede deze artist ge trouwd is. In de film ZES MOOIE DAGEN, welke wij a.s. VRIJDAG vertoonen, vervult zij de hoofdrol. Een stukje leven van aangrijpende tragiek wordt liier m beeld gebracht. Meesterlijk spel en enorme aankleeding. Eeu film 0111 twee- a driemaal te zien en nooit te vergeten. optreden in de Kamer aan critiek te onder werpen. Geen grappen als Troelstra heb ik er verkocht. De Bolsjewisten hebben da delijk het parlement een trap gegeven. Ik wou, dat het hier ook direct gebeurde. Zoo lang de arbeiders de revolutie niet hebben gebracht, zal ik de revolutie prediken. Daar kan geen enkel revolutionair tegen zijn. Al die revoluties zijn niet, zooals Rinkema meent, revoluties der wanhoop. Ze zijn voorbereid. Zoon uitlating van Rinkema is juist iets voor de bourgeoisie. „Ja," zegt deze, „daar in het buitenland is dat geen wonder; maar hier in Holland is de toestand beter." Maar, neen hoor, het kapitalisme is hier geen zier beter dan el ders. Ook wij, deS. D. P.-ers hebben hart voor de opvoeding van het individu. Dat is juist ons beginsel. Waarom verlieten Gorter, mevrouw Roland Holst, ik en zoo veel anderen de S. D. A. P.? Omdat wij liet karakter, de fierheid in de menschelijkc persoonlijkheid willen aankweeken. Elke persoon is voor ons een macht, een wil. Ik vind geweld tegen geweld goed. Als men een arbeidsgemeenschap heeft gesticht, vind ik goed, dat men zich verzet als an deren pogen die organisatie te vernielen. Maar verbrèiden met geweld kan men de revolutie niet. Niet met Russisch geld kan een revolutie in Nederland worden ge bracht; dat moeten de arbeiders hier zelf doen. De Russische boeren wilden zelf de op brengst van hun land houden, maar de ar beiders en soldaten staken daar een stokje voor. Er bestaat in Rusland geen groot-, maar ook geen klein-grondbezit meer. Een voorloopig communisme als in Rus land is noodig om de macht van het prole tariaat te vestigen. De regeeringloosheid kan misschien later komen. Dan is het woord opnieuw aan Rinkema. De S. D. P.-ers, zei spreker, voeren politiek-parlementaire actie. De weg over het parlement is een omweg. Toen Wijn koop voorstelde, Cort van der Linden en anderen vöor een rechtbank te dagen, was dat volksbedrog, want hij weet heel goed, dat dit om den tuin leiden is; het is om ze tels te doen, en, terwijl zij machtiger en dus- burgerlijker worden, komt er een andere, weer socialistischer partij, die het parle-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1919 | | pagina 1